Заңды тұлға және оның ерекшеліктері
Анықтамасы: заңды
тұлға деп ұйымды (кәсіпорынды) айтады,
ол:
меншікті мүлігі
бар, дербес балансы және белгілі шоты
болады;
міндеттері мойында
өз мүлкімен жауапкершілікте болады,
бұл несие берушілерге құқық кепілдігін
қамтамасыз етеді;
өз атынан қызметтің
барлық түрімен айналысуға құқығы бар:
жалға алу, сатып алу, сату, т.б.;
заңды тұлға
ретінде сотқа талап- арыз беруші және
жауапкер болуына заңды құқығы бар.
Заңды тұлғаның
ерекшелігі
жекешеленген
мүлкінің болуы;
міндеттері бойынша
өз мүлкімен жауап бере білу,
сотта, төрелік
сотта талап-арыз беруші және жауапкер
болу мүмкіндігі бар.
Коммерциялық
ұйымдағы заңды тұлғаның яирмалық атауы
болуы керек. Фирманың атауы белгілі
тәртіппен тіркелген болса, заңды тұлға
оны тек қана өзі пайдалануға құқығы
бар.
Заңды тұлғаларды
(кәсіпорындарды) жіктеу себебі
салық тиістілігі;
көлемі;
мамандандыру
деңгейі және біртектес өнімді өндіру
көлемі;
өндірісті
ұйымдастыру тәсілдері және оны
механикаландыру және автоматтандыру
деңгейі;
ұйымдық-құқықтық
нысандары.
Кәсіпорындарды жіктеу
Шикізатты пайдалану
түріне байланысты
өндіру кәсіпорындары;
Үзіліссіз өндіріс
процесімен;
өндірістегі
механикалық процестердің артықшылығы;
дискретті өндіріс
процесімен.
өндірістегі
химиялық процестердің артықшылығы
Жыл бойы жұмыс
істеу уақытына байланысты.
жыл бойы жұмыс
істейтін кәсіпорындар;
маусымды жұмыс
істейтін кәсіпорындар.
Көлем ерекшеліктеріне
байланысты
Сірне тәсілінің
артықшылығы
Партиялық тәсілдің
артықшылығы
Қызмет көрсету
ерекшеліктері бойынша
өнеркәсіптік
көліктік
сауда
инвести-циялық
қызмет көрсету
Заңды тұлғалардың топтары
Заңды тұлғалардың
топтары
Құрылтайшылардың
заңды тұлғаға қатысты құқықтар
Мақсатына байланысты
Коммерциялық
ұйымдар
Коммерциялық
емес ұйымдар
Құрылтайшылардың
жауапты міндеттеріне байланысты заңды
тұлғалар: шаруашылық серіктестіктер,
қоғамдар, өндірістік және тұтыну
кооперативтері.
Ұйымдық-құқықтық
нысанына байланысты
мекеме
Құрылтайшылардың
мүлікке меншіктік құқығымен байланысты
заңды тұлғалар: мемлекеттік және
жіргілікті кәсіпорындар, еншілес
кәсіпорындар.
қоғамдық
бірлестіктер
шаруашылық
серіктестіктер: толық серіктестік,
сенім (коммандиттік) серіктестік,
жауапкершілігі шектеулі серіктестік,
қосымша жауапкершілігі бар;
Акционер-лік
қоғамдар, тұтыну кооперативі;
Құрылтайшылардың
ешбір мүліктік меншіктік құқығы жоқ
заңды тұлғалар: қоғамдық және діни
ұйымдар, қайырымдылық және басқа
қорлар, заңды тұлғалар одағы.
өндірістік
кооператив;
қоғамдық қор;
шаруашылық
қоғамдар, акционерлік қоғам, еншілес
және тәуелді акционерлік қоғам;
өндірістік
кооператив.
діни бірлестіктер.