
- •Білек шығулары.
- •1. Білек сүйектерінің проксимальды бөлігіндегі сынықтар.
- •1.1. Шынтақ өсіндісінің сынықтары.
- •1.2. Шынтақ сүйектің тәжді өсіндісінің сынықтары.
- •1.3. Шыбық сүйектерінің басының және мойнының сынықтары.
- •2.1.Шынтақ сүйегі диафизинің изолирленген сынығы.
- •2.2.Шыбық сүйегі диафизинің изолирленген сынығы.
- •2.3.Білектің екі сүйегінің де сынығы.
- •1.3.1 Монтедж зақымдануы.
- •1.3.2.Галеация зақымдануы.
- •1. І алақан сүйектің негізінің сынығы.
- •2. Алақан сүйектерінің диафиздерінің сынығы.
- •3. Саусақтардың фалангтарының сынығы.
2.3.Білектің екі сүйегінің де сынығы.
Қолдың барлық сынықтарының ішінде 53 % - білектің сынығы алады.
Жіктелуі: Екі сүйектің сынығының басқа сынықтардан ерекшелігі - сүйек аралық мембрананың созылған сынықшалармен жақындасуы болып табылады.
Зақымдану механизмі:Ол тура және тура емес әсерден пайда болады.
Диагностика:Жалпы қарағанда жарақаттанған қол сау қолымен кеудесіне жақындатылған.Деформация сынықшалардың сипатына байланысты,егер ығысса ,онда қол қысқарады.Толық білек бойында ауырсыну және сынық орнында байқалады.Білек қызметі күрт төмендеген.
Радиологиялық зерттеу: 2 проекцияда рентгенограммадан көруге болады.
Госпитальға дейінгі көмек:Ауырсыну анық болғандықтан аналгетик қолдану керек.Тасымалдау шинасын 3 жақтан салады.
Емі: Егер сынықшалардың ығысуы болмаса консервативті ем қолдануға болады.Ол үшін лангетті – циркулярлы гипсті таңуды саусақ ұшынан шынтақ буынына дейін салады.Саусақтар 25-35 градуста бүгілген.2-3 күннен кейін шынтақ буынына қозғалыстар жасайды.Иммобилизация 8-10 апта жасалады, болған соң физиотерапиялық ем тағайындалады..Еңбекке жарамдылық 10-12 аптадан кейін қалыптасады.Гипстік таңу кезінде сүйек сынықшаларының екіншілік ығысуы болуы мүмкін.Сондықтан рентгенологиялық бақылау жүргізіп отырған дұрыс.Сынықшалардың ығысуында репозицияны қолмен немесе арнайы дистракционды аппарттың көмегімен жүргізеді.Қолдың орналасуы оның сыну деңгейіне байланысты: жоғарғы 1/3 бөлігінде
орналасса - білек максимальды супинация қалпында орналасса,ортаңғы 1/3 бөлігінде орналасса – білек пронация қалпында болады,ал саусақтар- жартылай пронация қалпында жатады.Гипстік таңу салған соң міндетті түрде бақылау рентгенін жүргізген жөн.Иммобилизация 10-12 апта.Гипсті алған соң физиоем және емдік физкультура тағайындалады.Еңбекке жарамдылық 12-14 аптадан соң қалыптасады.
Білек сүйегінің диафизарлы сынығының диагностикасы.
2.Кесте:
Белгілері |
Шынтақ сүйегінің изолирленген сынығы |
Шыбық сүйегінің изолирленген сынығы |
Білектің екі сүйегінің де изолиленген сынығы. |
Жарақат механизмі |
Жиі тікелей |
Жиі тікелей |
Тікелей және тікелей емес |
Максимальды ісіну |
Шынтақ сүйегі сынығының үстінде |
Шыбық сүйегі сынығының үстінде |
Сынық аймағында |
Максимальды ауырсыну |
Сынық аймағындағы шынтақ сүйегінің аймағында |
Сынық аймағындағы шыбық сүйегінің аймағында |
Екі сүйектің сынығының үстінде |
Деформация |
Шынтақ сүйегінің үзіліссіз байқалуы |
Анық емес байқалады. |
Ығысқан анық байқалады,білектін қысқаруы |
Сынықшалардық ығысуы |
Шынтақ сүйегінде анық |
Шыбық сүйегінде анық |
Анық |
Ось бойынша және жақындататын қозғалыстарда сынық орнында ауырсынудың күшейуі |
Шынтақ сүйегінде |
Шыбық сүйегінде
|
Сынық деңгейіндекүрт ауырсыну |
Білектің қозғалысы |
Ауырсынуға байланысты шектелу |
Пронация және супинация белсенділігі төмендеген, пассивті күрт ауырсынумен |
Күрт төмендеген және ауырсынумен |
Рентгенограммалық ақпарат |
2 стандартты проекцияда көрші буындарды қамтумен |
Оперативті емге негізгі көрсеткіш:
жұмсақ тіндер интерпозициясы
сынықшалардың сүйек диаметрінен артық ығысуы
сынықшалардың бұрыш жасап ығысуы.
Білектің
сынығында сынықшаларға сүйек асты,сүйек
ішілік,сүйек арқылы пластиналық
остеосинтез жасалады (8 сурет)
8 сурет .Білектің диафизарлы
сынығындағы остеосинтез
А. Пластинамен
Б.штивпен
В.ошақтан тыс штифпен бекіту.
Ығысусыз сынық |
|
Ығысумен сынық |
Консервативті ем |
|
Оперативті ем |
|||||
|
жасалды |
|
жасалмады |
|
-
Репозициялы остеосинтез
Тұрақты остеосинтез
10-12 аптаға |
|
4-6 патаға |
Иықтың жоғарғы немесе төменгі 13 бөлігінен біліекті 90 градуста бүгіп саусақ негізіне дейін гипстік таңу салу. |
Білектің қалпы |
Шынтақ сүйегінің сынығында |
|
Шыбық сүйегінің сынығында немесе екі диафизді сынықта |
|
10-12 апта |
-
Ортаңғы 1/3 бөлігі
Жоғарғы 1/3 бөлігі
Төменгі 1/3 бөлігі
Нейтральды |
|
Супинация |
|
Пронация |
|
Шынтақ буынынан саусақ негізіне дейін гипсті таңу салу |
Иммобилизациялық және иммобилизациядан кейінгі кезеңде –ЕДШ,ФТЛ |
9 сурет.Білектің диафизарлы сынығын емдеу
Қолға жүкпен остеосинтез операциясын жасағаннан кейін шынтақ буынынан 90 градуста бүгіп, гипсті лангетаны иықтың жоғарғы 1/3 бөлігінен саусақтық ұшына дейін салады.Иммобилизация 10-12 апта.4-6 апта өткеннен соң гипстік таңуды шынтақ буынынан алып атстауға болады.Еңбекке жарамдылық 14-18 аптадан соң қалыптасады.
Диагностика:диагностика алгоритмін 2 кестеден ,ал ем алгоритмін -9 суреттен көруге болады.
Асқынуы: Білектің екі сүйегінің де диафизді сынығында патологиялық қозғалыстар кездеседі.Ол өз кезегінде жұмсақ тіндерді жаншу қаупін тудырады.Сондықтан иммобилизация дұрыс жасалуы керек.
1.3. Білек сүйегінің сынық- шығуы.
Ол бұрыш сүйектерінің диафизінің сынуы және басқа сүйек басының шығуы болып табылады.Шынтақ сүйегінің сынуы және шыбық сүйегінің басының тайқуы – Монтедж сынық –шығуы деп аталады,ал егер шыбық сүйегінің сынуы мен шынтақ сүйегінің басының шығуы –Галеации сынық- шығуы деп аталады.Әдебиеттерде оларды «тайқу» терминімен аталады.