Өкпе: құрылысы, топографиясы, қызметі.

Топографиясы: Өкпенің ұшы, apex pulmones, алд қарағанда бұғана сүйегінен 2см, бірінші қабырғадан 2-3см жоғары орналасса, артқы жағы VII мойын омыртқаның көлденең өсіндісіне тұспалас орналасқан.

Қызметі: Өкпенің негізгі қызметі – газ алмасу, (қанды оттегімен байытып, одан көмірқышқыл газын бөліп әкету)

Құрылысы:Өкпе- кеуде қуысында орналасқан шымыр, кеуекті жұп мүшелер. Оң жақ өкпе бөлікаралық жүлгелермен бөлінген үш бөліктен, ал сол жақ өкпе екі бөліктен тұрады. Өкпенің сыртқы дөңес бетін қабырғалар қоршайды, ал ішкі, ойыс, жүрек жақ бетінде өкпе қақпасы орналасқан. Өкпе қаңқасы арқылы негізгі бронхылар, өкпе артериялары, жүйкелер кіріп, веналар мен лимфа тамырлары шығады.Өкпенің сыртқы жұқа қабықшамен-екі жапырақшадан тұратын өкпеқаппен (плерва) жабылған. Өкпеқаптың сыртқы жапырақшасы кеуде қуысының ішін астарлайды, ал ішкі жапырақшасы бүкіл өкпені қаптайды. Жапырақшалар арасында аз мөлшерде өкпеқап қуысы бар. Сүйықтық өкпенің тыныс қозғалысы кезінде жапырақшалардың үйкелісін азайтады. Өкпеге кіретін бронхылар тармақталып, бронх ағашын түзеді, бронх бұтақшаларының ұшында альвеолалар-өкпе көпіршіктері болады.

Өкпе қапшығы.(pleura) өкпенің бетін жауып орналасқан тұйық сірлі қабық.Топограф-қ орналасуына байланысты париетальды өкпеқап(ө/қ) (pleura parietalis) және висцеральды ө/қ (pleura visceralis) ө/қ-тың париетальды және висцеральды бөліктерінің аралығындағы саңылау өкпеқап қуысы деп аталады.Өкпеқап күмбезі (cupula pleurae) алдыныа қарағанда 1 қабырғадан 3-4 см жоғ, арқа жағынан VII-мойын омырт қылқанды өсіндісіне сәйкес. Париетальді бөлігі топогр-қ орналасуына байланысты қабырғалық ө/қ (pleura costalis)көкеттік ө/қ -қа (p.diaphragmatica) көкірекаралық ө/қ -қа (p. mediastinalis).Екі ө/қ -тың жиегі ө/қ-тың күмбезі мен XII-қабырға басының аралығында орн.Ө-ң алд жиегі оң және сол жағында бірдей ,өкпенің ұшынан apex pulmonis,төмен медиальды бағытта өтіптөс-бұғана буынының артқы бетіне өтеді.Төменгі жиегі қабырғалық ө/қ-тың көкеттік ө/қ-қа жалғасқан н/е қыры болып саналады. Қызмет: Қорғаныштық,Лимфа тамырларына қарағанда қан тамырлары тым басым болатын висцералды жапырақша негізінен шығару қызметін атқарады.Ал париеталды жапырақша резорбция қызметін атқарады.

Өкпеқаптың қойнаулары

- m.vastusmedialisRecessus pleuralis париетальды және висцеральды өкпеқаптың аралығындағы қуыс.Екі өкпеқаптың төменгі бөлігінде ,қабырғалық өкпеқап пен көкеттік өкпеқаптың түйіскен жерінде орналасқан кең қабырға көкет қойнауы recessus costodiaphragmaticus.Қабырға-көкірекаралық қойнау recessus costomediastinalis,ол сол өкпенің алдыңғы жиегінің жүректік тілігінің бойында орналасқан.

Өңештің құрылысы топаграфиясы қызметі

Өңеш,esophagus, жұтқыншақ пен асқазанның аралығында алдынан артына қарай жабысып орналасқан, ұз. 25-30см түтіктәрізді мүше.Өңеш 6-мойын омыртқасынан басталып11-кеуде омыртқасынан бітеді.

Топографиясы: Мойындық бөлігі, pars cervicalis, ол VI-мойын омыртқа мен ІІ-кеуде омыртқасының арасында орналасқан.

Кеуделік бөлігінің жоғарғы 1/3кеңірдектің артында және солға таман жатады, оның алдында сол қайырылма нерв пен a.carotis communis, арт жағында омыртқа бағанасы, оң жағында-медиастиналды өкпеқап жанасып тұрады.

Құрсақтық бөлігінің, pars abdominalis, алдыңғы және бүйір беттері ішастармен жабылып орналасқан. Құрылысы: -шырышты қабығы,tunica mucosa,.шырышты қабық пен шырышасты негізінде өңеш бездері,glandulae esophageae,мен лимфа түйіндері болады.

-шырышасты негізі,tela submucosa,жақсы дамыған. -бұлшықеттік қабығы,tunica muscularis, сыртқы бойлық,stratum longitudinale,және дөңгелек,stratum circulare, қабаттан тұрады.

-сыртқы дәнекер тінді қабығы,tunica adventitia,өңешті сыртынан қоршайды

Қызметі:асқорыту жуйесіне қатысады.