хирургия

2Шап жарығы. Жіктемесі. Этиологиясы. Клиника. Диагностика. Емі. Шап жарығы дегеніміз шап өзегі аймағындағы ішастардың патологиялық томпаюын айтамыз.Көбіне ер адамдарда кездеседі (27% ер адамда, 3% әйел адамда) . Шап өзегі үшбұрышты, онда әйел адамдарда жұмыр байлам орналасса , ер адамдарда семенной канатик орналасады. . Ол әйел адамнын шап өзегіне және ер адамкіне қарағанда ұзындау болуына байланысты, ол бұлшык еттерімен және сіңірлік байламдарымен жақсы бекіген.Балаларда жиі кездеседі. Жіктелуі. Туа пайда болған және жүре пайда болған түрлері бар.Туа пайда болған к өбіне ұл балаларда кездеседі.Жүре пайда болғанның тік және қиғаш шап жарық түрлері бар. Қиғаш шап жарығы – ол туа және жүре п.б болып бөлінеді. Қиғаш шап жарығы сыртқы шап шұңқырынан шығады. Көбіне бір жақты болады.Ол бастапқы кезде выпячивание байқалмайды, ол күшенгенде және жөтелгенде байқалады.Бұндай жарықта қиғаш бағытта бастапқы кезде болады, жарық қапшығы үлкейе келе шап өзегінің ішкі бетінде медиальді бағытта таралады.Ол ұманың ұлғаюына әкеледі , ол жыныс мүшесін жауып орналасады.Жарық құрсақ қуысына қарай беріліп, ішек өтімсіздігіне әкеледі. Бұндай жарықты егде кісілерде ‘кила‘ д.а. Тік шап жарығы шап шұңқырының ішкі қабырғасында орналасады, ол құрсақ қуысына медиальді шап шұңқыры арқылы шығып, көлденең фасцияда орналасады. ОЛ сыртқы шап шұңқыры арқылы шығып шап байламы бекіген ұма негізінде домалақ пішінде томпайып шығып тұрады.Тік шап жарығы көбіне екі жақты болады. Этиологиясы. Дене салмағының азаюынан шап өзегі аймағындамай тінінің атрафиялануынан, кәрі жаста бұлшық ет дегенерациялануынан дамиды. Клиника. Асқынбаған шап жарығында науқас шап өзегі аймағында ісік тәрізді томпаюға, көбіне физикалық күш түскенде ісік тәрізді томпаю болады.Клиникасында аяқ астынан басталу, невправимость, ауырсыну, икота, лоқсу, құсу, нәжістің және газдың кідіруі, науқастың ауыр жағдайы, напряжение, жарықтық томпаюда ауырсынулар болады. Диагностика. Жарықты пальпациялау арқылы анықтайды, ал жарық дамуының бастапқы кезінде томпаюлар болмайды, ол кезде оң және сол шап аймағын жөтелдіру барысында салыстырмалы пальпациялап анықтайды. Емі. Емі хирургиялық. Операцияның негізгі мақсаты шап өзкгінің пластикасы. Ол 2 этапта жүргізіледі. 1) Шап өзегіне түсу. Көлденең паралель тіліктер жүргіземіз, ол шап байламының проекциясынан 2см жоғары жүргізіледі. Тілік 5-8 cм аралығында. Сыртқы қиғаш бұлшық ет талшығының апоневрозын ажыратып аламыз. 2)Жарық қапшығын және қоршаған тінді алып тастаймыз. 3) шап өзегінің артқы сақинасын орташа көлемде тігіп, артқы қабырғасын шап өзегіне бекіту. 4)Шап өзегінің пластикасы. Бұдан басқа көптеген тәсілдер Боброва Жарар тәсілі, Спасокукотский тәсілі, Кимбаровский тігісі, Бассин тәсілі, Кукуджанова тәсілі, Лихтейнштейн тәсілін қолданамыз.

3Варикозды ауру.Аяқ көк тамырларының варикозды кеңеюі. Этиологиясы, патогенез, диагностика, емі. ВАрикозды кеңею немесе вариз ауруы - веналық қақпалардың бұзылуымен қан айналымының бұзылуынан п.б беткей веналардың кеңеюін айтамыз.ОЛ кобіне аяқта кездеседі. Этиология. Тұқым қуалау, гормональді өзгеріс(жүутілік, менопауза, жыныстық жетілу кезеңі, ) тамыр қабырғасы мен құрлысына әсер етіп оның әлсіреуімен зақымдануына әкеледі, семіздік, терминальді працедура, физикалық жүктеме, ұзақ мерзімде гармондық препараттарды қолдану, аяқтан жарақат алу.Диагностика. Бұрығы кезде дәрігерлер қолмен анықтайтын болған. Жалпы варикозды кеңеюлер көзге корініп тұрады. Жалпы дәрігерге қаралғанда қан анализінен бастайды, онда лейкоциттердің көбеюі қабыну процесін білдіреді. УДЗ және рентгендік тексеру арқылы анықталады. Мұнда венаның құрлысының қай жерде өзгергендігін, балтырдан жоғары немесе төмен екендігін анықтайды. Реовазография. Бұл тексерістер күмән тудырса хирургиялық тәсіл контрастты зат енгізу арқылы флебография жүргіземіз. Емі. Варикозды кеңеюдің емі зақымдану дәрежесіне байланысты ұзақ уақыт жүргізіледі.Концервативті және хирургиялық ем. Концервативті ем қауіп факторын төмендету мақсатында қолданылады,физикалық жүктемені болдырмау, эластикалық компрессия, дәрілік заттар, физиотерапия. Асқынулар болмаса аяққа жаттығулар жасауды,биік аяқ киім кимеуді,веласипед тебу, жүзуді ұсынады. Варикозды кеңеюдің барлық дәрежесінде флеботониктарды қолданады.ПрепарДетралекс,Цикло 3 форт, Гинкор форт, троксевазин, анавенол, эскузан,антистакс. Ем 6 ай және оданда көп. Оған қоса антиагреганттар(аспирин, курантил) мен қабынуға қарсы дәрі(диклофенак) дәрмектер. Жергілікті мазьдар, тромбозбен тромбофлебит болмаса гель тағайындалмайды. Хирургиялық ауру аяқтың варикозды кеңеюінен тек оперативті ем алғасын толық жазылуы мүмкін. Зақымдану дәрежесіне байланысты келесі хирургиялық ем жүргізеді:Флебэктомия-веналық варикозды кеңеюді оперативті түрде алып тастау. Операция мақсаты үлкен және кіші тері асты патологиялық веналарды алып тастап, коммуникантты веналарды таңу. Бұл операцияға қарсы көрсеткіштер: ;жүктілік, варикозды кеңеюдің кеш стадиясы, егде жас, организмде іріңді процестің болуы.Эндоскопиялық тәсілмен жасаған қауіпсіз. Операциядан кейін 6 ай бойына эластикалық бинт қолдану керек. 2) Склерозивание- кеңейген венаға склерозанттарды енгізу арқылы вена қабырғасын жабыстырады(слипание). Склеротерапия тек ұсақ веналардың кеңеюінде эффективті.3) Лазерлік коагуляция- лазердің көмегімен вена саңылауын дәнекерлейді(запаивание). Ол тек венаның 10мм артық емес кеңеюінде, жансыздандыру арқылы жүргізіледі.

4Геморрагиялық түйіндердің жедел тромбозы. Этиологиясы, патогенезі, клиникасы, диагностикасы, емі.

ТРомбозды топографиялық ішкі, сыртқы немесе басқа түйіндік деп бөледі.Жедел геморрагиялық түйіннің 3 дәрежеге бөлеміз. Бірінші дәрежесінде геморрагиялық түйіні кіші көлемді, консистенциясы тугоэластикалық, пальпацияда ауырсынумен, анальдіканалдың зубчатый линиясынан төмен орналасады. Екінші дәрежесінде көлемді ісінулер париетальды аймақта, гиперемия, артқы тесіктің сфинктерінің спазмы, ректальді тексеруде ауырсынулар. Үшінші дәрежесінде артқы тесікті айнала ісінулер мен гиперемия болады. Қарап тексергенде қанық қызыл немесе көкшіл-қызыл ішкі геморрагиялық түйіндерді көреміз. Бірден болатын ауырсыну мен спазмнан ректальді тексере алмаймыз.Кей жағдайда фибриндік налет, көзбен қарағанда қара аймақтар көрінеді – онда түйіннің қабырғасы некроздалған. Осы анальді сфинктордың спазмынан ондағы қан айналымы бұзыладыда қан бір орында ұзақ тұрып қоюланып онда тромбтар түзіледі. Клиника. Науқас іштегі ылғи болатын ауырсынуға шағымданады.Ауырсыну жуан ішектің зақымдануында күшйеді, әсіресе науқаста іш қату болғанда. Сонымен қатар теріде ісіну п.б. Жедел геморрайдальді түйіндердің тромбозы диагнозы қарапайым. Артқы тесікте ауырсынулар ішек қызыметі бұзылғанда және слабительный дәрілерді қолданғанда болады. Қарағанда көгеріп тромбирленген тығыз бөлінділер бөлінеді, пальпациялағанда ауырсынулар болады.Тік ішекті кез келген тексеру әдісінде ауырсынулар болады. 30-35% тромбирленген некроз және шырышты қабатт заымдау арқылы өз еркімен тромбтардың көшуі болады. Бұл процес жеңілдену сезімін береді, бірақ зқымданған жерден қан кетуі мүмкін кейде көлемді.ЕМІ. Геморрагиялық түйіндердің жедел тромбозында арнайыландырылған бөлімге жедел госпитализациялаймыз. Гемморагиялық түйіндердің жедел тромбофлебитінде төсекте күтім, калий перманганатынын ерітіндісінде ваннаға отырғызу, салқын басу қорғасын ацетатын қосып немесе 2%натрий гидрокарбанатын, оны әр жарты сағат сайын ауыстырамыз. 1-2 күннен кейән міндетті түрде жылы ваннаға отырғызу керек. Ішке антикоагулянттар( протромбин индексіне қарай) береді. Сүтті тағамдық диетағ күніне 3рет 1ас қасық вазелин майын береді. КЕйде физиотерапиялық процедура тағайындайды.Анаректальды аймақтың флеботромбозында және аурудың жедел ағымында оперативті ем тағайындалады. Концервативті емнің эффектісі болмаса хирургиялық ем тағайындайды. Тромбирленген түйіндерді жергілікті жансыздандыру арқылы түгелдей алып тастайды, одан кейін зақымданған аймаққа антисептикалық таңғыш саламыз. Науқасқа операциядан кейінгі ауырсынуды басу үшін аналгетиктер тағайындайды.

5Терең көктамырлардың тромбофлебиті. Этиологиясы, патогенез.клиника.Диагностика. Емі. Терең көктамырлардың кеңеюі сирек кездеседі.Бұл терең көктамырларда (көбінесе аяқтағы немесе жамбас астауында) тромбының пайда болуы. Этиология.Терең көктамырлар тромбозы көктамыр қысымының жоғарылауынан қан кері бағытта жүрек пен өкпеге ғарай көтеріледі. Қан кері бағытта жүрмес үшін веналарда арнай клапндар бар, бол ұзақ уақыт күш түсуден әлсірейді, осын венаағысы баяулап бир орында ұзақ тұрып қоюланады , ол венаны тітіркендіріп қабынуына алып келеді. Одан басқа ұзақ уақыт қозғалыссыз тұрғандарда, инфекциялық зақымданулардан, аллергиялық аурулардан, аяқтағы жарақаттардан. Клиника. Терең көктамырлардың жедел және созылмалы формасы бар. Жеделде: сінулер, аяқ көлемі ұлғаюы,балтыр бұлшық етінде ауырсыну, цианоз, жүрек бұлшықетінің жиі жирылуы.Созылмалыда: жүргенде ісінулер мен ауырсыну болады да, тыныштық қалыпта басылады. Аяқ басынын темп жоғарылайды. Диагностика. УДЗ-қан айналымын жағдайына баға береміз.Реовазография. УДА(ультразвуковое дуплексное ангиосканирование)- буындардың жағдайына, вена құрылымына, тромбқа онын өлшеміне баға береді.Қосымша зерттеу әдістеріне D-димерное обследование; МРТ (магнито-резонансная томография); КТ (компьютерная томография); флебограмма жатқызамыз. ЕМІ. Концервативті және хирургиялық ем. Гепарин, флеботоник қолданамыз, қабынуға қарсы препараттар, жергілікті әсер ететін дәрілер, пентоксифилин-тіннің оттегімен қамтамасыз етілуін жақсарту үшін. Оперативті емнін техникасы тромбтың жоғарғы жиегіне байланысты. Сан венасына таңғыш саламыз, алдын ала тромб деңгейін анықтап болып. Сосын венаның жоғарғы жағынан разрез жасап, оны қоршаған тін..нен бөліп алып таңып қоямыз. Эмболэктомия, Имплантация в нижнюю полую вену  cava–фильтра- тромбты жүрек пен өкпеге қарай жүргізбей ұстап тұрып, науқас өмірін сақтайтын арнайы құрылғы.

6.Өкпе абсцесі.Этиологиясы.Патогенезі.Клиникалық көрінісі.Диагностикасы.Емі.Өкпе абсцесі дегеніміз-өкпе тінініде некроздық ошақтар ыдырауынан п.б-ған іріңдіктердің грануляциялық тінмен және перифокальді инфильтрациямен қоршалған қуыстардың түзілуі.

Этиопатогенезі:өкпенің қуыстану синдромына жататын патологиялар міндетті түрде жедел пневмониядан басталады.Пневмонияның дамуы респирациялық жолдардың стерильділігінің жойылынан,инфекцияның терминальді бронхеолаларға одан өкпе паренхимасына таралуына әкеледі.Рационалды ем жүргізілу нәтижесінде жедел қабыну аурулары қайтымды –инфекция азайып,альвеолярлы экссудаттың резорбциясы және қабыну инфильтраты қайта сіңіріледі.Ал организмге қолайсыз жағдайда ж/е қажетті емнің болмауынан өкпе некрозға ұшырап,деструкциялық ошақтар п.б.Өкпе абсцесінің қоздырғыштары:Bacteroides ,Fusobacterium ,Peptostreptococcus, Peptococcusжәне Pseudomonas aeruginosa ,Esherichia coli, Кlebsiellа pneumaniae , Staphylococcus aureus.Клиникасы:аурудың сатысы мен кезеңіне байланысты.Пневмонияның абсцеске ауысуы науқастың жалпы жағдайын нашарлатып,фебрильді қызба байқалады.Трахеобронхеальді ағашпен байланыссыз өкпе абцесі өрши келе дене температурасы гектикалыққа ауысып,кеуде қуысында дем алған кездегі ауырсыну,құрғақ жөтелдің күшеюі байқалады.Егер осы сатыда адекватты ем жүргізілмесе іріңдіктің жарылып регионарды бронхтарға тарайды.Бұл кезде жөтелгенде ауызды толтырарлық сасық иісті қақырық бөлініп,науқастың жағдайы аздаған уақытқа жақсарады.Созылмалы түрлерінде қан аралас қақырық қосылады.Қабыну процесі бүйрек жұмысын бұзып-альбуминурия,цилиндруриямен қосарланады.Диагностика.Карауда терісінің сұрлануы және бозаруы,тырнақтар мен еріннің цивнозы.Перкуссия кезінде дыбыстың қысқаруы,аускультацияда-тыныстың әлсіреуі,құрғақ ж/е ылғалды сырылдар.Қан анализінде айқын лейкоцитоз,лейкоцитарлы формуланың нейтрофильді ығысуы,СОЭ жоғарылауы.Кеуде қуысының рнгенографиясы мен рентгеноскопиясында трахеобронхеальді ағашпен байланыссыз өкпе абцесінде перифокальді инфильтрацияланған дөңгелек гомогенді қараюды көреміз.Гангренозды абсцесте ішкі жиегі әркелкі бухта тірізді болып көрінсе,жайылған абсцесте тиісті өкпе бөлігінің тотальді қараюын көреміз.Іріңдңкті босатқан соң тыныс алу жолдарында сұйықтық деңгейі(уровень) анықталады.Фибробронхоскопияда –эндобронхиттің таралуы мен айқындылығын анықтап микробиологиялық ж-е цитологиялық зерттеуге материал алынады.Емі:консервативті -1)цефалоспориндердің 3 поколениясы+аминогликозид(амикацин)+метронидозол;

2)аминогликозид(амикацин)+клиндомицин;

Фторхинолон 3-4-поколенияы+метронидозол

Іріңдікті санациялау үшін постуральді дренаж жасаймыз және өкпелік қан кетудің алдын алу.Хирургиялық емге көрсеткіш:тоқтаусыз өкпелік қан кету.Зақымдалудың аумағына б-ты өкпенің лобэктомиялсы немесе толық алып тастау операциясы жасалады.Патологияның 2-өкпеге таралмауы үшінбаты 5-қабырға аралығынан алдыңғыбүйірлі торокотомия жолымен бронхтың эндоскопиялық окклюзиясын жасау тиімді б.т.лл

7.Аяқ артерияларының облитерациялық эндоартерииті.Этиология,патогенезі,клиникасы,диагностикасы,емнің негізгі принциптері.Облитерациялық эндоартериит-перифериялық қан тамырларының қабынып олардың облитерациясы мен ондағы қан айналысының бұзылып гангрена дамуына дейін әкелетін ауру.Эндоартериит жас және орта жас шамасындағы адарда кездесіп ,көбінде аяқ балтырының және табан артерияларында дамиды.Этиологиясы :перифериялық артериялардың спастикалық жағдайына алып келетін-темекі тарту(никотиннің тамыр тарылтқыш әсерінен),созылмалы интоксикация(қорғасынмен улану).Ұзақ уақыт суықта жүру,аяқтың үсіктерінен,иннервацияның бұзылуы(шонданай нервісінің созылмалы невриті),созылмалы нервтік-психикалық бұзылыстар,инфекциялық аурулар.Патогенезі:сырттан жоғарыда аталган этиологиялық факторлар ұзақ әсер еткенде қан тамырлардың спазмы салдарынан тамыр қабырғасының органикалық өзгерісі пайда болады.Спазм салдарынан vasa vasorum қысылып қан тамырлардың қоректенуі бұзылады және эндотелийдің деструкциясы болады.Ал эндотелий қабатынан айырылған қан тамырлар жұқарып онда тромбтар түзіледі.Ауырсыну салдарынан гуморальді өзгерістер – қан ұюдың жоғарылауы,гиперадреналинемия болып,тромб түзілу процесі үдейді.Түзілген тромб артерия саңылауын тарылтып облитерацияға әкеледі.Клиникасы:баяу дамып алғашқыда бір жақты зақымдалумен шектелуі мүмкін н-е екі аяқты да қамтиды.Клиникалық ағымында 3 сатысы бар:1.перемежающая спазм сосудов

2.үдемелі трофикалық бұзылыстар,3.аяқ-қолдың гангренасы.1-сатыда:ауырсыну-алғашқыда тек жүргенде ,кідіріс жасап жүру(перемежающая хромота) болады.Саусақтардың парестезиясы,балтыр ж/е табан б/е-нің тырыспасы,аяқтардың суыққа сезімталдығының жоғарылауы.2-3 сатыда ауырсыну тұрақты болады ж/е интенсивті болуынан науқас аяғын мәжбүрлі түрде төмен түсіріп жатуға мәжбүр болады.Қарауда аяқ терісінің бозаруы мен цианозы,көгерген дақтар,құрғақ,түктердің болмауын көреміз.Пальпацияда Б/е-дің семуі,пульсацияның жогалуы,терісінің суық болуы.Оппель симптомы-аяқты көтерген кезде саусақтардың бірден бозаруы және қайта түсіргенде тері көрінісі “мәрмәр” сияқтаны,гиперемия байқалады.2-сатыда табан терісі жұқарып,құрғйды,дөрекіленеді.Тырнақтар деформацияланады.Тері сезімталдығы жоғарылап тез жарақаттанып жазылуы ткжклкді.3-сатыда аяқ саусақтарынан басталатын некроз байқалады.Диагностикасы:осцилография-тері темп-сын өлшеу,реовазография,капиляроскопия,артериография.Зақымдалған аяқ сүйегінін рент-да остеопороз,кортикальді қабатының жұқаруы.Емнің мақсаты:1)ауруға алып келетін факторларды жою,2)артерия спазмын шақыратын себептерді жою,3)артериялардың спазмын жою және коллатеральді қ.т-ды жақсарту арқылы қан айналымын реттеу.

8.Сан жарығы.Этиология,патогенез.Клиникасы,диагностикасы.Емнің принциптері.Сан жарығы-сан өзегінен шығып,шап байламының проекциясынан төмніректе орналасады.Этиологиясы жамбастың анатомиялық құрылымына байланысты болғандықтан ,сан жарығы әйелдерде көп кездеседі.Жетілуіне байланысты сан жарығы 3 сатыдан өтеді:бастапқы -жарықтық томпаю ішкі сансақинасынан шықпайды;каналдық-жарықтық томпаю тамырлар маңында болып беткей фасциядан шықпайдыж/е скарп үшбұрышының тері асты май қабатына енбейді;толық-жарық бүкіл сан каналынанөтеді.Бастапқы және каналдық сатысында анықтау қиын.Клиникасында шапта,іштің төменгі бөлігіндегі,санның жоғарғы аймағында жүргенде ж/е физ.жүктемеде ауырсыну.Толық сатысында –сан қан тамырларынан медиальді жерде жартылай шар түріндегі томпаю. Диагностикасы:клиникасына байланысты анықталады.Емі:оперативті-кіру жолына байланысты сандық және шаптық түрі бар.Бассини опер-сы.Операциялық доступ санның сыртқы саңылауынан.Тері шап байламына параллельді ж-е төменіректен жасалады.Семіз адам болса науқасқа жөтелуін н-е күшенуін сұрап жарықты анықтаймыз.Жарық қапшығын май тінінен ж/е фасциальді қабықшалардан тазартамыз.Жарық қапшыгын жоғары көтеріп ,тесіп , тігіп кеседі.Жарық қақпасын шап ж/е шат байламдарымен қосып тігеді.Сан венасын қыспай 3-4 жіп салады.

Руджи-Парлавеччио опер.Тілік шап байламынанжоғары және парал-ді жасаймыз.Сыртқы қиғаш б-е-тің апоневрозын кесіп, шап аралығын тазартамыз.Көлденең бағ-та көлденең фасцияны кесеміз де жарық қабының мойнын тауып,ішіндегісінен тазартамыз,мойын аймағынан тігіп кесіп тастаймыз.Ішкі қиғаш, көлденең б/е көлденең фасция ж/е шат байламдарымен қосып тігеді.

9.Бауыр эхинококкозы.Этилогия,патогенез.Клиника,диагностика,емі. Эхинококкоз-эхинококктық кисталардың пайда болуымен жүретін гелминтоздар.2түрі кездеседі:гидатидознды ж/е альвеолярлы.Этиопатогенез:Echinococcus dranulozuz –дың личинкалары.Оның негізгі иесі ит,аралық иесі адам,ірі қара мал.Адам организміне сумен,көкеніспен,сүт,ет арқылы беріліп аш ішектің қабырғасынан өтіп қан және лимфа айналысына түсіп бауыр мен өкпеге жетеді.Алғашында папазит іші сұйықтыққа толы көпіршік тәрізді болып,2-3 см-ге сыл сайын өсіп отырады.Гидатида ішкі герминативті ж/е сыртқы хитинді қабаттардан тұрады.Бауырға жеткенде бауыр тінінің реакциясынан олардың сыртында тығыз фиброзды қабық түзіледі және сол арқылы бауырға ажырамастай болып жабысып тұрады.Клиникасы:көптеген жылдар бойы симптомсыз өтеді.Тек гельминттер үлкен өлшемге жеткенде –оң жақ қабырға астында,эпигастр аймағында тұрақты тұйық,сыздап ауырсыну.Қарағанда кеуде ж/е кұрсақ қуысының ісінуі,оң жақ қабырға астының томпаюын көруге болады.Пальпацияда:эластикалық дөңгелек ісік тәрізді түзілістер(эхинококк колемі үлкен ж-е бауырдың төменгі бөлігінде орналасса),Тірі паразитке аллергиялық р/я-есекжем,диарея;Ірі кисталармен он екі ішек пен тоқ ішектің жаншылуынан ішек өтімсіздігі.Артерия жаншылса портальді гипертензияға алып келеді.Диагностиксы:науқастың эндемиялық аймақта болуын анықтау,20%ж/е одан да жоғары эозинофилия,серология,ИФА.Шолу рентгенографияда диафрагма күмбезінің жоғары тұруы.Радиоизотопты зерттеу-кисталар проекцияланған жерде изотоппен толу дефектісін көреміз.КТ-да дөңгелек ашық түсті түзілімдер анықталады.УДЗ.Емі-хирургиялық-эхинококкэктомия.Кистаны жармай немесе хитинді ж/е герминантты қабатымен бірге кистаны пункциялап алып тастайды.Кистаны алып тастағаннан соң фиброзды қабықты 85% глицерин ерітіндісімен өңдек кк.Қазіргі таңда УД ж/е КТ-бақылау арқылы кистаға пункция жасап ішіне паразиттерге қарсы препараттар енгізу кең қолданылады.

10.Өңештің тыртықты тарылуы.Этиология ,патогенез.Клиника,диагностикасы(әдістер,рентгенологиялық симптомдар).Емі.Этиология:химиялық зақымдалулар-байқаусыз н-е өз-өзіне қол жұмсау кезінде қышқылдар(сірке,күкірт,тұз қ.),сілтілер(каустикалық сода,мүсәтір спирті),ауыр металдармен улану,ацетонмен улану.Патогенезі:сілтілер колликвациялық некроз салдарынан б/е –те белоктарды ыдыратып,сілтінің тереңге диффузиясына әкеледі.Кышқылдар-күйдіруші мен денатурациялық әсер көрсетіп коагуляциялық некрозға әкледі.Күйіктен соң 4-5 аптадан соң грануляция тыртықпен ауыса бастайды.Тыртықтық стриктуралар түзіледі.Клиникасы:Стриктуралар көбінде физиологиялық тарылуларда болады.Тыртықтың жоғарғы бөлімі кеңіп,жұқарады.Тыртықтық тарылу толық,толық емес,қысқа,ұзын болып бөлінеді.Негізгі белгі-регургитация ж/е гиперсаливациямен сипатталатын дисфагия.Диагностикасы:өңеш пен асқазанды рентгеноконтрастты барий сульф. ерітіндісімен зерттеу.Мұнда өңештің әркелкі тарылуын,облитерациясын,стриктуралық аймақтың әркелкі тісшеленген контурын,рельеф деформациясын,супрастенотикалық кеңею.Эзофагоскопия-тарылу дәрежесін,формасын анықтауда кк.Емі –циркулярды резекция жасап-эзофагоанастомоз жасау немесе жергілікті(до 3 см стриктура),сегментарлы,тотальді өңеш пластикасы.Сегментарлы пластика-ток не ас ішек трансплантаттарынан жасалады.