5. Тарату құрылғыларының электрлік сызбасын анықтау

Станцияның, қосалқы станцияның тарату құрылғылары номинал кернеумен, қосылған трансформатор, генератор санымен, жеке қуатымен, желі санына, жұмыс режиміне, даму перспективасымен сипатталады. Тарату құрылғыларының электрлік сызбасын жобалауға принципиалдық сызбаны таңдағаннан кейін кіріседі.

Тарату құрылғылары кернеуінің шамасына байланысты 6-10 кВ және жоғарғы кернеудегі (35кВ одан да жоғары) тарату құрылғысы деп бөлінеді. Кернеуі 6-10кВ тарату құрылғысы үшін тек екі сызба қолданылады;бір немесе екі жинақты шинаның жүйесі және бір ажыратқышы бар (радиалдік типті) ал кернеуі 35 кВ тарату қондырғысы үшін сызбалардың әртүрлісі қолданылады.

Тарату қондырғыларының сызбасын жобалау әртүрлі салыстырулардан тұрады. Сызбалардың варианттарын құрғанда іс жүзінде бекітілген және жиі қолданылатын төмендегі жалпы жағдайды қарастыру керек.

А) кернеуі 35 Кв тарату құрылғысы үшін орама жүйелі шина қолданылмайды;

б) кернеуі 110 кВ және одан да жоғары тарату құрылғылары үшін орама жүйелі ҒТП типті тек орама жүйелі шиналар қолданылады,

в) көпбұрышты сызбалы трансформатор мен электр тізбегі саны бірдей болғанда қолданылады;

г) шиналарды жоғарғы кернеудегі тарату құрылғыларына екі ажыратқышпен,ал трансформаторға төрт ажыратқышпен қосу керек.

Ажыратқыштардың ұяшықтардың құнымен анықталған күрделі салымдарды бағалау үшін ажыратқыштар типін олардың жоғарғы кернеудегі тарату қондырғыларында майлы және багы бар ажыратқыштар қолданнылады.

Тарату құрылғыларының сызбасын кернеуге және қосылыстардың санына байланысты таңдайды.

Қорытынды

Электр энергиясын беретін және тарататын, өнеркәсіптегі қондырғылар комплексін электрмен жабдықтау жүйесі деп атаймыз. Өнеркәсіптік кәсіпорындардағы электрмен жабдықтау жүйесін электр энергиясымен өндірістік тұтынушылар қамтамасыз етеді. Негізгі тұтынушылар болып әртүрлі машиналардың электрлік тұғыры және механизмі, электрлік жабдықтандыру, электрмен жылытатын қондырғылар, оның ішінде электрлік пештер де болып табылады.

Өндірістік электр тұғырының жұмысы жобалаудағы әртүрлі тұтынушы тұтынған және эксплуатация кезінде бөлек қабылдағыш ретінде қатаң түрде және күрделі механизмдердің жұмысын қамтамасыз ететін электрлік тұғыр комплексі сақталуы керек.

Электр энергиясын қабылдағыштың жұмысы оның сапасына байланысты. Электрмен жабдықтау жүйесінің өндірістік үдіріске көбіне өндірістік электрмен жабдықтау және электр тұғырнардың көрсеткіші ретінде анықталады, ал олар өндірістік өнеркәсіптің бірқалыпты жұмыс режімін сақтайды.

Өндірістік өнеркәсіп жұмысы бірқалыпты болуы үшін электрмен жабдықтау комплексінің ижұмыс режимін болашақ өнеркәсіп инженерлері толық мағлұматта болуы керек.

Берілген жұмыста қосалқы станция жабаланаып, оның сызбасы сызылды. Станцияның сызбасы мен номинал кернеуі таңдалды. Станцияға қажетті күштік трансформаторлар, олардыңт типтері мен қуаттары, әуелік және кабел байланыс желілері, олардың марқалары мен қосу-ажырату аппараттары есептеліп таңдалды. Жоғарғы кернеу трансформаторлары. Тоқ трансформаторлары мен аппараттар таңдалып, қажетті шарттарына тексерілді.

Жобаланған қосалқы станцияның сызбасы таңдалған аппараттарды ескере отырып, сызылды.

Қолданылған әдебиеттер тізімі

1 Хожин Г.Х. Электр станция мен қосалқы станцияның электр жабдықтары. – Алматы. 2001.

2 Рожкова Л.Д., Козулин Л.С. Электрооборудования станции и подстанции. – М.; Энергия, 1987.

3 Мельников Н.А. Электрические сети и системы. – М.; Энергия, 1969.

4 Васильев А.А. Электрическая часть станции подстанции. – М.; Энергия, 1980.

5 Бақбергенова Қ. Ә., Ерқоңыр Ә.К. Электр жүйелері және желілері пәнінен курстық жобалау бойынша әдістемелік нұсқаулар мен тапсырмалар. –Жезқазған, 2000.

6 Под редакцией А.А. Васильева Электрическая часть станций и подстанций. - Москва: Энергоатомиздат, 1990г.

7 Б.Н. Неклепаев, И.П. Крючков «Электрическая часть электростанций и подстанций», Москва: Энергоатомиздат, 1989г.

8 Под редакцией И.А. Баумштейна, С.А. Бажанова Справочник по электрическим установкам высокого напряжения. - Москва: Энергоатомиздат, 1989г.

9 Под редакцией В.Г. Герасимова, П.Г. Грудинского «Электротехнический справочник», в III томах, Москва: Энергия, 1980г.

10 А.С. Данияров, Бакбергенова К. Методические указания к курсовому проектированию по дисциплине Электрические системы и сети, Жезказган, 2001г. 11 Л.Д. Рожкова, Л.К. Карнеева, Т.В. Черкова Электрооборудования электрических станций и подстанций.

Қосымша

1. Тақырыбыңызды жазыңыз