Есеп шартының негізгі түрлерінің үлгілері

1. А + В = АВ реакциясының жылдамдығы А және В заттарының концентрациясына тәуелділігін сипаттайтын әрекеттесуші массалар заңының математикалық өрнегін жазыңыздар, егер:

1. А және В – газ тәрізді заттар болса;

2. А және В – бір бірімен шексіз араласатын сұйықтар болса;

3. А және В – ерітіндіде еріген заттар болса;

4. А –қатты зат, В – газ немесе ерітіндіде еріген зат болса.

2. Гомогендік жүйеде А + 2В = АВ₂ теңдеуі бойынша жүретін химиялық реакцияның жылдамдығының концентрацияға тәуелділігін сипаттайтын әрекеттесуші массалар заңының математикалық өрнегін жазыңыздар. Бұл реакцияның жылдамдығы неше есе өседі, егер

1. А затының концентрациясы үш есе көбейсе;

2. В затының концентрациясы екі есе көбейсе;

3. А және В заттарының екеуінің де концентрациясы екі есе көбейсе.

3. N₂ + 3H₂ 2NH₃ жүйесінде тура реакцияның жылдамдығы 100 есе өсу үшін сутектің концентрациясының қанша есе көбейту керек?

4. Азот (IV) оксидінің түзілу реакциясының 2NO + O₂ 2NO₂ жылдамдығы 1000 есе өсу үшін қысымды неше есе арттыру керек?

5. Егер оттектің концентрациясын 3 есе көбейтсе, онда С + O₂ = СО₂ реакцияның жылдамдығы неше есе өсер еді?

6. А + В = С реакциясына қатынасатын А затының бастапқы концентрациясы 0,42 моль/л, ал 10 с өткеннен кейінгі концентрациясы 0,32 моль/л. Реакцияның орташа жылдамдығын табыңыздар. Бұл уақыт ішінде В және С заттарының концентрациясы қалай өзгереді?

7. Белгілі бір уақыт аралығында жай заттар арасында жүретін бір реакцияның нәтижесінде 6 г H₂S ал екінші нәтижесінде 20 г HI түзіледі. Қай реакцияның жылдамдығы жоғары?

8. Температураны 30⁰С-тан 230⁰С-қа дейін көтергенде реакцияның жылдамдығы қанша есе өседі, егер оның температуралық коэффициенті:

1. γ = 2 болса;

2. γ = 3 болса;

3. γ = 4 болса;

4. γ = 2,5 болса?

9. Егер реакцияның температуралық коэффициенті γ = 3 болса, онда оның жылдамдығы 27 есе арттыру үшін реакцияның температурасын қанша градусқа көтеру керек?

10. Температуралық коэффициенті екіге тең (γ = 2) реакция 80⁰С-та 16 минут уақытта аяқталады. Бұл реакция 60⁰С және 120⁰С кездерінде қанша уақыт ішінде аяқталады?

11. Реакцияның 20⁰С кезіндегі жылдамдығы моль/л·сек. Егер реакцияның температуралық коэффициенті γ = 2 болса, онда оның 70⁰С кезіндегі жылдамдығы қандай болады?

12. Егер 50⁰С-қа көтергенде реакцияның жылдамдығы 32 есе артатын болса, онда реакцияның температуралық коэффициенті қанша болғаны.

13. Температураны 353 К кезінде реакция 20 сек ішінде аяқталды. Егер бұл реакцияның температуралық коэффициенті γ = 2,5 болса, ол 293 К кезінде қанша уақытта аяқталар еді?

1.6 Сутектік көрсеткіш рН. Күшті және әлсіз электролиттердің рН және рОн Есеп шартының негізгі түрлерінің үлгілері

1. Сулы ерітіндідегі [Н⁺] ионның молярлық концетрациясын есептеу қажет, гидроксид ионның концетрациясы (моль/л) тең болса: а) 10^-4; b) 3,2 · 10^-6; c) 7,4 ·10^-11.

2. Сулы ерітіндідегі [ОН^-] ионнын молярлық концетрациясын есептеу қажет, гидроксид ионның концетрациясы ( моль/л) тең болса: а) 10^-3; b) 6,5· 10^-8; c) 1,4 ·10^-12.

3. Ерітіндінің рН есептеу қажет, [Н⁺] ионының концетрациясы моль/л тең болса: а) 2·10^-7; b) 8,1· 10^-3;c) 2,47·10^-10.

4. Ерітіндінің рН есептеу қажет, [ОН^-] ионының концетрациясы моль/л тең болса: а) 4,6·10^-4; b) 5 · 10^-6; c) 9,3·10^-9.

5. рН 5,2-ге тең болса, сірке қышқылының концентрациясы нешеге тең болады?

6. рН 6,2-ге тең ерітіндінің [Н⁺] және [ОН^-] есептеу қажет. Егер екі есе сұйылтса, ерітіндің рН қалай өзереді: а) 0,2 М НСl; b) 0,2 М СН₃СООН; c). 0,2 HNO₃.

7. Қанның құрамындағы сутегі ионының концетрациясы (рН=7,36) жұлын сұйықтығынан (рН=7,53) неше есе жоғары?

8. Концентрациясы 0,1 моль/л сірке қышқылының ерітіндісінің рН мәнін есептеңіздер. Сірке қышқылының константа диссоциациясы 1,8·10^-5 тең.

9. рН=0,5 тең пропион қышқылының ерітіндісінің [Н+] ионың концетрациясын есептеңіздер. Пропион қышқылының константа диссоциациясы 1,4·10^-5.

10. Бір ерітіндінің сутектік көрсеткіші 2,3, ал екіншісінікі 3,2-ге тең. Қай ерітіндінің қышқылдылығы басым? Ондағы сутегі иондарының концентрациясы неше есе жоғары?

11. Гидроксид иондарының концентрациясы 5,63 · 10^-7 моль/л-ге (37⁰С) тең болса, қанның құрамындағы сутегі иондарының концентрациясы нешеге тең болады?

12. Асқазан сөлінің құрамында сулы ерітінділерде толық диссоцияциаланатын тұз қышқылы бар. Егер, HCl дың массалық үлесі қалыпты жағдайда 0,05 %-ке тең болса асқазан сөлінің рН-ы қандай болады? Асқазан сөлінің тығыздығы 1 г/мл.

13. 0,01 М көмір қышқылы ерітіндісіндегі HCO^-3 и CO₂^-3 концентрациясын анықтаңыз, егер осы ерітіндінің рН-ы 4,18-ге тең болса. (К₁ = 4,45 · 10^-7, К₂ = 4,69 · 10^-11).

14. Егер екі есе сұйылтса рН-ы қалай өзгереді: а) 0,2 М HCl ерітіндісінің; b) 0,2 М сірке қышқылы ерітіндісінің?

15. 1л құрамында 3,7 г кальций гидроксиді бар Ca(OH)₂ ерітіндінің рН-ын анықтаңыз.

16. 0,2 н ерітіндідегі ОН^- иондардың концентрациясы нешеге тең болады? (К_в = 1,76 · 10^-5).

17. Электролиттік диссоциациясының алғашқы константасы бойынша келесі ерітінділердің рН-ын есептеңіз: а) 0,1 М күкіртті сутек; b) 0,1 М бор қышқылы.

18. Сутектік көрсеткіштері төмендегідей болатын сутегі иондарының концентрациясының шамасын есептеңіз: а) 3 және 4, b) 7 және 8, c) 10 және 11.

19. Ерітіндідегі гидроксид-иондардың концентрациясы 1,7 · 10^-4 моль/л. Ерітіндінің рОН және рН-ын есептеңіздер.

20. Судың байқауын жүргізгенде оның құрамында 1,7 г/л аммиак болды. Егер суда басқа лас заттар болмаса, оның рН-ы нешеге тең болады?

21. Дені сау адам қанының сутектік көрсеткіші 7,35. Қатты безгек кезінде ол көрсеткіш 5,9-ға дейін төмендейді. Бұл кезде қандағы сутегі иондардың концентрациясы нешеге есе жоғарылайды?

22. 1 л 0,1 М калия гидроксиді КОН ерітіндісіне 0,01 моль хлорсутекті қосылған. Бұл кезде ерітіндінің рН-қалай өзгереді?

23. 0,5 %-тік күйдіргіш натрдың рН-ын есептеңіздер (ерітіндінің тығыздығы бірге тең).