
- •Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министірлігі «л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті» шжқ рмк Практикалық қазақ тілі кафедрасы
- •5В071300-Көлік, көлік техникасы және технологиясы, 5в090100-"Тасымалды ұйымдастыру, көлік қозғалысы және көлікті пайдалану",
- •5В071700-«Жылу энергетикасы»
- •Силлабус
- •Байланыс телефоны: 32-233 (жұм.); saule bal@mail.Ru және Gospankuloba_@ mail.Ru
- •5. Оқу пәнінің сипаттамасы
- •6. Негізгі жіне қосымша әдебиеттер тізімі
- •1. Негізгі әдебиеттер:
- •2. Қосымша әдебиеттер:
- •7. Оқу нәтижелерін бағалау және бақылау.
- •Студенттің білімін бағалаудың жалпы шкаласы
- •Глоссарий
- •Міндетті және қосымша әдебиет пен дереккөздер тізімі:
- •Бақылауға арналған өзін-өзі бақылау мен өзін-өзі тексеруді ұйымдастыру бойынша әдістемелік нұсқау
- •Бақылау сұрақтары
- •Білім алушылардың өздік жұмысына әдістемелік нұсқаулық
- •Семинар (практикалық) сабақтарға дайындалу бойынша әдістемелік нұсқаулық
- •І Сөздікпен танысыңыз
- •Көшпелі қазақ тұрмысында қолданған көлік түрлері.
- •Ііі. Лексика-грамматикалық тапсырмалар:
- •Шылаулардың түрлері
- •Шылау сөздер
- •Бөж тапсырмалары
- •Көлік кешені.
- •І Сөздікпен танысыңыз
- •І мәтінге қатысты сөздікпен танысыңыз.
- •Инженер немесе өнертапқыштар.
- •Іv. Лексика-грамматикалық тапсырмалар:
- •Көсемшенің жасалуы мен түрлері
- •Бөж тапсырмалары
- •Автомобиль өнеркәсібінің тарихы және әйгілі өнертапқыштар.
- •І. Сөздікпен танысыңыз
- •Іі. Мәтінді мәнерлеп оқып, мазмұнын түсініңіз.
- •Ііі. Лексика-грамматикалық тапсырмалар:
- •Бөж тапсырмалары
- •Көліктің түрлеріне жалпы сипаттама
- •І. Мәтінді мәнерлеп оқып, мазмұнын түсініңіз.
- •Бөж тапсырмалары
- •Машина құрастыру
- •І. Сөздікпен танысыңыз
- •Іі. Мәтінді мәнерлеп оқып, мазмұнын түсініңіз.
- •Автомобиль өнеркәсібі.
- •Ііі. Лексика-грамматикалық тапсырмалар:
- •VI. «Автомобиль өнеркәсібі» мәтінін оқып шығып мазмұндап беріңіз.
- •Бөж тапсырмалары
- •Автомобиль монополиясы Сөздікпен танысыңыз
- •Ііі. Лексика-грамматикалық тапсырмалар:
- •Ііі. Лексика-грамматикалық тапсырмалар:
- •Бөж тапсырмалары
- •Автомобиль транспортында жүк тасымалын ұйымдастыру және пайдалану
- •Ііі. Лексика-грамматикалық тапсырмалар:
- •Грамматикалық тақырып: Шартты рай
- •Ііі. Лексика-грамматикалық тапсырмалар:
- •Шартты рай
- •Бөж тапсырмалары
- •Автобус і Сөздікпен танысыңыз
- •Ііі. Лексика-грамматикалық тапсырмалар:
- •І. Сөздікпен танысыңыз
- •Ііі. Лексика-грамматикалық тапсырмалар:
- •Қалау рай
- •Изафеттік құрылымның берілуі
- •Бөж тапсырмалары
- •Құрылыс-жол машиналары
- •Энергетика дегеніміз не? Энергетика туралы жалпы ұғым.
- •9.1.Сұрақтарға жауап беріңіз.
- •9.3. Мәтінді оқып, әңгімелеңіз.
- •9.4. Мәтінге жоспар құрып, талқылаңыз.
- •9.5. Мәтіндегі қысқарған сөздерді сөзбен жазыңыз.
- •Стансалардың түрлері
- •10.1.1. Мәтінді оқып, аударыңыз.
- •10.1.4. Дұрыс жауабын табыңыз.
- •10.2.1. Мәтінді оқып, аударыңыз.
- •Жылу электр стансасы
- •11.1. Сөздікпен жұмыс:
- •11.2. Мәтінді оқыңыз. Түсінгеніңізді өз сөзіңізбен әңгімелеңіз.
- •Электр стансалары
- •12.3.1. Мәтінді оқып, жоспар құрыңыз, мазмұнын өз сөзіңізбен айтыңыз. Су электр стансасының тарихы
- •Су энергетика қорлары
- •13.3.2. Берілген сөздердің қазақша баламасын табыңыз.
- •Су энергетикасы
- •Қазақстанның отын қорлары
- •13.1.2. Сөз тіркестерін меңгеріңіз.
- •Мәтіндегі сан есімдерді теріп, сөзбен жазыңыз.
- •Мына етістіктердің болымсыз формасын жасаңыз.
- •13.2.1. Берілген сөздер мен сөз тіркестерінің қазақша баламасын жазыңыз.
- •13.2.3. Сөз тіркестерін құрамына қарай талдаңыз.
- •Отынның түрлері
- •14.1. Мәтінді аударып, мазмұнын айтыңыз.
- •Отын-энергетика кешені
- •15.1. Сұрақтарды топ болып талқылаңыздар.
- •15.3. Мәтінді оқып, түсінгеніңізді өз сөзіңізбен әңгімелеңіз.
- •Көмір энергиясы
- •15.4. Мәтінді оқыңыз, аударыңыз.
- •Сөз тіркестерін меңгеріңіз.
- •15.9. Мына сөздердің қарама-қарсы баламасын жазыңыз.
- •Ағымдық, аралық және қорытынды бақылаудың орындалуы бойынша әдістемелік нұсқау
- •Аралық бақылау жұмысының тапсырмалары
- •Аралық бақылау жұмысының тапсырмалары
- •Қорытынды бақылау сұрақтары
Бөж тапсырмалары
1. «Машина құрастыру» – презентация дайындаңыз.
Машина құрастыру
I. Мәтінін оқып, мазмұнын түсініңіз.
Машина құрастыру – жеке детальдарды машина тораптарына біріктіру арқылы олардан механизм немесе агрегат жасау, бұлардан белгілі бір машина құрастыру жұмыстарының жиынтығы. Машина құрастыру ажырамалы және ажырамайтын қосылыс детальдарын біріктіріп жинастыру арқылы жүзеге асырылады.
Машина құрастыруда ажырамалы қосылыстар гайка бұрауыштар тағы басқалар арқылы орындалса, ажырамайтын қосылыстар тойтару балғасы не машинасы, пісіру агрегаты, бұрғылау машинасы көмегімен орындалады. Машина құрастыру кезінде детальдар өзара ауыстырымды болса, оларды жинау, құрастыру соғұрлым оңай және арзанға түседі. Машина құрастыруда арнаулы жабдықтар мен құралдарды тиімді пайдалану, құрастыру жұмыстарын механикаландырудың және автоматтандырудың маңызы зор.
Машина құрастыру жұмыстары зауыттың арнаулы цехында жүргізіледі. Егер машина бір орнында тұрып-ақ құрастырылатын болса, ол орнықты жағдайлардағы құрастыру деп аталады. Бұл тәсіл өте ауыр машиналарға ғана тән.
Ал жылжымалы құрастыру тәсілі кезінде машина тұғыры бір орнынан екінші орынға арнаулы конвейер арқылы жылжиды. Арнайы бір орынға келгенде оның белгілі бөлігі құрастырылады. Цехтың аяғына жеткенде машина құрастырылып дайын болады.
Жылжымалы құрастыру жұмыстары жеке-жеке жұмыстарға бөлінеді де, іске асырылу технологиясы белгіленеді әрі бір-бірімен өзара байланыстырылады. Машина құрастыру машина жасау өнеркәсібінің ең соңғы және жауапты кезеңі болып саналады.
құрастыру –
торап –
жиынтық –
ажырамалы қосылыс –
ажырамайтын қосылыс –
біріктіріп жинастыру –
тойтару балғасы –
пісіру агрегаты –
бұрғылау машинасы -
орнықты жағдайлардағы құрастыру -
жылжымалы құрастыру -
жауапты кезең –
жүзеге асыру –
2-тапсырма. Жоғарыда берілген сөздерді аударып, мысалдар келтіріңіз.
3-тапсырма. Сөздікке сүйене отырып орыс тіліне аударма жасаңыз.
4-тапсырма Мәтінге қатысты сұрақтар жазып беріңіз.
5-тапсырма. Мәтінге қатысты өз пікіріңізді білдіріңіз.
5-САБАҚ
Лексикалық тақырып: Автомобиль өнеркәсібі.
Грамматикалық тақырып: Модальдық мағына (керек, қажет, мүмкін).
Мақсаты: студенттердің өз ойларын еркін жеткізуге дағдыландыру. Мамандыққа байланысты термин сөздерді меңгерту. Кәсіби сөздерді меңгеру үшін өздігінен ізденуге үйрету.Сабақ тақырыбына сай меңгерілген терминдерді өздік жұмыс барысында қолдануға төселдіру.
І. Сөздікпен танысыңыз
өнеркәсіп – промышленность
жасауға – для создания
мамандандырылған - специализированная
сала - отрасль
жүк – груз (-а)
жолаушылар – пассажиры (-ов)
таситын – перевозки
сұйық заттар – жидкие вещества
жанармай – горючее, жидкое топливо, топливо
автокүймелер – автокореты, автофаэтон
сусымалы – сыйпучие
жабысқақ – липкие
автоқотарғыштар – автопереливатель
тіркемелер – прицепы
жартылай тіркемелі – полу прицепы
сүйреткіштер – тягачи, буксиры
малазығы – корм
арнайы қораптары бар – имеющие сециальные корабы
тез бұзылатын – быстро портящиеся
бояуларды – краски
көп талап еткендіктен – из-за большого спроса
өркендеуіне – для развитие, для прогрессирования, для процветания
жол ашты – проложил путь
үнемдейтін – для экономии
шағын – небольшой, незначительный, ограниченный
жайлы – удобные, комфортный, благоприятный
өндіріс – производство
өндірісін игерді – освоили производство
қозғалтқыш – двигатель
қуатын – мощность, силу, энергию
арттырып – увеличили, усилили
отын шығынын кемітетін – убавляющие или уменшающие убытки топливо
жол талғамайтын – (не разбирая дороги), вездеход
жүкті көп көтеретін – выдерживающи или поднимающие много груза, (подъёмник)
кәсіпорындары – предприятие, заведение
көбейді – увеличилось, возросла, размножелось