1. Мәтінмен жұмыс:

• Мәтінді бөлімдерге бөліп, қарапайым жоспар құрыңыз.

• Мәтінді ауызша әңгімелеңіз.

• Мәтіннен уақытқа қатысты сөздер мен сөз тіркестерін жазыңыз.

• Пікірлесім құру үшін сұрақтар дайындаңыз.

• Мәтінді пікірлесімге айналдырыңыз.

2. Сұрақтарға жауап беріңіз.

• Мәтіннен өзіңізге қандай ой түйдіңіз?

• Өзіңіз уақытыңыздың көбін неге арнап жүрсіз?

• Өз уақытыңызды тиімді өткізіп жүрмін деп ойлайсыз ба?

• Адам өмірін уақытпен байланыстырудың мәні неде?

• «Уақыт – адам өмірінің өлшемі» деген пікірмен келісесіз бе?

• Уақытты бағалай білесіз бе?

3. Төмендегі сөйлемдердің мағынасын қалай түсінесіз, түсіндіріңіз.

1. Уақыт – адам өмірінің ақшалай құны.

2. Адамның босқа кеткен әрбір сәті отқа жаққан теңгемен тең.

3. Даналық жасқа байланысты емес.

4. Уақыт – ақсүйектікті мойындамайды.

5. Бүгінде іскерлер әлемін басқаратын – ұлы мәртебелі уақыт.

6. Уақыттың көп шашылуы – шығын.

7. Біреудің бір сағаты мың теңге болса, енді біреулердікі бір тиын.

4. Берілген сөздердің омоним екенін дәлелдеңіз.

Күн1)______ Ай1)_____, Нан1)_____, Сыр1)______, Түс1)___

2)______ 2)_____ 2)_______ 2)_____ 2)____

5. Көп нүктенің орнына тиісті септік жалғауларын жалғаңыз. Уақыттың пайдасы

Адам өз уақыт... үнемдей білуі керек. Өзгелердің де уақыт... бағалауы қажет. Уақыт... босқа өтуі.-.үлкен шығын.. Мұны дәлелдеу... қажеті жоқ. Пайда келетін іспен шұғылдану... ойластырған дұрыс. Бір қарағанда, ондай пайдалы іс... айналысу оңай сияқты. Бірақ олай емес. Себебі күн тәртібі... жоспарлап үйрену қажет. Ол қасиетті бойың... жас кезің... қалыптастыру керек. Әрбір минутың... үнемдеп, пайдалы жұмсауға дағдылан. Сонда ғана табыс... қол жеткізіп, өз қабілет-күшің... толық жұмсай аласың.

6. Жадыңызда сақтаңыз.

Уақыттың жаулары

• Түсініксіз мақсаттар;

• Тыңдай білмеу;

• «Жоқ» деп айта алмау;

• Асығыс шешімдер;

• Бәрін бірден орындауға ұмтылу;

• Ұмытшақтық;

• Толық ақпараттың болмауы;

• Өзіндік тәртіптің жоқтығы;

• Жоспарлай білмеу;

• Тосын шешімдер;

• Бастаған істі аяғына дейін жеткізбеу.

А. Файзуллина

7. Уақыт туралы сұхбат құрыңыз.

- Сіз уақыт туралы ойланып көрдіңіз бе?

- Ойыма келмепті, өтеді де кетеді, қайырылмайды?

- Ұқыпты пайдалана білсек, бәріміз де табысты болар едік, солай емес пе?

- Уақытымды үнемдеп, жаттығуға көбірек барғанымда бокстан әлем чемпионы да болар ма ем, кім біледі. Әлі де кеш емес. Бос уақыттарымды пайдалы жұмсауға тырысамын.

8. Есте сақтаңыз

Абайдың он бесінші қара сөзі

... Егер есті кісілердің қатарында болғың келсе, күнінде бір мәртебе, болмаса, жұмасында бір, ең болмаса, айында бір өзіңнен есеп ал! Сол алдыңғы есеп алғаннан бергі өміріңді қалай өткіздің екен, не білімге, не ахиретке, не дүниеге жарамды, күнінде өзің өкінбестей қылықпен өткізіппісің? Жоқ, болмаса, не қылып өткізгеніңді өзің де білмей қалыппысың?

9. Оқыңыз. Түсініңіз. Қараман көрсетілген омоним сөздердің мағынасын түсіндіріңіз.

Менің атым қой,

Қойшыңды таңдап қой.

Қойшыңды таңдап қоймасаң,

Қой жинауыңды қой. (Ауыз әдебиетінен)

Ұсынылатын әдебиеттер:

1. Күзекова З. С. Қазақ тілінің практикалық курсы (гуманит). Алматы: Ғылым, 2001.

2. Бектұров Ш.К., Бектұрова А.Ш. Қазақ тілі (Ана тілі деңгейінде үйрету құралы). Алматы, 1998.

4. Аяпова Т. Қазақ тілі (Негізгі оқулық, үй кітабы, мұғалім кітабы). Алматы, 1998.

5. Тұрсынова Г.Т. Қазақ тілі. Оқулық. Алматы, 2012.

СӨЖ арналған бақылау тапсырмалары (5-тақырып) [қосымша14,15,17,18,19]

1. Жоғарыдағы мәтіндер мен уақыт туралы ой-толғамдарды, сөз тіркестерін пайдалана отырып, «Уақытты үнемдей білесіз бе» тақырыбына шағын шығарма жазыңыз.

2. Абайдың табиғат лирикасынан бір өлеңді жаттап алыңыз.

3. Уақыт, дәуір туралы мақал-мәтелдерді жазып келу.

6-тақырып Салауатты өмір салты. Дені саудың – жаны сау. Антоним.