
- •1.1 Кіріспе. Деректер және ақпарат. Аж түрлері.
- •1.2 Деректер қоры негізінде ақпараттық жүйені құрудың техникалық-ұйымдастыру проблемалары.
- •2.1 Негізгі концепциялары. Деректер тәуелсіздігі. Деректердің негізгі компоненттері.
- •2.2 Деректер қорының архитектурасының деңгейлері.
- •2.3 Деректер қорын басқару жүйелері (дқбж). Инфологиялық және даталогиялық жақындау мәні.
- •3.1 Пәндік саладағы концептуальды модель. Логикалық модельдер.
- •3.2 Деректер қорын жобалау кезеңдері.
- •4.1 «Мән-байланыс» моделі. Логикалық және физикалық модельдер.
- •4.2 Локальды көріністі модельдеу, модель элементтерінің агрегациясы және жалпыламасы.
- •5.1 Dbtg деректер моделі. Негізгі түсініктер және анықтамалар. Деректерді ңқұрылым диаграммасы
- •6.1 Деректердің иерархиялық моделі. Негізгі анықтамалар мен түсініктер. Иерархиялық модельдің концептуальды модельмен қатынас байланысы.
- •Деректердің иерархиялық құрылымы
- •Деректерді манипулияциялау.
- •Тұтастықты шектеу
- •Тұтастықты шектеу
- •Жетістігі және кемшілігі
- •6.2 Ims архитектурасы. Ims деректер моделі. Иерархиялық рет түсінігі. Dl/1 тілінің операциясы.
- •7.1 Реляциялық деректер қоры: деректер типі, домен, қатынас схемасы, деректер қоры схемасы, кортеждер және қатынастар, қатынас қасиеті, кілттер.
- •7.2 "Мән-байланыс" (er- әдісі) әдісімен жобалау.
- •8.1 Функционалдық тәуелділік концепциясы. Реляциялық есептеулер.
- •8.2 Қалыптастыру: бірінші, екінші және үшінші қалыпты формалар. Бойс-Кодтың қалыпты формасы.
- •9.1 Берілген деректер қорымен моделінің реляциялық базисі: реляциялық алгебра, реляциялық операциялардың интерпретациясы, теориялық-көбейткіштік операциялардың семантикасының ерекшеліктері.
- •10.1 Sql стандарттау кезеңдері.
- •10.2 Sql тілінің жалпы құрылымы, қолданбалы программалар интерфейсі. Бекітілген sql, динамикалық sql.
- •10.3 Select таңдауының операторы.
- •11 Дәріс. Деректер қорының тұтастығы және қауіпсіздігі. Қатынаумен басқару.
- •12 Дәріс. Постреляциялық дерек тер қоры. Қатынаумен өшіру.
- •12.1 Постреляциялық деректер қоры.
- •12.2 Обьектілі - бағдарланған деректер қорының құрылу принциптері.
- •14 Дәріс. Деректер қоры қосымшаларын өңдеу. Delphi-дің аспаптық құралдары.
- •14.1 Деректер қоры қосымшаларын өңдеу. Delphi-дің аспаптық құралдары.
- •Форма. Форма түсінігі.
- •Форманың аты және басы
- •Дәріс 16. Деректер қорына қатынау технологиялары.
- •16.1 Деректер қорына қатынау технологияларына шолу.
- •16.2 Odbc технологиясы (Open Database Connectivity).
- •Дәріс 17. Ole db - Object Linking and Embedding Database технологиясы.
- •17.1 Ole db негіздері.
- •ToleContainer объектісі.
- •18.1 Ado технологиясының негіздері.
- •20.1 Ado.Net технологиясы.
- •Дәріс 21. Olap технологиясы.
- •21.1 Olap технологиясы.
- •Көп өлшемді кубтар.
- •22.1 Corba (Common Object Request Broker Architecture) технологиясы.
- •Клиенттік және серверлік қосымшаларға қосылатын orb.
- •Сервер түрінде орындалған orb.
- •Жүйе бөлігі ретіндегі orb.
- •Параметрлер.
- •Интерфейстер.
- •Шақыруларды динамикалық түрде орындаудың интерфейсі.
- •Глоссарий
- •Білімді бағалау жайлы ақпарат
- •Қорытынды баға
- •Курс саясаты мен талаптары
- •Білімді бағалау туралы ақпарат әдістемелік нұсқауларда көрсетіледі
- •Тіркеу деректері
10.3 Select таңдауының операторы.
Өзімізге ыңғайлы болу үшін осы оператордың синтаксисін қайталайық.
<select statement> ::=
SELECT [ALL | DISTINCT] <select name>
INTO <select target list> <table expression>
<select target list>::=
<target specification>
[{,<target specification>}...]
Біз айтып кеткендей, таңдау операторының жалғыз нәтижесі кесте болып табылады, яғни ол бірнеше жолдардан тұрып, мақсат тізімі сол операторды спецификациялайды.
WHERE операторы.
Егерде кестеде WHERE бөлімі қатысса, онда келесіде сол есептеледі. WHERE бөлімінің синтаксисі келесідегідей:
<where clause> ::= WHERE <search condition>
<search condition> ::=
<boolean term>
( <search condition> OR <boolean term>
<Boolean term> ::=
<boolean factor>
( <boolean term> AND <boolean factor>
<boolean factor> ::= [NOT] <boolean primary>
<boolean primary> ::= <predicate> | (<search condition>)
WHERE бөлімінің есептелуі келесі ережелермен есептеледі: R-FROM бөлімінің есептеу нәтижесі деп алайық, онда іздеу шарты барлық R жолына қолданылатын болады, және WHERE бөлімінің нәтижесі кесте болып табылады. Үш жолдан тұратын R үшін іздеу шарты true болып табылады. Егер таңдау шарты сұратуларды қосатын болса, онда әр сұрату әр R кестесінің кортежі үшін есептелінетін болады. (Стандартта “EFFECTIVELY” термині қолданылатын болады, сол мағынада, егер әр сұрату шын мәнәнде әр R кортежі үшін қайтадан есептелініп отыратын жағдайда болса).
Ескерте кетейік, егер SQL/89 ДҚ анықталмаған мәндерді қатынастыратын болса, онда іздеу шартының есебі мәнде емес, үштік логика, яғни TRUE, FALSE және UNKNOWN мәндерінде болады(белгісіз).
Кез келген предикат үшін, қандай жағдайда UNKNOWN мағынасын туындайтыны белгілі Бульдік операциялар AND, OR және NOT келесі үш мәндік логикалардай жұмыс істейді:
true AND unknown = unknown
unknown AND true = unknown
unknown AND unknown = unknown
true OR unknown = true
unknown OR true = true
unknown OR unknown = unknown
NOT unknown = unknown
Шартты іздеу предикатының ішінен SQL/89 қатысты келесідегідей предикаттар болуы мүмкін: салыстыру предикаты, BETWEEN предикаты, IN предикаты, LIKE предикаты, NULL предикаты, кванторлы предикат және EXISTS предикаты. Ескертетін болсақ, SQL барлық үлестірулерде сұратудың орындалу тиімділігіне және жай предикатты салыстырудың іздеу шартына да өте қатты әсер етеді. (Кестелерді жолдар мен салыстыру константасын беретін предикаттар). Ондай предикаттарды ұстау үшін ДҚБЖ сұратуды толтыру кезінде индекстерді қолдануды ұсынады, яғни кестені толық қарастырмау керек.
Бірақ SQL тілі пайдаланушыларға таңдау шартындағы предикаттар жайында ойландырмайды, SQL -бағдарламасындағы ондай техникалық жағдайларды ескеріп отыру керек.
Негізгі әдебиеттер [1] бет 166-178
Қосымша әдебиеттер [2] бет 127-141
Бақылау сұрақтары
Белгілеу мен қолдану облысы туралы айтып бер?
SQL тілінің структурасын сипатта?
Динамикалық SQL дегеніміз не?
Бекітілген SQL дегеніміз не?
Таңдау операторының функцияларын сипатта?