3. Балалар тағамының өнімдерін таңбалау

Тұтыну тауарларын таңбалалу арқылы бірнешебірнеше үрдістер қалыптасып МЕСТ талаптары орындалады, сонымымен қатар стандартты қаптаулар жүзеге асып, балалар тағамын дайындап шығарады. Бұл талаптардың міндетті сипаты болады, демек оларға сәйкес келмейтін ақпараттар арқылы таңбалап, негізгі балалар тағамы дайындалып қапталады.

Балалар тағамын қаптап таңбалау арқылы келесідей ақпараттар болады, демек:

- өнімнің атауы, түрлері берілген, атқаратын қызметі берілген (балалардың жасы мен тағамы);

- атаулары мен дайындап шығарушының мекен жайлары (қаптаушы, экспортер, импортер);

- елдің аты мен шыққан жері;

- дайындап шығауршының тауарлық аты;

- нетто салмағы ( г) немесе көлемі (дм³);

- ингиридиент құрамы (компоненттер тізімі, олардан дайын өнім алынады);

- тамақ құны, мазмұны мен өнімдегі маңызды заттар болады, сонымен қатар энергетикалық құндылығы беріледі;

- стандарт немесе ТУ, сына байланысты қойылады;

- сақтау мерзімі;

- жарамдылық мерзімі, демек шығарылған күні мен сақтау күні беріледі белгіленеді;

- дайындау әдістері;

- сәйкестік белгісі.

Тұтынушының таңбалық ақпараттарымен қатар қосымша ақпараттар беріледі, демек жарнамалық немесе басқа сипаты болады. Көптеген жағдайларда бұйымның көрінісі қалыптасып, түстері, дайындау әдістері, ашып қаптау, қосымша ақпараттық белгілері (штрихты кодтар, тіркеу білгісі, ассортименттену белгісі), байланыс телефоны, фирманың атаулары, фирманың атауы көрсетіледі. Қосымша анықтамалық мазмұнды ақпаратардың құрамында: «омыраудағы балаларға тамаша қоректену тағамы болып табылады, демек ана сүті болып табылмайды»,дайындап қаптау мерзімідері көрсетілген.

Кейбір фирмалар, мысалы «Нестле» компаниясының ақпаратын көре отырып, құрылған күні, көре отырып, құрылған күні, сапасы, мерзімі, фирманың аты, елдіғ аты көрсетіледі. Демек жарнамалу үшін таңбалану жүреді.

Тасымалдаушы ыдыстарды таңбалау арқылы негізгі ақпаратар беріліп, тұтынушының таңбасы арқылы өнімнің атаулары беріледі. демек тауарлық белгісі қойылады. Демек дайындап шығарған елдің атаулары мен фирманың аты жазылады. Тасымалдау таңбасында тұтынушы ақпараты болады (ингредиенттер, тамақ құндылығы, дайындау әдістері). Осы ақпараттарға жаппай брутталар беріліп, тұтыуншының сұраныс бойынша қапталады, демек манипуляциялық белгілер МЕСТ «Жүктерді таңбалау» талаптарына сай келеді.

Дәріс №6

Балалар тағымының сүт өнімдері Сұйық және паста тәріздес сүт өнімдері

Өндірістердің дайындау әдістері мен өнімнің құрамына байланысты сұйық сүт өнімдерін екі топқа бөлеміз: залалсыздандырылған тәтті және қышқыл.

Тәтті залалсызданған қоспалар сиыр сүтінің қоспаларынан дайындалады, демек құрамы әртүрлі құрамдас бөліктерден тұрады, оған кілегейлер жатады. осы өнімдер гомогенденіп, жоғары температураларда дайындалып өңделеді. Олар үздкісзі игеру мен тұтынуға арналған, сондықтан жасанды және аралас тамақтану кезінде қажет. демек балалардың қосымша тағамы болып табылады. баланың денсаулығына арналған тағам бала дүниеге келген күннен бастап беріледі. өндірістік шығарылымдарға келесідей залаласызданған қоспалар жатады: «Малютка», «Малыш» (күрішті, қарақұмықты және сұлы ұндары), «Виталакт» сүті, «Молочко», «Алеся», «Бэби-Милк», «Новолакт» және т.б.

Қышқыл сүтті қоспалар тәтті қоспаларды арнайы бактериалды ашытқылармен ашыту арқылы дайындап шығарады. Қышқыл сүтті өнімдер балалар тағамының ішінде ерекше орын алады. Олардың баланың ерте жасынан бастап қолданылып, шамамен 70% рационды құрайды.

Осы өнімдердің емдік және диеталық құрамы негізінен микробиологиялық белсенді және бағытты үрдістер кезінде орындалып, ашытқы микрофлораның пайдалы құрамы анықталады. Микроорганизмдердің өміршеңдік үрдісі кезінде ашытқылар өнімдерге жиналып, биологиялық белсенді заттар жиналады: сүтті және органикалық қышқылдар, дәрумендер, ферменттер, бос аминқышқылдар, антибиотикалық заттар. Осы компоненттер арқылы қышқылсүтті өнімдер жеңіл ашытылады. Қышқыл сүтті өнімдерді қолданғанда ас қорыту жеңілдеп, ішек ферменттері жақсартылып, асқазан сөлі артып, секрециялану жүреді. демек ішек микрофлорасы қалыптанады.

Гуманизизацияланған «Виталакт» сүті биологиялық толық қанды сұйық сүт өнімі арқылы берілген, демек жасанды және аралас бала тағамы болып табылады. демек бала дүниеге келген күннен бастап қолданылады. өнім екі түрде шығарылады: «Виталакт-ДМ» және «Виталакт байытылған». Оларды сиыр сүтінен алып, оған құрғатылған кальциленген сүт қоспаларын қосамыз (қманизацияланған қоспалар СГД-2), сүт, күнбағыс немесе жүгері майы, А және С дәрімендері. «Байытылған Виталакт» өнімін дайындау кезінде қосымша аминқышқылдарын L-цистин мен кешенді С және Р дәрумендерін енгізіп қосамыз.

Залалсызданған «Малютка» және «Малыш өнімідері сұйық сүт өнімі болып табылады, демек ана сүтіне жақын, көміртегілік, майлы қышқылды дәрумендерге бай өнім болып табылады. Олар үздіксіз тұтыну мен жасанды және омыраумен қоректендіру кезінде қосымша тағам ретінде беріледі. екі айлық балаға ( «Малютка» қоспасы) және бір жасқа дейінгі («Малыш» қоспасы) балаларға беріледі. оларды сиыр сүтінің қоспасынан даярлап шығарады, демек гомогенденуге ұшырап, жоғары температураларда өңделеді (100⁰С жоғары).

Қолдану өнімінің құрамдыс құрамына байланысты сұйық залалсызданған қоспалардың келесідей түрлері дайындалып шығарылады: «Малютка» залаласыздандырылған қоспа, «Малыш» өнімі күріш ұнынан жасалған, демек залаласыздандырылған қоспа болып дайындалады.

Қолданылатын компоненттерге байланысты келесі стерилденген сұйықтық қоспа шығарады: стерилді қоспа «Малютка»,күрішті ұнды стерилді қоспа «Малыш»,қарамықты ұнды стерилді қоспа «Малыш» және де сұлы ұнды стерилді қоспа «Малыш».

Залалсызданған дәруменді сүт, β-каротинмен залалсызданңан сүт. Өнімді сиыр сүтіне А және С дәрумендерін қосумен жасайды келесі гомогенизациялау мен жоғары температуралы өңдеумен (100⁰С жоғары) . Ол 8 айлық балаларға арналған.

Дәруменді сүт жасау кезіндегі дәрумен мөлшері келесідей (1л өнімге): A – 0,3 мг, С – 20 мг.

Ацидофильді қоспа «Малютка» және «Малыш». Ацидофильді қоспа «Малютка» және «Малыш» - бұл көпкомпонентті қышқыл сүт өнімі,құрамы бойынша ана сүтінің құрамына ұқсас және де ерте кездегі бүлдіршіндерді жасанды және дүрегей қорктендіруге арналған.

Ацидофильді «Малютка» қоспасы бүлдіршіннің алғашқы күнінен бастап екіайлық шағына дейін қоректендіруі үшін ұсынылады,ал Ацидофильді «Малыш» қоспасы екіайлық кезінен бір жасқа дейін.

Ацидофильді «Малютка» және «Малыш» қоспасын сиыр сүтінен және ұаймақтан жасалынады қантпен А, D₂, Е, С, РР, В₁, В₂, В₆,дәрумендер,фолацина,понтатендік қышқыл немесе балаларға арналған диеталық ұннан (ацидофилді қоспа үшін «Малыш»).

Балалар айраны әр түрлі жастағы балаларды тамақтандыруға арналған ең әйгілі қышқыл сүт өнімі. Балалар айраны жоғары температуралы өңдеуге ұшыраған, өсімдік майлары мен дәрумендермен немесе бұл қоспаларсыз сиыр сүтінен жасалады.

Бұл өнім ерте кездегі балаларды қоректендіруге арналған (6 айдан бастап ) жасанды немесе аралас қоректендіруде.

Балалар айраны 3 түрде жасалынады:балалар айраны, байытылған балалар айраны, дәруменделген балалар айраны.

Қарапайым айраннан балалар айранының айырмашылығы ең жоғары сапалы сүттен жасауынан және де тазалық ережелерән қатаң ұстанғаннан. Дайын өнім қышқылдылығы төмен және санитарлық-тазалық көрсеткіштері жоғары болады.

Байытылған және дәрумендірілген айранды дайындағанда сүтке қоспалар қосады(өсімдік майлары,майеріткіш Е дәрумені, суеріткіш дәрумендер – С,РР, В₁, В₆)

«Виталакт қышқыл сүті». Сүт өнеркәсібінің кәсіпорындары «Виталакт қышқыл сүтін» өндіреді ВК-1 табиғи шикізат көздерін майлы қышқылды қолдануды ( өсімдік майы, сүтті сарсу концентраты, сүт ) сонымен қатар ерте кездегі сау және аурушаң балаларға арналған, «Виталакт қышқыл сүті» ВК-2 1 жастан 3 жасқа дейінгі аралықта диеталық қоректенуге және «Виталакт қышқыл сүті» ВК-3 мектепке дейінгі жастағы балаларға сонымен қатар диеталық қоректенуге арналған.

Өнім биологиялық сарсумен, темірмен, микроэлементтермен, В дәрумендер тобымен, құрамындағы цистин үйлестірілген, А және С дәрумендерімен байытылған.

Балалар сүзбесі. ДБаланың төрт немесе бес айлық кезінен кейін толық қамды тамақтануы үшін ана сүті мен оны алмастырушыларынан басқа қоспалар береді. Ерте жастағы балалар үшін ең жақсы аөуыз қоспасы ол сүзбе. Детский творог представляет собой пастообразный белковый кисломолочный продукт. От обычного детский творог отличается тем, что имеет более низкую кислотность, повышенное содержание влаги и более высокие санитарно-гигиенические показатели.ақ сүт өнімдері

Балалар сүзбесін 0 ден 6⁰С дейішгі температурада техгологиялық үдерістің аяқталуынан бастап 36 сағаттан көп ұстамайды.