13.2 Аккумуляторлық батареяларды есептеу, асқын зарядталған және зарядталған агрегаттарды таңдау

 

Тұрақты  асқын  зарядталу тәртібінде шинаға  қосылатын  элементтер  саны

         мұнда n₀ — батареядағы  негізгі  элементтер  саны;

   U_Ш— шинадағы кернеу;

                   U_ПЗ – асқын зарядталу тәртібіндегі элементтегі кернеу (2,15 В).

Егерде  U_Ш = 230 В, деп  қабылдасақ  онда

 

.

 Заряд  тәртібінде  элементтегі  кернеу  2,7 В  болса шинаға   қосылатын

 элементттер

  .

         Апатты  разряд  режімінде  элементтегі    кернеу 1,75 В  болып ал шиналарда  номиналдыдан (220 В)  төмен  болмаса элементтер  болады

 

мұнда n —батареялар  элементтерінің   жалпы  саны.

Элементті коммутаторға   n = n_min = 125 - 85 = 40 элементтер   қосылады.

N батареясының  типтік   номері келесі  формула  арқылы  таңдалады

 

мұнда I_ав—қалыптасқан жарты сағаттық  апатты разрядтың, жүктемесіА;

1,05 — қор коэффициенті ;

 j – электролит температурасына тәуелді бірінші аккумулятор нөмеріне келтірілген A/N, апатты разрядтың рұқсатты жүктемесі.

Алынған нөмер жақын үлкен  типтік  нөмерге  дейін  жинақталынады.

Таңдалған аккумуляторды  неғұрлым үлкен серіппелі  тоққа  тексеру  керек

46N ≥ I_т,max,

мұнда 46 – рұқсатты  асқын  жүктелуді  ескеретін коэффициент;

 

I_т,max = I_ав+I_пр ;

I_пр— апатты тәртіптің соңында қосылатын, электромагнитті ажыратқыштар жетегі тұтынатын тоқ.

Асқын  зарядты  құрылғы қалыпты  тәртіпте тұрақты  қосылған  жүктемені  қоректендіреді және батареяны  зарядтайды. Аскын зарядтау  тоғы  0,037N, А болуы керек, бірақ мүмкін  болатын ұзақ мерзімге разрядталуды  ескеріп, бұл  тоқты  0,15N, тең  деп  алады 

I_пз = 0,15N+I_п

         мұнда I_п — тұрақты  қосылған  жүктеме  тоғы. 

Асқын  зарядты  құрылғының  кернеуі 2,2n₀, онда  оның  қуаты келесідей  болады

                                             Р_пз = (0,15N+I_п)2,2 n₀.

 

Асқын  зарядты  құрылғылар  ретінде ВАЗП-380/260-40/80 типті,  кернеуі 380-260 В  және  тоғы 40-80 А  түзету   құрылғысы  қолданылады.

Қосымша элементтер  асқын  заряды, ол  сұлбада  қарастырылса, келесідей  тоқпен  жүзеге  асырылады

I_пз,доб=0,05N

        

кернеуі 2,2n_доб, мұнда  n_доб = n - 108.

13.3 Айнымалы және түзетілген оперативті тоқ көздері

Айнымалы  оперативтік  тоқтың қорек  көздері тоқ және кернеу трансформаторы және ө. м. трансформаторлары болып табылады. Оперативтік  айнымалы  тоқ  қоректендіретін  сұлбадағы  сенімділікті  қамтамасыз  ету  үшін  резервтеу  орындалады.

Түзетілген кернеуді (тоқты) алу  үшін, ажыратқыштың  электромагнитті  жетегін  қоректендіру  үшін күштік  түзеткіштер, объектіде кернеу  жоғалғанда  әртүрлі  аппараттарды қоректендіретін энергия қоры бар зарядтық құрылғылар, екіншілік  тізбекті қоректендіретін тоқ, кернеу  және ө.м.  трансформаторларының қоректену  блоктарын  қолданады.

                                       Әдебиеттер  тізімі 

1. Электрические сети и станции /Под редакцией Л.Н. Баптиданова/. - М.,Л.: ГЭИ, 1963.

2. Неклепаев Б.Н. Электрическая часть электростанций и подстанций: Учебник для вузов.- 2 изд. - М.: Энергоатомиздат, 1986..

3.Неклепаев Б.Н., Крючков И.П. Электрическая часть электростанций и подстанций:  Справочные материалы для курсового и дипломного проектирования: Учебное пособие для вузов. – М.: Энергоатомиздат, 1989.

4. Рожкова Л.Д., Козулин В.С. Электрооборудование станций и подстанций: Учебник для техникумов. – 3 изд. - М.: Энергоатомиздат, 1987.

5. Нормы технологического проектирования тепловых электрических станций. - 2 изд. - М.: Минэнерго СССР, 1981.

6. Двоскин Л.И. Схемы и конструкции распределительных устройств. - 3 изд. - М.: Энергоатомиздат, 1985.

7. Электрическая часть станций и подстанций /Под редакцией А.Л. Васильева/ Учебник для вузов. - 2 изд. - М.: Энергоатомиздат, 1990.

8. Хожин Г.Х. Электрическая часть электростанций: Учебное пособие. – Алматы: АИЭС,  1996.

9. Соколов С.Е.,. Кузембаева Р.М., Хожин Г.Х. Электрические станции и подстанции: Учебное пособие. - Алматы: 2006.

10. Балаков Ю.Н., Мисриханов М.Ш., Шунтов А.В. Проектирование схем электроустановок. – М.: Издательский дом МЭИ, 2006.

11.  Электротехнический справочник /Под  общ. ред. профессоров

МЭИ.-М.: Издательство МЭИ, 2—2. Т 3.

12.  Расчет коротких замыканий и выбор электрооборудования: Учебное пособие / Под ред. И.П Крючкова.,  В.А.Старшинова.- М.: Академия,2005.

13. Соколов С.Е., Кузембаева Р.М., Хожин Г.Х. Электрические станции и подстанции; Учебное пособие. –Алматы:2006.

14. Хожин Г.Х. Электр станциялары мен қосалқы станциялар (Оқулық)-  Алматы: «Ғылым» ғылыми баспа орталығы, 2002.312б.

15. Кузембаева Р.М., Соколов С.Е., Хожин Г.Х. Электроэнергетика (Электрические станции и подстанции). Конспект лекции для студентов специальности 050718- Электроэнергетика. Алматы:АИЭС, 2007-40с.

16. Г.Х.Хожин, С.Е.Соколов, Р.М.Кузембаева Электроэнергетика; Оқу құралы.-Алматы, ҚазККА, 2007.-140бет.