
- •1.1 Кіріспе. Деректер және ақпарат. Аж түрлері.
- •1.2 Деректер қоры негізінде ақпараттық жүйені құрудың техникалық-ұйымдастыру проблемалары.
- •2.1 Негізгі концепциялары. Деректер тәуелсіздігі. Деректердің негізгі компоненттері.
- •2.2 Деректер қорының архитектурасының деңгейлері.
- •2.3 Деректер қорын басқару жүйелері (дқбж). Инфологиялық және даталогиялық жақындау мәні.
- •3.1 Пәндік саладағы концептуальды модель. Логикалық модельдер.
- •3.2 Деректер қорын жобалау кезеңдері.
- •4.1 «Мән-байланыс» моделі. Логикалық және физикалық модельдер.
- •4.2 Локальды көріністі модельдеу, модель элементтерінің агрегациясы және жалпыламасы.
- •5.1 Dbtg деректер моделі. Негізгі түсініктер және анықтамалар. Деректерді ңқұрылым диаграммасы
- •6.1 Деректердің иерархиялық моделі. Негізгі анықтамалар мен түсініктер. Иерархиялық модельдің концептуальды модельмен қатынас байланысы.
- •Деректердің иерархиялық құрылымы
- •Деректерді манипулияциялау.
- •Тұтастықты шектеу
- •Тұтастықты шектеу
- •Жетістігі және кемшілігі
- •6.2 Ims архитектурасы. Ims деректер моделі. Иерархиялық рет түсінігі. Dl/1 тілінің операциясы.
- •7.1 Реляциялық деректер қоры: деректер типі, домен, қатынас схемасы, деректер қоры схемасы, кортеждер және қатынастар, қатынас қасиеті, кілттер.
- •7.2 "Мән-байланыс" (er- әдісі) әдісімен жобалау.
- •8.1 Функционалдық тәуелділік концепциясы. Реляциялық есептеулер.
- •8.2 Қалыптастыру: бірінші, екінші және үшінші қалыпты формалар. Бойс-Кодтың қалыпты формасы.
- •9.1 Берілген деректер қорымен моделінің реляциялық базисі: реляциялық алгебра, реляциялық операциялардың интерпретациясы, теориялық-көбейткіштік операциялардың семантикасының ерекшеліктері.
- •10.1 Sql стандарттау кезеңдері.
- •10.2 Sql тілінің жалпы құрылымы, қолданбалы программалар интерфейсі. Бекітілген sql, динамикалық sql.
- •10.3 Select таңдауының операторы.
- •11 Дәріс. Деректер қорының тұтастығы және қауіпсіздігі. Қатынаумен басқару.
- •12 Дәріс. Постреляциялық дерек тер қоры. Қатынаумен өшіру.
- •12.1 Постреляциялық деректер қоры.
- •12.2 Обьектілі - бағдарланған деректер қорының құрылу принциптері.
- •14 Дәріс. Деректер қоры қосымшаларын өңдеу. Delphi-дің аспаптық құралдары.
- •14.1 Деректер қоры қосымшаларын өңдеу. Delphi-дің аспаптық құралдары.
- •Форма. Форма түсінігі.
- •Форманың аты және басы
- •Дәріс 16. Деректер қорына қатынау технологиялары.
- •16.1 Деректер қорына қатынау технологияларына шолу.
- •16.2 Odbc технологиясы (Open Database Connectivity).
- •Дәріс 17. Ole db - Object Linking and Embedding Database технологиясы.
- •17.1 Ole db негіздері.
- •ToleContainer объектісі.
- •18.1 Ado технологиясының негіздері.
- •20.1 Ado.Net технологиясы.
- •Дәріс 21. Olap технологиясы.
- •21.1 Olap технологиясы.
- •Көп өлшемді кубтар.
- •22.1 Corba (Common Object Request Broker Architecture) технологиясы.
- •Клиенттік және серверлік қосымшаларға қосылатын orb.
- •Сервер түрінде орындалған orb.
- •Жүйе бөлігі ретіндегі orb.
- •Параметрлер.
- •Интерфейстер.
- •Шақыруларды динамикалық түрде орындаудың интерфейсі.
- •Глоссарий
- •Білімді бағалау жайлы ақпарат
- •Қорытынды баға
- •Курс саясаты мен талаптары
- •Білімді бағалау туралы ақпарат әдістемелік нұсқауларда көрсетіледі
- •Тіркеу деректері
22.1 Corba (Common Object Request Broker Architecture) технологиясы.
CORBA (Common Object Request Broker Architecture) - бұл стандарт, объектті типтің аралық программалық қамтылуына (АПҚ) (middleware) арналған спецификациялар жиыны. АПҚ мақсаты деректермен алмасу үшін программалық қосымшаларда біріктіруге жүктелген. АПҚ эволюциясы – бұл нақты қосымшалар арасында ақпаратпен программалардан алмасу, деректердің импорт – экспорт құрылғылары арқылы және кейбір қосымшалардың арасында көпірлерді ұйымдастыру арқылы, SQL, RPC (Remote Procedure Call) арқылы, транзакцияларды өңдеудің TP мониторлары (Transaction Proceesing) арқылы, Groupware -түрлі құрылымсыз деректерді басқару (мәтіндер, факстар, электрондық пошта хаттары, күнтізбелер және т.б.) және MOM - Message-Oriented Middleware (клиент пен сервер арасындағы хабарламалармен синхронды алмасу), таратылған компьютерлік жүйелерді құру үшін. Бұл жүйелердің элементтері бір локальді машинада сияқты желі бойынша да бір бірімен өзара әсерлесе алады. CORBA біртұтас ақпараттық жүйені ұйымдастыруға мүмкіндік береді, оның элементтері бір-бірімен араласа алады, олардың нақты жүзеге асуына, таратылған жүйедегі «тіркелуіне» платформаға және олардың жүзеге асырылу түрлеріне тәуелсіз.
CORBA үшін негіз салушы құжаттар екі "The Common Object Request Broker: Architecture and Specification" және "CORBAservices: Common Object Services Specification" болып табылады.
Біріншісі CORBA-ның барлық негіздерін сипаттайды, сонымен қатар CORBA негізін құрайтын нақты көптеген заттарды, соның ішінде:
IDL интерфейстерді сипаттау тілі.
Dynamic Invocation Interface (DII) клиентке компиляция сатысында оған таныс емес және рұқсат етілмеген объектілерге қатынауға мүмкіндік береді.
Dynamic Skeleton Interface (DSI) сервер жағындағы клиенттерден келетін сұраныстарды динамикалық түрде қайта бағыттауға мүмкіндік береді - ORB дан нақты объектіге. Динамикалық DII және DSI ерекше қажеттіліксіз қолдануға ұсынылмайды, себебі олар статикалықтардан анағұрлым баяу.
Portable Object Adaptor (POA). Берілген спецификацияның мақсаты түрлі өңдірушілердің ORB-лері арасында оңай ауысатын қосымшаларды құру.
Interface Repository - IDL мәтіндерімен берілген объектілер спецификацияларының қоймасы.
В CORBA 2.0-да үлкен назар интеграция сұрақтарына аударылған. General Inter-ORB Protocol (GIOP) спецификациясы CORBA-ның жойылған шақыруының жалпы принциптерін береді, деректерді берудің форматын (CDR) және қызметтік хабарламалар форматын сипаттайды. Жиі айтылатын Internet Inter-ORB Protocol (IIOP) - TCP/IP желілері үшін GIOP мамандануы болып табылады. GIOP-тың басқа жеке жағдайы және Environment Specific Inter-ORB Protocol жеке жағдайы DCE CIOP «орайтын» DCE/RPC болып табылады.
Сонымен қатар құжат IDL-дан бастапқы мәтіндерді C, C++, Smalltalk, Cobol және Java программалау тілдері үшін қалай генерирлеу керектігін сипаттайды.
және CORBA-ны COM және OLE Automation бірге қалай интегрирлеуге.
Interceptors қосымша агенттерді шақырушы мен шақырылатынның арасында енгізу стандартын сипаттайды.
"CORBAservices" құжат сервистердің (интерфейстердің) базалық жиының атап өтеді, оларды қолданбалы сервистерді баптау үшін иеленген дұрыс. Берілген құжатта сипатталған 15 сервисті білу өте пайдалы, себебі абстрактты «CORBA қолдауы» артында белгілері бір өндірушілермен мүлдем әртүрлі заттар жасырылуы мүмкін. Сервистер бұл әртүрлі дәрежелі маңыздылықтар, олар мыналар:
Naming – атулардың базалық қызметі. Желіде қатынауға болатын сервистердің иерархилық түрдегі каталогы. Мұнда ұқыпты болу керек - CORBA-ның кейбір жабдықтаушылары берілген қызметті жүзеге асыру үшін DCE/CDS каталогын қолданады. Егізінен стандарт Naming Service-ті жүзеге асыру үшін кез-келген каталогтар жүйесін қолдануға рұқсат береді.
Event Service асинхронды әсерлердің, соның ішінде «белсенді» сервердің мүмкіндіктерін сипаттайды.
Persistent Object Service - қандай түрде объект күйі сақталатындығын, ал кейін қайта қалпына келтірілетіндігін сипаттайды.
Life Cycle Service. Объект өзінің өмір сүру циклінің ішінде компьютерлер ішінде ауыса алатынымен тудырылған сәттерді ескереді.
Concurrency Control Service. Бәсекелестік режимінде объектіге қатынауды баптауды спецификациялайды. Механизм - блоктардың түрлі типтері.
Externalization Service объект күйін деректер ағыны түрінде беру әдісін сипаттайды. Бұл файлға сақталған кезде немесе жады аймақтары арасында көшу кезінде қолданылады.
Relationship Service. Түрі және Ченмоделінің ER тәріздес классикалық моделі бойынша объектілер арасындағы қатынастардың тікелей берілу мүмкіндігі.
Transaction Service. Өте маңызды сервис. Оның бар болуы және жоқ болуы CORBA-ның жүзеге асырылуында транзакциялардың объектілі-бағытталған мониторы мен сұраныстардың жай объектті брокер арасындағы шек болып табылады. Object Transaction Service транзакциялардың демаркациясына, көптеген объектілердің координациясына жауап береді, олар транзакцияға енгізілуі мүмкін, соның ішінде желі түйіндері бойынша таратылған объектілерді.
Query Service. Объектілер коллекцияларымен жұмыс стандартпен қарастырылған! Сұраныстардың қандай тілі қолданылатыны көрсетілмеген, бірақ SQL-дің объекті кеңейтілулері туралы айтылған.
Licensing Service - заңды түрде басқару.
Property Service - объект атрибуттары болып табылмайтын қасиеттер объектілерімен ассоцирлеу мүмкіндігі.
Time Service - уақыт қызметі.
Security Service - сервистің маңызды түрі.
Trading Object Service – атаулар қызметінің өте қызық кеңеймесі. Naming Service бойынша сервистің нақты атын қолданудың орнына клиент өзіне ыңғайлы объект типін белгілейді, ал trader өзі сәйкес келетінін табады.
Object Collection. Объектілер коллекцияларына базалық операцияларды көрсетеді.
Жоғарыда айтылған құжаттардан басқа тағы "Common Facilities" бар, сонымен қатар қағаздардың түрлі дәрежелі маңыздылығы бар үлкен саны. Ең негізгілердің арасында CORBA немесе CORBA-үйлесімді серверлер өндірушілерімен барлығы дерлік жүзеге асырылмайтындығы жеткілікті.
Объектті Сұраныстар Брокері (Object Request Broker).
Нақыт архитектураны анықтағанда Объектті Сұраныстар Брокерін бір компонет түрінде болуы міндетті емес, бірақ әрбір жүзеге асыру операциялардың үш категориясы жүзеге асыруы керек:
ORB-дің барлық жүзеге асырулары үшін бірдей операциялар.
Нақты объектті тип үшін спецификалы операциялар.
Объектілерлің жүзеге асырылуының бөлек түрлері үшін спецификалы операциялар.
ORB-дің түрлі жүзеге асырулары жүзеге асырудың әртүрлі түрлерін қолдауы мүмкін, ал объектілердің түрлі адаптерлері клиент пен жүзеге асырулар үшін түрлі сервистер жиынын қамтамасыз етуі мүмкін.
Объектті Сұраныстар Брокерінің ядросы объектілерді еркінше қолдану және сұраныстарды орындау үшін негізгі механизмдермен қамтамасыз етеді. CORBA спецификациясы объектілердің түрлі механизмдерін қолдану үшін арналады, сондықтан ядро құрылымы анықталмайды. Оның орнына интерфейсті функциялар жиынын береді, олар әрбір ORB жүзеге асырылуында болу керек және сол арқылы Объектті Сұраныстардың Брокерлерінің түрлі жүзеге асырулары арасындағы айырмашылықтарды жасырады.
Объектілер жүйесі клиентті сервистер жиынымен қамтамасыз етіледі. Клиент белгілі бір сервисті сұраныс бере алады. Объект - бұл клиент сұраныс беретін бір немесе одан да көп сервистермен қамтитын белігілі бір зат.
Нақты ORB-ды жүзеге асырудың көптеген әдістері рұқсат етілген. Нақты ORB бірнеше әдістермен бір мезгілде жүзеге асырылатынын ескерген жөн.