2.7 Түзу (Прямая - xline)

Түзуді салу үшін Прямая (XLINE) командасын қолданады.

Екі бағытта да шексіз сызықтарды түзу дейміз. Шексіз түзулерді көбінесе объектілерді салу кезінде қосымша сызықтар ретінде пайдаланады.

Шексіз түзулердің болуы сызбаның шекарасына әсер етпейді. Сондықтан түзулер зумдау процесіне немесе көрінісі экрандарына да әсері жоқ. Түзулерді жылжытуға, бұруға және көшірмесін жасауға болады.

Команданы шақыру тәсілдері:

1. Прямая (XLINE)  пиктограммасын басу арқылы, бұл пиктограмма аспаптар панелінің Рисование (Draw) бөлімінде орналасқан.

2. Құлама мәзірдегі Рисование (Draw) бөліміндегі Прямая командасын таңдау арқылы.

3. Командалық жолға Прямая (XLINE) сөзін жазу арқылы. 

2.8 Сәуле (Луч - Ray)

Жазықтықтың бір нүктесінен басталатын және бір жағына қарай шексіз бағытталған геометриялық элементті сәуле дейміз. Бұл примитивті салу үшін Луч (Ray) командасы қолданылады.

2.9 Эллипс (ellipce)

Эллипс – фокус деп аталатын екі нүктеден қашықтықтарының қосындысы тұрақты болатын нүктелердің геометриялық орны. AutoCAD жүйесінде математикалық дәл эллипстерді де, эллипстік доғаларды да салуға мүмкіндік бар. Ол үшін Эллипс (ellipce) командасы қызмет етеді.

2.10 Сплайн (Spline)

Сплайн – берілген нүктелер арқылы өтетін тегіс тұтас сызық. Нүктелер кез-келген мүмкін тәсілмен беріле береді. Сплайн салу үшін Сплайн (Spline) командасы қолданылады. Бұл команданы Рисование құлама мәзірінен Сплайн (Spline) пуктін таңдап немесе аспаптар тақтасында пиктограммасын басу арқылы шақырылады. Одан бөлек командалар жолында Сплайн (Spline) деп жазу арқылы шақыруға болады.

Негізгі әдебиет: 1 нег.3-52, 2 нег. 5-33

Қосымша: 1 қос.[138-348].

Бақылау сұрақтары:

1. Тік төртбұрышты қандай тәсілдермен сызуға болады?

2. Шеңберді қандай тәсілдермен сызуға болады?

3. Полисызық дегеніміз не?

4. Доғаны салу тәсілдерін атаңыз?

5. Нүктелерді енгізу тәсілдерін атаңыз?

3-дәріс. Сызбадағы мәтін.

Мәтіндік стильді қабылдау және оны өзгерту Стиль текста (Text style) диалогтық терезесінде жасалды. Ол құлама мәзірдің Формат бөлімінен шақырылады. (3.1 - сурет).

Бір жолдық мәтін.

Қысқа және өзіне ғана тән өзгертулері жоқ жазуларды Однострочный текст (Dtext және Text) командасының көмегімен жазады. Ол AutoCAD-тың құлама мәзірінің Рисование бөлімінен шақырылады. Бір мәтіндік жолды жазу үшін Text командасы, ал бірінің астында бірі орналасқан жолдардан тұратын мәтінді жазу үшін Dtext командасы қолданылады.

Бірінші жолдан екінші жолға өту Enter пернесін басу арқылы іске асады. Мәтіннің әрбір жолы жеке объект болып табылады. Оларды жеке жылжытуға және форматтауға болады. Text командасы жазуды командалық жолда жазуға мүмкіндік береді, бұл жазу графикалық алаңда жазуды аяқтағанша көрсетілмейді. Келесі жазуды бастау үшін команданы қайта шақыру қажет.

Көпжолдық мәтін (Многострочный текст). Mtext - көпжолдық мәтінді жазу командасы. Бұл MText командасы құлама мәзірдің Рисование бөлімінен немесе аспаптар панелінің пиктограммасын тышқанмен шерту арқылы шақырылады.

Ұзақ күрделі жазулар көпжолдық мәтін ретінде жазылады. Мұндай мәтін абзацтың берілген еніне шақталып жазылады, оны керекті жерге дейін созуға да болады. Көпжолдық мәтінде жеке сөздер мен символдарды өзгертуге, форматтауға болады.

Көпжолдық мәтін мәтін жолдары мен абзацтардан тұрады. Жолдардың саны шектелмейді. Көпжолдық мәтін түгелімен бір объект ретінде есептеледі, оны жылжытуға, бұруға, жоюға, көшірмесін жасауға, айналық кескінін жасауға, созуға және масштабын өзгертуге болады.

Көпжолдық мәтінді редакциялау мүмкіндігі бір жолдық мәтіндікінен анағұрлым көп. Мысалы, көпжолдық мәтін үшін жеке сөздердің, сөйлемдердің астын немесе үстін сызып қоюға болады, өздеріне тән қарыпты, түсін және биіктігін белгілеуге болады.

Негізгі әдебиет: 1 нег.49-53, 2 нег. 94-110, 283-286.

Қосымша: 1 қос.[348-379].

Бақылау сұрақтары:

1. Біржолдық мәтін мен көпжолдық мәтіндердің айырмашылығы неде?

2. Мәтіннің меншікті стилін қалай жасауға болады?

3. Екі нүктенің арасына берілген биіктік бойынша мәтін жолын жазу үшін қандай опцияны қолданады?

4. Екі нүктенің арасын қамтитын мәтін жолын жазу үшін қандай опцияны қолданады?

5. Шеңбер диаметрінің символын жазу үшін қандай басқарушы код қолданылады?

6. Autocad қаріптері үшін қолданылатын қандай басқарушы кодтарды білесіз?

Дәріс 4. Сызбаларды безендіру. Қабаттармен жұмыс істеу.

Сызықшалау (штрихтау), өлшемдерді қою. Өлшемдерді редакциялау командалары. Жеке өлшемдер салу командалары. Өлшемдер тобын салу командалары. Параметрлер және жаңа қабатты құру. Қабатта өлемдік сызықтар салу. Қабат түсін өзгерту. Қабатты жою.