5. Тік брустардың иілуі

Тапсырма шарты. Берілген, қимасы қоставр пішінді арқалық үшін жанама күш пен ию моментінің эпюраларын тұрғызып, профиль нөмерін таңдау қажет.

Арқалық схемасын 10-шы суреттен, есептеуге қажетті сандық мәндері 4-ші кестеден алу керек. Қабылданған қоставрдың қажетті геометриялық сипаттамалары кестеден (ГОСТ 8239-72) алынады.

Кесте 4 - №4 есептеп-жобалау жұмысының сандық мәндері

Нұсқалар	P	M	q	a	b
	т	т	т/м	м	м
1-24	2	1	3	1,5	1,2
25-48	3	2	1	2	1,7
49-72	1	2	2	2	1,8
73-96	4	1	1,5	1	2
97-120	3	1	1	1	1,5
121-144	2	1	2	1	3
145-168	2	3	2,5	2	1,6
169-192	3	1	2	1,5	2
193-216	4	3	2,5	3	1

Талап етіледі:

1. Жанама күш пен ию моментінің эпюраларын тұрғызу;

2. Арқалықтың қауіпті қимасын анықтап, профиль нөмерін таңдау (қиманы қабылдау);

3. Арқалықты толық тексеру, қауіпті қима үшін тік және жанама кернеулердің эпюраларын тұрғызу;

4. Иілу мөлшерінің эпюрасын тұрғызу (бастапқы параметрлер әдісін қолдану керек).

Сурет 10- №4 есептеп-жобалау жұмысының есептеу сұлбалары

10 суреттің жалғасы

10 суреттің жалғасы

10 суреттің жалғасы

10 суреттің жалғасы

10 суреттің жалғасы

5.1 Есеп шығаруға арналған әдістемелік нұсқаулар

а) Арқалық маштабпен сызылып, оның астынан және эпюларына орын қалдырылады;

б) Арқалық байланыстарының реакциялары анықталады. Егер арқалықтың бір ұшы қатаң бекітілсе, ал екінші ұшы бос болса, онда реакциялар анықталмайды;

в) Арқалық дербес бөліктерге бөлініп, олардың әркайсысында қию әдісінің көмегімен қималар жасалады. Жүргізілген қималардың абциссалары арқалықтық ұштарынан бастап есептеліп, , деп белгілінеді. Бір ұшы қатаң бекітілген арқалық үшін абсцисса бос ұшынан бастап есептеледі. Мұндағы i – қималардың нөмері. Бөліктің басы немесе соңы арқалыққа әсер ететін сыртқы күштердің өзгеруіне сәйкес келеді;

г) Әр бөліктегі жанама күш және ию моментінің теңдеулері жазылып, олардың мәндері бойынша және эпюралар тұрғызылады.

Танбалар ережесі: арқалықтың сол жақ бөлігі үшін жоғары бағытталған күші оң «+», төмен бағытталған – теріс «-» деп есептеледі. Арқалықтың оң жақ бөлігі үшін бұл ереже кері болып табылады. Ию моментінің әсерінен арқалықтық ұштары жоғары көтерілсе, - оң «+», ал төмен түссе, - теріс «-» деп есептеледі.

және анықтау ережелері: арқалықтық кез келген бөлігіндегі мәні сол қарастырылып отырған қимадан бір жақта орналасқан күштердің қиманың ауырлық центрі арқылы өтетін вертикаль У, ал ию моменті сол күштердің қима центріне байланысты моменттерінің алгебралық қосындыларына тең.

д) Ию моментінің ең үлкен мәні арқылы қиманың қажетті өлшемдері анықталады;

е) Қабылданған қима өлшемдері тік және жанама кернеулерге байланысты тексеріледі;

ж)  IV беріктік жорамалы бойынша арқалықтың беріктігіне толық тексеру жасалады;

з) Бастапқы параметрлер әдісі көмегімен арқалықтық иілу (майысу) мөлшерінің эпюрасы тұрғызылады.