
38Билет
меншік құқығының пайда болуының негізгі тәсілдері.Меншік қай қоғамның да сан қырлы өзекті мәселесі болып келді. Меншік құқығы дегеніміз — субъектінің заң құжаттары арқылы танылатын және қорғалатын өзіне тиесілі мүлікті өз қалауынша иелену, пайдалану және оған билік ету құқығы". Иелену қ/қ-ғы д/з-мүлікті іс жүзінде иеленуді жүзеге асыруды заң жүзінде қамт/з ету.Пайдалану қ/қ-мүліктен оның пайдалы қасиет-рін алу-ң,одан пайда табу-ң заң жүзінде қамт/з етілуі.Билік ету-мүлік-ң заң жүзін-гі тағдырын белгілеу-ң заңмен қамт/з етілуі.Меншік иесі өзіне тиесілі мүлікке қатысты өз қалауы б/ша кез келген әрекет-р жасауға,соның ішінде бұл мүлікті басқа адам-р-ң меншігіне беріп,иелігінен шығаруға,өзі меншік иесі б/қала отырып,оларға мүлікті иелену,пайдалану, билік ету жөн-гі өз өкілет-ктерін тапсыруға,мүлікті кепілге беруге,оларға өзгеше түрде билік етуге қ/қ-лы.Меншік иесі-ң өз өкілет-н жүз.асыруы басқа тұлға-р мен мемл-ң қ/қ-рын ж/е заңмен қорғал-н мүдде-н бұзбауға тиіс.Меншік қ/қ-ң мерзімі шек/з.
міндеттеменің тоқтатылуының түсінігі мен негізі.Міндеттемені тоқтатудың мейлінше тиімді түрі — оны орындау. Яғни міндеттеме тиісті әрежеде орындалуы керек, несие берушінің қүкыктарын жүзеге асыру міндеттеменің мәніне, әдісіне, орындалатын жеріне және т.б. толық сәйкес жүзеге асуы керек.Міндеттеме тиісінше орындалмаса да токтатылмайды. кайта косымша міндеттер (айып телеу, залалды йтеу және т.б.) жамалады. Тараптардың келісімі бойынша міндеттеме орындалудың орнына бас тарту төлемін беру арқылы тоқтатылуы мүмкін. Бас тарту толемі міндеттемені токтатудын жана негізі болып табылады, оның өзі бүрын Азаматтық кодексте болған емес. Бас тарту төлемінің мән-мағынасы міндеттеменін пөнін баска мүлік беру немесе ақшамен алмастыру болып табылады. Сондай-ак жүмысты орындау немесе қызмет көрсету де үсынуы мүмкін.Міндеттеме мерзімі жеткен, не мерзімі көрсетілмеген немесе мерзімі талап ету кезімен белгіленген бір тектес карсы талапты есепке жатқызу аркылы толык немесе бөлік-бөлігімен тоқтаталады.
заңсыз кәсіпкерлік үшін қылмыстық жауаптылық. Кәсiпкерлiк қызметтi тiркеуден өткiзбей не рұқсат (лицензия) алу мiндеттi болған жағдайларда арнаулы рұқсатсыз (лицензиясыз) немесе лицензиялау шарттарын бұзып жүзеге асыру, сондай-ақ кәсiпкерлiктiң тыйым салынған түрлерiмен шұғылдану, егер осы әрекеттер азаматқа, ұйымға немесе мемлекетке iрi зиян келтiрсе, не iрi мөлшерде табыс табумен немесе iрi мөлшерде акцизделетiн тауарларды өндiрумен, сақтаумен не тасымал-даумен не өткiзумен байланысты болса — iс-әрекет заңсыз кәсiпкерлiк деп танылады.Азаматтар арнайы көзделген жағдайларды қоспағанда заңды тұлға құрмай-ақ мемлекеттiк тiркеуге тұрған уақыттан бастап кәсiпкерлiк қызметпен айналысуға құқылы. Қылмыс объективтiк жағынан мынадай балама әрекеттерден құралады: 1. Кәсiпкерлiк қызметтi тiркеуден өткiзбей не рұқсат (лицензия) алу мiндеттi болған жағдайларда арнаулы рұқсатсыз (лицензиясыз) немесе лицензия шарттарын бұзып жүзеге асыру. 2. Кәсiпкерлiктiң тыйым салынған түрлерiмен шұғылдану. 3. Жоғарыда көрсетiлген әрекеттер азаматқа, ұйымға немесе мемлекетке iрi зиян келтiрсе, не iрi мөлшерде табыс табумен немесе iрi мөлшерде акцизделетiн тауарларды өндiрумен, сақтаумен, тасымалдаумен немесе өткiзумен байланысты болса. Заңсыз кәсiпкерлiк қылмыс құрамы жөнiнен материалдық құрамға жатады. Осыған орай қылмыс заңда көрсетiлген iрi зиян келтiрiлумен немесе iрi мөлшердегi табыс табумен байланысты аяқталған деп танылады. Субъективтiк жағынан қылмыс кiнәлiнiң қасақаналық нысаны арқылы жасалады. Қасақаналық тiкелей немесе жанама болуы мүмкiн. Қылмыстың субъектiсi жалпы немесе арнаулы болуы мүмкiн.Қылмыстың ауырлататын: а) ұйымдасқан топ жасаған; б) аса iрi мөлшердегi табыс табумен ұштастырылған; в) бiрнеше рет жа-салған түрлерi көрсетiлген.