Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Ахметова УМК 1-курс Ахметова 6.09 (1).doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
1.16 Mб
Скачать

Уақыттың маңызы

Сөздер мен сөз тіркестерін есте сақтаңыз.

Ұтымды, жоспарлау, уақыттың маңызы, ыдыс, қадірін бағалау, шәкірт, күндік жоспар, ыдысты толтыру,

Мәтінді оқыңыз, мазмұндаңыз.

Уақыттың маңызы

Уақытты ұтымды пайдалану үшін күнде таңертең сол күннің маңызды шаруаларын қағазға түсіріп, сосын оны жоспарлау қажет. Ал түнде жатар алдында Абай атамыз айтқандай, адам сол күні үшін өзінен есеп алуы керек. Дұрыс, кей кезде жоспарымыздың барлығы орындалмай жатады, дегенмен күндік жоспар жасайтын болсақ, ең аз дегенде алпыс пайыздан жоғары жұмысымыз орындалады. Ал түзбейтін болсақ, сол жұмыстың бар-жоғы жиырма-отыз пайызы ғана жасалады.

Уақыттың маңызы туралы мынадай жақсы мысал келтіре кетейін: Бір шәкірт ұстазынан «уақыттың қадірін қалай бағалайсыз?» деп сұрайды. Сонда ғалым шәкіртіне бір ыдыс алдыртады. Ыдысқа алдымен тас салып толтыртады. Ыдыс тасқа толған соң, оның үстіне құм құйғызады. Ыдысты құммен толтырған соң, енді осының үстіне су құйыңдар дейді. Шәкірттері ыдыс толғанша суды да құяды. Бірақ олар бұның мәнісін түсінбей, ұстазынан сұрағанда, ол «бұл адамның бір күндік жоспары», яғни:

тас - бір күндік ең маңызды жұмыстар; құм - күндегі бос уақыттар (оған автобустағы уақытымыз, сабақтар арасындағы кейбір бос уақыттар, әңгіме-аяң айтуға кеткен уақыттар т.б. жатқызуға болады);

су - кейбір қысқа мерзімді уақыттар: бес минуттық үзіліс, т.б. - деп түсіндіреді. Міне, тамаша түсіндіру, уақыттың қадірін білу. (http://peterik.ru)

Сұрақтарға жауап беріңіз.

1. Уақытты ұтымды пайдалану үшін не істеу қажет?

2. Ұстаз шәкіртіне уақыттың қадірін қалай түсіндірген?

3. Ұстаз мысалын не арқылы келтірген?

4. Мысалдағы тас, құм, судың мәнісі нені білдірген?

5. Ұстаз өзінің мысалынан нені түсіндіреді?

Жазылым

1-жазылым. Сөйлемнің сыңарын табыңыз.

  1. «Сағат сатып алсаң да, .... »

  2. Жасы бір құрдас емес, .... .

  3. ..... , тоғайына қарай аңы.

  4. Уақыттың бос өткені - .... .

  5. Жан жарасына ... .

2-жазылым. Мезгілді мәнді фразеологизмдердің мағынасын ашып, сұрақ қойыңыз.

Үлгі: Ерте тұрған жігіттің ырысы артық. Сұрақ: Қай кезде?

  • Ерте тұрған жігіттің ырысы артық,

  • Ерте тұрған әйелдің бір ісі артық.

  • Уақыт тас екеш тасты да тоздырады.

  • Елу жылда ел жаңа.

3-жазылым. Берілген сөз тіркестерін жұптастырыңыз.

Адамзат ........ бұрын

Күні ............... бұйым

Алтын............ жетпес

Баға........... бос өткізді

Жұмыс............ үнемдеу

Жастық .......... істеп жатыр

Уақытты........ шақ

Уақытын............. парызы

Тыңдалым

Уақыттың маңызы.

Тыңдаңыз.

Тыңдалым бойынша тест сұрақтарына жауап беріңіз.

1. Мұқағали ақын ұйқымен өткізген күндерді неге балаған?

а) Жоғалғанға

в) Өлдіге

с) Байлыққа

д) Барға

2. « ..., барлығынан қайраң, қалам».

а) Оянсам

в) Барсам

с) Ұйықтасам

д) Оқысам

3. « ...маған ұйықтау үшін берілмеген».

а) Кеш

в) Таң

с) Кешке таман

д) Түн

4. Адамға ұйқы денесінің демалуы үшін емес, ... демалу үшін қажет екен.

а) аяғы

в) миы

с) қолы

д) көзі

5. «Уақыт адамзатпен санаспайды, ал уақытпен ….. »

а) санасқан адам адаспайды

в) санасқысы келмеген адам адаспайды

с) санаспайтын адам адаспайды

д) санасуды ойламаған адам адаспайды

Анықтама

Ұтымды жоспарлау- выгодное планирование

Уақыттың маңызы - значение времени

Ыдыс - посуда

Қадірін білу - знать достоинство

Шәкірт - ученик

Күндік жоспар - однодневное планирование

Ыдысты толтыру – наполнить посуду

Тезаурус

Балта шабу - болашағын құрту

Ұйқыны өлімге теңеу - адамның ештеңеден хабарсыз, алаңсыз ұйықтауы

Шала-жансар- өлі мен тірінің арасында, өлмеші.

23-сабақ: