.
коммутациzҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
КАЗАҚ – АМЕРИКА УНИВЕРСИТЕТІНІҢ ЖАНЫНДАҒЫ
АЛМАТЫ БАЙЛАНЫС КОЛЛЕДЖІ
Айгараева Г.А.
МАТЕРИАЛДАРДЫ БЕЛСЕНДІ ТАРАТУ ЖИНАҒЫ
«САНДЫҚ БЕРУ ЖҮЙЕЛЕРІ»
ПӘНІ БОЙЫНША
«ОПТИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ЭЛЕКТРОНДЫҚ ЖАБДЫҚТАР»
МАМАНДЫҒЫНЫҢ ОҚУШЫЛАРЫНА АРНАЛҒАН
3 КУРС
Алматы 2013 ж.
Құрастырған педагогика ғылымының кандидаты
АБК оқытушысы: Айгараева Г.А.
Материалдарды белсенді тарату жинағы ҚАУ жанындағы АБК оқытушылардың кеңесу отырысында қарастырылды және бекітілді.
Хаттама № 9 15.05.13ж.
Жинақ SDH желісінің құрылымын, оның элементтерінің қызметін, тапологиясын, архитектурасын қарастырады. Берілетін хабарды сақтау әдістерін, каналдарды резервтеу тәсілдерін және желіні басқару әдістерін қарастырады.
Жинақ лекциялық тарату материалдарынан және тәжірибелік жұмыстардың әдістемелік нұсқауларынан тұрады.
Қазақ-Америка Университеті
Айгараева Г.А.
ҚЫСҚАРТЫЛҒАН ТІЗІМДЕР.
АЛ – абоненттік линия
АМ – амплитудалық модуляция
АС (АХ) – амплитудалық сипаттама
АЖС (АЧХ) – амплитуда – жиіліктік сипаттама
АЖБ (ЧРК) – арнаны жиілік арқылы бөлу
АИМ – Амплитудалы – импульсті модуляция
АМ – Административті модуль
АА (АО) – абоненттік анықтағыш
АСТ (АЦП) – аналогты –сандық түрлендіргіш
А(О) – анықтағыш
АС (ОС) – ақырғы станция
АУАБ (ВРК) - арнаны уақыт арқылы бөлу
ӘБЛ (ВЛС) – әуелік байланыс линиясы
БЛ (ЛС) – байланыс линиясы
БС (ЗФ) – бөгеуші сүзгі
БСКБ (КБУС) - басқару сигналдарының коммутациялық блогы
ДЖ (Fд) - Дискреттеу жиілігі
ДМ – демодулятор
ЖЖС (ФВЧ) – жоғарғы жиілікті сүзгі
ЖС (ПФ) – жолақты сүзгі
ИКМ – импульсті кодты модуляция
КБЛ (КЛС) – кабельдік байланыс линиясы
К – концентратор
КМ – коммутациялық модуль
КТС (МТС) – көпарналы телефонды станция
КЭБ (МЭС) – көпарналы электрбайланыс
ҚЕРП (НРП) – қызмет етілмейтін регенерациалық пункт
Қ(Зв) – қоңырау
ҚЕКП (ОУП) – қызмет етілетін күшейткіш пункті
КИМ (ШИМ) – кеңдік – импульстік модуляция
М – модулятор
НЦА (ОЦК) – негізгі цифрлық арна
ПА – Паскаль
ОӨЖ (СРС) – оқушының өздік жұмысы
ООЖ (СРСП) – оқушының оқытушымен жұмысы
ОЕСҚ (ОЗУ) – оперативті еске сақтау құрылғысы
РС (РФ) – режекторлы сүзгі
СП (ОП) – соңғы пункт
ТА – телефон аппараты
ТЖ (ЧТ) – тональді жиілік
ТЖС (ФНЧ) – төменгі жиілікті сүзгі
ТОБЛ (ОЛС) – талшықты – оптикалық байланыс линиясы
ТСГ (ГТС) –тональды сигналдар генераторы
ТСГ (ГТС) –тональды сигналдар генераторы
ФЖС (ФЧХ) – фаза – жиілікті сипаттама
ФИМ – фаза - импульсті модуляция
ХТТКК (МККТТ) – халықаралық телефонды және телеграфты консультативті
комитет
ХЭБ (МСЭ) – халықаралық электрбайланыс бірлестігі
DEMUX –Demultiplexer - Демультиплексор
MSOH – Multiplexer Section Overhead - Заголовок мультиплексорной секции
MUX – Multiplexer – Мультиплексор
POH – Path Overhead –маршруттың басы
PTR – Pointer –SDH жүйесіндегі көрсеткіш
RGEN, REG – Regenerator - Регенератор
RSOH – Regenerative Section Overhead –регенераторлық секцияның басы
SDH – Synchronous Digital Hierarchy – Синхронды цифрлық иерархия
SDXC - Synchronous Digital Cross Connect - Синхронды цифрлық коммутатор
SOH - Section Overhead – Секция басы
STM – Synchronous Transport Module – Синхронды транспорттық модуль – SDH жүйесіндегі стандартты цифрлы канал
TU – Tributary Unit – Жүктеме блогы
TUG - Tributary Unit Group – Жүктеме блоктарының тобы.
VC – Virtual Container – Виртуалды контейнер
C – Container – Контейнер
PDH - Plesiochronical Digital Hierarchy – Плезиохронды цифрлық иерархия
SMUX - Мультиплексор регенератор режимінде
TM –Terminal Multiplexer – Терминалды мультиплексор
AU –Administrative Unit – Административтік блогі
CMI – Екі деңгейлі код
LO POH – Low Order POH – Төменгі деңгейлі маршруттың басы
К1, К2 - Автоматты түрде резервті қосатын сигнализация
Е1 - Регенерациалық секцияның қызмет каналы
Е2 – Мультиплексорлық секцияның қызмет каналы
СЦИ – синхронды цифрлық иерархия
ОЦК – Негізгі цифрлық канал
ЦСС – цифрлы байланыс желісі
Е1 – бірінші реттік ағын
Е2 - екінші реттік ағын
Е3 – үшінші реттік ағын
Е4 – – бірінші реттік ағын
ДӘРІС 1
PDH – цифрлық плезиохронды және SDH-цифрлық синхронды иерар-хиялары туралы жалпы мәліметтер. Негізгі модульдер: STM-1, STM- 4, STM-16, STM-64. SDH желісінің дамуы.
SDH стандарты - синхронды цифрлы иерархия, жоғарғы өнімді, жоғарғы жылдамдықты оптикалық байланыс желісі. Бұл синхронды цифрлы иерархия қарапайым, экономикалық жағынан тиімді және байланыс желісінің иілгіш инфрақұрылымы. Плезиохронды цифрлы иерархия (ПЦИ) құрылымының дамуына және беру жылдамдықтарының артуына байланысты ПЦИ (РDH)-ң кемшіліктері пайда бола бастады.
Оның негізгі кемшіліктері – сигналдың құрамында желіні басқаратын жабдықтың болмауы және жоғарғы жиілікті ағындардан негізгі сигналды бөліп алудың қиындығы.
ПЦИ (РDH)- жүйесіндегі ағындар шындығында, негізгі 2 Мбит/с сигналды 140 Мбит/с ағыннан бөліп алу үшін, біріншіден 140 Мбит/с ағындарды толығымен бөліп, содан кейін басқа деңгейдегі сигналдарды
( -140, 34, 8 Мбит/с) жылдамдықтарына байланысты 1 суретте көрсетілген схема бойынша бөледі.
Е1
Е2 ЕЗ
Е4
1 сурет Ағындардың бірігу және бөліну схемасы.
Бұл ыңғайсыз және қымбат, сандық ағындарының беру жылдамдығы жоғары болған сайын ол қымбаттайды. Сондықтан 80 жылдардың ортасында цифрлық беру жүйесі үшін жаңа стандартты жасау мүмкіндігі туды. 1986 жылы маусым айынан бастап SDH стандартын жасауға кірісті.
Стандартты жасау мақсаты, ол талшықты оптикалық беру жүйесіне жалпы стандарт жасау, желілік операторлардың қарапайым, экономикалық жағынан тиімді және иілгіш жұмысын желілермен қамтамасыз етуі. Бірінші стандарт 1988 жылы SDH стандарты 6.707, 6.708 и 6.709 бекітілді.
Бұл стандарттар транспорттық жүйенің ерекшеліктерін және синхронды мултиплексірлеу әрекетіне негізделген фунционалдық мүмкіндіктерін анықтайды.
PDH пен SDH жүйелерінің бір-бірінен айырмашылықтары
PDH
- Синхронизация тірек генераторынсыз
- Мултиплексирлеу асинхронды
- Мултиплексирлеу бит арқылы
- Уақтылы синхронизация бит арқылы оң келістіру
- Беру жылдамдығы 140 Мбит/с
SDH
- Желідегі синхронизация тірек генераторы арқылы
- Мултиплексирлеу синхронды
- Мултиплексирлеу байт арқылы
- Уақытылы синхронизация байт арқылы оң / нольдік/ теріс келістіру
- Беру жылдамдығы 155,52 Мбит/с жоғары
PDH ерекшеліктері
- PDH –тің иерархиялық циклі аз артық элементті. Олар желіні басқару және беру сапасын тереңдетіп бақылау үшін қосымша каналдар жоқ (қарастырылмайды).
- PDH – те сызықтық сигналдарға стандарт жоқ, PDH аппаратураларында сигналдың дірілдеуі жеткіліксіз нормаланған.
- PDH жолында негізгі ағындардан субағындарын аралық пункіттерде бөліп алу және оларды ендіру қиын (топтық сигналдарды көптепкішектерге бөлу арқылы қамтаматсыз етеді).
- Әртүрлі PDH –тің ЦТЖ сипатамаларың бір-бірінен айырмашылығы бар, сондықтан глобалді желіні құру қиынға соғады.
Кестеде иерархиялы SDH беру жылдамдығы көрсетілген.
Кесте 1
SDH деңгейі. |
Беру жылдамдығы, Мбит/с |
STM-1 |
155,520 |
STM-4 |
622,080 |
STM-8 |
1244,160 |
STM-12 |
1866,240 |
STM-16 |
2487,320 |
SDH – құрылымы болашақта дамуына, мүмкіндігі бар жүйе, себебі оның жылдамдығын арттыруға болады PDH және SDH жүйелерінің концепциясы және сигнал құрылымы бір-біріне ұқсас. Негізгі айырмашылығы – оның терминологиясы мен төменгі деңгейдегі сигналында. PDH және SDH иерархиясы бір-бірімен SDH жүйесінде PDH ағындарын мультиплексірлеу және демультиплексірлеу процедурасын орындау арқылы байланысады.
Бақылау сұрақтары:
Не себепті PDH жүйесінде жоғарғы жылдамдықты беру жүйесін құруға болмайды?
PDH жүйесінің негізгі кемшіліктері қандай?
SDH және PDH жүйелеріндегі мультиплексірлеу мен демультиплексірлеудің айырмашылығы неде?
SDH жабдықтарын қолдану арқылы қандай желілерді ұйымдастыруға болады.
PDH желісіндгі жылдамдықтар қандай?
SDH желісіндгі жылдамдықтар қандай?
Тест сұрақтары:
STM-1 деңгейінің жылдамдығы .... Мбит/с:
A) 155,520; B) 622,080; C) 1244,160; D) 2487,320.
STM-4 деңгейінің жылдамдығы:
A) 1244,160; B) 622,080; C) 155,520; D) 2487,320.
STM-8 деңгейінің жылдамдығы:
A) 622,080; B) 155,520; C) 1244,160; D) 2487,320.
STM-8 деңгейінің жылдамдығы:
A) 2487,320; B) 622,080; C) 1244,160; D) 155,520.
5. Е1 ағынының жылдамдығы ..... Кбит/с
A) 2048; B) 622; C) 1244,160; D) 155,520.
6. Қай жылдан бастап SDH стандарты жасалды.
A) 2008 ж.; B) 1986 ж.; C) 2001 ж.; D) 1988 ж..
ОӨЖ тақырыбы :
1. PDH желісін толықтырып оқу.
2. SDH артықшылықтарын схема арқылы көрсетіңіз.
О: Интернет
ОӨЖО:
1. STM-16, STM-64 деңгейлерінің жылдамдықтарын есептеп түсіндіріңіз.
Глоссарий
Қазақша |
Орысша |
Ағылшынша |
Синхронды цифрлық иерархия |
SDH – синхронная цифровая иерархия |
SDH - synchronous digital hierarchy |
Плезиохронды цифрлық иерархия |
PDH – плезиохронная цифровая иерархия |
PDH - плезиохронная digital hierarchy |
STM –синхронды транспорттық модуль |
STM – синхронный транспортный модуль |
STM - the synchronous transport module |
Е2 8448 кбит/с электр-лік түйіскен жердегі сигнал |
Сигнал 8448 кбит/с на электрическом стыке |
E2 electrical interface signal 8848 kbit/s |
Жабдық, аппаратура |
Оборудование, аппаратура |
EQ (EQPT)- Equipment |
Төменгі реттік |
Низкий порядок |
LO-Lower order |
Төменгі реттік жол |
Тракт низкого порядока |
LP-Lower order path |
Жалпы қалааралық желі |
Общегородская сеть |
MAN-Metropolitan area network |
139264 кбит/с деңгей
|
Уровень 139264 кбит/с (прозрачный) |
P4x – 139264 kbit/s layer (transparent) |
Жоғарғы реттік |
Высокий порядок |
HO- Higher order |
Оқу әдебиеттері
Негізгі әдебиеттер:
1. Слепов Н.Н. «Синхронные цифровые сети SDH», Москва, 1998г. 15-21бет.
2. Попов Г.Н. «Телекоммуникационные системы передачи» Часть 2, Новосибирск – 2007г., Издательство «ВЕДИ» 7-18 бет.
3. АРМ
ДӘРІС 2
SDH-цифрлық синхронды иерархиясы. SDH синхронды иерархиясын құру ерекшеліктері, оның артықшылығы. SDH желісінің байланыс құру схемасы, қондырғыларының қызметі және жұмысы. SDH желісіндегі ағындарды мультиплексірлеу схемалары.
Қазіргі кездегі цифрлық бірінші желі үш технология негізінде құрылады: PDH, SDH және ATM.
Технология ATM ол жаңа технология, әлі сынамадан толығымен өтпеген, бұл технология PDH және SDH технологияларынан айырмашылығы бірінші деңгейдегі желіні ғана емес, сонымен қатар екінші желінің технологиясын да қамтиды.
Бірінші рет синхронды желіні жасаған комиссия ANSI (American National Standards Institute – Америкалық ұлттық стандарттау институты). Бұл желі SONET (Synchronous Optical Network – синхронды оптикалық желі) деп тіркелді. Ол негізгі иерархиялық деңгей STS – 1 (Synchronous Transport Signal) электірлік сигнал үшін немесе оптикалық ОС – 1 (Optical Carrier) цифрлық ағын жылдамдығы 51,84 Мбит/с. сигналына негізделген. Бірақ бұл жүйе европалық иерархиядағы ағындарды беруге жарамды болмады.
Сондықтан америкалық жылдамдығы 51,84 Мбит/с. және европалық жылдамдығы 139,268 Мбит/с. талаптарды қанағаттандыратын біртұтас цифрлық желіні құруды, жаңа мультиплексірлеу құрылымды жылдамдығы 155,520 Мбит/с.тең негізгі иерархиялық деңгей анықталды. (155,520 = 3*51,84). 1988 жылдың қараша айында ITU – T америкалық және европалық стандарттарды біріктірген жаңа желі SONET/SDH (немесе жай SDH)-ке келісім берілді.
SDH төменгі жылдамдықтағы цифрлық сигналдарды жоғарғы жылдамдықтағыға мултиплексірлеуді және ақпаратты жоғарғы тиімділікте беруді қамтамасыз етеді. SDH жүйесі PDH және басқа да қызмет сигналдарын беруге, соның ішінде кең жолақты цифрлық желілер қызметін интеграциялау (Broadband Integrated Services Digital Network, B-ISDN), асинхронды тасмалдау тәсілін пайдаланады (Asynchronous Transfer Mode, ATM).
Жаңа цифрлық иерархия әр түрлі жоғарғы жылдамдықтағы цифрлық ағындарды тасымалдау үшін құрылған және мұнда ағындар 155,520 Мбит/с және одан жоғарғы жылдамдықта біріктіріледі және бөлінеді. Біріктіру тәсілдері синхронды болғандықтан, бұл иерархия синхронды цифрлық иерархия (Synchronys Digital Hierarchy-SDH) деп аталады.
Аппаратура SDH программа арқылы басқарылады және өзінде түрлендіру, беру, оперативті алып-қосу, бақылау және басқару жабдықтары болады. Бұл желінің архитектурасы және басқаруды ұйымдастыруы өзгерген.
SDH-тің негізгі артықшылықтары
1 Казіргі заманға сай компоненттік базсы
2 Қосымша ақпараттық каналдар сыйымдылығының үлкендігі
3 Синхронды беру және мультиплексірлеу
4 Жоғарғы деңгейде стандарттау
5 Tрафикті қорғаудың сапалылығы.
6 SDH желісінің инфрақұрылымы үш негізгі желі түрлері арасында эффекті түрде өзара байланысты қамтамасыздандырады: локальді желі, сақиналық құрылымды желі, магистральды желі.
SDH ерекшеліктері
1 Синхронды желі барлық желі элементтері бір көз арқылы жұмыс істейді.
Адрестерді пайдалану (қызмет хабарын беру және оны басқару, мониторинг, жүктеме туралы хабарлардың).
Сигналдарды біріктіргендегі иілмелі жүйе
Европа, Америка және Япония үшін жалпы қабылданған стандарттар
Стандартталған оптикалық интерфейстер
SDН технологиясы стандартталған ITU-T. Төменде SDН-нің алғашқы желілерінің параметрлерін анықтайтын ITU-T рекомендациясы толық келтірілген.
Базалық құрылым және интерфейстердің электрлік параметрлері бойынша рекомендациясы
G.702 PDН жүйесіндегі сандық таратудың жылдамдықтары
G.703 PDН жүйесі интерфейстерінің физикалық және электрлік сипаттамалары
G.707 PDН жүйесіндегі сандық таратудың жылдамдықтары
G.708 SDН жүйесіндегі «желі-желі» (NN1) интерфейсінің құрылымы
G.709 Синхронды мультиплексирелеу құрылымы
SDН жүйесінің желілік элементтерінің параметрлері бойынша рекомендациялар
SDН жүйесінің мультиплексорлы жабдықтарының параметрлері бойынша рекомендациялырының құрылымы
G.782 SDН жүйесінің мультиплексорлы жабдықтарының типтері және негізгі сипаттамалары
G.783 SDН жүйесінің мультиплексорлы жабдықтарының функционалды блоктарының сипататамалары
G.784 SDН жүйесіндегі басқару
SDН желілерінің құрылымдары бойынша рекомендациялар
G.803 Синхронды сандық иерархия (SDН) негізіндегі көлік желілерінің архитектурасы
Оптикалық интерфейс параметрлері бойынша рекомендациялар
G.957 SDН технологиясымен байланысты жүйелер мен жабдықтардың оптикалық интерфейстерінің параметрлері
G.958 SDН негізіндегі таратудың сандық жүйелері және талшықты-оптикалық кабельдерді пайдалану
Джиттер мен вандер параметрлері бойынша рекомендациялар
G.823 Джиттер мен вандер параметрлерін 2048 кбит/с (PDН) поток иерархиясы негізінде сандық жүйелер таратуда бақылау
G.825 Джиттер мен вандер параметрлерін SDН негізінде сандық жүйелерде таратуды бақылау
SDН тарату жүйесінде қате параметрлері бойынша рекомендациялар
G.826 Қате параметрлеріне халықаралық байланыс үшін алғашқы потоктан да жоғары жылдамдықты таратудың сандық жүйелерінің нормасы
Басқару (ТМN) жүйесінің құрылымдары және параметрлер бойынша рекомендациялар
М.30 Ғаламдық басқару (ТМN) жүйесінің принциптері
G.773 Таратудың басқару жүйелері үшін Q интерфейсінің протоколы
SDН желілерінің құрамы. SDН трактасының типтік құрылымы.
Сурет1. Бірнеше секциялы SDН транспорт жүйесінің моделі
Бақылау сұрақтары:
SDH жүйесінің артықшылығы қандай PDH жүйесімен салыстырғанда?
SDH ерекшеліктері.
SDH желісі бірінші рет қашан құрылды?
Байланыста кездесетін маршрут деген ұғымды түсіндіріңіз.
Регенератор секциясы дегенді қалай түсінесіз?
Мультиплексор секциясы дегенді қалай түсінесіз?
Регенератордың қызметін түсіндіріңіз.
Кросс-коннектордың қызметін түсіндіріңіз.
Тест сұрақтары:
1. Оптикалық интерфейс параметрлері бойынша рекомендацияларды
көрсетіңіз:
A) G.957, G.958 ; B) G.807, G.958 ; D) G.957, G.558 ; C) G.957, G.858 ;.
2. SDН желілерінің құрылымдары бойынша рекомендацияны көрсетіңіз:
A) G.803; B) G.957, G.958; D) G.957, G.758; C) G.805.
3. Синхронды мультиплексирелеу құрылымы бойынша рекомендацияларды көрсетіңіз:
A) G.509; B) G.709; D G.909); C G.809).
4. Регенератор секциясы дегеніміз не?
A) Регенератор мен мультиплексордың арасы; B) генераторың ара қашықтығы;
D) мультиплексордың ара қашықтығы; C)Регенератор және генератор арасы.
5Мультиплексор секциясы дегеніміз не?
A) Регенератор мен мультиплексордың арасы; B) генераторың ара қашықтығы;
D) мультиплексорлардың арасы; C)Регенератор және генератор аралығы.
ОӨЖ тақырыбы :
Цифрлық бірінші желінің электрбайланыс жүйесіндегі орны .Л3 1-12б.
Л: Интернет
ОӨЖО:
1. Цифрлық бірінші желінің SDH технологиясында құрылған құрылымын сызып көрсетіңіз.
Глоссарий
-
Қазақша
Орысша
Ағылшынша
АҰСИ - Америкалық ұлттық стандарттау институты).
АИНС - Американский институт национальных стандартов
ANSI (American National Standards Institute
ЕТСИ – Европалық телекоммуникацмялық стандартау институт
ЕИТС – Европейский институт телекоммуни-кационных стандартов
ETS - European Telecommunication Standards Institute
ЭБЖБ -Электрбайланыс желісін басқару
СУЭ – сеть управления электросвязью
TMN -Telecommunication Management Network
Қалалық байланыс
Общегородская сеть
МАN - Metropolitan Area Network
Каналды жоғарғы деңгейдегі протоколмен бақылау
Высокоуровневый протокол управления каналом
HDLC - High – level Date Link Control
Регионалды желідегі мәліметтерді оптикалық талшық арқылы беру интерфейсі
Интерфейс передачи данных по оптоволокну в региональной сети
FDDIAN - Fibre Distributed Date Interface Local Area Network
МС - Мультиплексорлық секция
МС - Мультиплексорная секция
MS - Multiplex section
Регенератор
секциясы
Регенерационная секция
RS-Regenerator section
Оқу әдебиеттері
Негізгі әдебиеттер:
1. Слепов Н.Н. «Синхронные цифровые сети SDH», Москва, 1998г. 15-21бет.
2. Попов Г.Н. «Телекоммуникационные системы передачи» Часть 2, Новосибирск – 2007г., Издательство «ВЕДИ» 7-22 бет.
3. АРМ
4. Бакланов И.Г. «Технологии измерений первичной сети» Часть 1.
Системы Е1, PDH, SDH. Москва 2000г. «ЭКО-ТРЕНДЗ». 65-69б.
ДӘРІС 3-4
STM-1 модулін қалыптастырудың жалпылама схемасы.
STM-1 модулін PDH трибтары арқылы құру. STM-1 модульін құрудың детальді схемасы. Е1 – ден С-12 , С-12-ден VC-12, VC-12 ден TU-12, TU-12-ден TUG-2, TUG-2-ден TUG-3, TUG-3-тен VC-4, VC-4-тен AU-4, AUG-тан STM-1 құрылу схемалары.
Жаңа цифрлық иерархия әр түрлі жоғарғы жылдамдықтағы цифрлық ағындарды тасымалдау үшін құрылған және мұнда ағындар 155,520 Мбит/с және одан жоғарғы жылдамдықта біріктіріледі және бөлінеді. Біріктіру тәсілдері синхронды болғандықтан, бұл иерархия синхронды цифрлық иерархия (Synchronys Digital Hierarchy-SDH) деп аталады.
Цифрлық сигналды тасымалдау үшін синхронды траспорттық модуль (Synchronys Transport Module) STM-1…. STM-N құрылады.
STM-N модулін қалыптастырудың жалпылама схемасын қарастырайық.
STM – N транспортық синхронды модулі
G.708 және G.709 рекомендациясы бойынша келесі элементтерді пайдалануды қарастырады.
1.C-n – Контейнер ;
2.VC-n – Виртуальді контейнер;
3. TU-n – Транспортты блогін;
4. TUG-n – Топтық транспорттық блогін;
5. AU-n – Административтік блогін;
6. AUG – Топтық административтік блогін.
Сурет 1. STM-N модулін қалыптастырудың жалпылама схемасы
STM-1 детальді құрылым схемасын қарастырайық.
1қадам Барлығы С-12 контейнерін құрастырудан басталды. 32-байтты сандық тізбек түрінде келіп түседі. Бұл тізбекке құрастыру процесінде процесінде түзету биттері қосылады. Сонда С-12 контейнерінің мөлшері 34 Байтқа тең, яғни 2 байт қосылды.
2қадам Келесі С-12 контейнеріне ұзындығы 1 Байтқа тең маршртты тақырыпша VC-12 РОН қосылып, вертуальды VC-12 контейнері құрастырылады, мөлшері 35 Байтты.
3қадам Вертуальды нұсқаушы TU-12 PTR ұзындығы 1 байт болатын контейнерді вертуальды контейнеріне VC-12 қосылып, ұзындығы 36 байтқа тең TU-12 трибты блогы құрастырылады.
4қадам TU-12 трибты блоктарының дәйектілігі қортынды кезінде байт-мультиплексирлеу 3:1 TUG-12 тобының трибты блогына айналады, яғни ұзындығы 108 байт (36*3=108) TUG-2 (құрылымын 9*12 байтты фрейм ретінде көрсетуге болады).
5қадам TUG-2-ден 7:1, қортындыда жағдайда трибты блоктар тобы TUG-3 құрылады, фреймді ұзындықта 756 байт (108*7=756) 9*84фрейміне сәйкес келеді. дәйектіліктер блогы TUG-3 құрылады.
Ескертулер Шын мәнісінде TUG-3, 9*86 фрейміне сәйкес келеді, ең басында қосылатын екі бағанда (2*9 байтты) көрсеткіш нөл индукатциясынан тұратын-NPI және бос алаңның тіркелуі-FS. Қортынды жағдайда TUG-3 формуласы мына түрге ауысады TUG-3=7*TUG-2+NPI+FS TUG-3, TUG-3 индексі FS ажыратылу үшін, әртүрлі құрылымдарда қолданылады. Бұл бйнелерге TUG-3 ұзындығы 774 байтты береді (7*108+3+15=774), яғни 9*86 байтты фрейміне сәйкес келеді.
С-12
VC-12
+
+
+
+
TU-12
TUG-2
3:1
Е
1
2
VC-12POH
TU-12PTR
048Мбит/с
биты
7:1
TUG-3
3:1
+
VC-4
AU-4
1:1
AUG
+
+
STM-1
1
VC-4POH
SOH
AU-4PTR
55.520Мбит/с
Сурет 2. STM-1 детальді құрылым схемасы
270
байт бағанасы
1 9 270
1
Регенерациялық секцияның басы
0 мксек
3
STM-1
4
AU-көрсеткіш
көрсеткіш5
Мультиплексорлық секцияның басы
9 жол
9 125 мксек
Сурет 3. STM-1 құрылым схемасы
6қадам Алынға дәйектілік қайта байт-мультиплексирлененеді 3:1, қортынды жағдайды TUG-3 блогының дәйектілігі құрылады, яғни жыйнақталған ұзындықта 2322байт (774*3=2322)
7қадам Жоғарғы деңгейдегі вертуальды контейнерге 9 байтты РОН қосылады (маршрутты тақырып), сонда ұзындығы 2331 байтты фреймге әкеледі (2322+9=2331).
Ескертулер Шын мәнісінде VC-4, 9*261 фрейміне сәйкес келеді, бір бағаннан (1*9байт) РОН тұратын құрылым. Екі бағанды тіркелген бос алаңның FS және үш TUG-3 блокты мультиплексирлеу қортындысында алынған. Қортынды жағдайда жағдайда қалыптасқан формула VC-4 мына түрге айналады:VC-4=3*TUG-3+POH VC-4+POH VC4+FSVC-4 . Әдетті жағдайда тізбектелген VC-4 ұзындығы 2349 байтты бар (3*774+9+2*9=2349), яғни 9*261байт фрейміне сәйкес келеді.
8қадам VC-4 тобына AU-4PTR ұзындығы 9 байтты көрсеткіш қосылып AU-4 құрылады, да ол
AUG тобын өзгеріссіз құрайды. Бұған секционды тақырыпша SOH қосылады да STM-1синхронды транспорттық модульдың ұзындығы 2430 байтты немесе 9*270 байтты фрейм түрінде 8 кГц жиілікте қайталануда 155,52 Мбит/с жылдам-
дығына сәйкес келетін құрылымы құрылады.
270 байт бағанасы
1 9 270
1
Регенерациялық секцияның басы
AU-4
0 мксек
3
4
AU-көрсеткіш
көрсеткіш
5
Мультиплексорлық секцияның басы
9 жол
VC-4
9
VC-4POH
Сурет 4. VC-4 құрылымы көрсетілген STM-1.
9 байт бағанасы 261байт бағанасы
1 9 270 0 мксек
AU - көрсеткіш
басы
9
VC-4
261
жол STM-1n
AU - көрсеткіш
9
жол 125 мксек
STM-1n+1
250 мксек
Сурет 5. Екі STM-1 құрылымы
Жоғарғы деңгейлердің жылдамдығы келесі формуламен 1 анықталады.
VN = N ∙ V1, (1)
мұндағы V1 = 155,520 Мбит/с – SТМ-1 цифрлық ағынының жылдамдығы;
N = 4, 16, 64, 256 – иерархия деңгейі.
SDH желісінің көңіл аударарлық ерекшелігі оның функционалды бөліктерге (қабаттарға) бөлінуі, бұл қабаттар тағы да кіші қабаттарға бөлінеді. әрбір бөлік (қабат) жеке алдына бақыланады және басқарылады, сондықтан бұзылыс кезінде басқа бөліктерге әсерін аз тигізеді. Әр бөлік басқа бөліктерге байланыссыз құрылып, дами алады. Бұл жоғарғы техникалық-экономикалық көрсеткіштерге жеткізеді, себебі желі бөлігінде қызмет ету және жасау оңайға түседі.
Сурет 6. SDH желісінің функционалды бөліктері
SDH барлық желі бөліктерін қамтитын универсальды транспорттық жүйені ұйымдастырады және келесі функцияларды орындайды:
Бақылау сұрақтары:
SDH жүйесі арқылы PDH сигналынан басқа тағы қандай сигналдарды беруге болады?
SDH жүйесінде трафикті сапалы қорғау қалай қамтамасыз етіледі?
5-ші қадамда сигнал қай блокқа барып түседі?
SDH-те қандай деңгейлер стандартталған ?
Жоғарғы деңгейлердің жылдамдықтарын қалай анықтайды ?
SDH-ке STM-0 деңгейін қосу нені қамтамасыз етеді ?
Әр түрлі деңгейдегі SDH жүйелері қайда қолданылады?
SDH жүйесіндегі негізгі ұғымдар қандай?
SDH желісі не себепті функциональды бөліктерге бөлінді?
SDH желісі қандай функциональды бөліктерден тұрады ?
SDH желілік моделінің әрбір функциональды бөліктерінің қызметі қандай ?
Тест сұрақтары:
1. SDH желісі қандай функциональды бөліктерден тұрады ?
A) Каналдар деңгейі, беру орталарының деңгейі;
B) Каналдар деңгейі, жолдар (тракт) деңгейі;
C) Жолдар (тракт) деңгейі, беру орталарының деңгейі;
D) Каналдар деңгейі, желілер деңгейі, беру орталарының деңгейі;
2. SDH орындайтын функциялар:
A) ақпаратты анықтау, бақылау, басқару;
B) ақпаратты беру, бақылау, өзгерту;
C) ақпаратты беру, бақылау, басқару;
D) ақпаратты беру, түзеу, басқару.
3. Жолдар (тракт) деңгейі:
A) төменгі реттік, жоғарғы реттік;
B) импульстік, жоғарғы реттік;
C) төменгі реттік, орта реттік, жоғарғы реттік;
D) төменгі реттік, орта реттік.
4. Секция қандай болып бөлінеді?
A) Регенераторлық, демультиплексорлық;
B) Регенераторлық, мультиплексорлық;
C)Регенератор және генератор арасы;
D) кроссты, мультиплексорлы.
5. SТМ-1 жылдамдығы
A) 155,52 мбит/с;
B) 51,84 мбит/с;
C) 1024 кбит/с;
D) 2 мбит/с.
6. SТМ-16 жылдамдығы қалай анықталады?
A) 155,52*16 =2488,32 мбит/с, 622,88*4 = 2488,32;
B) 155,52*16 =2488,32 мбит/с;
C) 622,88*4 = 2488,32; D) 9953,28/2488,32.
7. Қанша қадам арқылы SТМ-1 құрылады?
A) 4; B) 7; C) 8; D) 9.
ОӨЖ тақырыбы :
SDH арқылы тұрғызылатын үш желі:
- ақпараттық, жайдалы жүктемені алып жүретін;
- басқарушы, ТМN принциптеріне сәйкестелген;
- синхронизациялаушы, синхросигналдарын беретін. О2 6 – 15бет.
Интернет
ОӨЖО:
SDH желісіндегі модульдерді сызу.
Глоссарий
-
Қазақша
Орысша
Ағылшынша
AU –абминистративтік блогі
AU –административный блок
AU administrative units
TU- трибутарлы блогі
TU – трибутарный блок
TU -tributary units
TUG топтық трибутарлық блогтары
TUG группа трибутарных блоков
TUG -Tributary Unit Group-.
VC-n - Виртуалдық контейнері:
VC-n Виртуальный контейнер
VC-n virtual conteiner
AUG – топтық административтік блогі
AUG – Группа административных блоков
AUG – Administrative Unit Group
Жол (Тракт)
Тракт
Path
Маршрут
Маршрут
Route
Оқу әдебиеттері
Негізгі әдебиеттер:
1. Слепов Н.Н. «Синхронные цифровые сети SDH», Москва, 1998г. 27-36 бет.
2. Попов Г.Н. «Телекоммуникационные системы передачи» Часть 2, Новосибирск – 2007г., Издательство «ВЕДИ» 5-22 бет.
3. АРМ
ДӘРІС 5
STM- N модульдерін жинау. STM- N фреймдерінің құрылымы. SDH иерархиясының ішіндегі мультиплексірлеу түрлері.
STM – N цикл құрылымы матрица түрінде 1суретте көрсетілген Бұл матрица 9 жолдан 270 ∙ N бағанадан яғни (2430 ∙ N байттан), ұзындығы Т = 125 мкс және беру жылдамдығы В = 155520 ∙ N кбит/с тең.
STM- N барлық иерархия деңгейінде осылай құрылған. STM- N циклінің 1/30 бөлігі қызмет байланысының сигналдары (RSOH – 9 ∙ 3 ∙ N = 27 ∙ N байт, МSOH – 9 ∙ 5 ∙ N = 45 ∙ N байт, АU PTR - 9 ∙ 1 ∙ N = 9 ∙ N байт) қалғандары ақпараттық жүктемелер.
STM- N-ді , STM-1-ді екі әдіспен мультиплексирлеу арқылы алады:
- каскад арқылы;
- тікелей.
270 ∙ N бағана
RSOH
АU- көрсеткіш Ақпараттық жүктеме
МSOH 
3
1 9 жол
5
|
Сурет1. Матрица түріндегі STM – N цикл құрылымы |
9
∙ N
261 ∙ N
Тікелей мультиплексирлеу
11 12 ∙∙∙∙∙ ∙ 12430 21 22 ∙∙∙∙∙∙ 2 2430
F1 F2 ∙∙∙∙∙∙ F2430
11 21 31 ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ F1 12 22 32 ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ F2 ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ 12430 22430 32430 ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ F2430
STM – 16 Сурет 2. Тікелей мультиплексирлеу |
.....
Тікелей мультиплексирлеу арқылы STM-N ағынын N STM-1 ағындарын, түрлендіру арқылы алуға болады. N ∙ STM-1 → STM-N, где N = 16, 64, 256.
Тікелей мультиплексирлеуде байттардың алмасуы пайдаланылады.
|
Сурет 4. Уақыт арқылы каналдарды бөлу арқылы мультиплексирлеу схемасы Каскад арқылы мультиплексирлеу STM-1 {1} STM-1 {2} STM -1 {3} STM-1 {16}
11 ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ 1 2430 21 ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ 22430 31 ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ 32430 41 ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ 42430
11 21 31 41 ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ 12430 22430 32430 42430 С1 D1 E1 F1 ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ C2430 D2430 E2430 F2430 ∙ ∙ ∙ ∙ ∙
STM-4{1} STM-4 {4}
11 21 31 41 ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ C1 D1 E1 F1 ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ 12430 22430 32430 42430 ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ C2430 D2430 E2430 F2430
STM-16 Сурет 3. Каскад аралық мультиплексирлеу арқылы STM-16 қалыптастыру. |
Сонымен 4 ∙ STM – 1 → STM-4; 4 ∙ STM – 4 → STM-16; 4 ∙ STM-16 → STM-64; 4 ∙ STM-64 → STM-256.
Каскад арқылы мультиплексирлеу кезінде STM-N ағынын STM- 1-дің N ағындарын біріктіру арқылы алады, яғни N ∙ STM – 1 STM-N, мұндағы N = 16, 64, 256.
Сонымен, тікелей мультиплексірлеу кезінде байттар арқылы алмасу, ал каскад арқылы мультиплексірлеуде байт топтары арқылы алмасу пайдаланылады.
Цикл STM-1 периоды Т = 125 мкс, беру жылдамдығы В = 155520 кбит/с және 2430 байттан тұрады оның – 2349 ақпараттық жүктеме үшін, 81- қызмет сигналдары.
Цикл STM-N 2430 ∙ N байттан тұрады, ұзындығы Т = 125 мкс және беру жылдамдығы 155520 ∙ N кбит/с.
Бақылау сұрақтары:
1. STM – N құрылымы қандай түрде құрылған?
2. RSOH құрылымын түсіндіріңіз.
3. МSOH құрылымын түсіндіріңіз.
3. Мультиплексірлеу мен демультиплексірлеу қай қондырғыда жүреді?
4. Каскад арқылы мультиплексирлеу процессін түсіндіріңіз.
5. Тікелей мультиплексирлеу процессін түсіндіріңіз.
6. STM-1 қанша байттан тұрады? Сызып түсіндіріңіз.
7. ТМ терминалды мультиплексор кірісіне қандай сигналдар келеді?
Тест сұрақтары:
STM – N –нің құрылымы.
A) 9 жолдан, 270 бағанадан тұрады; B) 9 жолдан, 3 бағанадан тұрады;
C) 9 жолдан, 261 бағанадан тұрады; D) 9 жолдан, 5 бағанадан тұрады;.
RSOH – тың құрылымы.
A) 9 жолдан, 270 бағанадан тұрады; B) 3 жолдан, 9 бағанадан тұрады;
C) 9 жолдан, 261 бағанадан тұрады; D) 9 жолдан, 5 бағанадан тұрады.
3 МSOH – тың құрылымы.
A) 9 жолдан, 270 бағанадан тұрады; B) 9 жолдан, 3 бағанадан тұрады;
C) 9 жолдан, 261 бағанадан тұрады; D) 5 жолдан, 9 бағанадан тұрады.
4 АU PTR – дің құрылымы.
A) 9 жолдан, 270 бағанадан тұрады; B) 9 жолдан, 3 бағанадан тұрады;
C) 1 жолдан, 9 бағанадан тұрады;; D) 9 жолдан, 5 бағанадан тұрады.
5 Мультиплексірлеу түрі қанша?
A) 3; B) 4; C) 9; D) 2.
6 STM-16 алу үшін қанша STM – 1 керек?
A) 3; B) 8; C) 9; D) 16.
ОӨЖ тақырыбы :
1. SDH желісінің дамуы.
2. STM-8 сызып көрсету.
ОӨЖО:
1. STM-16 деңгейін қалай құратындығын түсіндіріңіз.
Глоссарий
Қазақша |
Орысша |
Ағылшынша |
Корректор
|
Корректор |
Corrector, Proof-reader |
Регенерация
|
Регенерация |
Regeneration |
Жолақ
|
Полоса |
Stripe |
Қалыптастырушы |
Формирователь |
Formation |
Сызықтық
|
Линейный |
Linear |
Жол
|
Тракт |
Way |
Біркелкі |
Одновременно
|
Simultaneously |
Контейнер
|
Контейнер |
Container |
Оқу әдебиеттері
Негізгі әдебиеттер:
1. Слепов Н.Н. «Синхронные цифровые сети SDH», Москва, 1998г. 38- 64 бет.
2. Попов Г.Н. «Телекоммуникационные системы передачи» Часть 2, Новосибирск – 2007г., Издательство «ВЕДИ» Қайталау 7-18 бет.
3. АРМ
ДӘРІС 6
SDH желісінің модульдері. Концентраторлар, регенераторлар және коммутаторлар. Негізгі қызметтері, шартты белгілері. Байланыс ұйымдастыру схемасына қосу.
SDH желі элементтерінің (М, Рег, Кросс-коннектор, коннектор) орындайтын негізгі функциялары:
виртуальді контейнерлерді РОН басындағы ақпаратқа қарай маршрутизациялау;
виртуальді контейнерлерді консолидациялау немесе біріктіру;
ағындарды нүктеден бірнеше нүктелерге трансляциялау;
виртуальді контейнерлерді тасымалдау сервис түріне немесе ағындарға байланысты сорттау немесе қайта топтау;
виртуальді контейнерлерді ендіру/шығару.
Мультиплексорлар.
SDH желісінің негізгі функционалды модулі болып мультиплексер табылады. SDH мультиплексердің екі негізгі түрі бар: терминалды мультиплексер және енгізу/шығару мультиплексері.
Терминальды мультиплексор (TM) PDH және STM сигналдарын STM-N агрегатты ағындарына мультиплексерлеу және демультиплексерлеу үшін қажет (SDH-те оны трибутарлы немесе интерфейс компоненттері деп атайды). Ол сонымен қатар локальді коммутацияны қамтамасыз етеді бір трибутарлы интерфейстен басқа трибутарлы интерфейске қосу арқылы. ADM -ендіру /шығару мультиплексор кірісінде ТМ кірісіндегідей интерфейстер жиынтығы болады, олар екі STM-N агрегатты ағындарын береді (шығыс және батыс деп аталатын). Мультиплексорлардан плезиохронды және синхронды сигналдарды бөліп немесе STM-N ағынына қосылу мүмкіндігін тудырады, ал қалған сигналдың пайдалы жүктеме бөлігі ары қарай қондырғылардан транзит болып өтеді. Бұл өзіндік қалпына келтіретін шеңбер құрылымын жасауға мүмкіндік тудырады. (Self Healing Ring — SHR), авария болған жағдайда автоматты түрде бұзылған бөлікті немесе желі элементтерін айналып өтіп коммутация жасайды.
Сурет 5.Синхронды мультиплексор (SMUX): ADM енгізу/шығару ТМ терминалды мультиплексор
Сурет 6. Синхронды мультиплексор (SMUX): Ішкі коммутатор жүйесіндегі ADM - енгізу/шығару мультиплексері
Мультиплексор өзіндік кіріс арналарын коммутациялау мүмкіндігі бар.
Концентратор
Концентраторлардың бұрынғы аты – хаб, олар бірнеше бірдей ағындарды кіріс портында біріктіреді. Бұл негізгі SDH транспорттық желіге тікелей қосылатын каналдардың жалпы санын азайтады, ал қабылдау жағында кез-келген каналдарға қосады. 7. Суретте көрсетілген.
STM-1 STM-1 2М
2
М
34М
3 4М
STM-1
2М
34М
STM-1 STM-1 2М
2 М
34М 34М
STM-1 STM-1
2М 34М 2М 34М
Сурет 7. Синхронды мультиплексор концентратор режимінде..
Регенератор
Регенератор мультиплексердің жағдайы сияқты бір кіріс арнасы бар оптикалық триб STM-N және бір немесе екі агрегатты шығыс (8 сурет ).
Регенератор SDH жүйесіндегі сигналдарды қалпына келтіріп, желі түйіндерінің ара қашықтығын ұзарту үшін пайдаланылады. Бұл қашықтық сигналдың беру ортасының өшу дәрежесіне және беру-қабылдау жабдықтарының параметрлеріне байланысты. Толқын ұзындығы 1310 нм бірмодалы оптикалық кабельде 15-40 км, ал ұзындығы 1550 нм үшін 40-110 км.
Сурет 8. Регенератор жүйесіндегі мультиплексор
Коммутатор – DXC.
Коммутатор әр түрлі каналдардың арасындағы байланыстарды ұйымдастырады немесе кросс-коммутация жасайды. Осының әсерінен SDH желісі VC-n виртуальды контейнерлер деңгейінде маршрутталады. Ішкі және локальді коммутациядан басқа өту коммутациясы да орындалады.
Сурет 9. Локалды коммутатор жүйесіндегі енгізу/шығару мультиплексері
Жалпы
коммутатор
Графикалық белгісі
Сурет 10. Жоғарғы жылдамдықты каналдардың жалпы және өту коммута торлары
Кросс-коннектор (DXC) — бөлетін желі түйіні, кез келген порттармен байланыс ұйымдастыратын. SDH кросс-коннекторы бұл функцияны виртуальді контейнерлер VC-n деңгейінде орындайды.
Коммутатор орындайтын функциялар:
Маршруттау;
VC виртуальді контейнерлерді біріктіру, өту режиміндегі концентратор жұмысы;
Ағындарды бір нүктеден бірнеше нүктелерге беру;
VC виртуальді контейнерлерді сорттау немесе топтау, мысалы контейнер түрлеріне байланысты.
Жабдықтарды тестілеу кезіндегі виртуальді контейнерге қосылу мүмкіндігі.
Виртуальді контейнерлерді ендіру және шығару, ендіру және шығару мультиплексоры жұмыс істегенде.
Кросс-коммутациялаудың тәсілдері және SDH желілерінің өзара әрекеттесуі.
in out
Сызықты Сызықты
ендіру/шығару ендіру/шығару
порттары порттары
-
1
1
2
2
n
n
1 2 n-1 n
trib Трибты ендіру/шығару порттары
Сурет 11. Матрицалық кросс-коммутатордың схемасы
Кросс-коммутатор 3 түрлі коммутация жасайды:
ішкі;
локальді;
өту.
Коммутатор ішкі көп портты желі ретінде қарастырылады және 3 портты байланыстырады. Сызықты порт ендіру/шығару, сызықты порт шығару/ендіру және трибты порт ендіру/шығару Коммутатор матрица түрінде размері n х n.Матрица микроконтролер арқылы басқарылады және келесі деңгейдегі сигналдарды коммутациялайды: - 2,34,140 Мбит/с. Бұл жағдайда ол біржақты және екі жақты келесі түрдегі байланысты ұйымдастырады: in-out. out-in. in-trib ..... trib-trib.
Бірінші екеуі in-out. out-in – өту қосылу, in-trib, out-trib – ішкі қосылу, trib-trib – локальді қосылу. Егер «нүкте-барлық нүкте» болса, мысалы 2 кіріс барлық трибты шығысқа қосылса, онда ол бродкастинг немесе вещание деп аталады.
Сеть PDH Сеть SDH
2
Мгбит/с STM - 4
140Мгбит/с STM - 16
а) Шлюз PDH және SDH желілеріндегі шлюз ретінде қолданылып тұрған коммутатор.
MUX
MUX
MUX
MUX
MUX
б) Жоғарғы деңгейлі мультиплексорлардың коммутатор арқылы қосылуы
Сурет 12. Коммутаторларды қолдану схемалары. Alcatel 1641SX
Коммутаторлардың максимальды сйымдылығы 4096х4096 (немесе 4032х4032), 1792х2 Мбит/с, 3584х2Мбит/с байланыс ұйымдастырады.
Бақылау сұрақтары:
1. STM – N деңгейінің жылдамдығын қалай анықтайды?
2. Регенератор қызметі?
3. Мультиплексірлеу мен демультиплексірлеу қай қондырғыда жүреді?
4. SDH желі элементтерінің (М, Рег, Кросс-коннектор, коннектор) орындайтын негізгі функциялары қандай?
5. Жалпы коммутатор қызметі және графикалық белгісі қандай?
6. Коммутатордың қызметі қандай?
7. ТМ терминалды мультиплексор кірісіне қандай сигналдар келеді?
Тест сұрақтары:
Кросс-коммутатор қанша түрлі коммутация жасайды:
A) 2; B) 3; C) 4; D) 5.
2 Кросс-коммутатор қандай коммутация жасайды:
A) ішкі, локальді; өту; B) локальді; өту; C) ішкі, локальді; D) кодалайды.
3 Кез келген порттармен байланыс ұйымдастыратын мултиплексор:
A) регенератор; B) Коннектор; C) Кросс-коммутатор; D) Фильтр.
4 Хаб деп, қай мультиплексорды айтады?
A) Коммутатор; B) Концентратор; C) регенератор; D) Кросс - коммутатор.
5 SDH жүйесіндегі сигналдарды қалпына келтіріп, желі түйіндерінің ара қашықтығын ұзартатын қондырғы ...?
A) Коннектор; B) Мультиплексор; C) Регенератор; D) Кросс-коммутатор.
6. SDH желісінің модульдеріне құратын қондырғыларды көрсетіңіз.
A) Регенератор, коннектор, кросс-коммутатор, фильтр;
B) Мультиплексор, регенератор, коннектор, кросс-коммутатор;
C) Регенератор, коннектор, кросс-коммутатор, генератор;
D) Коннектор, кросс-коммутатор, фильтр.
ОӨЖ тақырыбы :
1. SDH желісінің дамуы.
2. STM-16 сызып көрсету.
ОӨЖО:
1. STM-16 деңгейін қалай құратындығын түсіндіріңіз.
Глоссарий
Қазақша |
Орысша |
Ағылшынша |
Өздік қалпына-келтіруші құрылым |
самовосстанавливающиеся кольцевые структуры |
Self Healing Ring — SHR |
консолидация немесе біріктіру |
консолидация или объединение |
consolidation/hubbing |
Сорттау немесе қайта топтау |
сортировка или перегруппировка |
grooming |
Нүктеден бірнеше нүктеге |
от точки к нескольким точкам |
point-to-multipoint |
Мультиплексор секциясының басы |
Заголовок мультиплексорной секции |
Multiplex section layer |
Регенератор секциясының басы |
Заголовок регенераторной секции |
Regenerator section layer |
Терминальді мультиплексор |
Терминальный мультиплексор |
Terminal Multiplexer |
DXCS – кросс коммутатор |
DXCS – кросс коммутатор |
DXCS – Digital Cross-Connect System |
ADM – енгізуі/шығаруы мультиплексор |
ADM – мультиплексор ввода/вывода |
ADM – Add/DropMultiplexer |
Оқу әдебиеттері
Негізгі әдебиеттер:
1. Слепов Н.Н. «Синхронные цифровые сети SDH», Москва, 1998г. 38- 64 бет.
2. Попов Г.Н. «Телекоммуникационные системы передачи» Часть 2, Новосибирск – 2007г., Издательство «ВЕДИ» Қайталау 7-18 бет.
3. АРМ
ДӘРІС 7
SDH желінің топологиясы.
Топология түрлері, схемалары, артықшылығы және кемшілігі.
SDH желісін құру кезіндегі бірінші мәселе, ол топологияны дұрыс таңдау.
Ол үшін желіні жобалау кезінде бірнеше кезеңдерден өту керек:
берілген топологияға сәйкес желі түйіндерінің құрылымдарын таңдау есептері;
басқару желілерін қалыптастыру
синхрондау.
Топология тұрлері:
Нүкте-нүкте
Сызықты тізбек
Жұлдыз
Сақина
Топология «Нүкте-нүкте» (1 сурет) бұл қарапайым топология, регенераторы бар немесе жоқ оптикалық байланыс кабельдерімен қосылған екі терминальды мультиплексордан тұрады. Мультиплексорлердің әр қайсысы трибутарлық ағындардың Е1, Е2 және т.б. концентраторы сияқты әсер етеді. Бұл топология жоғарғы жылдамдықты магистральдық каналдар арқылы көп ағынды мәліметтерді беру үшін кеңінен қолданылады. Бұл топология резервтеусіз және 100 пайызды резервтеу схемасы түрінде іске асырылады, негізгі және резервті агрегаттық каналдары пайдаланылады.
1
6Е
Жұмыс
талшығы
AM1+AD
AM1+AD
ơF STM -1 16Е
ơ
Резерв талшығы
1
AM1+TM
AM1+
TM
6Е 2 талшықơ 16Е
STM -1
Сурет 1. Нүкте-нүкте топологиясының схемалары
Негізгі арнаның істен шығуы кезінде желі ондаған миллисекунт санаулы уақытта резервтіге ауысады. Ол «тізбекті сызықты тізбек» топологиясы үшін негізгі болып табылады, өйткені оны резервтеу мен «сақина» топологиясының жаңа нұсқасы ретінде қарастыруға болады.
Топология «Сызықты тізбек» кейбір жол нүктелерінің тармақталу мүмкіндігінің болуына байланысты пайдаланылады, бұл жағдайда каналдарды ендіріп және шығару үшін байланыс жолы бойына ендіру/шығару мультиплексорларын қосу арқылы іске асырылады.
SDH
MUX
AM1+TM
STM - 1 16 Е1ơ
AM1+
TM
STM-1
16 Е1
ơ
16 Е1 16 Е1 16 Е1
Сурет 2. Сызықты тізбек топологиясының схемалары
Резервтеусіз схема
1+1 типті резервтеуі бар күрделі схема
Сурет 3. Сызықты тізбек топологиясының схемалары
«Жұлдыз» топологиясында желінің бір түйіні (кросс-коннектор) трафиктің бөлігін басқа алыстағы түйіндерге, ал қалған бөлігін тұтынушы терминалдарға бөлу арқылы концентратор немесе хаб ролін атқарады.
MUX
MUX
SMUX
ADM
MUX
Сурет 4. Жұлдыз топологиясының схемасы
Топология «Сақина» SDH желісін бірінші екі деңгей арқылы (STM-1 и STM-4) құру кезінде кеңінен пайдаланылады. Бұл схемада бір бағыттағы немесе екі бағыттағы трафиканы беру үшін ендіру/шығару мультиплексорлары сақина болып қосылады. Сақина топологиясының кеңінен пайдалануы, оның негізінде құрылған желінің бұзылғанан кейін, өзіндік қалпына келтіру қабілетіне байланысты.
Басқару станциясы
Жұмыс талшығы
Жұмыс талшығы
АМ1 қосымша Е16 модульдарымен
АМ1 + 16Е1 қосымша модулімен
Сурет 5. Сақина топологияларының схемасы
Бақылау сұрақтары:
SDH желісіндегі топологияны дұрыс таңдау неге байланысты?
2 SDH желісіндегі топология тұрлерін атаңыз?
3 Нүкте-нүкте топологиясының схемасын сызып түсіндіріңіз?
4 Сызықты тізбек топологиясының схемасын сызып түсіндіріңіз?
5 Жұлдыз топологиясының схемасын сызып түсіндіріңіз?
6 Сақина топологиясының схемасын сызып түсіндіріңіз?
Тест сұрақтары:
1. Жоғарғы жылдамдықты магистральдық каналдарда қандай топология пайдаланылады?
A) Нүкте нүкте ; B) Жұлдызша ; D) Сақина; C) сызықты тізбек.
2. Хаб деген ұғым қай топологияда кездеседі:
A) Нүкте нүкте ; B) Жұлдызша ; D) Сақина; C) сызықты тізбек.
3. Қайдай екі деңгей арқылы сақина топологиясы кеңінен пайдаланылады?:
A) STM-1 және STM-16; B) STM-8 және STM-4; D STM-1 және STM-4; C STM-64 және STM-256
4 Қандай топологиялар бар?
A) Нүкте нүкте, Жұлдызша, Сақина, Сызықты тізбек.
B Нүкте нүкте, Жұлдызша, Сақина,
D) Нүкте нүкте, Сақина, Сызықты тізбек.
C) Шеңбер, Жұлдызша, Сақина, Сызықты тізбек.
ОӨЖ тақырыбы :
Өндірісте пайдаланылатын топологияларды түсіндіріңіз.Л3 1-52б.
Л: Интернет
ОӨЖО:
1. Алматы қаласы бойынша SDH технологии.
Глоссарий
-
Қазақша
Орысша
Ағылшынша
Мультиплексорлеу
Мультиплексирование (SDH
Multiplexing
Келістіру
Выравнивание
Aligning
Орналастыру
Размещение
Mapping
Көрсеткішті өңдеу
Обработка указателей
Рointer processing
Ноль-көрсеткіш
Нуль-указатель
Null Pointer Indication, NPI
Жол басы
трактовый заголовок
Path Overhead,РОН
Нүкте-нүкте
Точка-точка
Сақина
Кольцо
Жұлдызша
Звездочка
Сызықты тізбек
Линейная последовательная сеть
Оқу әдебиеттері
Негізгі әдебиеттер:
1. Слепов Н.Н. «Синхронные цифровые сети SDH», Москва, 1998г. 4-65бет.
2. Попов Г.Н. «Телекоммуникационные системы передачи» Часть 2, Новосибирск – 2007г., Издательство «ВЕДИ» 7-37 бет.
3. АРМ
4. Бакланов И.Г. «Технологии измерений первичной сети» Часть 1.
Системы Е1, PDH, SDH. Москва 2000г. «ЭКО-ТРЕНДЗ». 65-69б.
ДӘРІС 8