Бойлық жалпақ табандылық дәрежесін рентгенологиялық бағалау
Жалпақ табандылық дәрежесі |
Табанның бойлық күмбезінің бұрышы,градуспен |
Табанның бойлық күмбезінің биіктігі, мм |
қалыпты табан |
125-130 |
39-36 |
1-дәрежедегі жалпақ табан |
131-140 |
35-25 |
2- дәрежедегі жалпақ табан |
141-155 |
24-17 |
3- дәрежедегі жалпақ табан |
155> |
17> |
2-таблица
Табан деформациясының дәрежесін рентгенологиялық бағалау
Деформация дәрежесі |
1-2 табан сүйектерінің арасындағы бұрыш |
1 бақайдың ауытқу бұрышы, град |
1 |
10-12 |
15-20 |
2 |
15 |
30 |
3 |
20 |
40 |
4 |
>20 |
>40 |
Табанның әдеттегі деформацияларының емі: 1 бақайдың вальгусты деформациясы(hallux valgus) (19 сурет) табанда қосымша өзгерістермен сипатталады: табанбақай буындарында деформирлеуші артроз, созылмалы бурсит, 1 табан сүйегі басының экзостозы, табанның көлденең керілуі, 1 табан сүйегінің варусты не пронациялық ауытқуы.
Көлденең жалпақ табандылық кезінде және 1 бақайдың ауытқуы кезінде консервативті және оперативті ем қолданылады.
Консервативті ем ретінде әр түрлі ортопедиялық аяқ киімдер кию керек. Жеңіл жағдайда(1 дәреже) табанның 1-2 бақайларының арасына 1 бақайдың вальгусты ауытқуының алдын алу үшін поролонды төсемелер(прокладка) салынады. Жылы ванна, табанға, сирақ бұлшықеттеріне массаж, бұлшықеттердің постизометриялық релакциясы, физиоем қолданылады.
19 Сурет: екі жақты көлденең жалпақ табан. Halux valgus әр түрлі дәрежеде:
1-1-2 дәрежелі
2-2-3 дәрежелі, 2- бақайдың балға тәрізді дефорациясы және табанфалангалық буында сыртқа қарай тайқу
3-3-дәрежелі, 2- бақайдың балға тәрізді дефорациясы және табанфалангалық буында сыртқа қарай толық шығуы
Табанның көлденең керілген және 1 бақайдың вальгусты ауытқумен деформациясын оперативті емдеудің 200 астам әдісі бар. Олар үш топқа бөлінеді:
Қаңқада оперативті кірісулер жасау: отеотомия және резекция. Бұл кезде 1 бақайды ғана кеспейді, сонымен қатар оған бекіген негізгі фаланганы және сынатәрізді сүйекті де кеседі.
Жұмсақ тіндерге операция: үлкен бақайдың қансыз редрессациясы, капсуланы және сіңірлік пластинаны тігу. Бұл операциялар жиі экзостоздарды алумен бірге жүреді.
Аралас әдіс
1-дәрежелі жалпақ табандылық және 1 бақайдың 20 0-дейін ауытқуымен, 1-табан сүйегі басының ішкі жиегінде экзостоз болса Шеде бойынша сүйекті-шеміршекті өсінділерді алып тастау әдісі қолданылады. Табанның патологиясы паллиативты операциядан кейін жойылмаса да науқастың жағдайы жақсарып, қалыпты аяқ киім киюге болады.
Айқын жалпақ табандылық кезінде(2 және одан жоғары дәрежелі) және 1 бақайдың 20 0-артық ауытқуымен деформациясында келесі операциялар қолданылады(20.1 сурет)
Шеде бойынша операция
Брандес операциясы: 1 бақайдың проксимальды фалангасының негізінің резекциясы, 1табан сүйегінің негізінің остеотомиясы және оның ауытқуының алдын алу үшін сүйектік сына енгізу
1 бақайдың ұзын бүккішінің сіңірін медиальды жылжыту
Табандық көлденең байламды аллотінмен не лавсанды тінмен алмастыру(Куслик операциясы)(20.2 сурет)
1
табан сүйегінің остеотомиясында оның
түріне байланысты иммобилизация уақыты
4-8 апта құрайды. Ары қарай науқасқа
операциядан кейін бір жыл бойы супинатормен
ортопедиялық аяқ киім кию керек.
20-сурет: Табанның бірінші бақайының вальгусты деформациясында операция түрлері:
1-a-Шеде, б-Брандес, г-1-табан сүйегінің остоетомиясы, 2-Куслик бойынша