1.5, 1.4, 2.5, 2.6, 2.7, 3.6, 3.4 Тістерінің анатомиялық пішіні дентиннің ашылуына дейін егелген, кратер пішінді ойықтары бар, тіс кіреукесінің шеттері өткір қырлармен шектелген.

Тістерді түйістіргенде сауыт биіктігінің жартысынан көбін жоғарғы маңдайлы тістері төменгі тістерін жабады. Беттің төменгі үштен бір бөлігінің төмендеуінің себебін түсіндіріңіз://

маңдайлас тістердің тез (декомпенсированная) қажалуы мен шайнайтын және маңдайлас тістердің қарама-қарсы тістерінің ақырғы жұбын жоғалту//

маңдайлас тістердің тез (компенсированная) қажалуы маңдайлас және шайнайтын тістердің қарама-қарсы тістерінің ақырғы жұбын жоғалту//

маңдайлас тістердің тез (декомпенсированная) қажалуы мен және маңдайлас тістердің қарама-қарсы тістерінің ақырғы жұбын жоғалту//

+маңдайлас тістердің тез (декомпенсированная) қажалуы және шайнайтын тістерге қарама-қарсы тістерінің ақырғы жұбын жоғалту//

маңдайлас тістердің тез (компенсированная) қажалуы және маңдайлас тістердің қарама-қарсы тістерінің ақырғы жұбын жоғалту

***

Науқас Е. 36 жаста, тамақты шайнауын қиындалуына, төменгі жақтың фронтальды бөлігінің тіс сауытының биіктігінің төмендеуі, ыстық және суық тамақ қабылдағанда осы тістердің аймағында ауру сезімінің пайда болуына клиникаға шағымданып келді. Басқа шағымдары жоқ. Тістері көптеген тіс жиегі әсерінен жоғалған. Объективті: бет конфигурациясы өзгермеген, беттің төменгі үштен бір бөлігі 4 мм төменделген, иек қатпары айқын, ауыз шеттері аздап төмендеген.

Тіс формуласы:

О О О

1.8 1.7 1.6 1.5 1.4 1.3 1.2 1.1 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8

4.8 4.7 4.6 4.5 4.4 4.3 4.2 4.1 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8

О О

1.6, 2.6, 3.6, 3.3, 3.2, 3.1, 4.1, 4.2, 4.3 тістерінің анатомиялық пішіні дентиннің ашылуына дейін егелген, кратер пішінді ойықтары бар, тіс кіреукесінің шеттері өткір қырлармен шектелген.

Тістерді түйістіргенде сауыт биіктігінің жартысынан көбін жоғарғы маңдайлы тістері төменгі тістерін жабады. Беттің төменгі үштен бір бөлігінің төмендеуінің себебін түсіндіріңіз://

төменгі жақтың сагиталды ығысуымен шайнайтын және маңдайлас тістерінің сауыт бөлігінің төмендеуі//

тістердің қарама-қарсы тістерінің ақырғы жұбын жоғалтуы мен маңдайлас төменгі тістерінің сауыт бөлігінің төмендеуі//

тістердің қарама-қарсы тістерінің ақырғы жұбын жоғалтуы мен қалған шайнайтын тістерінің сауыт бөлігінің төмендеуі//

+тістердің қарама-қарсы тістерінің ақырғы жұбын жоғалтуы мен қалған шайнайтын және маңдайлас төменгі тістердің сауыт бөлігінің төмендеуі//

қалған шайнайтын және маңдайлас төменгі тістердің сауыт бөлігінің төмендеуі

***

Тіс қатарларының жоғарғы және төменгі жақтарыдың фиссурлы-төмпешікті түйісуі ауыз қуысын қарау мен орталық оклюзияны анықтау кезінде байқалған. Жоғарғы және төменгі жақтарың маңдайлас тістері кесу қырымен түйіседі. Төменгі жақтың бүйір тістерінің кіре берістік төмпешігін жоғарғы жақ бүйір тістерінің ұрт төмпешіктері жабады. Бірінші жоғарғы үлкен азу тісінің кіре берістік – медиальды төмпешігі төменгі үлкен азу тісінің кіре берістік төмпешігінің арасындағы жырашықта орналасқан. Екі қарама-қарсы тістері әр бір тісте бар. Жоғарғы және төменгі жақтардың күрек тістерінің арасымен беттің орталық сызығы өтеді.

Тістем түрін анықтаңыз://

прогения//

+тік тістем//

терең тістем//

ортогнатикалық тістем//

күрек тістік терең жабу

***

Тіс қатарларының жоғарғы және төменгі жақтарыдың фиссурлы-төмпешікті түйісуі ауыз қуысын қарау мен орталық оклюзияны анықтау кезінде байқалған. Алдыңғы аймақта 1/3 бөлігін жоғарғы тіс қатары төмегі тіс қатарын жақтардың түйісу кезінде жабады. Төменгі жақтың бүйір тістерінің кіре берістік төмпешігін жоғарғы жақ бүйір тістерінің ұрт төмпешіктері жабады. Бірінші жоғарғы үлкен азу тісінің кіре берістік – медиальды төмпешігі төменгі үлкен азу тісінің кіре берістік төмпешігінің арасындағы жырашықта орналасқан. Екі қарама-қарсы тістері әр бір тісте бар. Жоғарғы және төменгі жақтардың күрек тістерінің арасымен беттің орталық сызығы өтеді. Тістем түрін анықтаңыз://

прогения//

тік тістем//

терең тістем//

+ортогнатикалық тістем//

терең күрек тістік жабу

***

Тіс қатарларының жоғарғы және төменгі жақтарыдың фиссурлы-төмпешікті түйісуі ауыз қуысын қарау мен орталық оклюзияны анықтау кезінде байқалған. Төменгі жақ тістердің түйісу кезінде сәл алдыға жылжыған. Төменгі жақтың бүйір тістерінің кіре берістік төмпешігін жоғарғы жақ бүйір тістерінің ұрт төмпешіктері жабады. Бірінші жоғарғы үлкен азу тісінің кіре берістік – медиальды төмпешігі төменгі үлкен азу тісінің кіре берістік төмпешігінің арасындағы жырашықта орналасқан. Екі қарама-қарсы тістері әр бір тісте бар. Жоғарғы және төменгі жақтардың күрек тістерінің арасымен беттің орталық сызығы өтеді. Тістем түрін анықтаңыз://

прогения//

тік тістем//

терең тістем//

терең күрек тістік жабу//

+опистогнатиялық тістем

***

Тіс қатарларының жоғарғы және төменгі жақтарыдың фиссурлы-төмпешікті түйісуі ауыз қуысын қарау мен орталық оклюзияны анықтау кезінде байқалған. Жоғарғы және төменгі жақтарың маңдайлас тістері кесу қырымен түйіседі. Төменгі жақтың кіре беріс төмпешіктерін жоғарғы жақ бүйірлі тістерінің ұрт төмпешіктерін жабады. Бірінші жоғарғы үлкен азу тісінің кіре берістік – медиальды төмпешігі төменгі үлкен азу тісінің кіре берістік төмпешігінің арасындағы жырашықта орналасқан. Екі қарама-қарсы тістері әр бір тісте бар. Жоғарғы және төменгі жақтардың күрек тістерінің арасымен беттің орталық сызығы өтеді. Тістем түрін анықтаңыз://

прогения//

тік тістем//

терең тістем//

терең күрек тістік жабу//

+бипрогнатиялық тістем

***

Тіс қатарларының жоғарғы және төменгі жақтарыдың фиссурлы-төмпешікті түйісуі ауыз қуысын қарау мен орталық оклюзияны анықтау кезінде байқалған. 50%-тен астам төменгі жақ күрек тістерінің маңдайлас беткейін жоғарғы жақ күрек тістері жабады. Төменгі жақтың кіре беріс төмпешіктерін жоғарғы жақ бүйірлі тістерінің ұрт төмпешіктерін жабады. Бірінші жоғарғы үлкен азу тісінің кіре берістік – медиальды төмпешігі төменгі үлкен азу тісінің кіре берістік төмпешігінің арасындағы жырашықта орналасқан. Екі қарама-қарсы тістері әр бір тісте бар. Жоғарғы және төменгі жақтардың күрек тістерінің арасымен беттің орталық сызығы өтеді. Тістем түрін анықтаңыз://

прогения//

тік тістем//

терең тістем//

+ терең күрек тістік жабу//

бипрогнатиялық тістем

***

Екі жақта да маңдайлас топты тістері түйіспейуі ауыз қуысын қарау мен орталық оклюзияны анықтау кезінде байқалған. Жоғарғы және төменгі жақтардың күрек тістерінің арасымен беттің орталық сызығы өтеді. Тістем түрін анықтаңыз://

тік тістем//

терең тістем//

+ашық тістем//

бипрогнатиялық тістем//

ортогнатикалық тістем

***

Төменгі жақтың дамымай қалуы және жоғарғы жақтың қатты дамуы ауыз қуысын қарау мен орталық оклюзияны анықтау кезінде байқалған. Екі қарама-қарсы тістері әр бір тісте бар. Жоғарғы және төменгі жақтардың күрек тістерінің арасымен беттің орталық сызығы өтеді. Тістем түрін анықтаңыз://

тік тістем//

терең тістем//

+дистальды тістем//

бипрогнатиялық тістем//

ортогнатикалық тістем

***

Төменгі жақтың шамадан тыс алға жылжуы және төменгі жақ тістерінің жоғарғы жақ тістерін жабуы ауыз қуысын қарау мен орталық оклюзияны анықтау кезінде байқалған. Екі қарама-қарсы тістері әр бір тісте бар. Жоғарғы және төменгі жақтардың күрек тістерінің арасымен беттің орталық сызығы өтеді. Тістем түрін анықтаңыз://

тік тістем//

терең тістем//

+мезиальды тістем//

бипрогнатиялық тістем//

ортогнатикалық тістем

***

Қайшы тәрізді принцип бойынша тіс қатарлары бір-бірімен айқасуы, жоғарғы немесе төменгі жақтың бір немесе екі жағының дамымай қалуы ауыз қуысын қарау мен орталық оклюзияны анықтау кезінде байқалған. Екі қарама-қарсы тістері әр бір тісте бар. Жоғарғы және төменгі жақтардың күрек тістерінің арасымен беттің орталық сызығы өтеді. Тістем түрін анықтаңыз://

тік тістем//

терең тістем//

+перекрестный тістем//

бипрогнатиялық тістем//

ортогнатикалық тістем

***

Науқас 50 ж. тамақты шайнаудың қиындығына ортопедиялық стоматология клиникасяна шағымданып келді. Объективті қарау барысында тіс жегі асқынуынан 3.6, 4.6 тістерін жұлу салдарынын пайда болған төменгі жақ тіс қатарының шектелген ақауы байқалды. Агапов кестесін қолдана отырып, шайнау қысымының тиімділігін анықтаңыз://

24%//

34%//

43%//

50%//

+88%

***

Ауыз қуысын қарау барысында, дәрігер аурыдың келесі белгілерін: клиникалық қызыл иек үсті тіс сауытының ұлғаюын, 2-3 дәрежелі патологиялық қозғалғыштығын, патологиялық тіс-қызыл иек қалтасының болуы, тістердің желпуіш тәрізді тарауын анықтады. Клиникаға науқас қандай дертке шағымданып келді://

флюороз//

гингивит//

пародонтоз//

+пародонтит//

патологиялық желіну

***

Науқас 49 ж. төменгі жақтың бүйір тістерін жоғалтуына шағымданып келді. Тамақты шайнау актісі бұзылған. Бұрын протезделмеген.

Объективті көрініс: Шырышты қабаты бозғылт қызыл түсті, тістемі ортогнатикалық. Тіс формуласы:

О О О О О О

1.8 1.7 1.6 1.5 1.4 1.3 1.2 1.1 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8

4.8 4.7 4.6 4.5 4.4 4.3 4.2 4.1 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8

О О О О О О

Агапов бойынша шайнау қысымының тиімділігін анықтаңыз://

12%//

46%//

+60%//

64%//

78%

***

Науқас 49 ж. төменгі жақтың бүйір тістерін жоғалтуына шағымданып келді. Тамақты шайнау актісі бұзылған. Бұрын протезделмеген.

Объективті көрініс: Шырышты қабаты бозғылт қызыл түсті, тістемі ортогнатикалық. Тіс формуласы:

		0	0	0							0	0	0
1.8	1.7	1.6	1.5	1.4	1.3	1.2	1.1	2.1	2.2	2.3	2.4	2.5	2.6	2.7	2.8
4.8	4.7	4.6	4.5	4.4	4.3	4.2	4.1	3.1	3.2	3.3	3.4	3.5	3.6	3.7	3.8
		0	0	0								0	0	0

Оксман бойынша санақ шамасына сәйкес жоғарғы және төменгі жақтардағы жұмыс істейтін тіс топтарының күш мөлшерін анықтаңыз://

10%/20%//

20%/40%//

34%/58%//

+24 %/26%//

84%/90%

***

Науқас 40 ж. тістерінің жартылай жоғалтуына шағымданып келді. Тамақты әбден толғап шайнау актісі бұзылған. Бұрын протезделмеген.

Объективті көрініс:

	0	0	0								0	0	0
1.8	1.7	1.6	1.5	1.4	1.3	1.2	1.1	2.1	2.2	2.3	2.4	2.5	2.6	2.7	2.8
4.8	4.7	4.6	4.5	4.4	4.3	4.2	4.1	3.1	3.2	3.3	3.4	3.5	3.6	3.7	3.8

Оксман бойынша санақ шамасына сәйкес жоғарғы және төменгі жақтардағы жұмыс істейтін тіс топтарының күш мөлшерін анықтаңыз://

10%/20%//

20%/40%//

34%/58%//

+28%/100%//

84%/100%

***

Науқас ортопедиялық стоматология емханасына төменгі жақтың алдыңғы тістеріне салынған штампталып жасалған жасанды тіс сауыттарының тесіліп қалғанына шағымданып келді. Амбулаториялық картадағы анамнезінен төменгі жақ сүйегінің алдыңғы тістеріне штампталып жасалған жасанды тіс сауыттарының бірінші дәрежелі ошақты орын басатын тістердің аса қажалуын емдеу үшін жарты жыл бұрын салынғаны анықталды. Жасанды тіс сауыттырының тесілу себебін, сауыт астындағы цементтің бұзылу себебін көрсетіңіз://

сауыттың жұқалығы мен сагиталды қысымның көптігі//

+цементтің көптігі мен вертикалдық қысымның көптігі//

цементтің аздығы мен транзвеозалдық қысымның көптігі//

цементтің көптігі мен медиодисталдық қысымның көптігі//

штампталып жасалған тіс сауытының коррозисы мен металдың сапасы

***

45 жастағы науқас ортопедиялық стоматология емханасына төменгі жақ сүйегі резекциясынан кейін жүргізілген сүйектік аутопластикадан кейін келді. Төменгі жақ сүйегі резекциясынан кейін жүргізілген сүйектік аутопластикадан кейін қанша уақыттан соң протез жасауға болады://

1-2 айдан кейін//

3-4 айдан кейін //

5-6 айдан кейін //

+7-8 айдан кейін //

9-10 айдан кейін

***

Төменгі жақ сүйегі резекциясынан кейін жүргізілген сүйектік аутопластикадан кейін, оның көлемінің үлкендігі мен трансплантаттың шайнау қысымын қабылдау қасиетінің жоқтығына байланысты 45 жастағы науқасқа берілетін протез қандай болуы керек://

Часовской обтураторы //

тіреп-ұстап тұратын кламмерлері бар доғалы протез //

базисі металдан жасалған толық алмалы-салмалы протез//

акрилдік пластмассадан жасалған толық алмалы-салмалы протез //

+жұмсақ эластикалық төсеніші бар толық алмалы-салмалы протез

***

33 жастағы науқасқа толық құйылған көпіртәрізді протезді тапсыру кезеңінде 1.4 және 1.7 тірек тістері мен жасанды тістер маңайында ерте түйісу байқалады. Тісті егуеден протезді тапсырғанға дейін 35 күн өткен. Көпіртәрізді протездің (бірінші клиникалық кезеңде тіс дұрыс егелген болса) тістемді көтеру себебін анықтаңыз. Дәрігер не істуі кереук://

тісті егегеннен кейін көп уақыт өткендіктен тістер ерте түйіседі, тек жасанды тістерді егеу керек //

тісті егегеннен кейін көп уақыт өткендіктен тістер ерте түйіседі, тірек тістерді қайтадан егеу керек //

тісті егегеннен кейін көп уақыт өткендіктен тістер ерте түйіседі, тірек сауыттар мен жасанды тістерді егеу керек//

+тісті егегеннен кейін көп уақыт өткендіктен тістер ерте түйіседі, тірек сауыттар мен жасанды тістерді егеу керек, протезді уақытша отырғызу керек//

тісті егегеннен кейін көп уақыт өткендіктен тістер ерте түйіседі, тірек сауыттар мен жасанды тістерді егеу керек, протезді цементке тұрақты отырғызу керек

***

33 жастағы науқасқа толық құйылған көпіртәрізді протезді тапсыру кезеңінде 1.4 және 1.7 тірек тістері мен жасанды тістер маңайында ерте түйісу байқалады. Тісті егуеден протезді тапсырғанға дейін 35 күн өткен. Протезді уақытында отырғызбаса, егелген тістер мен антогонист тістер неше күннен кейін түйісуі мүмкін://

+7 – 14 күннен кейін//

15 –30 күннен кейін//

35 –60 күннен кейін//

65 –90 күннен кейін//

95 –100 күннен кейін

***

33 жастағы науқасқа толық құйылған көпіртәрізді протезді тапсыру кезеңінде 1.4 және 1.7 тірек тістері мен жасанды тістер маңайында ерте түйісу байқалады. Тісті егуеден протезді тапсырғанға дейін 35 күн өткен. Протезді уақытында отырғызу мүмкін болмаса, егелген тістер мен антогонист тістер түйіспеу үшін не істеу керек://

+міндетті түрде провизорлық тіс сауыттарын жасау керек //

антогонист тістерді биіктететін каппаларды қолдану //

егелген тістерді биіктететін каппаларды қолдану //

тістерді көпіртәрізді протезге арнап екі есе егеу //

тістерді көпіртәрізді протезге арнап үш есе егеу

***

Науқас ортопедиялық стоматология емханасына ісікке, ауызын ашқанда шықшытында ауру сезімі пайда болатынына шағымданып келді. Объективті көрінісі: иегі ауыратын шықшыты жағына қарай қисайған. Ауызды ашуға кедергі жасайтын ортопедиялық құрылымды көрсетіңіз://

Лимберт шендеуіші//

+Петросов аппараты //

пластмасса каппа//

тістеме пластинкалары//

Часовской обтураторы

***

37 жастағы науқас ортопедиялық стоматология емханасына келді. Объективті көрінісі: 3,5 тісі 1,5°-қа дистальды ығысқан. Дистальды ығысуды тоқтату үшін доғалы протезде қандай құрылымды қолданған жөн:

Бонвил кламмерін //

Джексон кламмерін //

телескопиялық тіс сауытын//

+қысымды шарнирлі ұсақтау құрылымын //

қысымды вертикальді ұсақтау құрылымын

***

Күші көп, бағыты дұрыс емес, ұзақ әсер ететін окклюзиялық функционалдық қысымның әсерінен, мимикалық бұлшық еттердің, тіл еттерінің және шайнау бұлшық еттерінің парафункциясынан пародонты сау науқаста қандай өзгеріс пайда болуы мүмкін:

жоғарғы күрек тістерінің ретрузиясы//

жоғарғы күрек тістерінің протрузиясы //

+алғашқы жарақаттық қысымның көбеюі //

екіншілікті жарақаттық қысымның көбеюі //

аралас жарақаттық қысымның көбеюі

***