Кездейсоқ сандар(псевдослучайные числа)

Math классында аргументсіз пайдалы функция бар. Ол псевдокездейсоқ мағыналарды түрлендіреді, яғни осы функцияны шақырған сайын жаңа мағынаға қайтара береді және де оны болжап беру өте қиын.

Сонымен, Math.random()псевдокездейсоқ заттай санды [0;1) арадан қайтарады .

Егер де сан басқа диапазоннан алыну керек болса, онда функцияны бірденеге көбейтіп, жылжытып және керек кезде толық санға алып келу.

Мысалы:

System.out.println(Math.abs(-2.33)); // 2.33 шығарады System.out.println(Math.round(Math.PI)); // 3 шығарады System.out.println(Math.round(9.5)); // 10 шығарады System.out.println(Math.round(9.5-0.001)); // 9 шығарады System.out.println(Math.ceil(9.4)); // 10.0 шығарады double c = Math.sqrt(3*3 + 4*4); System.out.println(c); // катеттері 3 және 4 үшбұрыштың гипотенузасын шығарады double s1 = Math.cos(Math.toRadians(60)); System.out.println(s1); // 60 градустың косинусын шығарады

Есеп мысал:

[-3,3) аралығында жаткан санды көрсететін программа құр.

Салыстыру және логикалық операторлар. Бағдарламадағы тармақталу. Шартты оператор.

Логикалық және салыстыру операторлары

Салыстыру операторларының логикалық операторларынан

айырмашылығы

сол, біріншілері мәндердің арасындағы қатынасты анықтаса (үлкен, кіші,

т.с.с), екіншілері салыстыру кезіндегі логикалық мәндерді біріктіреді (ақиқат

немесе жалған). Салыстыру операторы мен логикалық операторының

қолданысының нәтижесі boolean типті мән болады (ақиқат немесе жалған).

 

Оператор	Салыстыру қатынасы
==	тең
!=	тең емес
>	үлкен
<	кіші
>=	үлкен немесе тең
<=	кіші немесе тең

 

Салыстыру операторы барлық сандық типтерге және char типіне қолданыла

алады. 

Оператор	Атқаратын амалы
&	және
|	немесе
&&	қысқа формалы және
||	қысқа формалы немесе
!	терістеу
^	XOR

 

Логикалық операторының операндтары boolean типті айнымалылар болуы

шарт.

 

A	b	a & b	a | b	a ^ b	! a
true	true	True	True	false	false
true	false	False	True	true	false
false	true	False	True	true	true
false	false	False	False	false	true

If шартты операторы

Шартты оператор қандайда бір іс-әрекеттің орындалуын немесе

орындалмауын берілген шартқа байланысты анықтайтын оператор. Бұл

операторды программаның тармақталынуы үшін пайдаланады. Шартты

оператордың құрлымы:

if шарт {1-оператор;

2-оператор;

.....

n – оператор;}

Мысал келтірейік:

if (a > 0) b: = Math.sqrt (a);

else b: = a * 2; // толық түрі

if (a = 10) b: = b + 1; // қысқартылған түрі

Программаның тармақталуын бірнеше бағытта тармақталуы үшін бір біріне

кірістірілген шартты операторларды пайдалануға болады. Оларда жоғарғыда

көрсетілген форма бойынша бір біріне кірістіріледі.

Мысал:

Берілген a ,b, c бүтін сандары бойынша ax²+bx+c=0 теңдеуінен екі немесе бір жауаптың болатындығын, түбірі болмайтындығын көрсететін программа құр.

Java-дағы циклдар

Цикл деп программаның үзіп қайта-қайта орындалуын айтамыз.

Java тілінде циклдің екі түрі бар:  «n-рет» типі және «әзір» типі.

Алғашқы «әзір» типі бұйырылған әрекет қандай да бір шарт орындалғанша қайталана беру үшін арналған.

Екінші «n-рет» қандай да бір әрекеттердің алдын-ала белгілі мөлшерде қайталануы үшін арналған.

Циклдің «әзір» типі (while и do…while операторлары)

While операторы бұйырылған әрекет параметр қандай да бир ақиқатқа жеткенше қайталана береді.

Мысалы: цикл 4 рет орындалуы қажет, ал экранда «1 2 3 4» деп жазылады:

int i =1; while(i <5){     System.out.print(i +" ");     i++; }

Осындай цикл бірде рет орындалмайды және экранға ештене жазылмайды:

int i =1; while(i <0){     System.out.print(i +" ");     i++;     }

Осындай цикл шексіз орындалады, ал экранга «1 2 3 4 5 6 7…» депжазылады:

int i =1; while(true){     System.out.print(i +" ");     i++;     }

Берілген цикл қайта қайталануын текеретін шарт, әрбір циклдің қадамы алдында, сонымен қатар ең біріншінің алдында орындалуын тексеріледі. Бұны шартты алдын ала тексеріс деп атайды.

«Әзір» типті циклдің тексеру шарты де болады. Оның жазылуы үшін do…while операторының  конструкциясы қолданылады.

Цикл операторлары. Цикл операторлары бір амалдың бірнеше рет қайталануына алып келеді. JavaScript-да цикл операторының төрт түрі бар:while,do-while,for,for-each

Алдыңғы үш цикл операторлары С++ тілінен алынған болса, ал соңғы оператор Реrl тілінен алынған. Бұл бөлімде тек алдыңғы үш цикл операторын қарастырамыз.

While операторында бірінші логикалық шарт тексеріліп, содан кейін барып амалдар орындалады. While операторының жалпы жазылу үлгісі төмендегідей:

Циклды орындалу тәртібі мынадай, алдымен шарт тексеріледі. Егер шарт қанағаттандырылса, онда цикл орындалады. Цикл операторы шарт қанағаттанғанынша орындала береді. Циклға шарт беруден алдын оның бір кезде орындалатынына көз жеткізу керек, әйтпесе шексіз циклға түсіп қалуы мүмкін.

Циклді мезгілден бұрын аяқтау ( break операторы)

Егер break операторын шақырсақ, «Әзір» типті циклі сияқты «n-рет» типті циклін де мезгілден бұрын аяқтауға болады. Сонда циклден дереу шығарылынады, тіпті қазіргі қадам да аяқталмайды. (яғни braek-тан соң қандай да бір операторлар болса, олар орындалмайды.

Келесі мысалдың соңында экранға тек мына сандар шығады «1 2 3 4 Соңы»:

for (int a=1; a<=10; a++) {   if(a == 5) {     break;   }   System.out.print(a + " "); } System.out.print("Соңы");

Программа циклді бесінші рет орындалғанда( циклге 5-ке тен есептеуішпен кіреді), сол сәтте тексеріледі және braek операторы орындалатын тура шарт көрсетіледі. Циклдің қалған денесінің бөлігі ендігі шығарыламайды: программа тура циклден соң берілген операция орындауға өтеді.

Break операторы көмегімен шексіз циклді әдейі тоқтатуға болады. Мысалы (экранға «100 50 25 12 6 3 1 0 » шығады және осыдан кейін цикл тоқтайды):

int s = 100; while (true) {   System.out.print(s + " ");   s = s / 2;   if(s == 0) {     break; } }

Break операторының қандайа да бір шарттың басталуында шақыратын мағынасы бар, әйтпесе цикл бірінші қадамында мезгілден бұрын тоқтатылады.

int a; for (a=25; a>0; a--) {   break;   System.out.print(a + " "); } System.out.print("a=" + a);

Жоғарыда көрсетілген қорытынды мысалда экранда ешнәрсе болмайды, ал а айнымалысы экранға циклдан он шықса, оның мағыгасы өзгермегені байқалады, яғни «a=25» деген шығады(басқа ештене).

Және де айнымалының циклден бұрын жарияланғанына назар аударыңыз. Егер айнымалы цикл параметрінде жарияланса, онда ол оның шегінің ар жағына қол жетпестей болады, ал бұл жағдайда басқасы қажет болатын – есептеуіштің циклді өшіргендегі мағынасын білу.

Мысал есептер: