№1

1сурак. Салық – мемлекет бір жақты тәртіппен заң жүзінде белгілеген, белгілі бір мөлшерде қайтарымсыз және өтеусіз, тұрақты сипатта бюджетке төленетін міндетті ақшалай жарналар.

Салықтардың экономикалық мәні салықтарды мемлекеттің өзінің функциялары мен міндеттерін жүзеге асыру үшін жұмылдырылатын шаруашылық жүргізуші субъектіден, азаматтардан ұлттық табыстың белгілі бір үлесін алу жөніндегі өндірістік қатынастардың бөлігі болып табылатындығында және мемлекеттің заңды және жеке тұлғалармен қалыптасатын ақша қарым–қатынастарымен сипатталады, сондықтан салықтар экономикалық категория ретінде қаралады.

Салық ауыртпалығы- салық жиналуының жалпы мөлшерінің бірлескен ұлттық өнімге қатынасы ретінде анықталатын көрсеткіш.

Салықтардың мәнін толық түсіну үшін олардың экономикалық маңызын түсіну қажет. Ал салықтардың маңызы олардың атқаратын қызметіне тікелей қатысты.

Салықтардың мынадай негізгі қызметтері (функциялары) бар:

• қазыналық;

• бақылау (реттеу) ;

• қайта бөлу.

2сурак. Салықты есептеу айлық есептiк көрсеткiштермен белгiленген мынадай ставкалар бойынша жүргiзiледi: двигателiнiң көлемiне байланысты жеңiл автомобильдер текше см., Жүк көтергiштiгiне байланысты арнайы автомобильдер, Мотоциклдер, мотороллерлер, мотошаналар, шағын кемелер, двигателiнiң қуатына, Катерлер, кемелер, буксирлер, баржалар, яхталар двигателiнiң қуаты мынадай ат күшiне, автобустар орындыгына, ұшу аппараты әрбір киловатт қуатына байланысты. Двигателiнiң көлемi 3000 текше см-дан жоғары, 2013 жылдың 31 желтоқсаннан кейін ҚР-да шығарылған немесе әкелінген жеңіл көлік құралдарына айлық есептiк көрсеткiштермен белгiленген жана еселенген ставкалар бойынша жүргiзiлед.

3сурак

1. 3камаз (ставкалары 1-3; 11,5-5; 1,55-7; 5-9)

2. 1зил (ставкалары 1-3; 11,5-5; 1,55-7; 5-9)

3. Автобус (20*1852)*5=185200тг

4. Кадилак (117*1852)+(2000*7)=230684

5. Лехсус (9*1852)+(500*7)=20168

6. Ваз (2*1852)+(400*7)=6504

Жауабы: Общ барлығын косу керек

№2

1сурак. Өндіріп алу тәсілі немесе салық салу объектісі бойынша: тікелей және жанама салық;

Тікелей салық- тікелей табыс немесе меншік иеленушілерден алынады. Оларға жататындар: корпоративтік табыс салығы, жеке табыс салығы, жер қойнаын пайдаланушылардың салықтары, әлеуметтік салық, жер салығы, мүлік салығы.

Жанама салық- тауар бағасына қосылады және тауар сатқанда тұтынушылардан өндіріп алынады. Мәселен: қосылған құн салығы, акциз салығы.

Жанама салықтардың жіктелуі: әмбебап жанама салықтар, жеке жанама салықтар, қазыналық монополия, кедендік баж;

Жанама салықтар мемлекеттің фискалдық мүдделерін білдіреді. Бұл салықтардың ең соңғы төлеушісі болып тауарды тұтынушы табылады.

Кедендік баж – экспортты-импортты операциялар жасау кезінде тауарлар мен қызметтерге салынады.

Тікелей салықтар: нақты және дербес салықтар;

Объектінің экономикалық белгілері бойынша: тұтынуға және табысқа салынатын салықтар;

Салық көлемін анықтау тәсілі бойынша: үйлесімді, үдемелі және кемімелі салық;

Салық сомасы түсетін бюджет деңгейіне немесе салықты алатын және оған билік жасайтын органға қарай: республикалық және жергілікті салық;

Пайдалану ретіне қарай: жалпы және мақсатты салықтар.

2сурак. Бұл салық түрінің ерекшелігіне қарай өзінің белгіленген есептеу мен төлеу тәртібі бар. Атап айтсақ, салық төлеушілер салық заңдылығына сәйкес салық салу объектілерін әрбір көлік құралы бойынша салық ставкасын және түзету коэффициенттерін негізге ала отырып, салық кезеңі үшін салық сомасын дербес келесі формула бойынша есептейді: Σсал.і = (O сал.*СТ сал.і)+коэф.і

Σсал.і- і көлік құралының салық сомасы;

О сал.- і объектісінің салық салуы;

СТ сал.і- і көлік құралының салық ставкасы;

коэф.і- і көлік құралының түзету коэффициенті.

Салық төлеуші салық салу объектілерін, әрбір көлік құралы бойынша салық ставкасын негізге ала отырып, салық кезеңі үшін салық сомасын дербес есептейді. Ауыл шаруашылығы өнімдерін, акваөсіру (балық өсіру шаруашылығы) өнімін өндіруші заңды тұлғалар және селолық тұтыну кооперативтері  үшін арнаулы салық режимін қолданатын салық төлеушілер салықты Салық Кодексінде белгіленген  ерекшеліктерді ескере отырып есептейді. Заңды тұлғалар ағымдағы төлемдер сомасын төлеудi ағымдағы төлемдердi енгізу арқылы салық салу объектілерінiң тiркелген жерi бойынша салық кезеңiнiң 5 шiлдесiнен кешiктiрмей жүргiзедi. Жеке тұлғалар үшiн бюджетке салық төлеу мерзiмi салық кезеңiнiң 31 желтоқсанынан кешiктiрiлмейтiн күн болып табылады. Төлеушілер - заңды тұлғалар көлік құралдары салығы бойынша ағымдағы төлемдердің есеп-қисабын ағымдағы салық кезеңінің 5 шілдесінен кешіктірмей, сондай-ақ  декларацияны есепті жылдан кейінгі жылдың 31 наурызынан кешіктірмей салық салу объектілерінің тіркелген жері бойынша салық органдарына табыс етеді.

3Сурак.

1. 200*482,5=96500

2. 200*4,82=964

3. 96500+964=97464

Жауабы: 97464

№3

1сурак. Қалалық жергілікті өкімет органдарының қарауындағы қала мен поселке шегі шеңберінде орналасқан бүкіл жер қалалар мен поселкелердің жеріне жатады. Селолық (ауылдық) елді мекендердің жеріне осы мекендерге арналып жерге орналастыру тәртібі бойынша белгіленген шегі шеңберіндегі барлық жерлер жатады.

Елді мекеннің жерлері салық салу мақсаты үшін екі топқа бөлінген:( бір шаршы метр алаңға есептелінеді)

1. Тұрғын үй қоры, о.і. олардың жанындағы құрылыстар мен ғимараттар орналасқан жерлерді қоспағанда, елді мекен жерлері;

2. Тұрғын үй қоры, о.і. олардың жанындағы құрылыстар мен ғимараттар орналасқан жерлер;

2сурак

3Сурак.

1. (1200000*0,60)*0,05=360

2. (1200000*0,40)*0,05=240

Жауабы: 360тг, 240тг

№4

1Сурак.

1Салықтың қазыналық қызметі арқылы мемлекеттік бюджеттің кіріс бөлігі құралып, салықтың қоғамдық міндеті артады, мемлекеттік бюджет саясаты жүзеге асырылады

2.Бақылау (реттеу) қызметі. Мемлекет экономиканы дамыту жолында салықтық реттеу процесі арқылы экономиканың кейбір салаларын дамытуды ынталандырады және қажет жағдайда тежеп отырады. Бюджетке түскен салық түсімдерін реттейді және бақылап отырады.

3.Қайта бөлу қызметі.Бюджетке түскен салық түсімдерін қаржыландырудың қажет ететін бағдарламалар жобасын сәйкес және әр салалаға мақсатқа сай бөлінуін қарастырады. Салық түсімдерінің мақсатқа сай және өз уақытысында жұмсалуына қадағалау жасайды.

2Сурак.

Акциз – тауардың бағасына енгізілетін және сатып алушы төлейтін жеке жанама салық болып табылады, салықтың ақырғы төлеушісі болып акцизделетін тауардың тұтынушысы табылады. Акцизделетін тауарлар тізіміне бірінші қажеттіліктегі өнімдер болып табылмайтын тауарлар енгізілген яғни акциздер ерекше қасиеттеріне қарай бағасы монополиялы түрде жоғары және сұранысы тұрақты тауарларға салынады. Акциз тек тауарларға ғана емес, сол сияқты кейбір қызмет түрлеріне салынады, бұл жағдайда салық тарифке енеді. Акциз Қазақстан Республикасында өндірілген және оның аумағына импортталған акцизделетін тауарларға және ойын бизнесі мен лотерея ұйымдастыру мен өткізуге салынады.

Бүгінде Қазақстанда акцизделетін тауарлар мен қызметтің келесі түрлері қолданылады:

1) спирттiң барлық түрлерi;

2) алкоголь өнiмi;

3) темекi бұйымдары;

4) бензин (авиациялық бензиндi қоспағанда), дизель отыны;

5) шикi мұнай, газ конденсаты.

6) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес дәрiлiк зат ретінде тіркелген, құрамында спирт бар медициналық мақсаттағы өнім.

Мыналар:

• ҚР аумағына акцизделетін тауарлар шығаратын;

• акцизделетін тауарларды ҚР кедендік аумағына импорттайтын;

• ҚР аумағында бензинді (авиациялық бензинді қоспағанда) және дизель отынын көтерме, бөлшек саудада өткізуді жүзеге асыратын;

• егер ҚР заңдарына сәйкес бұрын ҚР аумағында аталған тауарлар бойынша акциз төленбесе, конкурстық массаны, тәркіленген, иесі жоқ акцизделетін тауарларды, сондай-ақ мұрагерлік құқығы бойынша мемлекетке өткен және ҚР аумағында мемлекет меншігіне өтеусіз берілген акцизделетін тауарларды өткізуді жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар акциз төлеушілер болып табылады.