2. Ұлттық шаруашылықтағы еэа объективті қажеттілігі, ролі және мәні.

ЕЭА түсінігі көп аспектілі болып келеді. Өйткені оның мағынасын дәріптеуде көптеген әртүрлі критерилер жатыр.

Осы критерилердің көптілігі ЕЭА әлемдік қауымдастығының сыныптамасын құруға ықпал етеді. Осы сыныптаманың критерилер жиыны өте кең, ал оны қолдану әлемнің нақты аймақтарына және аймақтың нақты елдеріне жақындайд.

Әдетте, тарихи, ұлттық, геосаяси, экономикалық, әлеуметтік және тағы басқа факторлар ескеріледі.

ЕЭА пайда болуын және дамуын анықтайтын аймақтар мен факторлар сыныптамасының әртүрлі критерилері - ЕЭА туралы көптеген түсінігінің пайда болуына алып келеді.

Еркін экономикалық аймақтар экономикалық үрдістерге мемлекеттік ықпал ету мастабтарын элективті қысқарту құралы ретінде анықталады.

ЕЭА – ерекшеленген географиялық аймақтарғана емес, сонымен қатар жеңілдіктер мен стимулдардың арнайы жүйесі енгізілген және қолданылатын экономикалық кеңістік.

Негізгі әдебиет: п. 1.7

Қосымша әдебиет: п. 1.7

2.3 Семинар сабақтарының жоспары

Тақырып 1. Аумақтағы қоғамдық өндірісті ұтымды ұйымдастырудың ғылыми негізі.

1. Аумақтағы өндірісті орналастырудағы ғылыми-негізделген тұрғы

2. Қазіргі аймақтық ғылымдарды қалыптастыру

3. Аймақтық мамандандыру негізі және аймақаралық сауда

Тапсырма

1) Қазақстан Республикасындағы аймақтық басқарудың артықшылықтары мен кемшіліктерін атаңыз.

2) Орналастырудағы үш негізгі бағдарлануды сипаттаңыз.

3) Регионалистика теориясының жаңа объектілері туралы баяндама жасаңыз.

Тапсырманың орындалуына әдістемелік нұсқау:

Тақырыпты ашу барысында негізгі нақты анықтамаларға көңіл бөліңіз. Берілген материалды зерттеу белгілі бір мысалды келтіре отырып, үрдістер, заңдар негізінде болуы керек және шетелдік тәжірибиені қолдану керек.

Негізгі әдебиет: п. 1.7

Қосымша әдебиет: п. 1.7

Тақырып 2. Аймақ-басқару және талдау объектісі ретінде

1. Елдің қайтаөндірістік үрдісіндегі аймақтық экономиканың алатын орны

2. Елдің аймақаралық байланысын сипаттайтын көрсеткіштер

3. Біріктіруші кешен ретінде аймақтың экономикасын функционалдау сызбасы

4. Аймақтық қайтаөндірістік пропорциялар

Тапсырма

1) Мына ұғымдардың мазмұнын ашыңдар:

- аймақтық қайтаөндірістік үрдістер

- өндірістік инфрақұрылымдар

- пионерлік территория

2) Елдегі аймақтардың қайтаөндірістік циклдарын сызба түрінде көрсетіңіз. Қайтаөндірістік циклдардың әрқайсысы үшін мысал келтіріңіз.

Тапсырманың орындалуына әдістемелік нұсқау:

Тақырыпты ашу барысында негізгі нақты анықтамаларға көңіл бөліңіз. Берілген материалды зерттеу белгілі бір мысалды келтіре отырып, үрдістер, заңдар негізінде болуы керек және шетелдік тәжірибиені қолдану керек.

Негізгі әдебиет: п. 1.7

Қосымша әдебиет: п. 1.7

Тақырып 3. Аймақтық талдау әдістері

1. Аймақтық талдаудың статистикалық базасы

2. Аймақтардың типологизациясының мәселелері

3. Өндірісті орналастырудың құрылымдық-логикалық және баланстық әдістері

4. Аймақтық шаруашылық кешенінің экономикалық тиімділік бағамына тұрғылар

Тапсырма

1. Аймақтық дамудың стратегиясы және тактикасы негізінде құрылатын қандай да бір аймаққа немесе облысқа талдау жасаңыз.

2. Мониторинг түрлерін атаңыз, оларға сипаттама беріңіз, олардың мақсаттары мен міндеттері

Тапсырманың орындалуына әдістемелік нұсқау:

Тақырыпты ашу барысында негізгі нақты анықтамаларға көңіл бөліңіз. Берілген материалды зерттеу белгілі бір мысалды келтіре отырып, үрдістер, заңдар негізінде болуы керек және шетелдік тәжірибиені қолдану керек.

Негізгі әдебиет: п. 1.7

Қосымша әдебиет: п. 1.7

Тақырып 4. Мемлекеттің аймақтық саясаты

1. Аймақтық экономикалық саясаттың мақсаттары мен

міндеттері

2. Аймақтық басқару субъектілері және оның қызығушылықтары

3. Депрессивті аймақтарды қолдау жолдары

1. Экономикалық дамуды басқару облысындағы мемлекеттік органдардың міндеттері

2. Аймақтардың экономикасын басқару органдарының құрылымы және қызметтері, міндеттері

3. Экономиканы басқару саласындағы мемлекеттік аппараттардың жұмыстарын жетілдіру бағыттары.

Тапсырма

1. Аймақтық саясаттың мақсаттары және оның басты мақсаты

2. Экономикалық саясаттың субъектілерін қандай топқа бөлуге болады.

Тапсырманың орындалуына әдістемелік нұсқау:

Тақырыпты ашу барысында негізгі нақты анықтамаларға көңіл бөліңіз. Берілген материалды зерттеу белгілі бір мысалды келтіре отырып, үрдістер, заңдар негізінде болуы керек және шетелдік тәжірибиені қолдану керек.

Негізгі әдебиет: п. 1.7

Қосымша әдебиет: п. 1.7

Тақырып 5. Аймақтық басқаруды реттеу құралдарының

жүйесі

1. Елдің өндірістік күшін орнату және дамытудың басты сызбасы

2. Елдің әлеуметтік-экономикалық дамуының жобасы

3. Елдің дамуының стратегиялық жоспары

4. Елдің дамуының индикативті жоспары

5. Әлеуметтік-эхкономикалық реттеудің құралдарының жүйесін өңдеудің принциптері және процедурасы

Тапсырма

1) У. Ростоудың экономикалық өсу теориясына сипаттама беріңіз.

2) Елдің әлеуметтік –экономикалық дамуының стратегиялық жоспарының негізгі сипаттарын атаңыз.

Тапсырманың орындалуына әдістемелік нұсқау:

Тақырыпты ашу барысында негізгі нақты анықтамаларға көңіл бөліңіз. Берілген материалды зерттеу белгілі бір мысалды келтіре отырып, үрдістер, заңдар негізінде болуы керек және шетелдік тәжірибиені қолдану керек.

Негізгі әдебиет: п. 1.7

Қосымша әдебиет: п. 1.7

Тақырып 6. ҚР Бюджеттік салық жүйесі

1. Аймақтың бюджеттік жүйесінің қызметтері

2. Мемлекеттік бюджетті қалыптастырудың әдістері

3. Елдің дамуындағы бюджеттің рөлі және орны

4. Бюджет тапшылығының мәселелерін шешу жолдары

5. Бюджеттік жеткіліктік және қаржылық қамтамасыз етуді басқару

Тапсырма

1) Елдің экономикасының бюджетін құраудың негізгі мақсаттары.

2) ҚР. Бюджеттік жүйесін қалыптастыруды талдаңдар

Тапсырманың орындалуына әдістемелік нұсқау:

Тақырыпты ашу барысында негізгі нақты анықтамаларға көңіл бөліңіз. Берілген материалды зерттеу белгілі бір мысалды келтіре отырып, үрдістер, заңдар негізінде болуы керек және шетелдік тәжірибиені қолдану керек.

Негізгі әдебиет: п. 1.7

Қосымша әдебиет: п. 1.7