Гісторыя Беларусі: са старажытных часоў да сярэдзіны XIII ст.

№ п/п

Тэма ўрока, план вывучэння новага матэрыялу

Паняцці

Колькасць гадзін

Матэрыял вучэбнага дапаможніка

1

2

3

4

5

1

Уводзіны

1. Значэнне ведаў па айчыннай гісторыі

2. Гісторыя Беларусі – частка сусветнай гісторыі

3. Перыядызацыя гісторыі Беларусі старажытных часоу і сярэдневякоўя

4. Гістарычныя крыніцы

Гісторыя Беларусі, айчынная гісторыя, летапіс

1

Уводзіны, стр. 5–8.

Раздзел I. Беларускія землі у старажытныя часы

7

2

Найстаражытнейшыя людзі каменнага веку

1. Тэрыторыя, прырода, кліматычныя ўмовы Беларусі

2. Абледзяненне і спробы пранікнення людзей на тэрыторыю Беларусі

3. Першыя стаянкі

4. Прылады працы

5. Паляванне на маманта

Стаянка, паселішча, прылады працы

1

§ 1

3

Жыццё людзей у пасляледавіковы перыяд

1. Засяленне тэрыторыі Беларусі першабытнымі людзьмі

2. Заняткі і промыслы ў пасляледавіковы перыяд

3. Прысвойваючая гаспадарка

Хатнія промыслы, прысвойвальная (спажывецкая) гаспадарка

1

§ 2

4

Супольнасці людзей каменнага веку

1. Узнікненне родавой абшчыны

2. Мацярынскі род

3. Аб’яднанне родаў у плямёны

Родавая абшчына, род, мацярынскі род, старэйшына, племя

1

§ 3

5

Першабытныя жывёлаводы і земляробы ў бронзавым і жалезным вяках

1. Пранікненне індаеўрапейцаў на тэрыторыю Беларусі

2. Распаўсюджванне жывёлагадоўлі

3. Першыя земляробы

4. Пераход да вытворчай гаспадаркі

Індаеўрапейцы, матычнае земляробства, падсечна-агнявое земляробства, ворнае земляробства, вытворчая гаспадарка

1

§ 4

6

Пачатак выкарыстання металаў на беларускіх землях

1. Выкарыстанне металічных прылад працы

2. Здабыча жалеза

3. Значэнне адкрыцця жалеза

Жалезны век

1

§ 5

7

Узнікненне няроўнасці ў грамадстве

1. Узрастанне ролі мужчынскай працы ў бронзавым веку

2. Бацькоўскі род

3. Суседская абшчына

4. З’яўленне няроўнасці ў грамадстве

5. Будаўніцтва гарадзішчаў у жалезным веку

Бацькоўскі род, вялікая патрыярхальная сям’я, маёмасная няроўнасць, расслаенне грамадства, гарадзішча

1

§ 6

8

Культура нашых продкаў

1. Вераванні першабытных людзей

2. Міфалогія

3. Пахавальныя абрады

4. Першабытнае мастацтва

Міф, курган, скульптура, арнамент

1

§ 7

9

Наш край

1

10

Урок абагульнення

1

11

Кантроль ведаў вучняў

1

Раздзел II. Жыццё насельніцтва беларускіх зямель у раннім сярэдневякоўі ў V–IX стст.

7

12

Балты на тэрыторыі Беларусі

1. Тэрыторыя рассялення

2. Плямёны балтаў

3. Паселішча балтаў на тэрыторыі Беларусі

4. Гаспадарка і гандль

5. Мастацтва і рамёствы

Балты, “бурштынавы шлях”

1

§ 8

13

Паходжанне і рассяленне славян

1. Прарадзіма славян

2. Першыя звесткі аб славянах

3. Шляхі рассялення славян

4. З’яўленне славян на тэрыторыі Беларусі.

Прарадзіма, славяне

1

§ 9

14

Усходнеславянскія плямёны на тэрыторыі Беларусі

1. Славянска-балцкае ўзаемадзеянне

2. Крывічы-палачане

3. Дрыгавічы

4. Радзімічы

Каланізацыя, славянізацыя, саюз плямён. крывічы, дрыгавічы, радзімічы

1

§ 10

15

На шляху да дзяржавы

1. Князі, дружына.

2. Ваеннае апалчэнне

3. Народны сход – веча

4. З’яўленне гарадоў

5. Племянныя княжанні

Знаць, князь, даніна, дружына, ваеннае апалчэнне, веча, племянныя княжанні

1

§ 11

16

Гаспадарка, рамяство і гандаль усходніх славян

1. Развіццё земляробства і жывёлагадоўлі

2. Развіццё грамадства

3. Рамяство і промыслы

4. Гандаль

Малая сям’я, суседская абшчына, рамяство, бортніцтва

1

§ 12

17

Рэлігія і міфалогія ўсходніх славян

1. Культ продкаў

2. Духi

3. Язычнiцкiя богi. Свяцілішчы

4. Міфы і падданні

5. Абрады

Культ продкаў, язычніцтва (многабожжа), свяцілішча (капішча), ідал, абрад, трызна

1

§ 13

18

Матэрыяльная культура

1. Арнамент

2. Дэкаратыўна-прыкладное мастацтва

3. Жыллё

4. Адзенне

5. Зброя

Дэкаратыўна-прыкладное мастацтва

1

§ 14

19

Урок абагульнення і кантроль ведаўвучняў

1

Раздзел III. Сярэдневяковыя княствы на тэрыторыі Беларусі ў ІХ – сярэдзіне ХІІІ ст.

12

20

Дзяржаўнасць усходніх славян

1. Паходжанне дзяржаўнасці ва ўсходніх славян

2. Месца беларускіх зямель у складзе Старажытнарускай дзяржавы

3. Старажытная (Кіеўская) Русь – супольная дзяржава ўсходніх славян

4. Стражытнаруская (усходнеславянская) народнасць

Родаплямянная знаць, Старажытнаруская дзяржава (Старажытная Русь, Кіеўская Русь), мітрапаліт, народнасць, старажытнаруская (усходнеславянская) народнасць

1

§ 15

21

Полацкае княства ў ІХ–ХІ стст.

1. Старажытны Полацак

2. Саперніцтва з Ноўгарадам і Кіевам

3. Князь Усяслаў Брачыславiч

4. Бітва на р. Нямізе

5. Найвышэйшы ўздым Полацкага княства.

Полацкае княства (зямля), волакі, бітва на рацэ Нямізе

1

§ 16

22

Полацкая зямля ў ХІІ – сярэдзіне ХІІІ ст.

1. Раздробленасць Полацкай зямлі, яе прычыны і вынікі

2. Часовае ўзвышэнне Менскага княства

3. Адносіны паміж Полацкім і Кіеўскім княствамі

4. Арганізацыя войска

5. Дзейнасць веча

Міжусобныя войны, воласці, баяры, Менскае княства, тысяцкі

1

§ 17

23

Тураўскае княства

1. Старажытны Тураў

2. Узнікненне Тураўскага княства

3. Адносіны Турава з Кіевам

4. Тураўскі князь Юрый Яраславіч

5. Горад на Пiне

Тураўскае княства

1

§ 18

24

Пасожжа, Берасцейская зямля і Панямонне

1. Беларускія гарады ў складзе Смаленскай і Чарнігаўскай зямель

2. Лёс Берасцейшчыны

3. Узнікненне гарадоў і княстваў у Панямонні

4. Балцкія суседзі Русі на паўночным захадзе

Літва, лета-літоўскія плямёны

1

§ 19

25

Знешняя небяспека ў першай палове XIII ст.

1. З’яўленне крыжакоў ва Усходняй Прыбалтыцы

2. Напады нямецкіх рыцараў

3. Супрацьстаянне крыжакам

4. Мангола-татарская навала

Крыжакі, мангола-татарская навала, ардынцы

1

§ 20

26

Гаспадарчыя адносіны

1. Сельская (суседская) абшчына

2. Гаспадарчыя заняткі

3. Даніна і палюддзе ў ІХ–ХІ стст.

4. Грашовае абарачэнне

5. Узнікненне феадальных адносін

Прадукцыйнасць працы, сельская (суседская) абшчына, верв, двухполле, трохполле, палюддзе, пагост, шлях “з варагаў у грэкі”, чэлядзь, халоп, смерд

1

§ 21

27

Горад у IХ – сярэдзіне ХІІІ ст.

1. Шляхі ўзнікнення гарадоў

2. Першыя летапісныя згадванні беларускіх гарадоў

3. Паходжанне назваў

4. Аблічча гарадоў

5. Рамяство і гандаль

6. Роля гарадоў у грамадскім жыцці

Горад, дзядзінец, пасад, торг, сабор

1

§ 22

28

Хрысціянства на на заходніх землях Старажытнай Русі

1. Прычыны прыняцця хрысціянства

2. Першыя хрысціяне беларускіх земель

3. Язычнiцтва і хрысціянства

4. Вынікі і значэнне распаўсюджвання хрысціянства

Манах, мітраполія, мітрапаліт, епархія, епіскап, дваяверства

1

§ 23

29

Рэлігійна-асветніцкія дзеячы

1. Хрысціянская царква і культура

2. Ефрасіння Полацкая

3. Кірыла Тураўскі

4. Значэнне дзейнасці рэлігійных асветнікаў

Жыціе, прытча

1

§ 24

30

Культура беларускіх зямель

1. Царкоўнае будаўніцтва

2. Мастацтва

3. Пісьменнасць. Помнікі пісьменства

Мураванае дойлідства, фрэска, мініяцюра, пергамент

1

§ 25

31

Паўсядзённае жыццё нашых продкаў у ІХ–ХІII стст.

1. Усходнеславянскае (старажытнарускае) грамадства

2. Паселішчы і жыллё

3. Адзенне. Ежа

4. Сродкі зносiн

5. Ваенная справа і зброя

6. Забавы

“Людзі”

1

§ 26

32

Наш край

1

33

Урок абагульнення

1

34

Кантроль ведаў вучняў

1

35

Выніковае абагульненне

1