- •Этн 1. Түзу сызықты электр тізбегін зерттеу.
- •5В0718 – Электроэнергетика мамандығы студенттеріне арналған
- •Мазмұны
- •1 Жұмыстың орындалу реті және зертханалық жұмыстан есеп беруді безендіру.
- •2 №1 Зертханалық жұмыс
- •3 №2 Зертханалық жұмыс.
- •4 №3 Зертханалық жұмыс.
- •5 № 4. Зертханалық жұмыс
- •Редактор қ.С. Телгожаева
2 №1 Зертханалық жұмыс
Кирхгоф және Ом заңдары көмегімен тізбектегі тұрақты тоқты зерттеу
2. Жұмыстың мақсаты:
Тұрақты тоқ тізбегін есептеу әдісін тәжірибелі зерттеу.
2.2 Жұмысқа дайындық
ЭТН курсының «Тұрақты тоқтың сызықты электр тізбектер» бөлімін қайталау:
//Л1//с. 9-38;
//Л2// с. 28-39;
//Л3//с. 129-160.
Келесі сұрақтарға жазбаша түрде жауап жазу
2.2.1 Ом және Кирхгоф заңдарының кейіптемелерін келтіру.
2.2.2 Ток көзі бар тізбекті талдағанда Кирхгоф заңын қолданудың ерекшелігі қандай?
2.2.3 Қандай энергия көзі кернеу көзі және ток көзі деп аталады? Ток көзі және кернеу көзіне идеалды және нақтылы электр сұлбаларын келтіру.
2.2.4 Кернеу көзі ЭҚК тәжірибе жүзінде қалай анықталады?
2.2.5 Тізбектегі нүктенің басқа бір потенциалы нөлге тең нүктеге қатысты потенциал мөлшері мен таңбасы вольтметр көмегімен қалай анықтаймыз?
2.2.6 Тізбектің потенциалдық диаграммасы деген не?Тәжірибе жүзінде оны қалай аламыз?
2.3 Жұмысты орындау реті
2.3.1 Тізбекті жинау (сурет 1.1).
2.3.2 Тізбектегі ток,ЭҚК,барлық резистордегі кедергіні және ондағы кернеуді өлшеу.
Кесте 1.1
Тізбектегі ток I= ; ЭҚК Е= |
|||||||
Резистор |
|
|
|
|
|
|
|
Кернеу,В |
|
|
|
|
|
|
|
Кедергі,Ом (тәжірибелік) |
|
|
|
|
|
|
|
Өткізгіштік, См |
|
|
|
|
|
|
|
Кедергі есептік,Ом (есептік) |
|
|
|
|
|
|
|
2.3.3 Есептің нұсқасына сәйкес (сурет 1.2-1.7) зерттелетін сұлбаны салу,тармақтағы токтың дұрыс бағытын қою. 2.3.2-пунктінде қолданылған резисторлар мен кернеу көздерінен тізбек құрау. Тізбекті жинағанда қысқыштарды өлшеу құралдарын қосу үшін қарау. Ампервольтметрді таңдалған токтың бағытына сәйкес қосу.
2.3.4 Тармақтағы токтарды және барлық резисторлардағы кернеуді өлшеу.
Кесте 1.2
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2.3.5 Шартты түрде бір түйіннің потенциалын нөлге теңестіреміз. Сызбада көрсетілген барлық нүтедегі потенциалдарды өлшеу. Нәтижесін 1.3 кестеге енгізу.
Кесте 1.3
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2.4 Жұмыс нәтижесін өңдеу.
2.4.1
Ом заңын қолдана отырып
шамасын
анықтау,алынған мәндерді тәжірибелік
мәндермен салыстыру.
өткізгіштігін
есептеу. Нәтижесін 1.1 кестеге енгізу.
2.4.2 Кез келген тізбектегі тұрақты токты анықтаудың әдісін пайдаланып тармақтағы токты есептеу.
2.4.3 Зерттелініп жатқан тізбектің сыртқы контурының потенциалдың диаграммасын құру (сурет 1.2-1.7).
Кесте 1.4
Түйіндер |
|
1 |
2 |
3 |
Ток қосындысы |
мA |
|
|
|
Түйіндегі максималды ток |
мА |
|
|
|
Қателік
|
% |
|
|
|
2.4.4.Кирхгофтың 1 заңының тізбек үшін орындалатындығын тексеру (сурет 1.2-1.7). Әр түйін үшін токтың қателігін есептеу.
мұндағы
-
түйіндегі
ең максималды ток. Нәтижесін 1.4 кестеге
енгізу.
2.4.5 Кирхгофтың 2 заңының тізбек үшін орындалатындығын тексеру. (сурет 1.2-1.7). Әр контур үшін кернеудің қателігін есептеу.
мұндағы
- берілген
контурдағы максималды кернеу. Нәтижесін
1.5
кестеге енгізу.
Кесте 1.5
Контурлар |
|
1 |
2 |
3 |
Кернеу қосындысы |
В |
|
|
|
Контурдағы максималды кернеу |
В |
|
|
|
Қателік
|
% |
|
|
|
2.4.6 Орындалған жұмыстың қорытындысын шығару.
