- Көліктерден шығатын түтіндерден атмосфералық ауаның ластануы

• Атмосфералық ауаның табиғи заттармен ластануы

• Атмосфералық ауаның радиоактивті заттармен ластануы

?.

Сырқаттанушылықтың санының өсуі аурулар санын

Көрсетеді.Аурушаңдылық көрсеткіші қалай анықталынады?

• Барлық аурушаңдылықтың тұрғын санына қатынасы

• Жаңа аурулар санының орташа тұрғындар санына қатынасы

- еңбекке жарамсыздықтың жұмыс істейтіндердің орташа санына қатынасы

• Аурулар санының жұмыс істейтіндердің санына қатынасы

• Ешқашан ауырмағандардың санының жұмыс істейтіндердің орташа санына қатынасы

?.

Шығыс Қазақстан облысының ауылдық елді мекендерінде түсті металлургия кәсіпорнынан 150 – 200 км қашықтықта топырақта сынап концентрациясы 4,2 мг/кг (ШРЕК=2,1 мг/кг), мырыш – 230мг/кг (ШРЕК=23 мг/кг), мыс – 3мг/кг (ШРЕК=3 мг/кг), мышьяк – 4 мг/кг (ШРЕК=2,0 мг/кг).

Интегралдық көрсеткіш бойынша топырақтың химиялық ластану деңгейі қалай бағаланады?

• 9 (рұқсат етілген)

• 66 (қауіпті)

• 20 (орташа қауіпті)

- 15 (рұқсат етілген)

• 60 (қауіпті)

?.

Топыраққа көп мөлшерде азот тыңайтқыштарын енгізу қолайсыз метеофакторлармен қоса өсімдіктерде нитраттардың көптеп жинақталуына әкеледі. Азот тыңайтқыштары ауылшаруашылықы аймақтарынан шайылып су қоймаларына ағады, табиғатқа ауқымды зиян шектіреді. Нитраттардың өсімдіктерде жинақталуына қандай қолайсыз метеофакторлар себепші болады?

• Фотосинтез процесін төмендететін жылы, жаңбырлы ауа райы

• Фотосинтез қабілетін күшейтетін салқын, жаңбырлы немесе бұлтты ауа райы

• Фотосинтез қабілетін төмендететін ыстық ауа райы

- фотосинтез қабілетін төмендететін салқын, жаңбырлы немесе бұлтты ауа

Райы

• Фотосинтез қабілетін күшейтетін жылы, ашық ауа райы

?.

«Малинка» балалар үйінде 120 бала бар. Осы күнтізбе жыл ішінде емханаға әр түрлі сырқаттардың себебімен 12 бала тіркеуге алынды. Балалар үйіндегі денсаулық индексі қандай?

• 2

- 10

• 20

• 50

• 100

?.

20 мың тұрғыны бар Х қаласында 2010 ж. Бірінші рет онкологиялық сырқаттардың 80 жағдайы тіркелді. Тұрғындар арасында денсаулықтың жанама көрсеткіштерін анықтау қажеттігі туындап отыр. Онкологиялық сырқат бойынша Х. Қаласында сырқаттанушылық жиілігі қандай (1000 тұрғынға шаққанда)?

• 0,4

• 0,8

- 4,0

• 40

• 160

?.

Ауадағы күкіртті ангидрид пен азот қос тотығының нақты концентрациясының ШРЕК 3-қауіптілік класына келтірілген қатынастарының қосындысы 25-ке тең. Атмосфералық ауаның ластану деңгейі қандай? (0-14 – әлсіз деңгейі, 14-50 – шамалы деңгейі, 50-ден жоғары – күшті ластану деңгейі).

• Әлсіз ластану деңгейі

- Шамалы ластану деңгейі

• Күшті ластану деңгейі

• Өте күшті ластану деңгейі

• Ластану жоқ

?.

Топырақта қорғасынның мөлшері ШРЕК-тен 12 есе, мышьяк – 14 есе, мырыш – 10 есе артық. Егер топырақтың ластану деңгейі 0 - 15 – ластану деңгейі рұқсат етілген, 16-32 – шамалы қауіпті, 33-128 – қауіпті, 128-ден артық – аса қауіпті деңгейі болса, интегралды көрсеткіш бойынша топырақтың ластану деңгейі қандай?.

• Әлсіз ластану деңгейі

• Рұқсат етілген деңгейі

• Шамалы қауіпті ластану деңгейі

- Қауіпті ластану деңгейі

• Аса қауіпті ластану деңгейі

?.

Соқыр өзені суының құрамында хлоридтер – 0,6 ШРЕК, фенол – 1,3 ШРЕК. Барлығы 4 класс қауіптілігіне жатады және зияндылық көрсеткіші органолептикалық. Аталған заттардың осы концентрацияларда су құрамында болуы рұқсат етіледі ме?

• Барлық заттар бойынша рұқсат етіледі

• Сульфаттар мөлшері бойынша рұқсат етілмейді

• Хлоридтер мөлшері бойынша рұқсат етілмейді

- Фенол мөлшері бойынша рұқсат етілмейді

• Заттардың қосынды мөлшері бойынша рұқсат етілмейді

?.

Балқаш көлі суының құрамында фосфаттар 0,9 ШРЕК (2 қауіптілік класы, зияндылық көрсеткіші жалпы санитарлық), нитриттер – 0,8 ШРЕК (2 қауіптілік класы, санитарлық-токсикологиялық зияндылық көрсеткіш), нитраттар – 0,7 ШРЕК) 3 қауіптілік класы, санитарно-токсикологиялық зияндылық көрсеткіші). Аталған заттардың осы концентрацияларда су құрамында болуы рұқсат етіледі ме?

- Барлық заттар бойынша рұқсат етіледі

• Нитриттер мөлшері бойынша рұқсат етілмейді

• Нитриттер мөлшері бойынша рұқсат етілмейді

• Фосфаттар мөлшері бойынша рұқсат етілмейді

• Заттардың қосынды мөлшері бойынша рұқсат етілмейді

?.

60 мың түрғыны бар «Н» қаласында 2010 ж. Дизентерияның 30 жағдайы тіркелді. «Н» қаласында дизентерия ауруының көрсеткіші қандай (1000 тұрғынға шаққанда).

• 1,0

- 0,5

• 1,5

• 2,0

• 18,0

?.

100 мың тұрғыны бар «А» қаласында 2010ж. Гепатиттің 10 жағдайы тіркелді. «А» қаласында вирусты гепатит ауруының көрсеткіші қандай (1000 тұрғынға шаққанда).

• 1

- 10

• 100

• 1000

• 10000

?.

Еуразияның солтүстік орманды аймағында ормандарды шапқан соң 1 жылдан кейін шөптесін өсімдіктер, 10 жылдан соң бұта тектестер, олардан кейін 3-5 жыл өткен соң қайыңдар мен көктеректерөсті. Соңғылары тез өсуімен, жарық сүюімен ерекшеленеді, нәтижесінде 50 жылдан соң осы аймақта етегінде шыршалары бар жапырақты орман пайда болды. Кейінгі 50 жыл ішінде шыршалармен алмасқан аралас орман орын алды.

150-200 жыл кезеңінде фитоценоздардың алмасуы қалай аталады?

- сукцессия

• Аменсализм

• Адаптация

• Дератизация

• Құнарлылық

?.

Аралас ормандарда қайың, қарағай, көктерек, шырша сияқты ағаштар мен шөптесін өсімдіктер кездеседі. Және мұндай ормандарды өсімдік тектес жануарлар және қасқыр, түлкі тәріздес жыртқыштар мекендейді. «шөптесін өсімдік – қоян – түлкі» қоректені тізбегінің компоненттері қандай?

• Редуцент - консумент - продуцент

- продуцент – 1-реттік консумент — 2-реттік консумент

• Продуцент - консумент - редуцент

• Автотроф - гетеротроф - редуцент

• Продуцент — гетеротроф - редуцент

?.

Адаптивті түр келесі морфологиялық белгілермен сипатталады:бойының ұзындығы, қаңқаның түтікті сүйектерінің салыстырмалы ұзындығы, кеуде клеткасының көлденең-тігінен индексінің жоғарлауы. Берілген морфологиялық белгілердің қалыптасуына қандай негізгі факторлар әсер етеді?

- төменгі температура мен гипоксия

• Жоғары температура мен гипоксия

• Жоғары ылғалдылық пен жоғары температура

• Жоғары температура мен желдің жоғары қозғалыс жылдамдығы

• Жоғары қысым мен төменгі температура

?.

Адаптивті түр келесі морфологиялық белгілермен сипатталады: дененің барынша тығыздығы, бұлшық ет жүйесінің күшті дамуы, сүйектерде минералды заттардың жоғары мөлшері, кеуде клеткасының цилиндрлі формасы. Берілген морфологиялық белгілердің қалыптасуына қандай негізгі факторлар әсер етеді?

- салқын климат, рационда жануар текті тағамның басым болуы, оттегінің аз

Болуы мен гипоксия

• Жоғары температура мен гипоксия, оттегінің төмен мөлшері мен гипоксия

• Жоғары ылғалдылық пен жоғары температура, рационда өсімдік текті тағамның басым болуы

• Жоғары температура мен желдің жоғары жылдамдығы, оттегінің аз болуы мен гипоксия

• Жоғары қысым мен төмен температура, рационда өсімдік текті тағамның басым болуы

?.

В.И. Вернадский бойынша тірі заттар – тіршілік етуші тірі организмдер жиынтығы, олардың саны салмағы мен химиялық құрамымен анықталған; тірі заттар бүкіл атмосфераны, гидросфераның және литосфераның бөлігіне енеді; тірі заттар биосферада газдық және концентрациялық қызмет етеді; эволюция барысында тірі заттар қыметі өзгеріске ұшырамаған; тірі заттар биоценозға ұйымдасқан – экожүйенің тірі компонеттері. Берілген анықтамаларда қандай қателік барын табыңыз?

• В.И. Вернадский бойынша тірі заттар – тіршілік етуші тірі организмдер жиынтығы, олардың саны салмағы мен химиялық құрамымен анықталған

- тірі заттар бүкіл атмосфераны, гидросфераның және литосфераның бөлігіне

Енеді

• Тірі заттар биосферада газдық және концентрациялық қызмет етеді

• Эволюция барысында тірі заттар қыметі өзгеріске ұшырамаған

• Тірі заттар биоценозға ұйымдасқан – экожүйенің тірі компонеттері

?.

В.И. Вернадский бойынша тірі заттар – тіршілік етуші тірі организмдер жиынтығы, олардың саны салмағы мен химиялық құрамымен анықталған; тірі заттар бүкіл атмосфераны, гидросфераның және литосфераның бөлігіне енеді; тірі заттар биосферада газдық және концентрациялық қызмет етеді; тірі заттардың молекулярлық азот, элементтердің валенттілігінің ауысумен жүретін тотығу және тоықсыздану сияқты қызметтерін өсімдіктер ғана атқара алады; тірі заттар биоценозға ұйымдасқан – экожүйенің тірі компонеттері. Берілген анықтамаларда қандай қателік бар?

• В.И. Вернадский бойынша тірі заттар – тіршілік етуші тірі организмдер жиынтығы, олардың саны салмағы мен химиялық құрамымен анықталған

• Тірі заттар бүкіл атмосфераны, гидросфераның және литосфераның бөлігіне енеді

• Тірі заттар биосферада газдық және концентрациялық қызмет етеді

- тірі заттардың молекулярлық азот, элементтердің валенттілігінің ауысумен

Жүретін тотығу және тоықсыздану сияқты қызметтерін өсімдіктер ғана

Атқара алады

• Тірі заттар биоценозға ұйымдасқан – экожүйенің тірі компонеттері

?.

Күйіс қайырушы сүтқоректілердің асқазаны мен ішегінде ашу процесін туғызатын бактериялар өмір сүреді. Берілген мысалды түраралық өзара қатынастың қандай түріне жатқызуға болады?

• Паразитизм

• Пәтершілік

• Жыртқыщтық

- симбиоз

• Бақталастық

?.

Ер адамдарды антропометриялық және функциональды зерттегенде келесі морфо-функциональды белгілер нықталды: дененің ұзаруы, салмақтың салыстырмалы азаюна байланысты сүйектің ұзаруы, негізгі алмасу көрсеткіштері мен қанда холестерин мөлшерінің төмен болуы. Бұл адам қандай адаптивті түрге жатады?

• Арктикалық

- тропикалық

• Субтропикалық

• Жоғары таулық

• Қалыпты климат

?.

Бізді қоршаған биосфераның тірі ағзалары құрылымы мен денгейі әртүрлі биологиялық жүйелер жиынтығы болып табылады. Санмен берілген тіршілік денгейіне әріппен берілген процестер қалай сәйкес келеді?.

1.Биосфералық.

2. Популяциялық-түрлік.

3. Молекулярлық.

А. Бұл денгейге ұрпақтағы тұрақты құрылым тән.

В. Бұл денгейде элементерлы эволюциялық өзгерістер өтеді.

С. Бұл денгейде заттар мен энергиялардың барлық жаһандық айналымы іске асырылады.

• 1А, 2В, 3С

- 1С, 2В, 3А

• 1В, 2А, 3С

• 1С, 2А, 3В

• 1В, 2С, 3А

?.

Ақтау поселкесінің 3000 тұрғыны бар, 2010 ж. Тұмау бойынша 30 жағдай тіркелді. Поселкадағы тұмау сырқаты бойынша сырқаттанушылық көрсеткіші қандай (1000 тұрғынға шаққанда)?

• 0,1

• 1,0

- 10

• 100

• 160

?.

Топырақта пестицид–гептахлордың шектеліп-рұқсат етілген концентрациясын (ШРЕК) анықтау кезінде экперимент түрінде шектік және табалдырық асты концентрациялары анықталды: зияндылықтың жалпы сантарлық көрсеткіш бойынша –1,5мг/кг, миграциялық-ауалық – 0,1мг/кг, миграциялық-сулық – 0,5мг/кг, органолептикалық – 0,05мг/кг, транслокациялық – 0,06мг/кг, санитарлық-токсикологиялық – 0,01мг/кг. Гептахлордың зияндылығының лимиттік көрсеткіші қандай?

• Жалпы санитарлық

• Миграциялық

• Транслокациялық

• Органолептикалық

- Санитарлық-токсикологиялық

?..

Топырақта пестицид–дилордың шектеліп-рұқсат етілген концентрациясын (ШРЕК) анықтау кезінде экперимент түрінде шектік және табалдырық асты концентрациялары анықталды: зияндылықтың жалпы сантарлық көрсеткіш бойынша –10,0мг/кг, миграциялық-ауалық – 50,0мг/кг, миграциялық-сулық –10,0мг/кг, органолептикалық – 0,5мг/кг, транслокациялық – 1,5мг/кг, санитарлық-токсикологиялық – 2,0мг/кг. Дилордың зияндылығының лимиттік көрсеткіші қандай?

• Жалпы санитарлық

• Миграциялық

• Транслокациялық

- Органолептикалық

• Санитарлық-токсикологиялық

?.

Суда мырыштың шектеліп-рұқсат етілген концентрациясын (ШРЕК) анықтау кезінде суда шектік және табалдырық асты концентрациялары анықталды: органолептикалық көрсеткіш бойынша – 1,8 мг/л, жалпы сантарлық – 1,0 мг/л, санитарлық-токсикологиялық – 1,4 мг/кг. Судағы мырыштың ШРЕК нешеге тең?

- 1,0 мг/л

• 1,4 мг/л

• 1,8 мг/л

• 2,4 мг/л

• 4,8 мг/л

?.

Нұра өзенінің суында нитриттер мөлшері 0,5 ШРЕК, қорғасын – 0,3 ШРЕК, кадмий – 0,4 ШРЕК құрайды. Барлық заттар 2-ші қауіптілік класына жатады және зияндылықтың санитарлық-токсикологиялық көрсеткіштері болып табылады. Аталған заттардың осы концентрацияларда су құрамында болуы рұқсат етіледі ме?

• Барлық заттар бойынша рұқсат етіледі

• Нитриттердің мөлшері бойынша рұқсат етілмейді

• Қорғасынның мөлшері бойынша рұқсат етілмейді

• Кадмийдің мөлшері бойынша рұқсат етілмейді

- Заттардың қосынды мөлшері бойынша рұқсат етілмейді

?.

Ауадағы шаңның, күкіртті ангидрид пен азот қос тотығының нақты концентрациясының ШРЕК 3-қауіптілік класына келтірілген қатынастарының квадраттық қосындысы 36-ға тең. Атмосфералық ауаның ластану деңгейі қандай? (0-14 – әлсіз деңгейі, 14-50 – шамалы деңгейі, 50-ден жоғары – күшті ластану деңгейі).

- Әлсіз ластану деңгейі

• Шамалы ластану деңгейі

• Күшті ластану деңгейі

• Өте күшті ластану деңгейі

• Ластану жоқ

?.

Ауадағы шаңның, күкіртті ангидрид пен азот қос тотығының нақты концентрациясының ШРЕК 3-қауіптілік класына келтірілген қатынастарының квадраттық қосындысы 16-ға тең. Атмосфералық ауаның ластану деңгейі қандай? (0-14 – әлсіз деңгейі, 14-50 – шамалы деңгейі, 50-ден жоғары – күшті ластану деңгейі).

- Әлсіз ластану деңгейі

• Шамалы ластану деңгейі

• Күшті ластану деңгейі

• Өте күшті ластану деңгейі

• Ластану жоқ

?.

Қарағанды қаласының № 63 орта мектебінде 1400 бала оқиды. 2010 ж. Қаңтар айында жоспарлы медициналық тексеріс жүргізілді, зерттеулер нәтижесінде осы күнтізбе жылында 700 бала ешқандай сырқат түрімен ауырмағандығы анықталды. Мектептегі балалар арасындағы денсаулық индексі қаншаға тең?

• 2

• 20

- 50

• 60

• 100

?.

Қарағанды қаласының № 101 орта мектебінде 1800 бала оқиды. 2010 ж. Қаңтар айында жоспарлы медициналық тексеріс жүргізілді, зерттеулер нәтижесінде осы күнтізбе жылында 450 бала ешқандай сырқат түрімен ауырмағандығы анықталды. Мектептегі балалар арасындағы денсаулық индексі қаншаға тең?

• 5

• 10

• 20

- 25

• 50

?.

Қарағанды қ. ЖЭО шаң-газ-ауа қоспасын тазалау үшін жобалық тиімділігі 90-95% мультициклондар орнатылған. Фактілі тиімділігі 93%. Шаңның шектеліп-рұқсат етілген шығарысы (ШРЕШ) – тәулігіне 2,1т. Шаңның фактілі шығарысы – тәулігіне 2,8т. Егер технологиялық процесті өзгерту мүмкін болмаған жағдайда шаң тазалау бойынша қондырғының техникалық және гигиеналық тиімділігін бағалау негізінде атмосфералық ауаны қорғау бойынша қандай шаралар ұсынылады?

• Мультициклондарды жөндеу

• Түзілетін шаң мөлшерін азайту

- Қосымша шаң тазалағыш қондырғылар қою

• ШРЕШ жоғарылату

- ШРЕШ төмендету

?.

Суда мырыштың шектеліп-рұқсат етілген концентрациясын (ШРЕК) анықтау кезінде суда шектік және табалдырық асты концентрациялары анықталды: органолептикалық көрсеткіш бойынша – 1,8 мг/л, жалпы сантарлық – 1,0 мг/л, санитарлық-токсикологиялық – 1,4 мг/кг. Судағы мырыштың ШРЕК нешеге тең?

- 1,0 мг/л

• 1,4 мг/л

• 1,8 мг/л

• 2,4 мг/л

• 4,8 мг/л

?.

Суда мырыштың шектеліп-рұқсат етілген концентрациясын (ШРЕК) анықтау кезінде суда шектік және табалдырық асты концентрациялары анықталды: органолептикалық көрсеткіш бойынша – 1,8 мг/л, жалпы сантарлық – 1,0 мг/л, санитарлық-токсикологиялық – 1,4 мг/кг. Судағы мырыштың ШРЕК нешеге тең?

- 1,0 мг/л

• 1,4 мг/л

• 1,8 мг/л

• 2,4 мг/л

• 4,8 мг/л

?.

Қарағанды қ. №1 жэошаңды газ қоспасын тазалау үшін жобалық тиімділігі 90-95% мультициклондар орнатылған. Мультициклондардың фактілі тиімділігі – 93%. Шаңның шектеліп-рұқсат етілген шығарысы (ШРЕШ) тәулігіне 2,4т, фактілі шығарысы – 2,9 т/тәулігіне. Технологиялық процесті өзгерту мүмкін болмаған шаң тазалау бойынша қондырғының техникалық және гигиеналық тиімділігін бағалау негізінде атмосфералық ауаны қорғау бойынша шаралар қандай?

• Мультициклондарды жөндеу

• Түзілетін шаң мөлшерін азайту

- Қосымша шаң тазалағыш қондырғылар қою

• . ШРЕШ жоғарылату

• . ШРЕШ төмендету

?.

Павлодар қ. №2 ЖЭО шаң-газ-ауа қоспасын тазалау үшін жобалық тиімділігі 99% электр сүзгіштер орнатылған. Фактілі тиімділігі – 89%. Шаңның шектеліп-рұқсат етілген шығарысы (ШРЕШ) - тәулігіне 1,6т. Шаңның фактілі шығарысы – тәулігіне 1,9т. Технологиялық процесті өзгерту мүмкін болмаған шаң тазалау бойынша қондырғының техникалық және гигиеналық тиімділігін бағалау негізінде атмосфералық ауаны қорғау бойынша шаралар қандай?

- электр сүзгішті жөндеу

• Түзілетін шаң мөлшерін азайту

• Қосымша шаң тазалағыш қондырғылар қою

• ШРЕШ жоғарылату

• ШРЕШ төмендету