2 Бөлім. Қазақстан Республикасындағы қонақ үй бизнесінің дамуын талдау (“Қазақстан” қонақ үйінің мысалында)

2.1 Қазақстан Республикасындағы қонақ үй шаруашылығының қазіргі даму бағыттары

Қонақ үй кәсіпорындары кез-келген туристік өнімнің базасы болып отыр. Кез-келген сапарда орналастыру қызмет жиынтығының құрамына кіреді, өйткені келген жерінде адамның түнейтін орыны болуы керек. Бұл негізгі қызметті қызмет көрсету деңгейі және типтері бойынша ажыратылатын қонақ үй кәсіпорындары көрсетеді.

Біздің республикамызда кішігірім кәсіпорындарға жұмысшыларының саны елуге дейін, орташа кәсіпорындарға жұмысшыларының саны екі жүз елуге дейін, ірі кәсіпорындарға екі жүз елуден аса жұмысшылары бар қонақ үйлер жатады.

Талдау мәліметтері бойынша Қазақстан Республикасында 2002 жылы қонақ үйлердің 64,1%-ті кішігірім кәсіпорындарына,26,1%-ті орташа кәсіпорындарына, 9,8%-ті ірі кәсіпорындарыны жатады (4 кесте).

4 Кесте – 2003жылы 1 қаңтардағы қр-дағы қонақ үйлер және қонақ үйлік кәсіпорындар

	Барлығы		Соның ішінде				Облыс орталық-тарында
			Қалалық жерлерде		Ауылдық жерлерде
	2001	2002	2001	2002	2001	2002	2001	2002
Кішігірім кәсіпорындар	109	125	98	115	11	10	64	-
5 адамға дейін	30	38	26	33	4	5	20	-
6-10адамға дейін	17	24	15	21	2	3	7	-

4 кестенің жалғасы

11-20 адамға дейін	17	22	14	22	3	-	10	-
21-30 адамға дейін	9	13	9	13	-	-	6	-
31-40 адамға дейін	19	14	19	13	-	1	13	-
41-50 адамға дейін	17	14	15	13	2	1	8
Орташа кәсіпорындар	48	51	47	50	1	-	40	-
Ірі кәсіпорындар	8	19	8	19	-	-	8	-
Барлығы	165	195	153	184	12	11	112	-

2003 жылы 1 қаңтарда республикада 195 қонақ үйлер, мотельдер, жатақханалар тіркелген. 2001 жылмен салыстырғанда қонақ үйлердің, мотельдердің, жатақханалардың саны отыз бірлікке артқан.Қонақ үйлердің басым бөлігі қалаларда орналасқан.Республика бойынша кішігірім кәсіпорындардың саны басым болып келеді.

Қонақ үйлердің санының қарқынды өсуі 2000-20002 жылдарға келеді. Ол шетел азаматтарының Қазақстанға іскерлік сапарларының ағынының өсуімен байланысты. 2002 жылы орналастыру құралдарында қызмет көрсетілген туристердің саны 2000 жылмен салыстырғанда 16,9%-ке төмендеген. Ол мынамен түсіндіріледі:

1. соңғы кездері жалға берілетін пәтерлер санының артуымен;

2. туристік фирмалар мен қонақ үй кәсіпорындарының салық ауыртпалығына байланысты өздерінің қызметінің нақты көрсеткіштерін жасыратындығын;

3. қонақ үйлердегі қызмет көрсетудің төмен деңгейін.

Қазіргі кезде қонақ үй шаруашылығын меншік формасына қарай бөлу орын алған (5 кесте) .