3. Елдің дамуын стратегиялық жоспарлау

Ел дамуының стратегиялық жоспары — елдің дамуы бойынша қызметтің әртүрлі аспектілерінің өзара байланысы сипатталған басқару құжаты. Бұл құжатты дайындау қарастырады:

• аймақтың даму мақсаттары;

• қойылған мақсаттарға жету жолдарын анықтау;

• потенциалды мүмкіншіліктерді талдау;

• таңдалған бағыттар бойынша қозғалыстарды ұйымдастыру әдістерін қалыптастыру;

• ресурстарды қолданудың ұтымды әдістерін дәлелдеу.

Елдің әлеуметтік экономикалық дамуының стратегиялық жоспары — бұл мемлекеттің әкімшілік аппаратының аймақтық қоғамдастықпен бірге ірекет етуге мүмкіндік беретін индикативті құжат.

4. Елдің дамуының индикативті жоспары

Индикативті жоспар- бұл дамудың тиімді жолдарын таңдауға бағытталған кәсіпкерлік секторын бағдарлау құралы болып мтабылады. Ол бекітілген индикаторларға жету мақсатымен әлеуметтік және экономикалық үрдістерге мемлекеттік ықпал ету шараларын қалыптастыруды көздейді. Индикативті жоспардың көрсеткіштері директивті сипатты иеленбейді. Ол міндетті тапсырмалардың шектелген соңын енгізеді. Және мақсатты сипатта болады..

Әлеуметтік -экономикалық дамудың маңызды индикаторы болып мынадай көрсеткіштер табылады, экономиканың құрылымы мен тиімділігі, динамикасы, қаржылық жағдайн, ақша айналымы, бағалы қағаздар мен тауар нарықтары, баға қозғалысы, жұмысбастылық, халықтың өмір сүру деңгейі, ішкі экономикалық байланыстар және т.б.

Негізгі әдебиет: п. 1.7

Қосымша әдебиет: п. 1.7

Тақырып 6. ҚР Бюджеттік-салықтық жүйесі

1. Аймақтық бюджеттік жүйенің қызметтері

2. Мемлекеттік бюджетті қалыптастыру әдістері

3. Елдің дамуындағы бюджеттің рөлі және орны

4. Бюджеттегі тапшылықты жою жолдары

1. Аймақтық бюджеттік жүйенің қызметтері

Аймақтың бюджеттік жүйесінің негізгі қызметтері:

• аймақтың халқының өмір сапасын және деңгейін арттыру жағдайын құру;

• аймақ территориясындағы халықтың жеке топтарының табыстарын әділетті бөлу;

• аймақтың даму бюджеті арқылы немесе тікелей мемлекеттік инвестициялар жолымен аймақтық шаруашылық кешенінің өсуі, аймақтағы іскерлік белсенділіктің дамуын арттыру;

• әлеуметтік және нарықтық инфрақұрылымның, өндірістін даму жолымен аймақтың аумақтық қалыптасуындағы кәсіпкерлік жағдайын түзелту.

Аймақтың бюджеттік құрылымында кірістің негізгі бөлігін салық құрайды.

Ал, шығын құрылымында негізгі орынды әлеуметтік-мәдени шараларға, капиталсалымына кеткен шығындар алады. Соның ішінде мемлекеттік дотация және тұрмыстық-коммуналдық шаруашылығына кеткен.

2. Мемлекеттік бюджетті қалыптастыру әдістері

Мемлекеттік бюджетті құраудың негізгі әдісі —елдің экономикасы дамуының бірнеше нұсқаларын қарастырудағы маңызды болып табылатын, сценарлық болжамдау.

Бюджеттің орындалуын бақылау қаржы Министрлігінің аймақтық басқарудың жергілікті органдары арқылы жүзеге асырылады.

Мемлекеттік бюджет өзіне жергілікті бюджеттерді кіргізеді. Жергілікті бюджет — жергілікті өзінбасқару органдарымен жүзеге асырылатын орындау және басқару, қалыптастыру болып табылады.

Жергілікті бюджеттің шығыс бөлігі қазіргі уақытта толық әлеуметтік бағыты бар-80 пайызға дейінгі шығыс бөлігі білімге, денсаулық сақтауға және әлеуметтік қамтамасыз етуге, әлеуметтік көмекке және т.б. тұтынуға жұмсалады.

Капиталдық шығындар жалпы баптар бойынша бюджетке жазылады. Қаржылық ресурстардың шектеулі капиталдық жабдықтар мен құрылысты шағын қаржыландыруды анықтайды, яғни аймақтардың ұзақ мерзімді даму негіздері қаланбайды.

Істің жағдайын өзгерту бюджеттің барлық деңгейін орта мерзімді үш жылдық кезеңге әзірлеуге көшуге және жергілікті бюджеттің шығындарын ағымдағы және инвестициялыққа бөлуге мүмкіндік береді.