Аналық без

Аналық без, ovarium, жұп ағза. Ол - жалпақ сопақ пішінді, ұзындыгы 2,5см, ені 1,5см, қалыңдығы 1см болатын дене. Оның 2 шетін ажыратады: жоғарғы және түтік шеті, extremitas tubaria, карама-карсы төменгі, үшкір шеті, extremitas uterina, деп аталады. Анабез жатырмен меншикти байлам ligamentum ovarii proprium аркылы байланыскан. Екі беті fascies lateralis et medialis, бір - бірінен жиектермен бөлінген: артқы бос жиеги, margo liber,дөңес, ал алдыңғы, шажыркайлык жиек margo mesovaricus, тик шажырқайга бекиди. Бұл жиекте анабез қақпасы hilus ovarii, орналасады, өйткені бул жерде анабезге тамырлар мен нервтер киреди.

Топография: анабез латералды бетімен жамбас атауының бүйір қабырғасына- үстіңгі жағынан vasa iliaca externa мен m. Psoas major арасында, алдынан lig.umbilicale laterale және артынан несепагар арасында жанасып жатады. Анабездин ұзындыгы вертикалды орналасқан. медиалды жағы жамбас астауы куысына қараған, бирак бираз жерде жатыр тутигимен жабылған.

­

Асқазан: құрылысы, топ-сы, қызм. Асқазан (ventriculus) Асқазан жиегі иіні (curvaturа) 1. Жоғары бөлігі - оңға қараған ойыс жиегі- кіші иіні (curvatura ventriculi minor). Кіреберістен гөрі шыға беріске жақын бұрыштық тілік (incisura angularis) сүйір бұрыш жасай түйіседі (angulus ventriculi) 2. Төменгі бөлігі - солға қараған дөңес жиегі – үлк иіні (curvatura ventriculi major) Асқазан бөлік-і.1. Өңеш-ң асқазанға кіріберіс жері (ostium cardiacum) 2. Асқ-ң жүрекке жанаса жатқан жүректік бөлгі ( pars cardiaca). Шығар жері қақпасы- pyloris о-ң жиегі ostium pyloricum. 3. Асқ-ң жанасып жатқан бөлігі – pars pyloric 4. Жарты шар тәр. б. түбі – fundus н-е күмбез fornix д.а. Денесі – corpus ventriculi-(күмбезден—pylorica)ға д.созылады. Pars pylorica бөлінеді. Қақпаға тік. жанасып жатқан енсіздеу, түтік тәрізді Асқ.ң денеге жақын бөлігіне қақпалық үңгірге (antrum pyloricum) Canalis pylorisce 2. Құр-сы 1. Шырышты қаб(tunica mucosa) Шырыш асты негіз (tele submucosa) 2. Бұлшықетті қаб (tunica muscularis) 3. Сірлі қабық (tunica serosa) 3. Топог-сы Асқ. epigastrium де орн. Асқ-ң көп бөлігі ⁵∕₆ бөлігі орта сызықтан солға қарай орн. Асқазан: жоғ-дан – төмен, солдан – оңға, арттан – алға қарай орн-п бағытталған. Өңеш-ң асқазанға ашылатын бөлігі кадиальді бөлік – (pars cardiaca). Омыртқа бағана-ң сол жағында VII ші сол жақ қаб. шеміршег-ң артында, төстің жиегімен 2,5-3см қашықтықта орн. Сол жағында дөңестеу орн. асқазан күмбезі – (fornix ventriculi) linea mamillaris sinistra бойымен V қаб-ң төм-гі жиегіне жетеді. Төм. Ж-е оң жақа бағытталған пилорикалық бөлік – (pars pylorica) XII кеуде омыртқасымен І ші бел омыртқ-ң аралығында орн. Асқаз-ң алд-ғы беті: Бауыр-ң сол үлесінің төменгі бетімен, сол көкет күмбезімен шектеседі. Асқ-ң артқы беті: Сол бүйректің жоғ-ғы ұшымен, көкбауыр, ұйқы без-ң алд.ғы бетімен шектеседі. 4. Қызм: Бірінші қызметі – асты, суды, минерал-р ж-е витаминдерді қаб-у ж-е қорыту. Тағам ақуыз, май ж-е көмірсу ретінде жұтылады, о-р кейіннен сіңірілу үш. өңделу ж-е дайындалуы керек (тағамның қорытылуы қажет). Екінші қызм-і – қорытылған тағам бөлік-ң, су-ң, витамин-ң ж-е қаж-ті элем-ң ас қорыту жолынан қанға ж-е лимфа тамырларына абсорбциясы (сіңірілуі). Үшінші қызм-і –қаж-сіз заттарды тығ. шлак түрінде ағзадан шығару

Асқазанның қанмен жабдықталуы. ж/е жүйкеленуі Асқазанды truncus seliacus тен шыгатын а gastrica sinistra мен бауырдан шығатын тармақ а gastrica dextra бұл асқазанның кіші иінін,ал көкбауырдан шығатын a gatroepiploica sinistra мен pancreduadenalis тен шығатын a gatroepiploica dextra асқазанның үлкен иінін қанмен кам етеді, көкбауырдан шығатын кіші тармақ a breves бұл асқазанның күмбезін қанмен қамтамасыз етеді,жүйкеленуі кезбе нервтің өрімі flexus gastricus anterior асқазанның алд қабырғасын ж/е симпатикалық сабаулар құрсақ сабауынан келеді

Атабездің құрылысы.: негізі parenchyma testis тығыз фиброзды қабықпен жабылған.атабез орталығы mediastinum testis,одан сауле тәрізденіп septula testis шығады. Паренхи масы үлесшелерге бөлінген .саны 250-300.Екі бөлімді иреленген және тік өзекшелер бар tubuli seminefri contorti recti қызметі: еркек жыныс жасушалараның өндіретін жері болып табылады топографиясы:ұмада орналасқан ,бүйірлерінен сәл қысыңқы келген,сопақша пішінді жұп дене.ұзындығы 4 см,көлденеңі 3 см масса 15-25г

Ашы ішек. құрлысы, топографиясы, қызметі Ашы ішек (jejunum) ішастарменинтраперитонеальді орналасқан. Шажырқай арқылы іш қуысының артқы қабырғасына барып бекітілген. Аш ішектің бұлай аталуы jejunum тамақ көп тұрақтамай мықын бөлігіне өтіп (ileum) қалыпты жағдайдағы орнына байланысты

Аш ішектің қанмен қамтамасыз етілуі. жүйкеленуі A.mesenterica superior-дың тармағы 1 a intestinalis қанмен қамтамасыз етеді, нервтенуі кезбе нерв тармақтарымен жоғарғы шажырқайлық өріммен жүреді