1. Мәтінді оқыңыз, аударыңыз.

2. Мәтіннен омоним сөздерді теріп жазыңыз.

3. «Уақыт» сөзімен тіркесетін сөз тіркестерімен танысыңыз. Осы сөз тіркестерімен бірнеше сөйлемдер құрастырыңыз.

уақыт - время, момент, дата, срок

уақыт аз қалды - осталось мало времени

уақытын белгілеу - установить время

уақыт және кеңістік - время и пространство

уақыт зымырап өтіп барады - время летит быстро

уақыты келді - настало время

уақыт күтпейді - время не ждет

уақыт қымбат - время дорого

уақыт озған сайын - с течением времени

уақытты босқа өткізу - попусту тратить время

уақытты мақсатсыз босқа өткізу - бесцельно тратить время

уақыттың босқа өтіп кеткеніне өкіну - жалеть о потерянном времени

уақытын жоғалту - терять время; потерять время

уақыт өткізу - убивать время

уақыт өткен сайын - с течением времени

уақыт табу - находить время

уақыт тас екеш, тасты да тоздырады - время и камень точит

уақытым жоқ - мне некогда

4. Өзіңіз туралы мәтін құрастырыңыз. Мәтіннің мазмұнын айтыңыз.

Мен 1984 жылы, сәуір айында дүниеге келдім. Жұлдызым - тоқты. Көктем айында туғандықтан болар мен көктем мезгілін ерекше жақсы көремін. Әсіресе, наурыз айын ұнатамын. Себебі, наурыз айында күн жылынып, қар ери бастайды. Жер көгеріп, адамдардың көңіліне үміт, қуаныш ұялайды.

5. Әлем ойшылдарының уақыт туралы айтқан қанатты сөздерін оқып, аударыңыз.

Өмір – мұхит, уақыт — толқын. (Абай)

Уақытты босқа өткізу — ең ауыр шығын. (Ж.Бюффон)

Адам баласының табиғаты қызық қой, — байлығынан, бақ-дәулетінен айырылғанда қатты налиды, ал асыл уақытының мән-мағынасыз өтіп жатқанын елең қылмайды. (Абул-Фарадж)

Ұйықтар алдында өткен күніңді, өзіңнің не істеп, не тындырғаныңды ой елегінен бір өткізбей тұрып, көзіңді жұмушы болма. (Пифагор)

Уақыт – біздің ойымыздан да жүйрік. (Анжелика Миропольцева)

Уақыт күтпейді. (Вальтер Скотт)

Әркім өз уақытын еңбегінің көлемімен өлшегені ең дұрыс жол. (В.Г. Белинский.)

Жастық өз уақытын білмейді. (Р. Хорезми)

Минут ұрыс тағдырын шешеді. Сағат шайқас тағдырын шешеді. Күн бүкіл мемлекет тағдырын шешеді. ( А.В. Суворов).

Уақытты босқа жіберіп алудан артық өкініш жоқ. (Гете).

Ал, біз өз уақытымыз былай тұрсын, басқалардың уақытымен де санаса бермейміз. Мысалы, шақырылған жерге 2-3 сағат кешігіп келеміз, бір шаруаны бірер аптада немесе біраз күннің ішінде бітіреміз деп жобалай саламыз. Бірде «Мені жарты сағаттан кейін оятыңыз», – деп көз ілмек болған Эйнштейнді қызметшісі біраз тынықсын деген оймен бір сағаттан соң оятыпты. Тұра сала жалма-жан сағатына қараған ғалым уақытында оятпаған қызметшісіне: «Жарты сағатымды қайтарып беріңіз», – деп жатып кеп ашуланған екен.

6. Сұрақтарға жауап беріңіз.

• Уақыт деген не?

• Уақыт мемлекет үшін керек пе?

• Уақытты үнемдеу деген не?

• Уақытты үнемдеу – тек жеке адам үшін емес, мемлекет үшін қажет дегенді қалай түсінесіз?

• Бос уақытты қалай пайдалану керек.

• Адам өмірін уақытпен байланыстырудың мәні неде?

• «Уақыт адам өмірінің өлшемі» деген пікірмен келісесіз бе?

• Адам өмірінің мәні оның істеген ісімен өлшенуінің себебі неде?

7. Ауыспалы мағынада берілген сөз тіркестерінің мағынасын түсіндіріп, олармен сөйлем құраңыз.

Жүректің кілті_________________________________________________

Ақылдың кені_________________________________________________

Білім бұлағы__________________________________________________

Қалың ой_____________________________________________________

Суық сөз_____________________________________________________

8. Өлеңді жаттайық.