66. Көп нүктенің орнына керекті сөз тіркесін қойыңыз.

Карипаин- папая қауын ағашының.... алынған.

а) өсімдік тамырынан

ә) шипалық қасиеті

б) сүтті шырынынан

в) өсімдік тамырын

г) дәрлік шөптердің

67. Көп нүктенің орнына қажетті жалғауды көрсетіңіз.

А витамині жұмыртқа ... сары уызында, бауыр ... болады.

а) -да, -ға

ә)-ның, -да

б) -ға, -мен

в) -дың, -ды

г) -та, -ны

68. «Түймедақ» сөзінің аудармасын көрсетіңіз.

а) зверобой

ә) плод

б) ромашка

в) чабрец

г) облепиха

69. Дәрілік шөптердің қатарын табыңыз.

а) қосалқы, жалбыз, бүршікгүл

ә) түйежоңышқа, қалақай, қызылтаспа

б) түйін, райхангүл, сұлы

в) қоймалжың, түйежоңышқа

г) қызанақ, жидек

70. «Қышқыл» сөзінің дұрыс аудармасын табыңыз.

а) ядовитый

ә) неядовитый

б) стебель

в) комочий

г) кислый

71. Экстракт, сироп, эликсир түрінде кездесетін мия, өгейшөпті қандай ауруларға пайдаланады?

а) ревматизм

ә) артрит

б) қақырық түсіруге, қабынуға қарсы

в) бас ауырғанда, жүрек ауруы

г) қан тоқтату, сынық

72. Тіл дыбыстарын зерттейтін тіл білімінің саласын көрсетіңіз.

а) синтаксис

ә) морфология

б) фонетика

в) лексика

г) фразеология

73. Сөйлемді аяқтаңыз.

А ... ... витамині.

а) ауру болады

ә) судың маңызы

б) тырнақта

в) көмірде

г)бауырда болады

74. Сөйлемді толықтырыңыз.

В'1 витамині ... құрамында көп кездеседі.

а) ашытқыға

ә)сәбіздің

б) сары маймен

в) сүтпен

г) бауырдан

75. Туынды зат есімдерді көрсетіңіз.

а) дәрі, қызмет

ә) жұмыстың, әннің

б) сынық, тілік

в) басқару, аялдау

г) бас, көз

76. Дәрілік заттарды химиялық синтез арқылы ...

а) алады

ә) береді

б) сатады

в) қояды

г) жойылған

77. Сөйлемді аяқтаңыз.

Дәрілер – ауруды емдеу және аурудан сақтандыру үшін қолданылатын ...

а) шипалы заттар

ә) дәрілік өсімдіктер

б) антисептикалық дәрілер

в) жансыздандыратын дәрілер

г) терлететін дәрілер

78. Сұраққа дұрыс жауап болатын сөз тіркестерін көрсетіңіз.

Дәрілер жасалуына қарай қандай топқа бөлінбейді?

а) химия синтез бөлімінен

ә) тірі ағзадан

б) дәрілік өсімдіктерден

в) дәріханада дайындайды

г) мұнай, минералды тұздар

79. Көптік жалғауды көрсетіңіз.

а) ға-ге

ә) ның-нің

б) дар-дер

в) ғалы-гелі

г) ым-ім

80. Берілген сұраққа жауап беретін сөйлемді көрсетіңіз.

Рецепт деген не?

а) Рецепт мынадай бөлімдерден тұрады

ә) Рецепт бұл дәрігердің дәріханаға дәріні қандай мөлшерде оны қалай қолдану керектігі туралы нұсқауы

б) Рецептің бұл бөлімінде емдеу мекемесінің штампы қойылады

в) Дәрігердің аты-жөні жазылады

г) Дәріні пайдаланудың әдәсі туралы жазады

81. Сұрақтың дұрыс жауабын көрсетіңіз.

Дәрі-дәрмектің қандай түрі бар?

а) сұйық

ә) шикізат

б) шөпке

в) ашық

г) жұмсақтық

82. Препараттарды дайындағанда дәрілік шикізат жәй өңдеуден өткізіледі, ...

а) қажетті

ә) тыныштандыратын

б) тиімді

в) қатты

г)кептіріледі

83. Сөйлемнен «нені» деген сұраққа жауап беретін сөзді көрсетіңіз.

Дәріні дәрігердің рұқсатымен ішу керек.

а) дәріні

ә) дәрігердің

б) рұқсатымен

в) ішу

г) керек.

84. Көп нүктенің орнына керекті сөздерді қойыңыз.

Дәрілер ... тәрізді түрде болады.

а) витамин, фермент

ә) құрғақ, сулы

б) майлы, майсыз

в) ұнтақ, ерітінді

г) кристалл, препарат

85. Сұрақтың дұрыс жауабын табыңыз.

Дәрілер қай жерде жасалады, қайда сақталады?

а) суспензиялар ретінде сақталады

ә) ұнтақталып барып сақталады

б) ыңғайлы дәліздерде сақталады

в) фармацевтика зауаттарныда жасалады, дәріханаларда сақталады

г) қоймаларда тұрады, үйде жасайды

86. Дұрыс құрылмаған сөйлемді көрсетіңіз.

а) Гранулалар – зауытта дәрі-дәрмек түрі дайындалатын.

ә) Пасталар – майлардың бір түріне жатады.

б) Драже қатты, мөлшерленген, ішке қолдануға арналған дәрі-дәрмек

в) Рецептке драже бір түрде жазылады.

г) Гранулаларды шай қасықтап мөлшерлейді.

87. Сұрақтың дұрыс жауабын көрсетіңіз.

Гранулалардың пішіні қандай?

а) гранула түрі

ә) таблетка

б) ұнтақ дәрі

в) дөңгелек

г) жұмсақ

88. Мына сөздік құрамдардан жұрнақ арқылы жасалғанын белгіле:

а) қызмет

ә) ағайын- туған

б) ағасы

в) қызметкер

г) аға-іні

89. Орыс тілінен енген сөзді белгіле:

а) мата

ә) кездеме

б) барқыт

в) ш ыт

г) дәке

90. Көнерген сөзді көрсет:

а) бедіре

ә) қазан

б) шелек

в) леген

г) ойын

91. Мына сөздердің қайсысы архаизм:

а) ұшақ

ә) кейіпкер

б) хан

в) бес

г) отын

92. Мына сөздерден диалектіні тап:

а) әмиян

ә) пісте

б) күнбағыс

в) мөшек

г) дорба

93. Мына сөздерден неологизм ( жаңа ) сөзді көрсет:

а) қызметкер

ә) еңбекқор

б) қаржы

в) шаршы ұялы

г) еріншек

94. Мына сөздердің тура мағынасы қайсы:

а) жас адам

ә) жас мал

б) жас ағаш

в) жас ет

г) жас отау

95. Мына сөздерден ауыспалы мағынада жұмсалып тұрған сөздерді тап:

а) ыдыстың түбі

ә) ағаштың түбі

б) арғы түбі

в) өсімдіктің түбі

г) сөзінің түбі

96. Қай сөздің жеке өз алдына мағынасы жоқ?

а) бажа

ә) бөле

б) әке

в) пен

г) жазу

97. Өз алдына жеке тұрғанда лексикалық мағынасы бар сөзді көрсет:

а) дейін

ә) алақай

б) ғана

в) нағашы

г) және

98. Антоним жұпты көрсет:

а) кең- жарық

ә) соғыс- майдан

б) биік- таудай

в) дос- дұшпан

г) жылдам- шапшаң

99. Тұрақты сөз тіркесін көрсет:

а) зиялы қауым

ә) көпті көрген

б) бас маман

в) күміс көмей

г) шебер әнші

100. Термин сөздерді көрсет:

а) бастық

ә) баспа

б) бастауыш

в) баспалдақ

г) басқа

101. Iс қағаздарында қолданып жүрген сөзді көрсет:

а) ұшақ

ә) тікұшақ

б) әуежай

в) келісімшарт

г) оқулық

102. Әріп санынан дыбыс саны көп сөзді көрсет:

а) баяу

ә) жол

б) керемет

в) жиналыс

г) қағаз

103. Дауысты дыбысты танудың негізгі белгісін көрсет:

a) дауысты дыбыстар буын құрай алмайды

ә) дауысты дыбыстарда үн болмайды

б) дауысты дыбыстарда үн кедергісіз шығады

в) дауысты дыбыстар сөздердің жуан, жіңішке болуына әсер етпейді

г) дауысты дыбыстардың саны дауыссыздардан көп болады

104. Дауысты дыбыстар қай уақытта жуан, жіңішке болып бөлінеді:

а) Иек пен жақтың қатысына қарай

ә) Еріннің қатысына қарай

б) Үннің қатысына қарай

в) Тілдің қатысына қарай

г) Салдырдың қатысына қарай

105. Сингармонизмге бағынбай тұрған қай сөз:

а) балалар

ә) әкелерімізге

б) өнерпаздар

в) ойыншық

г) Қазақстан

106. Қай сөз дұрыс жазылмай тұр:

а) әріп

ә) алтау

б) ерін

в) құлұн

г) тасу

107. Төмендегі сөздердің қайсысы дұрыс жазылмаған:

а) бұлбұл

ә) дүлдүл

б) дөңгөлөк

в) бөрене

г) күлегеш

108. Мына сөздердің қайсысы дұрыс жазылмаған:

а) тоқу

ә) оқу

б) кему

в) жорыу

109. Дауыссыз дыбыстарды қай белгісіне қарап ажыратамыз:

а) үні басым

ә) буын құрайды

б) кедергіге ұшырап айтылады

в) дауыс шымылдығы қатты дірілдейді

г) сингармонизмді белгілейді

110. Дауыссыздардың қатаң, ұяң, үнді болып бөлінуі неге байланысты:

а) өкпеден шыққан ауаның қарқынына байланысты

ә) салдыр мен үннің қатысына байланысты

б) дыбыстау мүшелеріне байланысты

в) ауаның қарқынына байланысты

111. Орыс тілінен енген сөздердің аяғындағы б, в, г, д дыбыстарынан кейін қазақ тілінің қосымшалары қалай жазылу керек:

а) үнді дыбыстардан

ә) ұяң дыбыстардан

б) жіңішке буыннан

в) жуан буыннан

г) қатаң дауыссыздан

112. Орыс тілінен енген сөздердің аяғындағы кс, кт, мб, мп, нг, ск, фт әріптерінен кейін қазақ тілінің қосымшалары қалай жазылу керек:

а) қосымша жалғанбайды

ә) жіңішке буыннан бастап

б) жуан буыннан бастап

в) қатаңнан бастап

г) бірден немесе ы, і дәнекер дыбыстарынан кейін

113. Орыс тілінен енген сөздердің соңғы біркелкі дыбыстарынан кейін қазақ тілінің қосымшалары қалай жазылу керек:

а) Екеуі де сақталуы керек

ә) Біреуі түсіріліп жазылады

б) Жуан буыннан басталып жазылады

в) Жіңішке буыннан басталып жазылады

г) Қатаң дыбыстан басталады

114. Ашық буыннан құралған сөзді көрсет:

а) оқулық

ә) өрнек

б) бақытты

в) болады

г) атты

115. Бітеу буыннан құралған сөзді көрсет:

а) көркемде

ә) бөлме

б) белгімен

в) бөрткен

г) балталы

116. Тұйық буыннан құралған сөзді көрсет:

а) бес

ә) бала

б) қант

в) өрт

г) су

117. Бітеу буыннан құралған сөзді көрсет:

а) көркемде

ә) бөлме

б) белгімен

в) бөрткен

г) бөлім

118. К әрпінен кейін келген қосымшалардың қайсысы дұрыс жазылған:

а) банкқа

ә) банктан

б) банкте

в) банктар

г) банкта

119. Қай сөзде ілгерінді ықпал байқалады:

а) өнерлі

ә) құлын

б) Құрманғазы

в) әлдебір

г) Жүнісбек

120. Түбір сөзге талғамай жалғанатын қосымша:

а) –ша

ә) –лік

б) –ген

в) –быз

г) –нікі/-дікі /-тікі

121. Түбір сөзді көрсет:

а) төбе

ә) төбешік

б) демалыс

в) ата-ана

г) темір жол

122. Туынды түбір сөзді тап:

а) дос

ә) қазақ

б) жеңіл

в) егін

г) мазақ

123. Туынды түбір қай сөз:

а) биік

ә) көктем

б) көк

в) бала

г) дос

124. Төмендегі сөздердің түбірін тап:

а) өнімділік

ә) өндірген

б) өндірмек

в) өн

г) өнгізбек

125. Күрделі түбір сөзді көрсет:

а) өмір

ә) көктем

б) достық

в) сағыныш

г) белбеу

126. Күрделі сөзді белгіле:

а) әдемі

ә) сөйле

б) алтыншы

в) алпыс бес

г) жалау

127. Күрделі сөздердің қайсысы кіріккен сөз:

а) жетіқарақшы

ә) Аққұба

б) әкел

в) құрт-құмырсқа

г) қызыл шырайлы

128. Жұрнақтың атқаратын қызметі қандай:

а) Сөз бен сөзді байланыстырады

ә) Бір сөзді екінші бір сөзге ауыстырады

б) Сөйлемдерді байланыстырады

в) Жеке тұрған сөзден жаңа сөз тудырады немесе оны түрлендіреді

г) Сөз тіркестерін байланыстырады

129. Құранды жұрнақты тап:

а) малшы

ә) сөзшең

б) малшылық

в) сәнқой

г) жұмысшы

130. Сөзді түрлендіріп тұрған жұрнақты тап:

а) достық

ә) шайхана

б) інішек

в) сулық

г) сушы

131. Жалғаулардың қызметі қандай:

а) Жаңадан сөз жасайды

ә) Сөздерді түрлендіреді

б) Сөз бен сөзді байланыстырады

в) Жалғанған сөзіне үстеме мағына береді

г) Сөйлемді өзгертеді

132. Төмендегі сөздердің қайсысына көптік жалғауы жалғанбайды:

а) сағат

ә) оқулық

б) ұлттық банк

в) жиырма бес оқушы

г) дос

133. Мына сөздердің қайсысына көптік жалғауы жалғанады:

а) қымыз

ә) жарма

б) қоңыз

в) кәрілік

г) қызметкер

134. Мына сөздердің қайсысында септік жалғауы бар:

а) ойлаймын

ә) ойлайды

б) ақылды

в) жүлделі

г) көршіні

135. Септік жалғауының қайсысы иелік мәнін білдіріп тұр:

а) қалада

ә) қалаға

б) қаланы

в) қаладан

г) қаланың

136. Септік жалғауының қайсысы мезгілдік мәнін білдіріп тұр:

а) жаздың

ә) жазға

б) жаздан

в) жазбен

г) жазда

137. Септік жалғауының қайсысы кеңістік, мекен мәнін білдіріп тұр:

а) алаңның

ә) алаңға

б) алаңнан

в) алаңды

г) алаңда

138. Септік жалғауының қайсысы заттың неден жасалғанын білдіріп тұр:

а) ағаштың

ә) ағашпен

б) ағашқа

в) ағашты

г) ағаштан

139. Мына сөздердің қайсысы тәуелдік тұлғада тұр:

а) айттым

ә) көрдім

б) білім

в) кімім

г) өрім

140. Мына сөздердің қайсысы тәуелдік мағынаны білдіреді:

а) баратын

ә) сөйлеспек

б) мектептікі

в) отырыс

г) қылмыс

141. Мына сөздердің қайсысы жіктеледі:

а) мал

ә) тышқан

б) мұғалім

в) мектеп

г) үй

142. Мына сөздерден жіктік жалғаулы сөзді тап:

а) келу

ә) келіп

б) кел

в) келме

г) келемін

143. Мына сөздерден жіктік жалғаулы сөзді тап:

а) көлем

ә) айым

б) барсам

в) сөйлем

г) көсем

144. Мына сөздерден қосымшаны тап:

а) дейін

ә) және

б) ғана

в) –дықтан

г) –мыс

145. Төмендегі сөздерден тәуелді септеуде тұрған сөзді белгіле:

а) балалармен

ә) Сәрсенмен

б) мектептен

в) қызынан

г) жігіттермен

146. Мына сөздерден дерексіз зат есімді тап:

а) ағаш

ә) арман

б) атыс

в) шабан

г) жолбарыс

147. Мына сөздерден жалқы зат есімді тап:

а) адам

ә) хайуанат

б) аудан

в) құлагер

г) кітап

148. Мына сөздерден жалпы есімді тап:

а) Бөрібасар

ә) Жетіқарақшы

б) Зәуреш ( ән )

в) тау

г) Көкшетау

149. Заттық ұғымды білдіретін қимыл атын тап:

а) тас

ә) қар

б) дауыл

в) қасқыр

г) жеңіс

150. Бірігу арқылы жасалған зат есімді тап:

а) ата- ана

ә) бұлбұл

б) малшылық

в) қолғанат

г) жолдас

151. Мына сөздерден көмекші сөздерді тап:

а) жер

ә) су

б) батырлық

в) ара (арасы)

г) айтыс

152. Төмендегі сын есімдерден заттың сапасын білдіріп тұрған сын есімді тап:

а) қызыл гүл

ә) берік қамал

б) әппақ қар

в) арық бұзау

г) үлкен үй

153. Қатыстық сын есімді тап:

а) жақсы

ә) тәтті

б) ауыр

в) жиналмалы

г) кең

154. Мына сөз тіркестерінен күрделі сын есімді тап:

а) қою қара сақалды

ә) су диірмен

б) сөзшең адам

в) желсіз аспан

г) жарық ай

155. Салыстырмалы шырайда тұрған сын есімді тап:

а) қап- қара

ә) өте жақсы

б) көкшілтім

в) байқағыш

г) селдір қара мұрт

156. Есептік сан есімнің күрделі түрін белгіле:

а) жиырма

ә) тоқсан

б) миллион

в) жүз жиырма

г) мың

157. Жинақтау сан есімін тап:

а) бестен бір

ә) елудей

б) үш – үштен

в) жетеу

г) жүзге тарта

158. – лаған/ - леген, - дап/- деп, - ларда/- лерде, шамалы, қаралы мына сан есімдердің қай түрінікі:

а) реттік сан есімдікі

ә) жинақтық сан есімдікі

б) бөлшектік сан есімдікі

в) болжалдық сан есімдікі

г) есептік сан есімдікі

159. Мына есімдіктердің қайсысы зат есімнің орнына жұмсалып тұр:

а) әрқашан

ә) анау

б) мынау

в) қандай

г) әлдекім

160. Қай есімдік кем дегенде екі не одан да көп заттар мен құбылыстарды жинақтап көрсетеді:

а) сілтеу есімдігі

ә) белгісіздік есімдігі

б) болымсыздық есімдігі

в) жалпылау есімдігі

г) жіктеу есімдігі

161. Туынды етістікті тап:

а) жатырқа

ә) жамыра

б) ойла

в) айт

г) көр

162. Бір сыңары зат есім болып келген күрделі етістікті тап:

а) жүре бер

ә) жазып отыр

б) келе жатыр

в) ән сал

г) тыңдай-тыңдай

163. Жоқ, емес сөздері етістіктің қай түріне жалғанғанда болымсыздық мәнге ие болады:

а) етіс түріне

ә) рай түріне

б) көсемше түріне

в) шақ түріне

г) есімше түріне

164. Төмендегі етістіктердің қайсысы сабақты етістік:

а) кетті

ә) келді

б) ұйықтады

в) оқыды

г) жатты

165. Ортақ етісті тап:

а) айтқыз

ә) сөйлес

б) шомыл

в) хабарла

г) биле

166. Ырықсыз етісті тап:

а) жуынды

ә) жуындыр

б) жуыс

в) жуылды

г) жуғыз

167. Өзгелік етісті тап:

а) жазылды

ә) жазыс

б) жаздыр

в) жазар

г) жазбақ

168. Ауыспалы осы шақта тұрған етістікті тап:

а) биледі

ә) билер

б) билеген

в) билепті

г) билейді

169. Жедел өткен шақта тұрған етістікті тап:

а) көріп отыр

ә) көреді

б) көрді

в) көрген

г) көріпті

170. ұрыңғы өткен шақта тұрған етістікті тап:

а) сөйлесті

ә) сөйлеспек

б) сөйлескен

в) сөйлесші

г) сөйлесер

171. Қалау райда тұрған етістікті тап:

а) барамын

ә) барғым келеді

б) барсам

в) барсын

г) бармақ

172. Бұйрық райлы етістікті тап:

а) күрескен

ә) күрескім келеді

б) күресіп

в) күрес

г) күрессек

173. Шартты райлы етістікті тап:

а) айтамын

ә) айтқым келеді

б) айтсын

в) айтсақ

г) айт

174. Болжалды келер шақты тап:

а) келемін

ә) келді

б) келеді

в) келер

г) келмек

175. Етістіктің өзін емес, амалын білдіріп тұрған көсемшені көрсет:

а) сөйлеп тұр

ә) сөйлепті

б) аянып сөйлеп тұр

в) сөйлегенсің

г) сөйлемексің

176. Көсемшенің келер шақтық мағынада жұмсалып тұрғанын көрсет:

а) оқи бастады

ә) шешініп жатып қалды

б) серуендегелі келді

в) бара жатыр

г) бедірейіп жауап қатпады

177. Есімшенің анықтауыш кызметінде жұмсалып тұрғанын көрсет:

а) хат жазылған

ә) хат жазылмаған

б) хат жазылған емес

в) хат жазылған жоқ

г) жазылған хат

178. Болжалды келер шақ қызметінде жұмсалып тұрған есімшені тап:

а) баратын

ә) барыпты

б) барған

в) барармын

г) бармын

179. Үстеуді тап:

а) сөйле

ә) күзгі

б) хабарлас

в) күндіз

г) жазғы

180. Мекен үстеуді тап:

а) қасақана

ә) былтыр

б) осынша

в) биыл

г) жоғары

181. Мөлшер үстеуді көрсет:

а) ерте

ә) былтыр

б) тым

в) сонша

г) шапшаң

182. Шығыс септігінің көнеленуінен жасалған үстеуді тап:

а) бекерге

ә) баяғыда

б) шалқасынан

в) күнімен

г) үсті- үстіне

183. Сөздердің бірігуі арқылы жасалған үстеуді көрсет:

а) қазақша

ә) тікелей

б) жаздай

в) таңертең

г) бостан- босқа

184. Бейнелік үстеуді тап:

а) артынан

ә) мұнша

б) мысықша

в) бүгін

г) тым асықпай

185. Септеулік шылауды тап:

а) біресе

ә) дегенмен

б) қарай

в) өйткені

186. Жалғаулық шылауды тап:

а) туралы

ә) сайын

б) дегенмен

в) қатар

г) бірге

187. Шартты жалғаулық шылауды тап:

а) мен, және

ә) кейде, мейлі

б) бірақ, алайда

в) егер, егерде, әйтпесе

г) өйткені, сол себепті

188. Көз жазбау қай сөз тіркесіне жатады?

а) еркін, жай сөз тіркесіне;

б) күрделі сөз тіркесіне;

в) тұрақты сөз тіркесіне;

г) шылаулы сөз тіркесіне;

д) есімді сөз тіркесіне.

189. Тұрақты сөз тіркесін табыңыз.

а) көгілдір аспан;

б) көктемгі кез;

в) көктей шабу;

д) көк шөп;

е) көзі тас төбесіне шығу.

190. Қиысуды табыңыз.

а) үздік оқушы;

б) жиырма бес оқушы;

в) оқушы естіді;

г) оқушыға айт;

д) оқушының кітабы.

191. Меңгеруді табыңыз.

а) Сәрсеннің әңгімесі;

б) Сәрсен – оқушы;

в) Сәрсенге айт;

г) Сәрсенге дейін кел;

д) оқушы Сәрсен.

192. Матасуды табыңыз.

а) сөзіңді ұқтым;

б) сөзімді тыңда;

в) сөзіңнің басында;

г) сөзге тоқта;

д) сөз бер.

193. Қабысуды табыңыз.

а) еңбекке баулу;

б) еңбек ет;

в) еңбексіз табыс;

г) еңбектің түбі – зейнет;

д) еңбектен соң.

194. Жанасуды табыңыз.

а) оңтүстіктің ыстығы;

б) оңтүстіктен келді;

в) оңтүстікке қарай жүрді;

г) оңтүстік полюс;

д) оңтүстік – жеміс-жидек елі.

195. Есімді сөз тіркесін табыңыз.

а) оқыған жігіт;

б) қарқылдап күлу;

в) тез жүру;

г) бидай өңді жігіт;

д) жалт қарау.

196. Етістікті сөз тіркесін табыңыз.

а) аспанға қарады;

б) жүйрік жорға;

в) жылы сөз;

г) қаланың ортасы;

д) жеті күн.

197. Интонация арқылы табыңыз.

а) томағасын сыпыру;

б) толықша келіншек;

в) сары жапырақ;

г) жауын жауды;

д) алдырған – албырт.

198. Сөздердің орын тәртібі арқылы байланысқанын көрсетіңіз.

а) күн шықты;

б) шақсының шарапаты;

в) үйге дейін келді;

г) тізесін бүкті;

д) қалың қол.

199. Шылау арқылы байланысқан сөз тіркесін көрсетіңіз.

а) уәделі уақыт;

б) бізді таныстырды;

в) ұрыншақ жігіт;

г) Абайдың шәкірті;

д) жылқылар батысқа таман ауысты.

200. Өз алдына жеке тұрып сөйлем мүшесі бола алмайтын етістікті көрсетіңіз.

а) негізгі етістік;

б) етістер;

в) көсемше;

г) есімше;

д) көмекші етістік.

201. Жалаң сөйлемді табыңыз.

а) Жаңбыр жауды да, жер көгерді.

б) Жаңбыр жауғандықтан сабаққа бара алмады.

в) Жаңбыр жауып тұр.

г) Жаңбыр жауса да, күн жылы.

д) Жаңбыр жауып, арты қарға айналды.

202. Жайылма сөйлемді табыңыз.

а) Ағам келді.

б) Келген – ағам.

в) Ағам сөйлесті.

г) Зор денелі ағам асықпай үйге кірді.

д) Ағам – инженер.

203. «Осы жұмысыңды тез бітір» сөйлеміндегі «жұмысыңды» сөйлемнің қай мүшесі екенін табыңыз.

а) бастауыш;

б) баяндауыш;

в) анықтауыш;

г) толықтауыш;

д) пысықтауыш.

204. «Ол жалғыз, біз екеуміз» сөйлеміндегі «жалғыз, екеуміз» сөздері сөйлемнің қай мүшесі екенін табыңыз.

а) бастауыш;

б) баяндауыш;

в) анықтауыш;

г) толықтауыш;

д) пысықтауыш.

205. «Өле-өлгенше сеніміңнен шығамын» сөйлеміндегі «Өле-өлгенше» сөзі сөйлемнің қай мүшесі екенін табыңыз.

а) бастауыш;

б) баяндауыш;

в) анықтауыш;

г) толықтауыш;

д) пысықтауыш.

206. Тура толықтауышты табыңыз.

а) Ол жауапқа дайын.

б) Ол жауап берді.

в) Ол жауаптан қашты.

г) Жауабында айтылған.

д) Оның берген жауабын тыңдады.

207. «Оның сөзіне елең еткен адам болмады» сөйлеміндегі «елең еткен» тіркесі сөйлемнің қай мүшесі екенін табыңыз.

а) бастауыш;

б) баяндауыш;

в) анықтауыш;

г) толықтауыш;

д) пысықтауыш.

208. Жасырын тұрған табыс жалғаулы толықтауышты табыңыз.

а) Ана сүтін ардақта.

б) Қызмет ету.

в) Кітап алу.

г) Кітаптан оқу.

д) Кітаппен танысу.

209. Тұрлаулы мүшелердің екеуі де есімдерден (зат есім, сын есім, сан есім, есімдік) болып, сөйлемде атау тұлғада келгенде қойылатын тыныс белгісі.

а) қос нүкте;

б) үтір;

в) сызықша;

г) дефис;

д) көп нүкте.

210. Жай сөйлемдер тұрлаулы мүшелердің қатысына, байланысына қарай нешеге бөлінеді?

а) 1;

б) 2;

в) 3;

г) 4;

д) 5.

211. «Бәрінен ақылдысы үлкеннің сөзін тыңдаған» деген сөйлемнің ішіне қай тыныс белгісі қойылады?

а) қос нүкте;

б) үтір;

в) сызықша;

д) көп нүкте;

е) дефис.

212. «Қазір екеуі бір-біріне күле қарады» деген сөйлемде «күле» сөзі сөйлемнің қай мүшесі екенін табыңыз.

а) бастауыш;

б) баяндауыш;

в) анықтауыш;

г) пысықтауыш;

д) толықтауыш.

213. Жалпылауыш сөз бен бірыңғай мүшелердің арасына қандай белгі қойылады?

а) нүкте;

б) үтір;

в) сызықша;

г) қос нүкте;

д) дефис.

214. Бастауыштың болу, болмауына қарай, не бастауышты баяндауышынан таба алатын жағдайына байланысты жай сөйлем нешеге бөлінеді?

а) бірге;

б) екіге;

в) үшке;

г) төртке;

д) беске.

215. Жайылма сөйлемді табыңыз.

а) Айнадай тұнық сулы көл.

б) Асқар – білімді инженер.

в) Зор денелі Асқар үйге алдымен кірді.

г) Балалар – болашағымыз.

д) Мал өрістеді.

216. Атаулы сөйлемді табыңыз.

а) Ашуланғанда тіпті сөйлей алмайды.

б) Жаныңда жүр жақсы адам.

в) Ағасы бардың – жағасы бар.

г) Інісі бардың – тынысы бар.

д) Ымырт жабылған апақ-сапақ кез.

217. Жақсыз сөйлемді табыңыз.

а) Ойнап сөйлесең де, ойлап сөйле.

б) Өнер алды – қызыл тіл.

в) Қызарып атқан таң.

г) Оның институтқа түскісі келеді.

д) Көзінен жасы ыршып шықты.

218. Жақты сөйлемді табыңыз.

а) Мұның ауылда істемегені жоқ.

б) Үлкендермен үлкендерше отыруға тырысады.

в) Жаныңда жүр жақсы адам.

г) Ойланбай, өзіңе есеп бермей сөйлеуге болмайды.

д) Ымырт жабылған апақ-сапақ кез.

219. Құрмалас сөйлемді табыңыз.

а) Сәуле күндегі әдетінше ерте тұрды.

б) Адал болу – әр адамға тән қасиет.

в) Аяғын ақырын-ақырын басып келе жатқан жас барлаушы.

г) Жел саябырлаған сияқты, – екпіні әлі қатты.

д) Жақсы үйге, жақсы орынға жатқым келер.

220. Салалас құрмалас сөйлемді табыңыз.

а) Қаланың көлемі үлкен болғанмен, көп қабатты үйлер сирек.

б) Сабақты жақсы оқысаң, жолдастарың құрметтейді.

в) Өзінің анасын, ана тілін, халқын ардақтаған сүйген азамат қана басқа аналарды, тілдерді, халықтарды сүйе алады.

г) Сен жақсы жігітсің, бірақ оңай лапылдайсың.

д) Кеме жүзіп келеді.

221. Ыңғайлас салаластың жалғаулықтарын табыңыз.

а) бірақ, дегенмен;

б) я, немесе;

в) сондықтан, егер;

г) және, тағы;

д) біресе.

222. Үш және төрт сөйлемнен болып, сабақтасып та, салаласып та келетін сөйлемдерді қай құрмаласқа жатқызасыз?

а) салаластың көп құрамдасына;

б) сабақтастың көп бағыныңқысына;

в) жайылма сөйлемге;

г) аралас құрмаласқа;

д) талғаулы салаласқа.

223. Ыңғайлас салаласты табыңыз.

а) Беті ажарсыз, жаны сұлу.

б) Саған айтарым сол: мен осында қаламын.

в) Малды жерден сұрау керек, не аққан терден сұрау керек.

г) Еңбек қылмай тапқан мал дәулет болмас; қардың суы секілді тез суалар.

д) Іс бітті – қу кетті.

224. Қарсылықты салаласты көрсетіңіз.

а) Қуаныштың жаны да таза, ары да таза.

б) Өлең айтқың келсе, қалай айтуды зор дауысты Ахметтен үйрен.

в) Шығанақтікі де дұрыс: көптің қамы ғой айтқаны.

г) Бүгін киноға барасыңдар ма, әлде сабаққа дайындаласыңдар ма?

д) Күн суық, бірақ үй жылы.

225. Себеп-салдар салаласты табыңыз.

а) Ербол тоғжанды апарып тастады да, өзі қайта шауып кетті.

б) Дәркембайдың жүрісі тығыз екен, шешінбеді.

в) Кейде қабағы түксиеді, кейде жүзі күлім қағады.

г) Қазақ мақалы бар: ақыл – жастан, асыл – тастан.

д) Жақсы үйге, жақсы орынға жатқым келер.

226. Талғаулы салаласты табыңыз.

а) Телібай бетіме жалт қарады, бірақ бірден жауап бермеді.

б) Дүниенікі дүниеден қайтты: патша Николайды, болыс Итбайды біз де өлтірдік.

в) Бүгінгі өмірдің тілегі сол болып отыр, сондықтан ұлы мақсатымызды орындаймыз.

г) Елге мүлде келдің бе, жоқ тағы ұзап кетесің бе?

д) Бірде әсем ән естіледі, бірде тәтті күй шалқиды.

227. Сабақтас құрмалас сөйлемді табыңыз.

а) Оларды әкесі ежелгі дағдысы бойынша әдейі шақыртып алған сияқты.

б) Малды не жерден сұрау керек, не аққан терден сұрау керек.

в) Кімде-кім сынаудан қорықса, оның әлсіздігі; кімде-кім мінін көре алмаса, оның саяздығы.

г) Істің аяғы тәтті болу үшін, басы қатты болу керек.

д) Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін.

228. Шартты бағыныңқыны табыңыз.

а) Оның құр мақтанғаны болмаса, қолынан ештеңе келмейді.

б) Егер халқың бақытты болса, сен де бақыттысың.

в) Балуан аяңға көшкен соң, қалғандары да тақым суыта бастады.

г) Сәуле жұмыстан келсе, көптен көрмеген ағасы машинадан түсіп жатыр екен.

д) Көзі күлімдеп, екі беті қызарып, досым кіріп келді.

229. Сөйлем мүшесінің алдынан келген жалпылауыш мүшеден кейін не қойылады?

а) нүкте;

б) сызықша;

в) дефис;

г) көп нүкте;

д) қос нүкте.

230. «Ой, тәйірі, шаруаң қайда қашады» деген сөйлемде оқшау сөздің қай түрі берілген?

а) қаратпа сөз;

б) қыстырма сөз;

в) одағай;

г) қосарлы айқындауыш;

д) оңашаланған айқындауыш.

231. Жалпылауыш сөз қатысып тұрған сөйлемді табыңыз.

а) Қар суы да, жаңбыр суы да – жер ырысы.

б) Қайың, терек, тал – бәрі біздің жерде өседі.

в) Жүрісіміз кейде бүлкіл, кейде аяң.

г) Күн бұлттанып тұр.

д) Зор денелі алам ең алдымен үйге кірді.

232. Қаратпа сөзді табыңыз.

а) Өй, жайыңа жүр.

б) Мырза, шолғыншылар оралды.

в) О, жауыздықта шек бар ма?

г) Кейін анықтасам, айтқаны дұрыс екен.

д) Тәйт, қалжыңды қой.

233. Қосарлы айқындауышы бар сөйлемді табыңыз.

а) Пайда, мақтан – бәрі тұл.

б) Көбінің жүзі ақшыл не қызғылт сарғыш келеді.

в) Ақәділ қария ақ боз үйдің есігін түргізіп қойды.

г) Қызыл, жасыл жапырақтар түсіп жатыр.

д) Есік алды гүлмен құлпырып тұр.

234. Қай тыныс белгісі сөйлемнің сыртына қойылады?

а) сызықша;

б) дефис;

в) үтір;

г) қос нүкте;

д) леп белгісі.

235. Кімім? нем? деген қай сөйлем мүшесінің сұрақтары?

а) пысықтауыштың;

б) анықтауыштың;

в) толықтауыштың;

г) баяндауыштың;

д) бастауыштың.

236. Қай сөз зат есімнің орнына бастауыш болып тұрғанын табыңыз.

а) Бір-бірімен сыбырлап сөйлеседі.

б) Әрқашан өзіңді ойлауың керек.

в) Сөйлеуші адамдардың көбі.

г) Бұным – саған айтар назым.

д) Менің сенімен сөйлескім келеді.

237. Қай жалғау сөздерді үнемі баяндауышқа айналдырады?

а) септік;

б) көптік;

в) тәуелдік;

г) жіктік;

д) септік.

238. Мына сөздерден жіктік жалғаулы сөзді тап:

а) көлем

ә) айым

б) барсам

в) сөйлем

г) көсем

239. Мына сөздерден қосымшаны тап:

а) дейін

ә) және

б) ғана

в) –дықтан

г) –мыс

240. Төмендегі сөздерден тәуелді септеуде тұрған сөзді белгіле:

а) балалармен

ә) Сәрсенмен

б) мектептен

в) қызынан

г) жігіттермен

241. Мына сөздерден дерексіз зат есімді тап:

а) ағаш

ә) арман

б) атыс

в) шабыс

г) жолбарыс

242. Мына сөздерден жалқы зат есімді тап:

а) адам

ә) хайуанат

б) аудан

в) құлагер

г) кітап

243. Мына сөздерден жалпы есімді тап:

а) Бөрібасар

ә) Жетіқарақшы

б) Зәуреш ( ән )

в) тау

г) Көкшетау

244. Заттық ұғымды білдіретін қимыл атын тап:

а) тас

ә) қар

б) дауыл

в) қасқыр

г) жеңіс

245. Бірігу арқылы жасалған зат есімді тап:

а) ата- ана

ә) бұлбұл

б) малшылық

в) қолғанат

г) жолдас

246. Мына сөздерден көмекші сөздерді тап:

а) жер

ә) су

б) батырлық

в) ара (арасы)

г) айтыс

247. Төмендегі сын есімдерден заттың сапасын білдіріп тұрған сын есімді тап:

а) шымқай қызыл гүл

ә) қызық әңгіме

б) жерде аламыш қар жатыр

в) арық бұзау

г) үлкен үй

248. Қатыстық сын есімді тап:

а) жақсы

ә) тәтті

б) ауыр

в) жиналмалы

г) кең

249. Мына сөз тіркестерінен күрделі сын есімді тап:

а) қою қара сақал

ә) су диірмен

б) сөзшең адам

в) желсіз аспан

г) жарық ай

250. Салыстырмалы шырайда тұрған сын есімді тап:

а) қап- қара

ә) өте жақсы

б) көкшілтім

в) байқағыш

г) селдір қара мұрт

251. Дауысты дыбысты танудың негізгі белгісін көрсет:

a) Дауысты дыбыстар буын құрай алмайды

ә) Дауысты дыбыстарда үн болмайды

б) Дауысты дыбыстарда үн кедергісіз шығады

в) Дауысты дыбыстар сөздердің жуан, жіңішке болуына әсер етпейді

г) дауысты дыбыстардың саны дауыссыздардан көп болады

252. Есептік сан есімнің күрделі түрін белгіле:

а) жиырма

ә) тоқсан

б) миллион

в) жүз жиырма

г) мың

253. Жинақтау сан есімін тап:

а) бестен бір

ә) елудей

б) үш – үштен

в) жетеу

г) жүзге тарта

254. – лаған/ - леген, - дап/- деп, - ларда/- лерде, шамалы, қаралы мына сан есімдердің қай түрінікі:

а) реттік сан есімдікі

ә) жинақтық сан есімдікі

б) бөлшектік сан есімдікі

в) болжалдық сан есімдікі

г) есептік сан есімдікі

255. Мына есімдіктердің қайсысы зат есімнің орнына жұмсалып тұр:

а) әрқашан

ә) анау

б) мынау

в) қандай

г) әлдекім

256. Қай есімдікке тікелей септік жалғауы жалғанбайды:

а) жіктеу есімдігіне

ә) сұрау есімдігіне

б) белгісіздік есімдігіне

в) өздік есімдігіне

г) болымсыздық есімдігіне

257. Қай есімдік кем дегенде екі не одан да көп заттар мен құбылыстарды жинақтап көрсетеді:

а) сілтеу есімдігі

ә) белгісіздік есімдігі

б) болымсыздық есімдігі

в) жалпылау есімдігі

г) жіктеу есімдігі

258. Төмендегі тіркестерден заттың күйін білдіріп тұрған етістікті тап:

а) сен шөп шаптың

ә) жауын жауды

б) ол ренжіп отыр

в) қыдырып жүр

г) ол ойнайды

259. Туынды етістікті тап:

а) жатырқа

ә) жамыра

б) ойла

в) айт

г) көр

260. Бір сыңары зат есім болып келген күрделі етістікті тап:

а) жүре бер

ә) жазып отыр

б) келе жатыр

в) ән сал

г) тыңдай – тыңдай

261. Жоқ, емес сөздері етістіктің қай түріне жалғанғанда болымсыздық мәнге ие болады:

а) етіс түріне

ә) рай түріне

б) көсемше түріне

в) шақ түріне

г) есімше түріне

262. Төмендегі етістіктердің қайсысы сабақты етістік:

а) кетті

ә) келді

б) ұйықтады

в) оқыды

г) жатты

263. Ортақ етісті тап:

а) айтқыз

ә) сөйлес

б) шомыл

в) хабарла

г) биле

264. Ырықсыз етісті тап:

а) жуынды

ә) жуындыр

б) жуыс

в) жуылды

г) жуғыз

265. Өзгелік етісті тап:

а) жазылды

ә) жазыс

б) жаздыр

в) жазар

г) жазбақ

266. Ауыспалы осы шақта тұрған етістікті тап:

а) биледі

ә) билер

б) билеген

в) билепті

г) билейді

267. Жедел өткен шақта тұрған етістікті тап:

а) көріп отыр

ә) көреді

б) көрді

в) көрген

г) көріпті

268. Бұрыңғы өткен шақта тұрған етістікті тап:

а) сөйлесті

ә) сөйлеспек

б) сөйлескен

в) сөйлесші

г) сөйлесер

269. Қалау райда тұрған етістікті тап:

а) барамын

ә) барғым келеді

б) барсам

в) барсын

г) бармақ

270. Бұйрық райлы етістікті тап:

а) күрескен

ә) күрескім келеді

б) күресіп

в) күрес

г) күрессек

271. Шартты райлы етістікті тап:

а) айтамын

ә) айтқым келеді

б) айтсын

в) айтсақ

г) айт

272. Болжалды келер шақты тап:

а) келемін

ә) келді

б) келеді

в) келер

г) келмек

273. Етістіктің өзін емес, амалын білдіріп тұрған көсемшені көрсет:

а) сөйлеп тұр

ә) сөйлепті

б) аянып сөйлеп тұр

в) сөйлегенсің

г) сөйлемексің

274. Көсемшенің келер шақтық мағынада жұмсалып тұрғанын көрсет:

а) оқи бастады

ә) шешініп жатып қалды

б) серуендегелі келді

в) бара жатыр

г) бедірейіп жауап қатпады

275. Есімшенің анықтауыш кызметінде жұмсалып тұрғанын көрсет:

а) хат жазылған

ә) хат жазылмаған

б) хат жазылған емес

в) хат жазылған жоқ

г) жазылған хат

276. Болжалды келер шақ қызметінде жұмсалып тұрған есімшені тап:

а) баратын

ә) барыпты

б) барған

в) барармын

г) бармын

277. Үстеуді тап:

а) сөйле

ә) күзгі

б) хабарлас

в) күндіз

г) жазғы

278. Мекен үстеуді тап:

а) қасақана

ә) былтыр

б) осынша

в) биыл

г) жоғары

279. Мақсат үстеуді көрсет:

а) бірқатар

ә) былтыр

б) бекерге

в) әдейі

г) шапшаң

280. Шығыс септігінің көнеленуінен жасалған үстеуді :

а) бекерге

ә) баяғыда

б) шалқасынан

в) күнімен

г) үсті- үстіне

281. Сөздердің бірігуі арқылы жасалған үстеуді көрсет:

а) қазақша

ә) тікелей

б) жаздай

в) таңертең

г) бостан- босқа

282. Бейнелік үстеуді тап:

а) артынан

ә) мұнша

б) мысықша

в) бүгін

г) тым асықпай

283. Септеулік шылауды тап:

а) біресе

ә) дегенмен

б) қарай

в) өйткені

284. Жалғаулық шылауды тап:

а) туралы

ә) сайын

б) дегенмен

в) қатар

г) бірге

285. Шартты жалғаулық шылауды тап:

а) мен, және

ә) кейде, мейлі

б) бірақ, алайда

в) егер, егерде, әйтпесе

г) өйткені, сол себепті

286. Сұраулық демеулікті тап:

а) ғана, - ақ

ә) –ай (-ау)

б) – мыс/ – міс

в) ма/ме, ба/бе, па/пе

г) сынақ

287. Көңіл-күйді білдіретін одағай сөзді тап:

а) шырағым

ә) құрау- құрау

б) бәрекелді

в) тәйт

г) уа, шіркін

288. Көз жазбау қай сөз тіркесіне жатады?

а) еркін, жай сөз тіркесіне;

б) күрделі сөз тіркесіне;

в) тұрақты сөз тіркесіне;

г) шылаулы сөз тіркесіне;

д) есімді сөз тіркесіне.

289. Тұрақты сөз тіркесін табыңыз.

а) көгілдір аспан;

б) көктемгі кез;

в) көктей шабу;

д) көк шөп;

е) көзі тас төбесіне шығу.

290. Қиысуды табыңыз.

а) үздік оқушы;

б) жиырма бес оқушы;

в) оқушы естіді;

г) оқушыға айт;

д) оқушының кітабы.

291. Меңгеруді табыңыз.

а) Сәрсеннің әңгімесі;

б) Сәрсен – оқушы;

в) Сәрсенге айт;

г) Сәрсенге дейін кел;

д) оқушы Сәрсен.

292. Матасуды табыңыз.

а) сөзіңді ұқтым;

б) сөзімді тыңда;

в) сөзіңнің басында;

г) сөзге тоқта;

д) сөз бер.

293. Қабысуды табыңыз.

а) еңбекке баулу;

б) еңбек ет;

в) еңбексіз табыс;

г) еңбектің түбі – зейнет;

д) еңбектен соң.

294. Жанасуды табыңыз.

а) оңтүстіктің ыстығы;

б) оңтүстіктен келді;

в) оңтүстікке қарай жүрді;

г) оңтүстік полюс;

д) оңтүстік – жеміс-жидек елі.

295. Есімді сөз тіркесін табыңыз.

а) оқыған жігіт;

б) қарқылдап күлу;

в) тез жүру;

г) бидай өңді жігіт;

д) жалт қарау.

296. Етістікті сөз тіркесін табыңыз.

а) аспанға қарады;

б) жүйрік жорға;

в) жылы сөз;

г) қаланың ортасы;

д) жеті күн.

297. Интонация арқылы табыңыз.

а) томағасын сыпыру;

б) толықша келіншек;

в) сары жапырақ;

г) жауын жауды;

д) алдырған – албырт.

298. Сөздердің орын тәртібі арқылы байланысқанын көрсетіңіз.

а) күн шықты;

б) шақсының шарапаты;

в) үйге дейін келді;

г) тізесін бүкті;

д) қалың қол.

299. Шылау арқылы байланысқан сөз тіркесін көрсетіңіз.

а) уәделі уақыт;

б) бізді таныстырды;

в) ұрыншақ жігіт;

г) Абайдың шәкірті;

д) жылқылар батысқа таман ауысты.

300. Өз алдына жеке тұрып сөйлем мүшесі бола алмайтын етістікті көрсетіңіз.

а) негізгі етістік;

б) етістер;

в) көсемше;

г) есімше;

д) көмекші етістік.