7.3. Азотпен консервациялау

Консервациялаудың мәні жабдықтарды азотпен толты- рып және онда оттегіні болдырмау үшін азоттың артық қысымының болуын қолдау болып табылады. Консервация- лау үшін пайданылатын азот, оның ішінде оттегінің болуы- нан анағұрлым таза болуға тиіс.

ВТИ су-химиялық бөлімінің ішінде азотта болатын рұқсат етілген оттегі шоғырын анықтау жүмысы жүргізіл- ген. Зерттеу нәтижесінде 7.4 - суретте логарифмдік қисық- пен азот ішіндегі оттегі шоғырынан металдың тоттану жылдамдығының байланыстылығы сипатталған. 1 - қисық сызық суға салынған (батырылған) үлгінің азоттағы оттегі шоғырының 0,7 % сәйкес металдың тоттану мүмкіндігі жылдамдығының нүктесін қиып өтеді, 2-ші қисық сызық суға салынған үлгінің - азоттағы оттегі шоғырының нүк- тесінде 0,4 % бар екендігін білдіреді. 3 - қисық 60 % салы- стырмалы ылғалдықта газды ортадағы металдың тоттану жылдамдығын сипаттай

1 - бөлік сызығындағы суға жартылай батырылған металл үшін; 2 - суға батырылған металл үшін; 3-60 % салыстырмалы ылғалдықта ғазды ортада болатын металл үшін.

7.4 - сурет. Металдың тоттану жылдамдығы

Орал ВТИ-да атмосфераға құрамында 2 бастап 3 % дейін оттегі бар 300 м³/сағ., шамасында азот шығаратын, энергети- када өте кең тараған КГН-30 типті қондырғыда жабдықтарды азотпен консервациялау мүмкіндігі бойынша жұмыстар жүргізілген. Бүндай азотты жабдықтарды консервациялау кезінде 50 сағатқа дейін пайдалануға үсынуға болады, со- нымен тоттану жылдамдығы рұқсат етілген - 30 мг/(м²сағ.) аспайды.

Алдағы уақытта (кезі жеткенде) тоттану жылдамдығы рүқсат етілгеннен асады (7.5-сурет) және нақты жағдайларда жергілікті сипаттамасы болады, дегенмен ол беттердің қыз- дырылуы кезінде ауа оттегісімен түйісуі кезінде анағүрлым төмен болады.

Жабдықтарды консервациялау ға арналған азоттағы оттегі қүрамы, сондай ақ газды кеңістікте пайдалану 0,5% аспауға тиіс. Қазандарды азотпен консервациялау оларды резервке тоқтату кезінде жүргізіледі.

0.50

0.40

24 48 72 Тәжірн&е узақтығы

0.30

Ь 0.20 & ОДО

8Г <Ч_

1 - азоттағы оттегінің кұрамы 3 %; 2 - азоттағы оттегінің құрамы 0.5 %.

7.5 - сурет Құрамында 0.5-3 % оттегі бар, і=20 °С болаттың азот- пен түйісуіне байланысты тоттану жылдамдығы

Қуатты ГРЭС-терде азот алу көздері ретінде мынадай си- паттамалары бар АК-0,1 немесе 2 АжА-0,04 қондырғылары пайдаланылады:

Азот бойынша өнімділігі, м³/сағ., 95-100

Азоттың тазалығы, % 99,9;

Альгаатын газдың қысымы, МПа 15,0;

Жұмыс атқарушы қызметкерлер, адам 18-20.

Ф.Э. Дзержинский атындағы ВТИ Су-химиялықбөлімінде жэне Павлодарэнерго химия қызметінде жағылатын газдан [12] азот және көмірқьппқыл газ алатын қондырғы әзірленді. Ауа артықшылығы аз болып жұмыс істейтін осы заманғы казандардың жағылатын газдарының құрамында едәуір азот мөлшері жэне көмірқышқыл жэне аз мөлшерде оттегі,

күкірт оксиді және азот, су булары, күл және басқалар бар. Қондыргы жагылатын газдардан әртүрлі қоспаларды және техникалық азот пен көмірқышқылды жою үшін қолдануға арналган. Ол тікелей ЖЭС-ларда жасалған, және одан алына- тын газдардың қүны оның тауарлық бағасынан бірнеше есе төмен.

Жагылатынқатты отынның ЖЭС қондырғысына арнаяған негізгі технологиялық сұлбасы 76 - суретте берілген.