114. Қандай заң және нормативті құжат жұмыс орнында қызметкерлердің радиациялық қауіпсіздігін қамтамасыз етуде қолданылмайды?

А) +МН «Радиациялық бақылау Стронций-90 және цезий-137. Азық- түлік өнімдері. Сынама алу, талдау және гигиеналық бағалау

Б) Радиациялық қауіпсіздік нормасы (РҚН-99)

В) Медициналық рентген өту және сәулелі диагностика бөлмесін эксплуатациялауға, құрылғыларына санитарлық ережелер

Г) СанЕмН 5.01030.03 ҚР «Радиациялық қауіпсіздікпен қамтамасыз етудің санитарлық-гигиеналық талаптары»

Д) ҚР Еңбек кодексі, 2007ж өзгертулері мен толықтырулар енгізілген

115. Радиациялық гигиенада қандай зерттеу әдістер қолданылмайды?

А) +радиоизотопты

Б) радиохимиялық

В) радиометрлік

Г) дозиметрлік

Д) спектрометрлік

116. Ертеректе ядролық сынақ жүргізілген аймаққа жақын тұратын тұрғындардың сәулелену дозасын анықтауда қандай әдіс қолдануға болады?

А) + электронды парамагнитті резонанс

Б) радиометриялық

В) радиохимиялық

Г) α-спектрометриялық

Д) β-спектрометриялық

117. Сәулелену дозасын анықтағанда адамның тіс эмальін қандай зерттеу әдісі негізінде қолданылады?

А) + электронды парамагнитті резонанс

Б) α-спектрометриялық

В) β-спектрометриялық

Г) γ-спектрометриялық

Д) сцинтилляциялық

118. Гигиенистке қоршаған ортадағы радионуклеидтердің миграциясын зерттеу үшін қандай пәндердің негізгі білімі қажет?

А) + физика, химия, метеорология, гидрология

Б) химия, психология, неврология

В) биофизика, молекулярная генетика

Г) биология, экология, микрохирургия

Д) экология, коммунальная гигиена, анатомия

119. Радионуклидтердiң белсендiлiгiнiң бiрлiгi беккерель (Бк)бұл:

А) + секундына бір рет айналуы

Б) секундна 10 рет айналуы

В) минутына бір рет айналуы

Г) секундына 37 млрд.айналуы

Д) минутына 37 млрд. айналуы

120. Радионуклидтердiң белсендiлiгiнiң бiрлiгi Кюри (Ku) бұл:

А) + секундына 37 млрд.айналуы

Б) секундына бір рет айналуы

В) минутына бір рет айналуы

Г) минутына 37 млрд. айналуы

Д) секундна 10 рет айналуы

121. Жартылай ыдырау мерзiмi (Т) иодта - 131 тең:

А) + 8,04 тәулік

Б) 1 ай

В) 1 жыл

Г) 10 жыл

Д) 30 жыл

122. Жартылай ыдырау мерзiмi (Т) цезия-137 тең:

А) + 30 жыл

Б) 1 ай

В) 1 жыл

Г) 10 жыл

Д) 15 жыл

123. Жартылай ыдырау мерзiмi (Т) стронций -90 тең:

А) + 29,1 жыл

Б) 10 ай

В) 1 жыл

Г) 10 жыл

Д) 15 жыл

124. Топырақтың радиоактивті заттар меншікті ластануы, суда азық тағамдарында т.б. кешенді ортада көрінеді:

А) + активті

Б) кернеулік

В) дозада

Г) миллиграммада

Д) килограммада

125. Радиоактивті ыдырау заңына сәйкес тең уақыт аралықтарында ядролық түзіліс орны болады:

А) + тең бөлшек изотоптың активті атомдары

Б) изотоптың 1/2 активті атомдары

В) бір мезетте барлық изотоптың активті атомдары

Г) изотоптың 1/10 активті атомдары

Д) изотоптың 50 % активті атомдары

126. Цезий-137 қоршаған орта объектілерінен толық жоғалуы үшін, соңғы ядролық сынақтан кейін неше уақыт өтуі керек?

А) + 300 жыл

Б) 100 жыл

В) 3 ай

Г) 1 жыл

Д) 300 жылдан аса

127. Йод-131 қоршаған орта объектілерінен толық жоғалуы үшін, соңғы ядролық сынақтан кейін неше уақыт өтуі керек?

А) + 3 айдан кішкене аз

Б) 3 айдан аса

В) 1 ай

Г) 8 күн

Д) 6 ай

128. Стронций-90 қоршаған орта объектілерінен толық жоғалуы үшін, соңғы ядролық сынақтан кейін неше уақыт өтуі керек?

А) + 300 жыл

Б) 100 жыл

В) 1 жыл

Г) 10 жыл

Д) 29 жыл

129. Қандай сәулелену атомдардан электрон шығаруға қабілетті емес?

А) + ультрафиолетті

Б) корпускулярлық (альфа-β-сәулелену)

В) нейтронды

Г) рентгендік

Д) γ-сәуле

130. Гамма-сәуле – бұл:

А) + ішкі ядролық реакциямен байланысты сәулелену

Б) корпускулярлық

В) сипатты сәулелену жиынтығы

Г) сипатты сәулелену

Д) сәулеленудің тежегіш түрі

131. Тежегішті сәулелену дегеніміз не?

А) + үздiксiз спектрмен оқтаулы бөлшектердiң кинетикалық энергиясының өзгерiс шығарылатын фотонды сәуле

Б) дискреттi спектрмен атомның энергетикалық күйiн өзгерiс шығарылатын сәуле

В) ішкі ядролық реакциямен байланысты сәулелену

Г) дискреттi спектрмен электромагниттi сәулелену

Д) корпускулярлы сәуле

132. 1.01.89 ж бастап Европа елінде қандай доза түсінігі қолданылмайды?

А) + экспозициялық доза

Б) сіңген доза

В) эквивалентті доза

Г) эффективті доза

Д) ұйымдық доза

133. Тұрғындар үшін негізгі дозалық шектің РҚН-99 өлшем бірлігі:

А) + мЗв

Б) бэр

В) Р

Г) Бк

Д) Кu

134. Иондағыш сәулеленудің мөлшерінің алғашқы талпынысы қандай ұғыммен байланысты?

А) + «табалдырықты эритемді дозамен»

Б) «экспозициялық дозамен»

В) «сорылған дозамен»

Г) радионуклидтердiң ингаляциясымен

Д) радионуклидтерiнiң дене беткейінен сорылуы

135. Эволюцияда иондаушы сәулеленуді нормалауда бастапқы болған доза деңгейі:

А) + 550 Р

Б) 200 Р

В) 100 Р

Г) 50 Р

Д) 10 Р

136. Стохастикалық соматикалықлық эффекттерге жатады:

А) + дамығыш iсiктер

Б) туа біткен кемтарлық

В) жыныс мүшелерінің ақаулары, тұқым қуалау

Г) өткiр сәуле ауруы

Д) жергiлiктi сәуле зардаптары (күйік, катаракта)

137. Стохастикалық генетикалық эффекттерге жатады:

А) + туа біткен кемтарлық және ақаулар, тұқым қуалау

Б) дамығыш iсiктер

В) өткiр сәуле ауруы

Г) жергiлiктi сәуле зардаптары (күйік, катаракта)

Д) өмiр ұзақтығының қысқартуы

138. Детерминделген эффекттерге жатады:

А).+ жергiлiктi сәуле зардаптары (күйік, катаракта)

Б) туа біткен кемтарлық, тұқым қуалау

В) дамығыш iсiктер

Г) туа біткен ақаулар, тұқым қуалау

Д) өмiр ұзақтығының қысқартуы

139. Дамығыш iсiктерге жатады:

А) + стохастикалық соматикалық эффекттерге

Б) стохастикалық тектiк эффекттерге

В) детерминделген эффекттерге

Г) доминант гендiк мутацияларына

Д) хромосомалық аберрацияларға

140. Өткiр сәуле ауруына жатады:

А) + детерминделген эффекттерге

Б) стохастикалық соматикалық эффекттерге

В) стохастикалық тектiк эффекттерге

Г) доминант гендiк мутацияларына

Д) хромосомалық аберрацияларға

141. Жергілікті сәуле зардаптарына жатады (күйік, катаракта):

А) + детерминделген эффекттерге

Б) стохастикалық соматикалық эффекттерге

В) стохастикалық тектiк эффекттерге

Г) доминант гендiк мутацияларына

Д) хромосомалық аберрацияларға

142. РҚН-99ға сәйкес жұмысшыларға жататын топ:

А) А тобындағы

Б) Б тобындағы

В) В тобындағы

Г) +А және Б тобындағы

Д) Г тобындағы

143. «Халық» категориясына жатады:

А) +барлық халық және иондағыш сәулелену көздерімен жұмыс істеуден тыс уақытындағы персонал

Б) иондағыш сәулелену нысандарына қатысы жоқ халықтың бір бөлігі

В) тек иондағыш сәулелену көздеріндегі халық

Г) рентгеннокабинет адамдар

Д) онкомеклелерде емделушілер

144. Эффективті дозаның өлшем бірлігін көрсетіңіз:

А) +Зиверг

Б) Бэр

В) Грей

Г) Рентген

Д) Кюри

145. Сәулеленуге ұшырау нәтижесінде адамға немесе оның ұрпағында қандай да бір зиянды әсердің пайда болу ықтималдығы?

А) детерминация

Б) +радиациялық қауіп-қатер

В) стохастикалық апат

Г) биологиялық апат

Д) радиациялық қауіпсіздігі

146. СИЧ құрылғысымен жүргізіледі:

А) жыныс гариондарында иодты анықтау

Б) +өкпеде стронций, марганец, кобальтты анықтау

В) сүйекте цезийді анықтау

Г) аяқ пен қолда кальцийді анықтау

Д) бүйректе калий мен натрийді анықтау

147. «Рамон-радон-01» құрылғысы көмегімен қандай орталар тексеріледі?

А) +ауа, су

Б) тағам өнімдері

В) консервілер

Г) металлдар

Д) минералды заттар

148. Өсімдіктер тамырының жүйесінде көбінесе қандай радиоактивті элементтер түрі жиналады?

А) Са

Б) +Сs

В) Cu

Г) Hg

Д) Mn

149. Радиометриялық зерттеу кезінде құрылыс материалдары неге ұшырайды?

А) +ұрғылау

Б) еріту

В) қайнату

Г) кесу

Д) ешқандай зарарсыздандыруға ұшырамайды

150. Ядролық қару жүргізілген жердің топырағының қай қабатында радионуклидтер жиналады?

А) 50см

Б) 40см

В) 5см

Г) 10см

Д) +20см

151.Адамның ішкі сәулеленуінде ағзада ионизацияға ұшырайды:

А) +су

Б) лимфа

В) қан

Г) қан плазмасы

Д) несеп

152. «Тұрғын» категориясының адамдары 1 мЗв дозасын қанша жылда алады?

А) +1жыл

Б) 2 жыл

В) 5 жыл

Г) 10 жыл

Д) 50 жыл

153. СИЧ приборы арқылы қандай элементтерді адам денесінде анықтауға болады?

А) Na-24

Б) +Co-60, Mn^-246 Cs-137

В) K-40, Na-24

Г) Ca, +Mn, He

Д) F, Fe

154. Топырақтағы радиацияны қандай құрылғымен анықтайды?

А)+ рамон-радон-01

Б) радон-01

В) седиментациялық құрылғымен

Г) аспирациялық құрылғымен

Д) рамон-3

155. Халықтың жылдық эффективті сәулелену дозасы аспауы қажет:

А) +1 м3в

Б) 3 м3в

В) 20 м3в

Г) 25 м3в

Д) 50 м3в

156. Организмге радиациялық заттардың ең негізгі жолы:

А) +алиментарлы

Б) жабры (желбезек)

В) көз арқылы

Г) плавник (жүзгіш қанаты)

Д) қабыршақ

157. Ормандағы қандай өсімдік түрі радиоактивті заттарды ұзақ жинау қабілетке ие?

А) +саңырауқұлақтар

Б) гүлдер

В) шөптер

Г) ағаш жапырақтары

Д) сексеуілдер

158. Адамның ішкі сәулеленуді анықтаушы құрылғысы қалай аталады?

А) рамон-01

Б) +СИЧ

В) рамон-радон-1

Г) дозиметр

Д) МРМ

159. СИЧ құрылғысымен адамның сәулеленуін қанша проекциямен өлшенеді?

А) 2

Б) 4

В) +3

Г) 5

Д) 1

160. Ядролы зерттеудегі радиоактивті заттар, атмосфераның қай қабатында ұзақ уақыт жиналады?

А) ионосфера

Б) литосфера

В) +трофосфера, стротосфера

Г) радиосфера

Д) магнитосфера

161. Ядролы жарылыс кезінде, жасанды радиоактивті бұлт неге ұқсайды?

А) шеңбер тәріздес

Б) +саңырауқұлақ тәріздес қалпақ

В) құс тәріздес

Г) ағаш тектес

Д) бұлт тәріздес

162. Жарылыс болған аймақта ауырлық күшінің әсерінен радиациялық бөлінділер қалай жаулайды?

А) аэрозольді

Б) ұсақ

В) жеңіл

Г) +ірі

Д) майдаланған

163. Тропосфераның радиоактивті заттардан тазалануы қандай факторлардың әсеріне тәуелді болады?

А) күн сәулесінің белсенділігінен

Б) жыл мезгілінен

В) ядролы жарылыстың қуаты

Г) тәулік мезгілі

Д) +метеорологиялық жағдай

164. Стратосферада радиоактивті заттар қанша уақыт сақталуы мүмкін?

А) +бірнеше айдан бірнеше жылға дейін

Б) 5 жылдан 10 жылға дейін

В) 1 аптадан 1 айға дейін

Г) 10 жылдан көп

Д) үнемі

165. Радиофотомонесценция дегеніміз:

А) +алдында сәулеленуге ұшыраған затты жарықпен қыздыру

Б) газдағы заттардың көбеюі

В) ионизациялық камера

Г) қанығу облысы

Д) иондану дәрежесін анықтауға

166. СИЧ приборының көмегімен қалқанша безде қандай радиоактивті элемент анықталады?

А) +йод

Б) калий

В) калций

Г) бром

Д) стронций

167. Дозаны өлшеу нәтижесінде қандай құжат керек?

А) +протокол(кесте)

Б) АКТ

В) хаттама

Г) құжат безендірілмейді

Д) анықтама

168. Иондағыш сәулелену сумен әсерлескенде, электрон тебілісуінен не түзеді?

А) молекулалық құрылым

Б) +молекулалық ион

В) молекулалық заттар

Г) протон

Д) ештене түзілмейді

169. Қытайдағы қандай ядролы полигон Қазақстан шекарасына жақын орналасқан?

А) +Лобнор

Б) Азғыр

В) Плисецк

Г) Тайсойган

Д) Гарджау

170. Сәулелену дозасына байланысты мутация?

А) +гендік мутация

Б) хромосомдық мутация

В) спонтанды мутация

Г) соматикалық мутация

Д) летальды мутация

171. Радиоактивті заттармен ластанған территорияларында, ең көп тараған аурулар:

А) +қан аурулары

Б) жүрек аурулары

В) қатерлі ісік аурулар

Г) паразиттік аурулар

Д) жұқпалы аурулар

172. СЯСП-да ядролы сынақтан зақымдалған Қазақстан ғалымдары көбінесе қай облыстарды көрсетті?

А) +ШҚО, Павлодар, Қарағанды облысы

Б) ОҚО, БҚО

В) Ақмола, Алматы облысы

Г) Жамбыл, Шымкент облысы

Д) Батыс-Қазақстан, Атырау облысы

173. Өздігінен сіңірілудің алдын алу ушін жартылай әлсіреудің 0,1 қабатын құрайтын 1 см²-ғы милиграммен алынған препарат қабаты аталады:

А) «қалың қабат» препараты

Б) +«жұқа қабат» препараты

В) белсенді қабат

Г) әлсіз қабат

Д) пассивті (белсенді) қабат

174. Қоршаған ортада радионуклидті анықтау үшін қандай әдіс қолданылады?

А) газды хроматография

Б) седиментациялы әдіс

В) аспирациялы әдіс

Г) +спектрометриялық әдіс

Д) радиохимиялық әдіс

175. Қаныққан облыста жұмыс істейтін және ионизацияны өлшеуге арналған ауалы және газды конденсатор аталады:

А) газдық күшейткіш

Б) счетчик

В) +ионизационды камера

Г) қаныққан түтік

Д) газо- ионизационды түтік

176. Иондаушы сәулеленудің тіркеудің сцинтилляциялық әдісінің принципі неге негізделген?

А) ИС-ң фото эмульсияны қарайтатын қасиетіне

Б) +ИС әсер еткенде кейбір заттардың жарық шығаратын қабілетіне

В) ортаның иондану дәрежесін өлшеуге

Г) жылу энергиясын өлшеуге

Д) тіндердегі өзгерістерді анықтауға

177. Ионданушы сәулеленуді тіркеудің биологиялық әдісінің принциптері неге негізделген?

А) иондану дәрежесін анықтауда

Б) +тіндердегі өзгерістерді анықтауға

В) иммундық жүйедегі өзгерістерді

Г) фотоэмульсяның қараюын анықтауға

Д) жылу энергиясын өлшеуге

178. РҚН-99 персоналына негізгі дозалы шек қандай өлшем бірлігі берілген?

А) +мЗв

Б) МэВ

В) Р

Г) КБК

Д) мКи

179. Алдын ала дезактивациялауға арналған және басты қорғайтын заттарды ауыстыру үшін арналған радиациялық нысанның зоналарының арасындағы қойма қалай аталады?

А) +санитарлы шлюз

Б) жұмыс орны

В) сан өткізуші

Г) санитарлы-қорғану зонасы

Д) бокс

180. І сынып жұмыс орындауға арналған радиоизотопты лаборатория бөлінеді:

А) 2 зона

Б) +3 зона

В) 4 зона

Г) 5 зона

Д) 6 зона

181. Камералар, бокстар, коммуникациялар орнатылатын зона:

А) барлық зонада

Б) +3

В) 2

Г) 1

Д) ондай зона жоқ

182. Қолдану барысында радиоактивті заттар қоршаған ортаға түсуінен иондағыш сәулелену көзі аталады:

А) +ашық

Б) жабық

В) альфа- көздері

Г) аралас

Д) бетта-көдері

183. Ракета-ядролық полигон «Капустин Яр» Қазақстанның қай облысында орналасқан?

А) Оңтүстік Қазақстан

Б) +Батыс Қазақстан

В) Атырау

Г) Шығыс Қазақстан

Д) Маңғыстау

184. Қазақстан аумағында қанша ядролы жарылыс болды?

А) +500 шамасы

Б) 600 шамасы

В) 400 шамасы

Г) 450 шамасы

Д) 550 шамасы

185. Радиациядан қорғаудың ең қарапайым және сенімді әдісі аталады:

А) сан арқылы қорғау

Б) мезгілдік қорғаныс

В) +ара қашықтық қорғаныс

Г) қорғаныс экраны

Д) сәулеленуді барынша төмендету

186. Радиоактивті заттардың ағзадан жоғалу жылдамдығын сипаттау көрсеткіші:

А) Т

Б) +Тэфф

В) Бк

Г) Ки

Д) Тб

187. Радиационды объектіде күнделікті қолдануға арналған қорғаныс заттары?

А) +халаттар, комбинозондар, қорғаныс костюмдер

Б) көзәйнектер, қолғаптар

В) противогаздар, құлақшын

Г) автономды костюмдер

Д) дулығалар, арнайы аяқ киім

188. Қауіптірек келген радиационды объект аймағында:

А) +камералар, бокстар, коммуникациялар

Б) уақытша сақтайтын және алып кететін бөлшелер

В) басқару пульттері

Г) операторлар бөлшесі

Д) жұмыс атқаратын бөлшелер

189. Радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз етудің негізгі заңдылықтарының бірі:

А) +саны арқылы қорғау

Б) салмағы арқылы қорғау

В) жасы арқылы қорғау

Г) бойы арқылы қорғау

Д) ағаш арқылы қорғау

190. Жеке рентгенологтың дозиметрлік бақылау кезеңділігі:

А) +жылына 4 рет

Б) жылына 1 рет

В) 5 жылда 1 рет

Г) 4 жылда 1 рет

Д) 10 жылда 1 рет

191. Рентген бөлмесін эксплуатацияға қолдану ушін қандай құжат беріледі?

А) +санитарлық паспорт

Б) жеке куәлік

В) лицензия

Г) анықтама

Д) туу туралы куәлік

192. Атомдық апатқа жақын қандай аймақта радиация деңгейі - 1 мЗв ден 5 м3в-ге дейін:

А) оқшаулану аймағы

Б) тұрғындардың өмір сүруін шектеу аймағы

В) +радиациялық бақылау аймағы

Г) радиациялық бақылауға алынбайтын аймақ

Д) көшіру аймағы

193. Атомдық апатқа жақын қандай аймақта радиация деңгейі - 5 мЗв тен 20 мЗв-ке дейін:

А) оқшаулану аймағы

Б) +тұрғындардың өмір сүруін шектеу аймағы

В) радиациялық бақылау аймағы

Г) радиациялық бақылауға алынбайтын аймақ

Д) көшіру аймағы

194. Атомдық апатқа жақын қандай аймақта радиация деңгейі -20 мЗв дан 50 мзв-ға дейін:

А) оқшаулану аймағы

Б) тұрғындардың өмір сүруін шектеу аймағы

В) радиациялық бақылау аймағы

Г) радиациялық бақылауға алынбайтын аймақ

Д) +көшіру аймағы

195. Атомдық апатқа жақын қандай аймақта радиация деңгейі 50 мЗв-дан жоғары:

А) +оқшаулану аймағы

Б) тұрғындардың өмір сүруін шектеу аймағы

В) радиациялық бақылау аймағы

Г) радиациялық бақылауға алынбайтын аймақ

Д) көшіру аймағы

196. Тағам өнімдеріндегі радионуклидтердің активтілігінің өлшем бірлігі:

А) Гр

Б) Мкзв

В) мГр

Г) мЗв

Д) +кБк/кг

197. Адамға жер беткейінде әсер ететін космостық табиғи көздер және жерлік жаратылған иондаушы сәулеленулер:

А) +табиғи радиациялық фон

Б) табиғи техногенді өзгерген радиациялық фон

В) радиациялық фон

Г) радиоактивті фон

Д) радионуклидті фон

198. Қоршаған ортаның әртүрлі объектілерінің радиоактивті заттармен ластануы немен өлшенеді?

А) барометр

Б) спирограф

В) +радиометр

Г) радиограф

Д) спирометр

199. Атмосфералық жауын-шашынның келесі радиоактивтілігіне баға беруде қандай әдіс қолданылады?

А) +седиментациялық әдіс

Б) аспирациялық әдіс

В) эманациялық әдіс

Г) биологиялық әдіс

Д) биохимиялық әдіс

200. Топырақтағы радионуклеидтердің белсенділігінің өлшем бірлігі:

А) мР/сағат

Б) мкЗв

В) Мэв

Г) мЗв

Д) +кБк/кг

201. Қандай мүшелер мен тіндер радиосезімталдық дәрежесі бойынша сындарлы мүшелерінің І тобына жатады?

А) паранхиматозды мүшелер

Б) +гонадалар

В) тері жабындылары

Г) қол басы

Д) қалқанша безі

202. Соматикалық эффектіге жатады:

А) +өмір сүруінің қысқаруы

Б) жаралар

В) катаракта

Г) гендік мутация

Д) хромосомдық абберациялар

203. Қалқанша без сындарлыма мүшелерінің қай тобына жатады?

А) І

Б) +ІІ

В) ІІІ

Г) барлығы дұрыс

Д) дұрыс жауап жоқ

204. Иондану эффектісін тікелей анықтауға негізделген тіркеу әдісі:

А) фотографиялық

Б) аспирациялық

В) +ионизациялық

Г) люминисценттік

Д) молекулярлық

205. Судағы радионуклидтердің активтілігінің өлшем бірлігі:

А) Мэв

Б) м3в

В) мг

Г) Р

Д) +кБк

206. Радиоактивті газдарды идентификациялау үшін қолданлатын әдіс:

А) +газдық хроматография

Б) синтеляциондық

В) седиминтациялық

Г) эманациялық әдіс

Д) аспирациялық әдіс

207. Зарядталған және зарядталмаған бөлшектерден және фотондардан тұратын сәулелену қалай аталады?

А) ультрафиолет сәулелену

Б) инфрақызыл сәулелену

В) +иондағыш сәулелену

Г) электромагнитті сәулелену

Д) ультрадыбыс

208. 1999ж радиациялық қауіпсіздік нормаларына сәйкес «оптимизация принципін» түсіндір:

А) жалпы сәулелену көздерінен жеке сәулелену дозалары рұқсат етілген шектен асырмау

Б) + сәулелену дозасын мүмкіндігінше төмен деңгейде ұстау

В) қолданылатын сәулелену көздерінің барлық түрлеріне тыым салу

Г) барлық табиғи радиация көздерін бақылау

Д) барлық радиация көздерін ұжымдық сәулелену дозаларын рұқсат етілген шектеп асырмау керек

209. Атмосфералық ауадағы радионуклеидтердің активтілігінің өлшем бірлігі:

А) мР

Б) мк3в

В) Мэв

Г) м3в

Д)+ кБк

210. Дозиметриялық және радиометриялық аспаптардың тағайындалуына байланысты шартты түрде қанша топқа бөлуге болады?

А) 1

Б) +3

В) 2

Г) 4

Д) 5

211. Радиометриялық өлшем үшін адамдардан көбінесе қандай биосубстрат алынады:

А) шаш

Б) нәжіс

В) қақырық

Г)+ зәр

Д) тері жабындысы

212. Қоршаған орта объектілеріндегі радионуклеидтерді қандай аспаптардың көмегімен анықтайды?

А) + комплекс “Прогресс”

Б) КИД - 2

В) РУП - 1

Г) МРМ

Д) ДПР

213. Жаңа тұрғын және қоғамдық үйлерді жобалау барысында ауадағы қандай изотоптар белсенділігі регламенттелінеді?

А) көмірқышқыл газ

Б) цезий

В) +радон

Г) торон

Д) күкіртті газ

214. Қандай заңдық нормативтік құжатта құрылысты жоспарлау, конструкция АС құрылғысын орналастыру жайында айтылған:

А) СанЕмН «Ауызсу» туралы заң

Б) халықтың денсаулығы туралы заң

В) еңбек туралы заң

Г) СанЕмН «ЕПМ және талаптар»

Д) +қоршаған ортаны қорғау

215. Атомдық станцияның қай жағынан елді мекен орналасуы керек?

А) батыстан

Б) оңтүстік

В) +желді жағынан

Г) солтүстіктен

Д) шығыстан

216. Мына іс-шара ағымды санитарлық бақылауға жатады:

А) грунт суларын сақтау көрсеткіші

Б) қоғамдық ғимарат құрылысының жер учаскесінің гамма- фонын анықтау

В) + рентген кабинеті қызметкерінің жеке дозасын анықтау

Г) жерді бөлетін объектілері үшін пайдаланып иондаушы сәулеге қатысты

Д) объектіні жоспарлауда иондаушы сәулелерді қолдануға қатысты

217. Сақтық санитарлық қадағалау шараларына жатады:

А) нысанада жұмыс режимін бақылау

Б) + қоғамдық құрылыс ғимараты орнында гамма-фонды анықтау

В) рентген кабинетіндегі қызметшілердің жеке дозсын анықтау

Г) радиобелсенділікті заттарды тасмалдауды бақылау

Д) радиобелсенділікті заттардың сақтауды бақылау

218. Алдын ала санитарлық бақылауға жатады:

А) радиобелсенді заттардың сақталуы мен тасымалдануын бақылау

Б) + иондық сәулеленуді қолданатын нысаналар үшін жер бөлуге қатысу

В) рентгендік кабинеттерге таңдаулы бақылау

Г) радиобелсенді заттардың тасымалдануын бақылау

Д) рентгендік кабинеттердің тазалығын бақылау

219. Қоршаған ортаның қандай факторлары антропогендік факторларға жатады?

А)космостық сәулеленулер

Б)күн радиациясы

В)топырақта радиоактивті калийдің болуы

Г) орта объектілерінде Сs-137 нің болуы

Д) ауада күкіртті газдың болуы

a) АБ

b) БВ

c) АВ

+d) ГД

e) ВД

220. Ағымдағы санитарлық бақылауға жататын іс-шаралар:

А) қоғамдық тамақтану мекемелерінің санитарлық жағдайын бағалау

Б) су тарту (водонапорная) станцияларындағы ауыз су сапасын бағалау

В) тұрғылықты жерлердегі құрылыстарды және жоспарлану жобаларын қайта қарастыру

Г) құрылыс жүретін жер уаскесінің радиациялық фонын зерттеу

Д) ғимарат салуға арналған жердегі грунт суларының деңгейін

a) ВГ

+b) АБ

c) АГ

d) ГД

e) БД

221. Радиоэкологияның зерттеу нысандарына жатады:

А) мүшелер мен тіндердің құрылымы

Б) микробты жасуша құрылымы

В) адам денсаулығы, өсімдік және жануар әлемінің жағдайы

Г) қоршаған орта

Д) медициналық техника

a) АВ

b) ГД

c) ВД

d) ВА

+e) ВГ

222 Радиоэкологияның зерттеу нысандарына не жатады:

А) біріншілік медициналық құжаттар

Б) ауруханадағы дезинфекциялау заттары

В) жеке бас қорғану заттары

Г) +биосфера мен адамзат популяциясы

Д) дәрілік заттар

223. Тапсырмаға кіреді:

1 - радиациялық экология

2 – радиациялық гигиена

А) қоршаған ортаға радиациялық факторлардың биосфераға әсерін оқыту

Б) радиациялық факторлардың адам денсаулығы популяция көрсеткішінің әсерін оқыту

В) тірі организмге сонымен қатар адамға химиялық фактордың зиянды әсерін жою

Г) ағза мен тіндер құрылысын оқыту

Д) тамақтану нормасын өңдеу

+ a) 1 – А 2 – Б

b) 1 – Г 2 - В

c) 1 – Б 2 - А

d) 1 – В 2 - Г

e) 1 – Д 2 - В

224. Халықтың денсаулық жағдайын эпидемиологиялық зерттеудің негізгі түрлері:

А) клиникалық және статикалық зерттеулер

Б) қанның лллаборариялық зерттеулері

В) ретроспективтік зерттеулер

Г) проспективтік зерттеулер

Д) көлденеңінен кесіп зерттеу

a) АБВ

b) АВ

c) БВ

d) АБ

+e) ВГД

225. Қоршаған ортаның радиациондық факторларына жатады:

А) топырақтағы ауыр металдар

Б) температура

В) ультракүлгін сәулесі

Г) топырақтағы техногенді радионуклеидтер

Д) топырақтағы табиғи радионуклеидтер

a) АБ

b) БВ

c) АД

d) ВД

+e) ГД

226. Антропогендік радиациондық факторларына жатады:

А) күн сәулесінің радиациясы

Б) жердің табиғи радиациондық фоны

В) космостық сәулелену

Г) ТБӨТРФ

Д) өндіріс орындарында цезий, сиронцидің кездесуі

a) АВ

b) АД

c) БВ

d) ВД

+e) ГД

227. Қандай зерттеу түрлерінде радиациялық сынау жүргізетін (контрольный) аймақта немесе жануарлардың сынау топтары қажет:

А) сақтық –санитарлық бақылау жүргізу кезінде

Б) елді мекендрдің жобаларын, жоспарларын санитарлық сараптау кезінде

В) ағымдағы санитарлық бақылауды жүргізу кезінде

Г) қоршаған орта радиациялық факторларының суат суларының сапасына әсер ету дәрежесін бағалау кезінде

Д) санитарлық-статистикалық зерттеуде халық денсаулық жағдайы

a) А, В

b) С, Д

c) А, Д

d) В, С

+e) ГД

228. Тұрғын жерлердегі адам ағзасына әсер ететін табиғи және антропогенді радиациялық факторлар дегеніміз:

А) өндіріс орындарындағы діріл, шу деңгейін зерттеу

Б) химиялық заттардың организмге ауамен, азық-түліктермен түскендегі әсерін зерттеу

В) табиғи-климаттық факторларды (температура, ылғалдылық т.б.зерттеу.)

Г) тағам өнімдерінің радионуклеидті ластануын зерттеу

Д) ауыз судың радионуклеидті ластануын зерттеу

a) АБ

b) БВ

c) АД

d) БГ

+e) ГД

229. Радиационды антропогендік факторлар түсінігі:

А) адамның шаруашылық іс әрекетімен байланысты биосферадағы факторлар

Б) адамның қоршаған табиғи ортаға әсер етуімен байланысты факторлар

В) тірі ағзалардың адамға әсер етуімен байланысты факторлар

Г) өлі табиғат факторларының адамға әсері

Д) адамға әсер ететін бейорганикалық табиғат жағдайларының жиынтығы

+a) АБ

b) ВГ

c) АД

d) АВ

e) ВД

230. Қандай көрсеткіштер халықтың денсаулық жағдайын сипаттайды:

А) демографиялық

Б) ауру сырқаулылық

В) медициналық көмек көрсетумен қамтамасыз етілуі

Г) әлеуметтік жағдайлары

Д) зиянды фактор көздерінің болуы

+a) АБ

b) АВ

c) ГД

d) ВГ

e) ВД

231. Қоршаған ортаның радиациялық ластануының тұрғындар денсаулығына әсерін зерттеудің қандай әдістері бар:

А) +тұрғындардың «таза» және «лас» аймақтағы аурушылдығы мен өлім-жітімділігін салыстыру

Б) аурушылдықты тіркеу

В) тұрғындардың өлім-жітімділігін тіркеу

Г) мүгедектікті тіркеу

Д) сәбилер өлімін тіркеу

232. Адам организмінде әсер ететін радиациялық факторлар:

1 – антропогенді

2 – табиғи

А) цезий ауыз суда

Б) стронций-90 ауыз суда

В) калий-40 топырақта

Г) күкіртті газ

Д) бензпирен

+a) 1 – АБ 2 – В

b) 1 – ВД 2 – А

c) 1 – ГД 2 – Д

d) 1 – АД 2 – ГД

e) 1 – ВГ 2 – АБ

233. Қоршаған ортаның қандай радиациялық факторлары негізгі антропогендік шығумен байланысты:

А) ғарыштық сәулеленулер

Б) стронция-90 өндіріс ортасында кездесуі

В) калия-40 өндіріс ортасында кездесуі

Г) цезия-137 өндіріс ортасында кездесуі

Д) радонның ауада кездесуі

+a) БГ

b) АВ

c) ВД

d) АД

e) АБ

234. Қоршаған ортаның радиациялық факторларын бақылау ауданындағы жергілікті тұрғындардың аурушылдық байланысын анықтауға жатады:

1 – өмірдің табиғи жағдайы

2 –адамның жұмысына байланысты өмір жағдайы

А) табиғи радиациялық фон

Б) қоршаған ортада калия-40 болуы

В) құдық суында цезия-137 болуы

Г) топырақта стронция-90 болуы

Д) климат, жер рельефі

+a) 1 – АБД 2 – ВГ

b) 1 – ВГ 2 – АБД

c) 1 – АГ 2 – ВД

d) 1 – ГД 2 – БД

e) 1 – БД 2 – АГ

235. Тәжірибелік аудандағы тұрғындар аурушаңдығының қоршаған орта факторларымен өзара байланысын зерттеу кезінде радиациялық сынау жүргізілетін ауданды таңдауға қойылатын талаптар:

А) климаттық және географиялық жағдайлары бір бірінен ерекшеленуі қажет

Б) әлеуметтік –экономикалық және тұрмыс жағдайлары екі ауданда да бірдей болуы тиіс

В) екі ауданның да ұлттық құрамы бірдей болуы тиіс

Г) сынау жүргізілетін аданда ластаушы радиоактивті көздер болмауы керек

Д) екі ауданда да ластаушы радиоактивтікөздері бірдей болуы тиіс

+ a) БВГ

b) АВД

c) АБД

d) АГД

e) БВД

236. Халықтың денсаулық жағдайын зерттеу үшін қолданылады:

1 – физиометриялық зерттеулер

2 –клиника лабораториялық

А) балалар ұжымындағы өкпенің тіршілік сыйымдылығын бағалау

Б) тұрғындардан сұрау

В) қарау, пальпация, перкуссия

Г) қан мен жеке мүшелерді биохимиялық зерттеу

Д) балалардың қолының бұлшық ет күшін анықтау

a) 1 – АД 2 – ВГ

+b) 1 – ВГ 2 – АД

c) 1 – ГД 2 – БД

d) 1 – БД 2 – АБ

e) 1 – АБ 2 – БВ

237. Халықтың денсаулық жағдайын сипаттау үшін қолданылатын көрсеткіштер:

А) демографиялық

Б) химиялық

В) әлеуметтік

Г) аурушаңдылық

Д) адаптация

a) АБ

+b) АГ

c) БД

d) БВ

e) ГД

238. Халықтың денсаулық жағдайын бағалайтын негізгі көрсеткіштерге жатады:

А) балалар мен жасөспірімдердің дене дамуы

Б ) химиялық

В ) адаптация

Г ) мүгедектік

Д ) экологиялық

+ a) АГ

b) ВД

c) БВ

d) АБ

e) АВ

239. Халықтың денсаулық жағдайын бағалаудыңдемографиялық көрсеткіштеріне жататындары:

А) өлім жітімі

Б ) дене дамуы

В ) табиғи өсімі

Г ) аурушаңдығы

Д ) мүгедектік

+a) АВ

b) АД

c) БВ

d) ГД

e) ВГ

240. Халықтың денсалығына әсер ететін әлеуметтік –экономикалық факторларға жататыны:

А) жасы

Б) еңбек жағдайы

В) күн радиациясының деңгейі

Г) материалдық жағдайының жеткіліктілігі

Д) медициналық көмек көрсетудің деңгейі және ұйымдастырылуы

+a) БГД

b) АБВ

c) АВГ

d) ВГД

e) АГД

241. Альфа бөлшектеріне тән қасиеті:

А) иондаушы қабілеті аз

Б) иондаушы қабілеті үлкен

В) енгіштік қабілеті үлкен

Г) енгіштік қабілеті аз

Д) иондаушы қабілеті орташа

a) АВ

b) АД

c) ВБ

+d) БГ

e) БД

242. Гамма сәулеленудің иондаушы және енгіштік қабілеті қандай?

А) иондаушы қабілеті аз

Б) иондаушы қабілеті үлкен

В) енгіштік қабілеті аз

Г) енгіштік қабілеті үлкен

Д) енгіштік қабілеті орташа

a) АГ

+ b) АВ

c) БВ

d) БД

e) АД

243. Бұл не?

1- альфа сәулеленуі,

2- бета сәулеленуі

А) радиоактивті ыдырау кезінде шығатын электромагниттік энергия кванттарының ағыны

Б) теріс зарядталған электрондардың немесе оң зарядталған позитрондардың ағыны

В) заттағы жылдам нейтрондардың тежелуі кезінде жасанды түрде шығатын электромагниттік энергия кванттарының ағыны

Г) нейтрондар ағыны

Д) оң зарядталған гелий ядроларының ағыны

a) 1 – А 2 – Б

b) 1 – Б 2 – А

c) 1 – Б 2 – Д

d) 1 – В 2 – Г

+ e) 1 – Д 2 – Б

244. Бұл не?

1- гамма сәулеленуі,

2- рентген сәулеленуі

А) радиоактивті ыдырау кезінде шығатын электромагниттік энергия кванттарының ағыны

Б) теріс зарядталған электрондардың немесе оң зарядталған позитрондардың ағыны

В) заттағы жылдам нейтрондардың тежелуі кезінде жасанды түрде пайда болатын электромагниттік энергия, кванттардың ағыны

Г) нейтрондар ағыны

Д) оң зарядты гелий ядроларының ағыны

a) 1 – А 2 – Б

+ b) 1 – А 2 – В

c) 1 – Б 2 – Д

d) 1 – В 2 – Г

e) 1 – Д 2 – Б

245. Сіңірілген дозаның өлшем бірліктерін табыңыз:

А) Грей

Б) мг/кг

В) мг/л

Г) Дж/кг

Д) Зиверт

a) АБ

b) БВ

c) ВГ

d) ВД

+ e) АГ

246. Эквивалентті дозаның өлшем бірліктерін табыңыз:

А)Грей

Б) мг/кг

В) мг/л

Г) Бэр

Д) Зиверт

a) АБ

b) БВ

c) ВГ

+ d) ГД

e) АГ

247. Сындарлы (критический) мүшелердің I тобына жататындар:

А) гонадалар

Б) сүйектің қызыл кемігі

В) еттер

Г) көз хрусталигі (түймешесі)

Д) сүйек тіні

+ a) АБ

b) АВ

c) БВ

d) ВГ

e) ГД

248. Сындарлы (критический) мүшелердің II тобына жататындар:

А)гонадалар

Б) сүйектің қызыл кемігі

В) еттер

Г) көз түймешесі (хрусталигі)

Д) сүйек тіні

a) АБ

b) АВ

c) БВ

+ d) ВГ

e) ГД

249. Сындарлы мүшелердің III тобына жататындар:

А)гонадалар

Б) сүйектің қызыл кемігі

В) еттер

Г) сүйек тіндері

Д) аяқ басы

a) АБ

b) АВ

c) БВ

d) ВГ

+e) ГД

250. Иондаушы сәулеленудің табиғи көздерін көрсетіңіз:

А) ғарыштық сәулеленулер

Б) медициналық сәулелену көздері

В) адам арнайы шоғырландырған табиғи радионуклеидтер

Г) иондаушы сәулелену шығаратын қондырғылар

Д) калий-40 қоршаған ортада

a) АБ

+ b) АД

c) БВ

d) ВГ

e) БГ

251. Иондаушы сәулеленудің детерминденген эффектілеріне көрсетіңіз:

А) қатерлі ісіктер

Б) мутациялар

В) сәуле ауруы

Г) лейкоздар

Д) сәулелелік катаракта

a) АБ

b) АГ

c) БГ

d) БВ

+ e) ВД

252. Иондаушы сәулеленудің стохастикалық эффектілерін көрсетіңіз:

А) қатерлі ісіктер

Б) мутациялар

В) сәуле аурулары

Г) қалқанша бездің гипофункциясы

Д) сәулелеік катаракта

+ a) АБ

b) АГ

c) БГ

d) БВ

e) ВД

253. Келтірілгендердің қайсысы иондаушы сәулеленуге жатады:

1- детерминденген эффектілеріне

2- стохастикалық эффектілеріне

А) қатерлі ісіктер

Б) мутациялар

В) сәуле ауруы

Г) лейкоздар

Д) катаракта

a) 1 – АБ 2 – ВГ

b) 1 – АГД 2 – ВД

+ c) 1 – ВД 2 – АБГ

d) 1 – БВ 2 – АВД

e) 1 – АВ 2 –ГД

254. Дозиметрлік аспаптарға жататындар:

А) анемометрлер

Б) дозиметрлер

В) актинометр

Г) радиометр

Д) иономер

a) АБ

b) АВ

c) АД

+d) БГ

e) ВД

255. ИС сыртқы сәулелену кезіндегі қорғаныш арнайы әдістер төменде келтірілгендердің қайсысы жатады:

А) киім арқылы қорғау

Б) уақыт арқылы қорғау

В) противогазды қолдану

Г) ара қашықтық арқылы қорғау

Д) микроклимат параметрлерін жақсарту

a) АБ

b) АВ

c) АД

+ d) БГ

e) ВД

256. Сындарлы мүшелер тобына жатады:

1- гонадалар

2-көз хрусталигі

А)І

Б)ІІ

В)ІІІ

Г)ІV

Д)V

+a) 1 – А 2 – Б

b) 1 – Б 2 – А

c) 1 – В 2 – В

d) 1 – Г 2 – Д

e) 1 – Д 2 – Г

257. Иондаушы сәулеленуді тіркеу әдістеріне жататыны:

А) психрометрлік

Б) газды хроматографтық

В) люминесценттік

Г) полярографиялық

Д) фотографиялық

a) АБ

b) БГ

c) АГ

+ d) ВД

e) БВ

258. Иондаушы сәулеленуге жататыны:

А) ультракүлгін сәулеленуі

Б) гамма сәулеленуі

В) инфрақызыл сәулеленуі

Г) нейтрондық сәулелену

Д) көрінетін сәуле

a) АВ

+ b) БГ

c) ВД

d) ГД

e) АБ

259. Анықтаңыз:

1- бір Беккерель (БК) бұл

2- бір Грей (ГР) бұл

А) секунд ішіндегі бір ыдырау

Б) минут ішіндегі бір ыдырау

В) Дж/кг

Г) Дж/мкг

Д) Дж/мг

a) 1 – В 2 – Г

+ b) 1 – А 2 – В

c) 1 – В 2 – А

d) 1 – Б 2 – Г

e) 1 – Б 2 – Д

260. Сәулеленушілердің санаты үшін келесі класс нормативтер бекітіледі:

А) шектік рұқсат етілген концентрациясы

Б) негізгі доза шектері

В) монофакторлық әсердің рұқсат етілген деңгейлері

Г) заттың шамамен алынған қауіпсіз деңгейі

Д) бақылаудағы деңгейлер

a) АБВ

b) БВГ

+ c) БВД

d) ВГД

e) АВД

261. Қандай иондаушы сәулеленулер корпускулярлыққа жатады:

А) рентген сәулеленуі

Б) Альфа сәулеленуі

В) нейтрондық сәулелену

Г) гамма сәулелену

Д) ультра күлгін

a) АБ

b) АГ

+ c) БВ

d) ВГ

e) ГД

262. Қандай иондаушы сәулеленулер электромагниттік сәулеленуге жатады:

А) рентген сәулеленуі

Б) нейтрондық сәулеленулер

В) протондық сәулеленулер

Г) бетта сәулеленуі

Д) гамма сәулеленуі

a) АБ

+b) АД

c) БВ

d) ВГ

e) ГД

263. Сәулелену дозасының әлсіреу еселігі-бұл:

А) дозаның сәулелену уақытына қатынасы

Б) +сәулелену дозасының доза жиегіне қатынасы

В) тіннің немесе мүшенің өлшенген коэффициентіне сәулелендіру дозасның туындысы

Г) қызметкердің жұмыс уақытына дозаның күштілігі туындысы

Д) сапа коэффициентіне сәулелену дозасының туындысы

264. Мыналарды анықтауда қандай көрсеткіштер қолданылады:

1-дозаның күштілігін

2-әлсіреу еселігін

А) сәулелену уақытын

Б) сәулелену дозасын

В) сәулелену дозасы гамма тұрақты

Г) доза шегі, сәулелену уақыты

Д) ИС көзіне дейінгі арақашықтық, доза

+a) 1-А 2-Б

b) 1-Б 2-В

c) 1-В 2-А

d) 1-Г 2-Г

e) 1-Д 2-Д

265. Жұту дозасы мен белсенділікті бағалауда қандай өлшем бірліктер қолданылады?

А) Зиверт

Б) Грей

В) Бэр

Г) Беккерель

Д) Рентген

a) АВ

+b) БГ

c) АД

d) ВА

e) ВД

266. Иондаушы сәулелердің стохастикалық әсеріне жатады:

А) сәулелік ауру

Б) гонадотропты

В) канцерогенді

Г) токсикалық

Д) генетикалық

a) АБ

b) АД

+c) ВД

d) ВГ

e) БВ

267. Радиоактивті және иондаушы сәулелердің көзімен жұмыс істегендегі қорғану үрдістеріне жатады:

А) қашықтан басқару

Б) гидроқорғаныс

В) экрандау

Г) рационалды тамақтану

Д) дәрі-дәрмектерді қолдану

a) АД

+b) АВ

c) БГ

d) ВД

e) ГД

268. Иондалған сәулеленуге қандай биологиялық эффектілер жатады:

1-стохастикалық эффектілер

2-детерминделген эффектілер

А) сәулелік күйік

Б) канцерогенді

В) генетикалық

Г) катаракта

Д) улы

+a) 1-БВ 2-АГ

b) 1-АГ 2-БВ

c) 1-АБ 2-ВГ

d) 1-БГ 2-АВ

e) 1-ГД 2-АБ

269. Иондаушы сәулелену қалдығы жатады:

1-детерминделген

2-стохастикалық

А) жедел және созылмалы сәулелік ауру

Б) сәулелік күйіктер және ойық жаралар

В) катаракта

Г) хромосомалық абберациялар

Д) гендік мутациялар

a) 1 – Д 2 – ВГ

b) 1 – БВ 2 – АБ

c) 1 – ГД 2 – БВД

+d) 1 – АБВ 2 – ГД

e) 1 – ВГД 2 – АВ

270. Есептеу үшін қандай көрсеткіштер қолданылады:

1-сіңірілген доза

2-доза қуатын

А) иондаушы сәуле көздерімен жұмыс істеу уақыты

Б) сәулеленудің көзінен арақашақтық

В) доза

Г) белсенділік, гамма тұрақтылық

Д) салмақ

a) 1 – ВГ 2 – БГД

+b) 1 – АБГ 2 – АВ

c) 1 – БВ 2 – Г

d) 1 – Д 2 – Д

e) 1 – ГД 2 – БГ

271. Радиациялық қауіпсіздік көрсеткішіне төменде көрсетілген тұлғалардың қайсысы жатады?

1-қызметкерлер

2-тұрғындар

А) жұмыс орнындағы рентгенолог

Б) ИС-нің көзі бар жердегі аралас бөлмеде жұмыс істейтін маман

В) өзінің қызмет ортасынан тыс жердегі рентгенолог

Г) ИСК мекемелеріне жақын тұратын адамдар

Д) рентген тексеруден өтетін аурулар

a) 1 – ВГД 2 – БД

+b) 1 – АБ 2 – ВГД

c) 1 – АВ 2 – АД

d) 1 – ВД 2 – АБ

e) 1 – Г 2 – АБВ

272. Қандай әдістер радиациялық гигиенаға жатады?

1-иондаушы сәулелерді тіркеу әдісіне

2-иондаушы сәулелерден қорғану әдістеріне

А) ионизациялық

Б) экрандық

В) сцинтилляциялық

Г) атомдық-абсорбциялық

Д) биологиялық

a) 1 – Б 2 – Г

b) 1 – БГ 2 - ВД

c) 1 – АГ 2 – АВБ

+d) 1 – АВД 2 – Б

e) 1 – БГД 2 – ГД

273. Иондаушы сәулеленуден қорғануда төменде келтірілгендердің қайсысы экранның қалыңдығын анықтау үшін қолданылады:

А) өткізгіш қабілеті

Б) сәулелену энергиясы

В) эквиваленттік доза

Г) әлсіреу еселігі

Д) сәулелену түрі

a) АБ

b) ВГ

c) ГД

+d) БГ

e) АВ

274. Эквиваленттік дозаның жүйелі және жүйеден тыс бірлігі:

А) Грей

Б) рентген

В) Зиверт

Г) Беккерель

Д) бэр

a) АД

b) БВ

c) ВГ

+d) ВД

e) АБ

275. Сытрқа сәулелену дозасы, жұмыс кезіндегі ИС көздерінен алынған тәуелді неден:

А) t ауаға

Б) иондаушы сәулелену көзінің белсенділігіне және жұмыс уақытына

В) иондаушы сәулелену көзінің арақашықтығына

Г) ағзаның жеке ерекшеліктеріне

Д) ауа қозғаласының жылдамдығы

a) АБ

+b) БВ

c) ВГ

d) ГД

e) АД

276. Төменде көсетілгендердің қайсысы ашық иондаушы сәулелену көздерінен жұмыс істегендегі қорғану принциптеріне жатады:

А) максималды иондаушы сәулелену шығаратын көздері жұмыс істеуге қолдану

Б) радиобелсенді қалдықтарды жинау, уақытша сақтау және жою

В) максималды уақыт барысында сәулеленумен жұмыс істеу

Г) жоспарлау шаралары

Д) ағзаға радионуклеидтердің әсерін төмендетіп, заттарды енгізу

a) АВ

+b) БГ

c) ВД

d) БД

e) ВГ

277. Қандай мүшелер мен тіндер критикалық мүшелердің 1-ші тобына жататынын көрсетіңіз:

А) көз хрусталигі

Б) тері және сүйек тіні

В) қызыл сүйек майы

Г) эндокринді бездер, бас миы

Д) бүкіл ағза, жыныс бездері

a) АБ

b) БВ

+c) ВД

d) АГ

e) ГД

278. 1-ші класс жұмыстарын орындауға арналған лабораториялық жоспарлану және орналасуына қойылатын негізгі талаптарды көрсетіңіз:

А) бөлмелер бөлек үйлерде орналастырылады немесе үйлердің оқшауланған бөлігінде, бөлек кіретін есігімен болады

Б) ерекше талаптар жоқ

В) аймақтық жоспарлануы болуы керек

Г) шартты аймақтарға бөлінген бір бөлмелі лаборатория

Д) лабораторияларда тек ауаны сормалы шкафтар және бокстар болуы керек

+a) АВ

b) БВ

c) АГ

d) БГ

e) БД

279. Негізгі доза шектері орнатылады:

А) қызметкерлерге

Б) тұрғындарға

В) тек қана ересек жастағы тұрғындар үшін

Г) қартайған адамдарға

Д) балалар мен жасөспірімдерге

+a) АБ

b) БВ

c) ВГ

d) ГД

e) БД

280. Гамма сәулелерден аса жоғары қорғаныштық қасиеті бар материалды көрсетіңіз:

А) алюминий

В) резеңке

С) +қорғасын

Д) органикалық әйнек

Е) су

281. Радиоактивті заттар дегеніміз:

А) кез-келен химиялық эелементтер

Б) автономды тұрақты химиялық элементтер

В) +иондаушы сәулелер шығаратын, атомдары өздігінен айналуларға бейім химиялық элементтер

Г) реттік нөмірі үлкен химиялық элементтер

Д) реттік нөмірі үлкен емес химиялық элементтер

282. Жартылай ыдырау кезеңі-бұл:

А) +РЗ белсенділігі жартысына дейін төмендейтін уақыт

Б) РЗ белсенділігі толығымен жойылатын уақыт

В) химиялық әсерге тәуелді, изотопқа тұрақсыз мөлшер

Г) физикалық әсерге тәуелді және изотопты сипаттайтын мөлшер

Д) РЗ белсенділігі 0,25 –ке дейін төмендейтін уақыт

283. Иондағыш сәулелену-бұл:

А) кез-келген сәулелену түрлері

Б) қысқа толқынды сәулелену түрлері

В) тек ұзын толқынды сәулеленулер

Г) ортамен әсерлескенде тек теріс электр зарядын түзетін сәулелер

Д) +ортамен әсерлескенде белгілері әртүрлі электр зарядтарын түзетін сәулелер

284. Альфа- сәулелену (бөлшектер)-бұл:

А) иондағыш қабілеті төмен бөлшектер

Б) өткізгіштік қабілеті жоғары бөлшектер

В) теріс зарядталған электрондар ағымы

Г) электромагниттік энергия кванттарының ағымы

Д) +гелий ядроларының ауадағы таралу ұзындығы

285. Бета- сәулелену (бөлшектер)-бұл:

А) +теріс зарядталған электрондар мен оң зарядталған позитрондардың ағымы

Б) альфа бөлшектеріне қарағада өткізгіштік қабілеті жоғары сәулеленулер

В) иондағыш қабілеті бар бөлшектер

Г) альфа бөлшектеріне қарағанда өткізгіштік қабілкті аз сәулеленулер

Д) электромагниттік энергия кванттарының ағымы Гелий ядроларының оң зарядталған ағымы

286. Гамма- сәулелену (бөлшектер)-бұл:

А) +радиоактивті айналу кезінде шығарылатын электромагниттік энергия кванттарының ағымы

Б) теріс зарядталған электрондар ағымы

В) гелий ядроларының оң зарядтары

Г) оң зарядталған позитрондар ағымы

Д) өткізгіштік қабілеті төмен бөлшектер ағымы

287. Рентген- сәулелену-бұл:

А) +жасанды генерацияланатын заттағы тежелудегі жылдам электродардың тежелуіндегі электромагниттік энергия кванттарының ағымы

Б)радиоактивтігі айналадағы шығарылатын электромагниттік энергиякванттарының ағымы

В) электрондар ағымы

Г) позитрондар ағымы

Д) теріс және оң зарядталған бөлшектер ағымы

288. Иондаушы сәулелердің өткізгіштік қабілеті неге байланысты:

А) +сәулелену энергиясына

В) белсенділігіне

С) эквивалент дозаға

Д) эффективті дозаға

Е) уақытқа

289. Иондаушы сәулелердің сәулелену энергиясы немен белгіленеді:

А) Беккерельмен (Бк)

Б) +электрон- вольтпен (эв)

В) зивертпен (Зв)

Г) бэрмен (бэр)

Д) радах (рад)

290. Радиациялық гигиенада «доза» деген ұғым қолданылады:

А) радиоактивтілік мөлшері ретінде

Б) қоршаған ортаның обьктілеріндегі радионуклеидтердің санының мөлшері ретінде

В) +иондаушы сәулелердің энергиясының мөлшері ретінде

Г) жоғарғы реттік нөмірлері үлкен изотоптардың белсенділігінің мөлшері ретінде

Д) реттік мөлшерлері кіші изотоптардың белсенділігінің мөлшері ретінде

291. СИ жүйесіндегі жұтылған дозаның арнайы өлшем бірлігі:

А) Зиверт

Б) +Грей

В) кюри

Г) Беккерель

Д) бэр

292. СИ жүйесіндегі эквиваленттік дозаның өлшем бірлігі:

А) +Зиверт

Б) Грей

В) кюри

Г) Беккерель

Д) бэр

293. Сәулелік диагностика кабинеттерін орналастыруға болмайды:

А) +жертөле бөлмелерде

Б) емдеу мекемесінің 2-қабаттағы саудалық бөлімде

В) емдеу мекемесінің жеке ғимараттарындағы тағам блогы

Г) стоматологиялық емхананың 2-қабатындағы саудалық бөлімінде

Д) тұрғын үйлер қорғалған жағдайда оларға жалға салған құрылыстарда

294. Алдын ала рентгендік зерттеуде тұрғындар үшін сәулелену дозасының шегі орнатылған:

+ А) 1 мЗв/жыл

Б) 5 мЗв/жыл

В) 10 мЗв/жыл

Г) 15 мЗв/жыл

Д) 20 мЗв/жыл

295. Тұрғындар үшін жылдық эффективті дозаның шектік нормативі:

1 – алдын алу мақсатындағы рентгенологиялық зерттеулер

2 – диагностиалық рентгенологиялық зерттеулер

А) 5 мЗв

Б) 1 мЗв

В) 10 мЗв

Г) орнатылмайды

Д) 15 мЗв

+a) 1 – Б 2 – Г

b) 1 – А 2 - Б

c) 1 – Г 2 – А

d) 1 – В 2 – Б

e) 1 – Д 2 – В

296. Науқасты сәулелендіру эффективті дозасы қалай анықтайды:

А) Гейнер есептегіш

Б) +дозаның ауданға қатынасын өлшегіш

В) радиометр

Г) Рамон-01

Д) КИД – 2

297. Радиациялық заттардың топырақтан өсімдіктерге өту жолдарын көрсетіңіз:

А) суға миграциялануы

Б) ауаға миграциялануы

В) +транслокация

Г) рефлекторлы

Д) аэрациялық

298. Қандай радионуклидтер техногенділерге жатады?

А) цезий-137

Б) стронций -90

В) калий-40

Г) кальций-40

Д) натрий-24

+a) АБ

b) АВ

c) ГД

d) ВБ

e) ДВ

299. Қандай радионуклидтер ұзақ өмір сүретіндерге жатады?

А) иод-131

Б) цезий-137

В) стронций-90

Г) калий-40

Д) натрий-24

+a) БВ

b) АБ

c) ГА

d) ВД

e) ДГ

300. Қай радионуклидтің жартылай ыдырау уақыты 8,04 тәулік?

А) цезий-137

Б) стронций -90

В) калий-40

Г) +иод-131

Д) натрий-24

301. Қандай радионуклидтердің жартылай ыдырау кезеңі 30 жылға жуық болады?

А) торий-232

Б) цезий-137

В) стронций-90

Г) калий-40

Д) натрий-24

+a) БВ

b) АБ

c) ГД

d) ВД

e) ДГ

302. Өсімдіктің тамыр жүйесі арқылы стронций-90 транслокация деңгейі қандай факторға байланысты?

А) топырақтың минералдану деңгейіне

Б) минералды тыңайтқыштар қолданудан

В) топырақта гумустың болуынан

Г) топырақта анаэробты бактерия болуынан

Д) топырақтың гигроскоптылығынан

+a) АБ

b) АГ

c) ГД

d) ВД

e) ДВ

303. Радиациялық апаттың бастапқы кезеңінде қалқанша безінің сіңірілген дозасы 500 мГр болғанда тұрғындарға қандай қорғаныш шараларын жүргізеді?

А) халықты баспаналарда қорғау

Б) тек дәке маскасын қолдану

В) +эвакуация

Г) ештеңе қолданбаса да болады

Д) тек қана жергілікті тағамдық-азықтарды шектеу

304. Қалыпты еңбек жағдайында қандай энергия көздері экологиялық қолайлы болып табылады?

А) таскөмір пайдалатын ЖЭО

Б) АЭС

В) ЖЭС

Г) табиғи газ пайдалатын ЖЭО

Д) гидроэлектростанция

+a) БД

b) АВ

c) ВГ

d) ВБ

e) ВД

305. Жербеті ядролық жарылысында жарылыстың жүріп өткен жерінде радиациялық ластанудың қандай зоналарын ажыратады?

А) от вида ядерного испытания (наземное, подземное, воздушное)

Б) от скорости ветра

В) от мощности ядерного взрыва

Г) от времени суток, при проведении испытания

Д) от температуры воздуха

+a) АБВ

b) БГД

c) ГД

d) Д

e) Г

306. Радиацияның әсерінен ауылшаруашылық дақылдардың жойылу мүмкіндігі қандай факторларға байланысты?

А) өсімдіктің өсу фазасына

Б) сәулелену дозасына

В) ауылшаруашылық дақыл түрлеріне

Г) жартылай әлсіреу мөлшеріне

Д) ауылшаруашылық дақылдардың тәуліктік сәулелену уақытына

+a) АБВ

b) ГД

c) Г

d) Д

e) АГ

307. Халық денсаулығына әсер ететін радиоэкологиялық факторлар қандай?

А) +өндіріс ауасындағы радон

Б) жергілікті жағдай

В) материалдық жағдай

Г) өндіріс ауасындағы күкіртті газ

Д) ауа температурасы

308. Халықтың өлім жітімі және табиғи өсуі денсаулықты бағалаудың қандай көрсеткіштеріне жатады:

А) +демографиялық

Б) әлеуметтік

В) мүгедектік

Г) миграциялық

Д) биологиялық

309. Радиациялық гигиенада қандай нормативтер қолданылады?

А) ШРЕК

Б) ӘЕҚД

В) ШРЕД

Г) ОҚД

Д) +ДШ

310. Радиациялық факторға күшті әсер ететін ағзаның биологиялық жауабы қандай?

А) +өлім жітім

Б) аурушаңдық

В) аурудың физиологиялық белгілері

Г) табиғи белгісіз ауытқулар

Д) ағзада заттардың жиналуы

311. Нормативке жататындарды көрсетіңіз:

1- радиациялық факторлар

2- химиялық факторлар

А) ДШ

Б) ШРЕК

В) ҚД

Г) РЕК

Д) ШРЕД

+ a) 1 – А 2 –Б

b) 1 – В 2 – Г

c) 1 – В 2 – Д

d) 1 – Б 2 – А

e) 1 – Д 2 – Г

312. Радиациялық фактор әсеріне ағзаның жауап қайтару реакциясы байланысты:

А) радиотоксикалық

Б) жыл уақытына

В) тағамның құндылығымен

Г) сәулелену дозасымен

Д) тәулік уақытымен

+a) АГ

b) ВД

c) В

d) А

e) ГД

313. Келесі нормативтердің қайсысы радиациялық гигиенаға қатысы бар:

А) ШРЕК

Б) Ш РЕД

В) КД

Г) ӘЕҚД

Д) РЕКА

a) АБ

b) АГ

c) А

d) Г

+e) ВД

314. Радиациялық факторлардың нормативтерінің қайсысы суға арналған?

А) КД

Б) ШРЕД

В) ӘЕҚД

Г) РЕКА

Д) ШРЕК

+a) АГ

b) БВ

c) ВД

d) В

e) Д

315. Радиациялық гигиена зертеулердің негізгі әдістеріне жатады:

А) +спектрометрлік

В) биохимиялық анализ

С) клиникалық тексеру

Д) микробиологиялық

Е) морфологиялық

316. Ядролық сынақ жүргізетін тұрғындарды бақылау қай топқа жатады?

А) радиациялық фактордың әсеріне ұшырайтын жергілікті балалар

Б) радиациялық факторлардың әсеріне ұшырайтын барлық жергілікті ересектер

+В) радиациялық фактор әсер етпейтін тұрғындар тобы

Г) радиациялық фактор әсеріне ұшырайтын жергілікті әйел адамдар

Д) радиациялық факторлардың әсеріне ұшырайтын жергілікті ер адамдар

317. Радиациялық гигиенадағы санитарлық заңға кіреді::

А) РҚН

Б) санитарлық қоршаған ортада және өндірістік орта

В) СЭУ мекеме жоспарының талаптары

Г) гигиенист дәрігерінің кеңесі

Д) гигиеналық тексерудің қарқыны және экономикалық шығын есебі

+a) АБ

b) ВГ

c) ГД

d) Д

e) ВД

318. Атмосфералық ауадағы радиациялық фактордың көрсеткіштер қандай:

А) ШРЕК (ПДК)

Б) +РЕКА (ДОА)

В) ШРД (ОДУ)

Г) ШРК (ОДК)

Д) ШРЕД (ПДУ)

319. Дозалар шегі (ДШ) өңделеді:

А) күн сәулесінің радиациясы

Б) +тұрғындар

В) ауыр металдар

Г) шу

Д) діріл

320. Радиациялық фактордың гигиеналық нормалары қалай аталады?

А) ШРЕК

Б) ДШ

В) РЕКА

Г) ШРК

Д) РДШ

+a) БВ

b) АГ

c) ГД

d) Д

e) ВД

321. Радиациялық объектердегі қызметкерлер үшін гигиеналық норма қалай аталады?

А) +ДШ

Б) ШРЕД

В) ГОСТ

Г) ҚНмЕ (СНиП)

Д) СанЕмН

322. Радиациялық гигиена аймағындағы гигиеналық көрсеткіштердің орнатылған кепілдігі:

А) қауіпті факторлардың деңгейінің төмендеуі

+ Б) қауіпті фактр деңгейінің адамдарға және келер ұрпаққа қауіпсіздігі

В) қауіпті фактордың адам ұрпағына қауіптілігі, көрсеткіштің жоғарлауы

Г) қауіпті фактордың сезімтал адамдарға әсері

Д) қауіпті факторлардың аса сезімтал адамдарға әсері

323. Активті антропогендік радионуклидтердің нормативтерден артық болуы неге әсер етеді:

А) адамның денсаулығына

Б) адамның тіршілік ортасына

В) бағаның эффективтілігі

Г) технологиялық үрдіске

Д) санитарлық бейнелеп жазуға

+a) АБ

b) ВГ

c) ГД

d) ВД

e) АГ

324 Қоршаған ортаға радиациялық мониторинг жүргізу түсінігі:

А) +ҚО жағдайын бақылау, бағалау және болжау жүйесі

Б) ҚО сапасын бақылау жүйесі

В) ҚО нысандарының сапасын антропогендік және фондық бақылау

Г) ауа райы жүйесі

Д) ауа сапасын бағалау жүйесі

325. Су құбырындағы альфа сәулелену көрсеткіштен жоғары болғанда, ауыл тұрғындарында қандай аурулар көп дамиды?

А) +лейкемия

Б) диабет

В) несептас ауруы

Г) гипертониялық ауру

Д) гепатит А

326. Жер асты суларының радиоактивті ластану көзі:

А) атмосферадағы газ тастандылары ЖЭС

Б) күл тастандылары

В) +тұзды шұңқырларда радиоактивті қалдықтарды көму

Г) шаңды жел атомдық аймақтағы

Д) атмосферадағы көмірқышқыл газының тастандылары

327. Суаттардағы судың радиоактивті ластану көрсеткіші::

А) К-40 концентрациясы

Б) судың температурасы

В) оттегінің биохимиялық тутынуы

Г) бета-активтілік

Д) альфа-активтілік

a) АБ

b) БВ

c) АД

d) ВГ

+e) ГД

328. Суды тазарту мен зарарсыздандыру үшін «Ауыз суы» ҚР СанЕмН мен қандай радиациялық көрсеткіштер қолданылады?

А) радий-226

Б) стронций

В) полиакриламид

Г) беткейлік активті заттар

Д) +альфа-активті

329. Ауыз судың сапасына қандай қорытынды бересіз егер: альфа- радиоактивтілік – 0,1Бк/л, бета – радиоактивтілік -1Бк/л

А) эпидемиялық қауіпті

Б) эпидемиялық қауіпсіз

В) +радиациялық тұрғыда қауіпсіз

Г) радиациялық тұрғыда қауіпті

Д) органолептикалық жағымсыз

330. Топырақтағы радиациялық факторды регламенттеу не үшін қажет:

А) топырақтың химиялық құрамын жақсарту

Б) ауылшаруашылықтың гүлденуін жақсарту

+В) қауіпсіздік кепілдікке және ауылшаруашылық топырақта өсетін тағамдық бүтіндік

Г) судың химиялық құрамын жақсарту

Д) топырақ құрамын болжамдау

331. Топырақтың атмосфералық радиоактивті тастандылармен ластануы алып келед:

А) азық-түлік өсімдігінің органолептикалық қасиетінің өзгеруі

Б) өсімдікте радиоактивті заттардың жиналуы

В) адамға тағамдық тізбек арқылы ластануды тасымалдау

Г) жер асты су көздері дебитінің төмендеуі

Д) топырақтың саздануы

a) АБ

+ b) БВ

c) ГД

d) ВГ

e) АД

332. Радиациялық қауіпсіздік бұл – радиациялық әсерді шектейтін, шешенді іс шаралар мен қамтамасыз етілген радиациялық жағдай:

А) +қызметкерлерге, халық және қоршаған ортамен сәйкес бекітілген нормамен

Б) қызметкерлерге сәйкес бекітілген нормамен

В) барлық жергілікті тұрғынға сәйкес бекітілген нормамен

Г) қоршаған ортаға сәйкес бекітілген нормамен

Д) АЭС-те жұмыс істейтін қызметкерлерге сәйкес бекітілген нормамен

333. Адам антропогенді радиационды әсерге ұшырайды:

А) +атомды апат аймағында

Б) жер қайнауынан құрылыс шикізаттарын өндіруде

В) биік тауда болғанда

Г) тұрғын үй жағдайында

Д) ұшақпен ұшқандан

334. Стохатикалық сәулелену эффектінің шегі жоқ деген гипотеза қандай мөлшер аймағында болады?

А) +аз мөлшерлі сәулелену

Б) көп мөлшерлі сәулелену

В) орташа мөлшермен сәулелену

Г) өкпенің рентген зерттеуінің барлық дозасы

Д) тістің рентген зерттеуінің барлық дозасы

335. Мөлшер мен аз мөлшер аймағындағы тәуелділік қандай?

А) +сызықтық

Б) қайтымды

В) тәуелділік жоқ

Г) аралас

Д) логарифмдік

336. Аз мөлшермен сәулеленген аймақта стохатикалық эффектісі шектелген, гипотездің арнайы концепциясында болмаған түрі қандай организацияда қабылданған?

А) +АРӘҒК (атом радиациясының әсері жөніндегі ғылыми комитет) ХРҚК БҰҰда

Б) МСЭҚБ

В) БҰҰ

Г) ДСМ

Д) ДДҰ БҰҰда

337. Жоғары қауіптілік деңгейі бар қатерлі жаңа түзілімдер түзетін тұрғындардың сәулелену көзіне жатады:

А) +рентген және радиодиагностика, құрылыс материалдары

Б) АЭС- қалыпты жұмыс жағдайында

В) минералды тыңайтқыштар

Г) табиғи радиациялық фон

Д) ғаламды радиоактивті түсім

338. Жылдық түсу шегі – бұл рұхсат етілген түсім деңгейі:

А) +бір жыл ішінде ағзаға түсуінің рұхсат етілген деңгейі, бұл деңгей монофакторлық әсері кезінде шартты түрдегі, адамның берілген радионуклидке тиісті жылдық доза шегіне тең күтілетін дозада сәулеленуге ұшырауына әкеледі

Б) бір жыл ішіндегі адамның сәулеленуіне әкелетін техногенді радионуклеидтер

В) бір жыл ішінде адамның сәулеленуіне әкелетін техногенді және табиғи радионуклеидтер

Г) бір жыл ішінде адамның сәулеленуіне әкелетін техногенді табиғи радионуклеидтер

Д) бір жыл ішінде адамның сәулеленуіне әкелетін антропогенді радионуклеидтер

339. Рұқсат етілген көлемдік активтілік (РЕКА) қай ортаға жатады?

А) +ауа

Б) тағам өнімдері

В) топырақ

Г) минералды тыңайтқыштар

Д) құрылыс материалдары

340. Рұқсат етілген бөлікті активтілік нормативі (ДУА) қай ортаға жатады?

А) +тағам өнімдері

Б) атмосфералық ауа

В) бөлме ауасы

Г) жертөле бөлмесінің ауасы

Д) өндірістік бөлмелердің ауасы

341. «Кірісу деңгейі» нормативі қай ортаға жатады:

А) +су

Б) тағам өнімдері

В) атмосфералық ауа

Г) минералды тыңайтқыштар

Д) құрылыс материалдары

342. Бақылау деңгейін орнатады:

А) +жедел радиациялық бақылау үшін

Б) ағымды радиациялық бақылау үшін

В) алдын ала радиациялық бақылау үшін

Г) үнемі радиациялық бақылау үшін

Д) жылдық радиациялық бақылау үшін

343. Мына мөлшерлердің қайсысы тұрғындардың сәулелену мөлшерінің негізгі шегіне жатпайды:

А) табиғи сәулелену

Б) медициналық сәулелену

В) радиациялық апатта алынған

Г) А тобына жататын жұмысының иондаушы сәулелену көзімен жұмыс істегенде алынған

Д) Б тобына жататын жұмысшының иондаушы сәулелену көзімен жұмыс істегенде алынған

+ a) АБВ

b) ВГД

c) ГД

d) Г

e) Д

344. Еңбек қызметі кезеңінде қызметкерлер үшін эффективті дозасы 1000 мзв аспауы керек:

А) +50 жыл

Б) 10 жыл

В) 15 жыл

Г) 20 жыл

Д) бүкіл жұмыс кезеңінде

345. Тұрғындар үшін өмір кезеңіндегі эффективті дозасы 70 мзв аспауы керек:

А) +70 жыл

Б) 60 жыл

В) 50 жыл

Г) 40 жыл

Д) 30 жыл

346. Адамға бір мезгілде әсер ететін сыртқы және ішкі сәулелену көздерінің бір жылдағы эффективті дозасы аспауы керек:

А) +шекті рұқсат етілген шегі

Б) радионуклеидтер концентрациясының шегі

В) жобаланған мөлшер шегі

Г) жылдық белсенділік шегі

Д) бақыланған мөлшер шегі

347. А тобындағы қызметкерлер үшін көздің шыны тәрізді денесіндегі 1 жылдағы эквивалентті дозасының шегі құрайды:

А) +150 мЗв

Б) 100 мЗв

В) 50 мЗв

Г) 10 мЗв

Д) 1 мЗв

348. А тобына жататтын қызметкерлер үшін 1 жылдағы терінің эквивалентті мөлшерінің шегі құрайды:

А) +500 мЗв

Б) 300 мЗв

В) 200 мЗв

Г) 100 мЗв

Д) 10 мЗв

349. А тобына жататын қызметкерлер үшін 1 жылдағы саусақ пен табанның эквивалентті мөлшерінің шегі құрайды:

А) +500 мЗв

Б) 300 мЗв

В) 200 мЗв

Г) 100 мЗв

Д) 10 мЗв

350. Тұрғындар үшін 1 жылдағы көздің шыны тәрізді денесіндегі эквивалентті мөлшерінің шегі құрайды:

А) +15 мЗв

Б) 10 мЗв

В) 5 мЗв

Г) 1 мЗв

Д) 0,5 мЗв

351. Тұрғындар үшін 1 жылдағы терінің эквивалентті мөлшер шегі құрайды:

А) +50 мЗв

Б) 30 мЗв

В) 20 мЗв

Г) 10 мЗв

Д) 1 мЗв

352. Тұрғындар үшін аяқ сүйектеріне және саусақтарға эквиваленттік дозаның жылдық шегі құрайды:

А) +50 мЗв

Б) 30 мЗв

В) 20 мЗв

Г) 10 мЗв

Д) 1 мЗв

353. Б тобындағы қызметкерлердің негізгі сәулелену мөлшерінің шекарасы мынаған тең:

А) +А тобындағы қызметкерлер үшін 1/4

Б) А тобындағы қызметкерлер үшін 1/3

В) А тобындағы қызметкерлер үшін 1/2

Г) А тобындағы қызметкерлер үшін 1/5

Д) А тобындағы қызметкерлер үшін 1/8

354. Жылдық күнтізбенің аясында ішкі сәулелендіруде қандай стандартты талаптар есептеледі?

А) ағзаға түсетін радионуклеидпен тыныс алатын ауа көлемімен (V)

Б) уақытша сәулелену (t)

В) ағзаға түсетін радионуклеидпен ауыз су салмағы (М)

Г) ағзаға түсетін радионуклеидпен, жануар текті өнімнің салмағы

Д) ағзаға түсетін радионуклеидпен өсімдік текті өнімнің салмағы

+a) АБВ

b) ГД

c) АГД

d) ВГД

e) ВД

355. Белгілі бір жылдық радионуклеид түсімін қандай коэффициент көмегімен алынған дозаны анықтауға болады?

А) +шектік коэффициентімен

Б) әлсізденген коэффциентімен

В) транслокациондық коэффициентімен

Г) корреляция коэффициентімен

Д) регрессиялық коэффициентімен

356. Радионуклеидтің орташа активті мөлшері (РЕКА) қалай көрінеді?

+ А) Бк/м³

Б) Бк/кг

В) Бк/км²

Г) Ки/км²

Д) кБк/кг

357. Жеке жұмыс орындарында радионуклеидтің ауамен түсуіне қанда нормативтік көрсеткіштерге сүйенеді:

+А)ЖШТ (жылдың шектеулі түсілімі)

Б) ДШ

В) ШРЕК

Г) РЕКА

Д) РҮБ (рұқсат етілген үлес белсендігі)

358. Радионуклеидтердің тағаммен түсуі қай жастағы балаларда тіркелмейді?

+ А) 1 жастан төмен

Б) 2-3 жас

В) 3-6 жас

Г) 6-12 жас

Д) 12-14 жас

359. Жылдық эффективті сәулелену дозасы тең:

+А) сыртқы сәулеленудің эффективті дозасы және ішкі сәулеленудің эффективті жылдық күтімді дозасы

Б) сыртқы сәулеленудің жылдық эффекттивті дозасы және ішкі сәулеленудің жылдық күтімді эффекттивті дозасы

В) жылдық эффективті доза мен ішкі сәулеленуін айырмашылығы және ішкі сәулеленудің жылдық күтімді эффективті дозасы

Г) ішкі сәулеленудің жеке бөлімшеден жылдық эффекттивті дозасы, және сыртқы сәулеленудің жылдық күтімді эффективті дозасы

Д) сыртқы сәулеленудің тек жылдық эффективті дозасы