50. Жүн матаның қыртыстанбау коэффицентін анықтау керек, егер оның үлгісінің ашылу бұрышы 30мин өткеннен кейін 120о болса

T=30мин

L=120

H=0.555*L=0,555*120=66,6%

10. Иірім жіп түрлері, құрылымдық ерекшеліктері

Иіру өндірісі дегеніміз – табиғи және химиялық талшықтардан иірімжіптің қалыптасуын қамтамасыз ететін механикалық технологиялық процесстердің жиынтығы. Иірімжіпті дайындау үшін табиғи текстиль талшықтарын (мақта, жүн, зығыр талшықтары, табиғи жібек қалдықтары т.б.) штапельді химиялық талшықтар және элементарлы химиялық жіптердің жгуттарын қолданады.

• Иірімжіптің геометриялық қасиеттері (сызықтық тығыздығы, орташа тығыздығы, тегістігі, үлпектігі ), оның құрылымы (талшықтардың орналасуы, ширату) және физикалық қасиеттері (үзілу салмағы, созылғыштығы, серпімділігі, жылу өткізгіштігі,гигроскопиялығы) талшықтарды қасиеттеріне ғана емес, сонымен қатар иіру жүйесіне де тәуелді болып келеді. Иіру жүйесі иірімжіп өндірісінде қолданылатын технологиялық процесстердің және машиналардың жиынтығы арқылы анықталады. Иіру жүйесін талшықты материалдарды тарау әдісі бойынша (кардты тарау немесе тарақты тарау) және талшықтардың ағынын жұқарту әдістері бойынша (бөлу немесе созу) топтайды.

Мақта талшықтарын және оның химиялық талшықтармен қоспасын өңдеуге арналған мақта иіру өндірісінде, иірудің төрт жүйесі қолданылады – кардты, тарақты, меланжды және аппаратты. Иірудің меланжды жүйесінде иірімжіптерді сұрып және боялған талшықтар немесе әртүрлі түсті талшықтар қоспасынан өндіреді. Иірудің аппаратты жүйесі бойынша сызықтық тығыздығы жоғары төмен сортты мақтадан және қалдықтардан иірімжіптерді өндіреді. Иірудің кардты жүйесінде талшықты материалдарды тарау, қалпақшалы кардты тарау машинасында, ал өнімнің жұқаруы – созу аспаптарында жүзеге асырылады.Иірудің тарақты жүйесінде талшықтарды тарау мерзімді қозғалыстағы қалпақшалы кардты және тарақты тарау машиналарында, ал өнімнің жұқаруы - созу аспаптарында жүзеге асырылыды.

• Таза жүн және талшықтардың жартылай жүнді қоспасын өңдеуге арналған жүн иіру өндірісінде иірудің үш жүйесін қолданады – аппаратты, тарақты және жартылай тарақты. Иірудің аппаратты жүйесінде талшықтарды тарау – білікті кардты тарау машиналарында, ал жартылай дайын өнімді жұқарту, бөлу әдісімен – кардты тарау аппараттарының созба кареткаларында және созу – иіру машиналарында жүзеге асырылады.

Зығыр иіру өндірісінде шикізат қасиеттеріне және иірімжіптің белгілеуіне байланысты, оны иірудің әртүрлі жүйесі бойынша өндіріледі: ұзын зығырды иіру жүйесі, тарамды, тарамды-тарақты және аппаратты. Барлық талшықтардың түріне арналған иіру өндірісінің құрылымы бірдей болып келеді.

М

13. Маталардың құрылымдық сипаттамалары.

Матада жіптердің орналасу тығыздығын оның 100мм шартты ұз-ндағы негіз н/е арқау жіп-ң санымен бағаланады.100мм негіз жіптерімен арқау жіп-ң қатынасы матаның механикалық қасиеттерінің көрсеткіштерінің анизотропиясын сипаттайтын маңызды параметрлері болып саналатын мата ұяшығының формасын анықтайды.Матаның талшықты материалмен толықтырылуы тек қана оның тығыздығымен ғана емес,сонымен қатар жіп-ң жуандыына,айқасуына байл.Матаның негіз н/е арқауы бойынша сызықтық толтыруы келесі формуламен анықталады: E_н=d_нП_н; E_a=d_aП_a. П_н-100мм келетін матадағы негіз жіптер саны, П_a-100 к.м.арқау жіп саны, d_н, d_a-негіз және арқау жіп-ң есептелген диаметрі,мм.Матаның көлемдік толықтырылуы: E_v=ᵹ_T100/ᵹ_H; ᵹ_T, ᵹ_H-матаның жіптің көлемдік массасы.матаның беттік толықтырылуы:E_s=E_н+E_a-0.01 E_н E_a.Массалық толықтырылу:E_m= ᵹ_T 100/ɣ; ɣ-талшықтың тығыздығы. Беттік кеуектілігі:R_s=100-E_s,көлемдік к: R_v=100-E_v жалпы к: R=100-E_m;суреттің қиғашталуы: N=n100/B, n-кездеменің жиегіне перпендикулярлы суреттің сызығының максимальды ауытқуы, B-матаның ені,см.желі,арқау жіптерінің матада өзара орналасуы олардың иілуімен анықталады.желілік,арқаулық жіп-ң иілу дәрежесі олардың жуандығына,өрім түріне,тығыздығына байл.Матаның сыз-қ тығыздығы:M_L=10³m/L; m-нүктелік сынақ массасы.беттік тығ: M_s=m10⁶/(LB); B-матаның ені.