Өнегелілік туралы

Сырын ашсақ, тәрбие ана сүтімен бірге сана-сезімге сіңіп, дағдыға, әдетке айналуы қажет. Үлкенді сыйлау, парыз бен ар-ұятты қасиет тұту, қоғамдық тәртіпті мүлтіксіз сақтау, заңға мойынсұнушылық, адамды бәрінен ардақтау – адам бойындағы адамгершілік, Отанға, елге, халыққа, үй-ішіне, адамға, өмірге деген сүйіспеншілік сияқты жақсы қасиеттерге тәрбиелейді. Өнегелі тәрбие алған адам Отанға берілгендік, әділдік, тәртіптілік сияқты жауынгерлік қасиеттердің негізін бойына сіңіреді....

(Бауыржан Момышұлы)

7-тапсырма. Ұлылардан қалған сөз (жаттау)

Удан ащы не бар?

Адамның жасыра алмайтыны не?

Тірі адамның өлетін уақыты қайсы?

Тәртіптің зынданы не?

Удан ащы - әдепсіз адамның аузынан шыққан сөз.

Адамның жасыра алмайтыны - өлім

Тірі адамның өлетін уақыты - өтірік

Тәртіптің зынданы - ата-ананың тілін алмаған бала.

8-тапсырма. Жағдаяттар бойынша жастар алдында сөйлеңіз.

Төменгі тақырыптың біріне сұхбат құрыңыз.

Тақырыптары:

1. Бүгінгі күннің өзекті мәселесі ?

2. СПИД және нашақорлық.

3. Азаматтық неке

4. Ақшаң болса қалтаңда ….

5. Мен елім үшін не істемекпін?

6. Мен президент болсам

2 - сабақ

Ұлттық рухы күшті адам.

Әл-Фараби

(870-950)

1-тапсырма. Берілген мәтінге төменде берілген сөздерді қойып оқыңыздар.

оқып үйренді

жазды

дүниеге келді

музыкант

ашты

дәріс алып

О рта ғасырда Қазақстанның Отырар маңында (қазіргі Шымкент облысы) аты дүние жүзіне әйгілі, ұлы ғалым, энциклопедиашы Әбу Насыр әл-Фараби ________ . Оның балалық шағы Арыс, Сырдария бойында өтті. Отырар медресесіне ________ , ондағы аса бай кітапханадағы қолжазбаларды оқып меңгерді. Әбу Насыр білімін жетілдеру, ғылымды тереңдету үшін аса ірі мәдени орталық саналатын Бағдад қаласына келді. Мұнда ол Аристотель, Эвклид, Прометей еңбектерін ________ .

Әл-Фараби 25-30 жас шамасында бүкіл дүниежүзілік ғылым-білімді терең де жан-жақты меңгеріп, енді өзі де құнды-құнды еңбектер ________ . Ол ғылым мен өнердін барлық саласы бойынша 150-ден астам еңбек жазған. Олардын ішінде “Музыканың ұлы кітабы”, “Ғылымдар тізбегі”, “Оргонон”, “Алмагеске түсініктеме”, т.б. енбектері болашақ ғылымға жол ________ . Замандастары және шәкірттері оны “екінші Аристотель”, “екінші ұстаз” деп атаған.

Әл Фараби математика мәселелерімен де көп айналысқан ғалым. Математиканы архитектура, жер өлшеу, астрономия және музыкаға шебер пайдаланудың үлгісін көрсеткен.

Әл Фараби аса үлкен ________ , тамаша орындаушы және ақын болған. Ол домбыра, қобыз секілді аспап түрлерін жасап, бірнеше музыкалық шығармалар жазған. Ұлы ғұлама көп жыл шет жерлерде жүрсе де, өзінің туған Отынын бір сәт те ұмытпаған. Оған оның мына сағыныш өлеңі дәлел бола алады:

Қашықтасаң туған жер – қалың елім,

Қамығамын сағынып алау денем.

Шаршадым мен, қанатым талды менің,

Шаңғыт жолға сарылып қарауменен.

(Бектуров кітабынан алынды)

2-тапсырма. Берілген жаңа сөздермен жұмыс

Жаңа сөз	Синонимі	Антонимі	Аудармасы
маңында
қолжазба
меңгеру
тереңдету
құнды
түсініктеме
замандастары
дәлел

3-тапсырма. Берілген кластер бойынша мәтінге сұрақ жазыңыздар.

Үлгі:1) Әл Фараби қай жерде дүниеге келді?

 4-тапсырма. Төмендегі орыс тілінде берілген мәтінді қазақ тіліне аударыңыз.

Фараби - родился недалеко от города Туркистан, в печанном городе Отырар в 870 году. Он из рода кипчаков. В среднем Азии и по Казахстану город Отырар считался культурным центром. Библиотека Отырар занимает 2-oe место после библиотеки Египта-Александрии. Арабы дали название городу –Фараб. По традициям того времени Абу Насыр получил арабское имя – Фараби.

5-тапсырма. Мәтінді мәнерлеп оқыңыз. Ғалымның мінез-құлыққа байланысты ойын айқындаңыз.

Балаларым, қажетті дағдылар мен жақсы мінез-құлық адамды бақытқа кенелтеді. Жаман мінез-құлық – бұл рухани дерт. Жақсы мінез-құлық пен ақыл-ой парасаты, адамның басты қадір-қасиеттері қалыпты іс-әрекет үстінде ғана қалыптасады. Жақсы мінез-құлық пен ақыл күш болып біріксе, бұлар адамшылық қасиеттер болып табылады. Біз қасиет дегенде, әрбір нәрсенің игілікті жағын айтамыз, адам бойындағы мінез-құлық сапаларының абзалы да, оңбағаны да жүре тұра пайда болады.

Әбу Насыр әл-Фараби

3 - сабақ