Аяқтың лимфа тамырлары және туиіндері

Лимфа туиндері 1тақым шұңқырында -nodi liympatici popliteales

2 Шап аимағында - nodi iympatici inguinalis орналасады

Аяқ лимфа тамырлары 2ге бөлінеді

Терең бұл бұлшық ет сіңір шандыр лимфа өрімдерінен тамыр нерв будалары құрамында журіп кейн дененің сол аимағына лимфа коллекторларына құйылады.бұлар ірі артерия мен веналарға кұйылады.

Беткей V saphena magna боиымен nodi liympatici inguinales superficiales деин латериалды топпен барып коллатериальды екі тобына құиады. Коллатериалды артқы латериалды тобы мен тақым туиндеріне аяктың бақайлық сирақтық аимақтарынан теріасты шел майынан және беткей шандырынан лимфа әкелінеді.

Аяқ артерияларының топографиясы

Сан артериясы- сыртқы мақын арт-ң жалғасы. Ол шап байламы бойының орта тұсында орналасқан. Тақым артериясы- сан артериясының тікелей жалғасы. Тақым шұңқырында тікелей сүйектің өзінде және буын қапшығының артқы бетінде шамалы медиалдау орналасады. Асықты жіліктің алдыңғы артериясы-тізе асты артериясының 2 соңғы тармағының бірі. Басталғаннан соң балтырдың бүккіш бетінің терең б.е-рін тесіп өтіп, m.tibialis anterior мен m.extensor hallucis те орналасады. Асықты жіліктің артқы артериясы – тізе асты арт-ң жалғасы. Балтырдың төменгі үштен бірі мен төменгі үштен бірінің шекарасында беткей орналасады. Аяқ ұшы артериялары: аяқ ұшының сыртқы артериясы-ас.жіліктің алд артериясының тікелей жалғасы болып, байламдар мен сүйектерде орналасады. 2 табан артериясы табан қойнауында орналасады.

Әйел жыныс мүшелері; ( organa genitalla feminina ) екі бөлімнен тұрады; 1) жамбас астауында орналасқан ішкі жыныс ағзалары – анабездер, жатыр түтікшелері, жатыр, қынып және 2) сыртынан көрінетін бөлім – сыртқы жыныс ағзалары ( pudendum femininum(, бұған үлкен және кіші жыныс ернеулері, деліткі, қыздық перде жатады.

Бас мойын сабауы топографиясы. Truncus brachicephalicus – ұзындығы 3-4см ұрықтың оң жақ вентральды қолқасының қалдығы болып табылады;ол жоғарғы,кейін жіне оңға қарай жүріп,кеңірдектің алдында орналасып,ол жерде қалқанша безге тармақ a.thyroidea ima –беріп,оң жақ төс бұғана буынының артқы жағында өзінің ақырғы тармақтарына-оң жақ жалпы ұйқы және оң жақ бұғанаасты артерияларына бөлінеді.

Бауырдың қызметі. HEPAR – ең үлкен без, салмағы- 1500 гр. Көлемі – үлкен, жұмсақ қызғылт. Оң қабырға астылық аймақта орналасқан. Ол ең алдымен шығару түтігі арқылы 12 елі ішекке келетін өт түзетін үлкен асқорыту безі болып табылады. Оған бөгеу, тазарту қызметі тән. Қанмен бауырға келетін белок алмасуының улы өнімдері бауырда нейтралданады, оның үстінде бауыр капиллярларының эндотелиімен жұлдызды ретикулоэндотелиоциттерінің фагоцитоздық қасиеттері бар. Бұл ішекте сіңірілетін заттарды залалсыздандыру үшін маңызды. Бауыр зат алмасудың барлық түрлеріне қатысады. Атап айтқанда ішектің шырышты қабығы сіңіріп алатын көмірсулар бауырда гликогенге айналады. Сондай – ақ бауырдың гормоналдық қызметі бар деп есептелінеді..

Бауырдың құрлысы, топографиясы.Бауыр беттері FACIES- 1. DIAFRAGMATIKA- дөңес. 2. VISCERALES.-төмен артқа қарап орналасқан. Жиегі MARGO- 1.-INF-сүйір. 2.-POST- доғалдау. FACIES DIAFRAGMATIKA- дөңес және алға қарап көкеттің төменгі бетімен беттеседі. Lig. Falsiforme hepatic арқ. 2 бөлікке бөлінеді. 1- hepatic dexter. 2- hepatic sinister. 2. FACIES VISCERALES- төмен және артқа қарап орналасқан, жалпақ сыртқы пішіні Н а ұқсап орн. 3 салалары ажыратылады. 1- КӨЛДЕНЕҢ САЛА-бауыр қақпасы portae hepatis 2,3 – САГИТАЛДЫ ОҢ ЖӘНЕ СОЛ САЛА.portae hepatis-КІРЕДІ- 1. менш.бауыр арт.2. нерв. 3. қақпа венасы. ШЫҒАДЫ.- 1. лимфа тамырлары,2. өт жолы. Сол бойлық сала. АЛДЫҢҒЫ ҚАПТАЛЫ- Lig.Teres hepatic-бауырдың жұмыр байламы орн. Бұл v.umblicales -тің қалдығы. АРТ. ҚАПТАЛЫ.- lig.venosum веналық байлам Топографиясы. Құрсақ қуысының жоғ.оң бөлігінде көкеттің астында орн. Шекарасы - Жоғ. Төм. шекарасы бір-бірімен өзара түйісіп екі нүктеде –оң жағында қабырға аралық сол жағында қабырға аралықта орн. ЖОҒ. ШЕКАРА- оң ортаңғы қолтық сызықта -.linea axillaris media 10 қабырға аралықтан басталып тіке жоғ.мед көтеріледі. Оң ортаңғы бұғана сызығы арқылы 4 қабырға аралыққа дейін көтеріледі ТӨМ. ШЕКАРА- 10 қаб. аралықта басталып қиғаш мед.өтіп оң жағында 9-10 қаб. шеміршектерін қиып өтеді. жоғ.өтіп 7 қаб. тұсында қаб. доғасын кесіп өтіп сол 5 қаб. тұсында бауырдың жоғ.шекарасына жалғасады.

Бауырдың қанмен жабдықталуы мен жүйкеленуі.: Артерия. 1. A.HEPATICA PROPRIA – V.PORTA қақпаға құяды v.porta қанды 1. Асқазан.2. жіңішке ішек пен жиек ішек. 3.ұйқы без. 4. көкбауырдан жинайды. Бауыр үлесшелерінің орт.веналары бірігіп үлесше асты венаны түзеді. 2-3 ірі немесе бірнеше бауыр веналары түзіліп төмен қуыс вена жүлгесі аймағында бауырдан шығып төмен қуыс венаға ашылады. НЕРВ 1.n.vagus-парасимпатикалық 2. plexus hepatic – симпатикалық

Бел өрімі,plexus lumbalis,үш жоғарғы бел нервтерінің алдыңғы тармақтарынан ж\е 5 нервтің жоғарғы бөлігінен,сондай ақ 12 қаб.-аралық нерв тармақтарынан түзіледі.Бұл өрім бел омыртқаларының көлденең өсінділері алдында m.psoas major қабатында жайғасып,бірқатар тармақтар береді.Олардың бір бөлігі осы бұлш.-ң латералды жиегінен,бір бөлігі медиалды жиегінен шығып,бір бөлігі оны тесіп өтіп,оның алдыңғы бетінен шығады.Тармақтары:1.Rami musculares;2.N.iliohypogastricus;3. N.ilioinguinalis;4.N.genitofemoralis;5.N.cutaneus femoris lateralis;6.N. femoralis;7. N.obtoratorius.