4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. Әртүрлі халық топтарының тамақтануын зерттеудің мәні.

2. Тұрғындардың нақтылы тамақтануын зерттеу әдістері.

3. Нақтылы тамақтану жағдайын зерттеудің әлеуметтік-гигиеналық негіздері (бюджеттік және баланстық әдістер).

4. Нақтылы тамақтану жағдайын зерттеудің әлеуметтік-экономикалық негіздері (сұрау, сұрау-өлшеу, анкеталық әдістер).

5. Сабақ беру және оқыту әдістері: бақылау сұрақтарымен жұмыс істеу – «Блум» жүйесі бойынша блиц-сұрау. Алдын ала түрлі түсті конверттер дайындалады. Қиындылығына байланысты сұрақтар түрлі түсті конверттерге салынады. Қиындығы бойынша сұрақтар 3 сатыға бөлінеді. Әр топ әрбір конверттен 1 сұрақтан алады және қысқа да нұсқа жауап береді.

6. Әдебиет

Негізгі:

1. Гигиена питания: учеб. для студ. высш. учеб. заведений/ Королев А.А. – М.: Издательский центр «Академия», 2006.- 528 с.

2. Терехин С.П., Ахметова С.В. Лечебное питание (учебно-методическое пособие). Караганда. – 2005. – 385 с.

3. Шарманов Т.Ш. Казахстан в контексте глобальных проблем питания - Алматы: Баспа, 2000. - 224с.

4. Гигиена питания: учебник для студентов высших учебных заведений / Королев А.А. – М.: Издательский центр «Академия», 2006. - 528 с.

5. Тутельян В.А., Онищенко Г.Г. Государственная политика здорового питания населения: задачи и пути реализации на региональном уровне: учебное пособие. - М., 2009. - 288 с.

6. Тутельян В.А. Государственная политика здорового питания населения: руководство. - М., 2008. - 256 с.

қосымша:

1. Нормативные и правовые акты, нормативно-методические документы Государственной санитарно-эпидемиологической службы, санитарные правила и нормы по гигиене питания, действующие на территории Республики Казахстан.

2. Химический состав российских пищевых продуктов. Справочник/ Под ред. И.М.Курихина и В.А. Тутельяна – Москва: ДеЛи принт, 2002. - 236с.

3. Руководство к практическим занятиям по гигиене питания: [Учеб. пос. для сан.-гигиен. фак. мед. ин-тов] /В.Д. Ванханен, Е.А.Лебедева.-

7. Бақылау: (сұрақтар,тест, есептер және т.б.)

Тест

Халықтың әртүрлі топтарының тамақтануының физиологиялық нормалары

1. Тамақтанудың физиологиялық нормаларының ең толық анықтамасын көрсетіңіз:

1. организмның пластикалық, энергиялық және басқада қажеттіліктерін қанғаттандыратын, дені сау адамдардың тамақтануы

2. организмнің энергиялық шығынын толық қамтитын және оны жеткілікті мөлшерде сонымен қатар ең қолайлы қатынаста барлық заттармен қамтамасыз ететін ғылыми негізделген тамақтану нормалары.

3. тамақтанудың тәуліктік рационындағы тағам өнімдерінің жиынтығы

4. кәсіптің қауыпты жағдайларында енбекететің жұмысшыларға арнайы құрастырылған тамақтану нормалары

2. Тамақтанудың физиологиялық нормаларының сандық жағы келесімен сипатталады:

1. макронутриенттердің баланстануымен

2. рационның калориялығымен

3. микронутриенттердің баланстануымен

4. қабылдайтын тағамның көлемімен

5. тағамның нетто салмағымен

3. Енбеке қаблетті ересек адамдардың негізгі алмасуының орташа мөлшерін көрсетіңіз (ккал):

1. 700-900

2. 1000- 1300

3. 1400-1700

4. 1900 – 2200

5. 2300-2500

4. Физиологиялық нормаларына сәйкес балалар жастық принципы бойынша неше топқа бөлінеді?:

1. 6 2. 7 3. 8 4. 9 5.10

5. Енбек қарқындылығының 1 тобына жатпайтынын көрсетіңіз:

1. студенттер 2. терапевт - дәрігерлері 3. басқару пульт жұмысшылары және диспетчерлер 4. дене шынықтыру оқытушылары 5. педагогтар

6. Азық-түлік тауарларының сатушылары мен қоғамдық тамақтану жұмысшылары енбек қарқындылығының келесі ботына жатады:

1. ақыл-ой енбегінің жұмысшылары тобына

2. жеңіл физикалық енбегінің жұмысшылары

3. орташа физикалық енбегінің жұмысшылары

4. ауыр физикалық енбегінің жұмысшылары

5. аса ауыр физикалық енбегінің жұмысшылары

7. Сол түстік аймақтың халқымен салыстырғанда оң түстік адамдардын энергия қажеттілігі қандай болады?

1. бірдей

2. 10-15% жоғары

3. 20 - 25% жоғары

4. 5% төмен

5. 10-15% төмен

8. Жұкті әйелдердің рационында аталған тағамдар шектеледі, тек біреунен басқасы:

1. шоколад және какао

2. цитрустар және бал

3. шикі көкөністер мен жемістер

4. жұмыртқа

5. қызанақ

9. Балалардың тамақтануында ерекше орынды келесі витаминдер алады:

1. группы В 2. С, Д 3. А, Д 4. Р, В₆ 5. Е, К

10. Балалар мен жасөспірімдер үшін келесі нутриенттер негізгі өсу факторы болып табылады:

1. аминқышқылдары 2. май қышқылдары 3. моносахаридтер

4. пектиндік заттар 5. минеральді заттар

1. Тақырып №7 Азық-түлік сапасын анықтау бойынша гигиеналық сараптауды өткізу тәртібі.

2. Мақсаты: тағамдық азық-түлік сапасын санитарлық сараптау жүргізудің теориялық негіздері жайлы білім алу және берілген тақырып бойынша дағдыларды бекіту.