Зертханалық сабақ: №24

Тақырыбы: Австралияның ішкі сулары

Сабақтың мақсаты: Физикалық карта бойынша материктің негізп су көздері мен оларды ұқсастық жэне айырмашылық белгілері жөнінен басқа материктер мен салыстыру.

Керекті құрал-жабдықтар:

1. Дүние дүзінің физикалық картасы мен атласы.

2. Австралия материгінің физикалық картасы.

3. Австралия материгінің кескін картасы.

4.Контур картасы, түрлі-түсті карандаш, өшіргіш, сызғыш.

Тапсырмалар:

1. Австарлиядағы жэне оған жақын аралдардағы ағыс ерекшеліктерін физикалық карта бойынша, Австралия, Тасмания, Жаңа Гвинея, Жаңа Зеландия өзендерінің ағыс көлемін , ағыс қабатын(мм), басмқа материк тер мен салыстыр,Себебін анықтап, ішкі ағын аймағына Австралияның беткі бөлігінің 60%-і жатады, ал Тынық мұхитқа 10%-і, калған бөлігінің неше проценті Үнді мұхиты бассейніне тиісті екенін табыңдар, Материктің басты суайрығын Физикалық карта бойынша анықтап,су көздерінің тығыз жэне аз аймақтарына жазбаша түрде сипаттама беріңдер.

2.а) Материктің ірі өзендеріне таблица құрындар: Флиндерс, Виктория, Орд, Фицрой, Бердекин, Хантер, Мурей, Дарлинг т.б. Жоспар бойынша ірі өзенінің біріне сипаттама беріндер:

а) өзеннің атауы, э) өзеннің бастауы;

б) өзеннің салалары;

в) өзеннің ағысы;

г) өзеннің арнасы;

д) эзеннің құяр жері;

ж) өзеннің шаруашылыққа маңызы;

з) өзеннің үзындығы;

е) өзенніңң орташа шығыны;

и) өзен жер бедерінің қандай формалары ағады.

б) Материктіің ірі көлдерін картадан тауып таблица құрындар және олардың біреуіне төмендегі жоспар бойынша анықтама беріндер:Эир, Куперс,Дайамантин Торренс, Герднер, Фром т.б.

а) көлдің атауы. э)көлдің тереңдігі(м)

б) көлдің ауданы.(мың.кв.км)

в) көлдің пайда болуы.

г) көлдің шаруашылыққа маңызы.

д) көлдің қоректенуі.

3. Австарлиядағы (криктер) қандай мағына береді. Картадан ағынды, ағынсыз, тұзды көлдерді тауып жазбаша түрде сипаттама жасап, Австралияның жер үсті су коймалары ресурстары халықтың суға мұқтажын қанағаттандыру үшін жеткіліксіз, оның үстіне материктің көптеген су қоймалары тұзды келеді. Бірақ Австралияда жерін асты артезиан сулаының үлкен қорлары бар, яғни сендер картадан Үлкен Артезиан Бассейнін тауып, онда қаншаға жуық артезиан. Құдықтары бар екенін табыңдар, талдау жасандар.

Бақылау сұрақтары:

1. Австралияның жеке ағын көлемі.

2. Материктің басты су айрық жотасы. З.Ең ірі өзендері.

4.Тынық жэне Үнді мұхиты алабының өзендері.

5. Маржандар жэне Тасмания теңіздері.

б.Австралияның көлдерін ата?

7.Мурей жэне Дарлинг өзен.дері

8.Эйр көліне сипаттама бер.

9.Үлкен Артезиан бассейнін картадан анықта.

Ю.Артезиан құдықтарын атандар?

Пайдаланылатын әдебиеттер:

1. Т. В .Власова. Материктердің физикалық географиясы.1-2 том. Алматы, 1985ж.

2. Р.А.Ерамов.Материктердіңфизикалық географиясының практикумы. Москва, 1987 ж.

З.В.И.Сиротин. Самостоятсльные и практические работы пс географий. Москва, 1991 ж.