18 Билет
1) Үш фазалы тізбектің активті қуаты жүктеменің фазаларының активті қуаттарының және нөлдік сымның кедергісінде бөлінетін активті қуаттың қосындысына тең:
,[Вт].
Үш фазалы тізбектің реактивті қуаты:
,
[ВАр].
Толық
қуат:
,
[ВА].
Жүктеме
симметриялы болса болса, онда:
,
,
,
.
Фазалық
активті қуат:
;
Фазалық реактивті қуат:
.
Үш фазалы тізбектің активті және
реактивті қуаты:
,
.
Үш
фазалы тізбектің толық қуаты:
;
Жүктеменің
фазаларының өзара жалғану сұлбаларына
( жұлдызша немесе үшбұрыш)
байланыссыз үш фазалы тізбектің
қуаттарын желілік кернеу мен желілік
ток арқылы анықтауға болады.:
,
,
;
2) Синусоидалы ток деп мәні уақытқа тәуелді синусоидалық заңдылықпен өзгеретін токты айтамыз: i=Im*sin( t+ ). Оның графигі 10-суретте көрсетілген. Синусоидалы токты мынадай параметрлер арқылы сипаттауға болады:
1)Амплитудалық мән ( Im, Um, Em ) – синусоидалық шаманың ең үлкен максимал мәні.
2)Периоды ( Т ) – толық бір тербеліс жасауға кететін уақыт.[c]
3)Жиілік ( f ) – бір секунда ішінде жасалатын тербеліс саны.[1/c];[Гц] f=1/T; T=1/f
4)Бұрыштық жиілік (ω) ω =2πf= 2π/ T, [рад/с]
5)Фаза ( t+ φ ) – кез келген сәттегі синусоидалық шаманың мәнін анықтауға мүмкіндік береді.
6)Бастапқы фаза φ - синусоидалық шаманың уақыт нөлге тең болған кездегі мәнін анықтауға мүмкіндік береді. Егер φ таңбасы оң болса, онда синусоида ордината осі бойынша солға қарай φ бұрышқа ығысады. ,
ТМД елдерінде және Еуропаның біраз елдерінде жиілігі 50Гц синусоидалы кернеу кеңінен қолданылады.
19 Билет
1) Үш фазалы тізбектің активті қуаты жүктеменің фазаларының активті қуаттарының және нөлдік сымның кедергісінде бөлінетін активті қуаттың қосындысына тең:
,[Вт].
Үш фазалы тізбектің реактивті қуаты:
, [ВАр].
Толық қуат: , [ВА].
Жүктеме симметриялы болса болса, онда: , , , .
Фазалық активті қуат: ; Фазалық реактивті қуат: . Үш фазалы тізбектің активті және реактивті қуаты: , .
Үш фазалы тізбектің толық қуаты: ;
Жүктеменің фазаларының өзара жалғану сұлбаларына ( жұлдызша немесе үшбұрыш) байланыссыз үш фазалы тізбектің қуаттарын желілік кернеу мен желілік ток арқылы анықтауға болады.: , , ;
2) Синусоидалы шамалардың мәндері: а) Амплитудалық мән ( Im, Um, Em ); ә) Лездік мән ( i, u, e ) - синусоидалы шаманың кез келген сәттегі мәні: i=Imsin( t+ i); u=Umsin( t+ u); e=Emsin( t+ e); б) Орташа мән (Iор, Uор, Eор) - синусоидалы шаманың жарты период ішіндегі орташа мәні:
Iор=
=
=
Im=o.638Im:
Uор=
=
Um=0.638Um.
Сонымен орташа мән амплитудалық мәннен π/2 есе аз.
в)Әрекеттік мән ( I, U, E ) немесе орташа квадраттық мән
I=
=
= Im/
=0.707Im,
сол сияқты U= Um/
=
0.707Um,
Е=0.707Em.
Синусоидалы шамалардың әрекеттік мәндері олардың амплитудалық мәндерінен есе аз. Синусоидалы ток әрекеттік мәні кедергі арқылы жүрген кезде бір период ішінде синусоидалы ток қанша жылу бөлсе, сонша уақытта сондай жылу бөліп шығаратын тұрақты токтың мәніне тең.
Өлшеу аспаптардың көпшілігі синусоидалы шаманың әрекеттік мәнін көрсетеді.