Глоссарий

ER – диаграмма – диаграмма "сущность-связь"- "мән-байланыс" диаграммасы

QBE – Query-by-Example – кескін бойынша сұраныс;

SQL – Structured Query Language – құрылымдық сұраныс терезесі;

1 НФ – первая нормальная форма- бірінші қалыпты форма;

2 НФ – вторая нормальная форма-екінші қалыпты форма;

3 НФ – третья нормальная форма-үшінші қалыпты форма;

БД – база данных-деректер қоры;

ИС – информационная системаақпараттық жүйе;

КМД – концептуальная модель данных-деректердің концептуальды моделі;

СУБД – система управления базами данных-деректер қорын басқару жүйесі;

ФМД – физическая модель данных-деректердің физикалық моделі

ЯОД – Язык описания данных-Деректерді сипаттау тілі

QBE – Язык запросов по образцу –Кескін бойынша сұраныс тілі ЯИМ – Язык инфологического моделирования- Инфологиялық модельдеу тілі ЯОД – Язык описания данных – Деректерді сипаттау тілі SQL –Язык структурированных запросов –құрылымдық сұраныс тілі

Домен – множество атомарных значений одного и того же типа –сол бір типтегі атомардық мән көпмүшесі Отношение – таблица (иногда Файл)-кесте (кейде Файл), Кортеж – строка (иногда Запись)- жол (кейде Жазба), Атрибут – столбец, Поле-тік жол, Өріс.

Степень отношения – это число его атрибутов –оның атрибуттар саны

Bloc – диск, блок, данных- диск, деректер блогы

ACID – транзакция свойство –қасиет транзакциясы

Bag – мультимножество –мультикөпмүше

CLI – интерфейс, уровня вызовов – интерфейс, шақыру деңгейі

DBA – база данных админстратор –деректер қоры әкімшілігі

DBMS – СУБД-деректер қорын басқару жүйесі (ДҚБЖ)

DDL – язык определения данных, компилятор –деректерді анықтау тілі, компилятор

DML – язык управления данными – деректерді басқару тілі

DRAM – память, динамическая с произвольным доступом- еркін қатынауы бар динамикалық жады

FD – зависимость, функциональная –функциональды тәуелділік

IDL – язык описания интерфейса –интерфейсті сипаттау тілі

ODL – язык определения объектов –объектіні анықтау тілі

ODBC – интерфейс, уровня вызовов - интерфейс, шақыру деңгейі

ROLAP – опреативная аналитическая обработка реляционных данных

Kd-дерево – группирование промежуточных вершин – аралық төбелер тобы

OLAP – On-Line Analytical Processing –ключевой компонент организации хранилищ данных –деректерді сақтаудың ұйымдастырудың кілттік компонентті

CORBА – Common Object Request Broker Architecture

ADDNEW – добавить новую запись – жаңа жазба үстемелеу

APPEND – добавить новый объект в коллекцию – коллекцияға жаңа объект үстемелеу

BEGINTRANS – начать транзакцию – транзакцияны бастау

COMMIT TRANS – сохранить все изменения и завершить текущую транзакцию –ағымдағы транзакцияның барлық өзгерістерін сақтау және аяқтау

ROLLBACKTRANS – откат транзакции – транзакция шегінісі

CLOSE – закрыть указанный открытый объект и все ему подчиненные –көрсетілген ашық объектіні және оның барлық бағыңынқы объектілерін жабу

DELETE – удалить текущую запись открытого объекта – ашық объектінің ағымдағы жазбасын жою

REQUERY – обновить данные объекта путем повторного осуществления запроса, который является базовым для этого объекта – осы объектінің қоры болып табылатын деректерді сұраныс көмегімен жаңарту

UPDATE – обновить данные текущей записи объекта –ағымдағы жазба объектісінің деректерін жаңарту

CANCELUPDATE – отменить обновление –жаңартуға тыйым салу