Ұн, кебек, нан

Бүйрек және атеросклерозебен ауырған кезде белокпен,В топ витаминімен, тағамдық талшықпен, лецитинмен және басқа да фосфолипидпен соялық ұнға және ұн өніміне қосада.

Бидай кебегі тағамдық талшыққа бай, В топ витаминімен,К,Мg емдік кулинарияда ұн өніміне ,ботқаға, сорпаға, етке, балыққа, жеміс-жидекке, витаминді напиток үшін қолданады. Оларды диетада гипертоникалық ауру кезінде,сахарный диабет,атерослероз,семурі,іш ауруында, бүйрек тасы ауруларында колданылады. Кебе крахмалдан жуып қолданғанда қант диабеттен,бүйрек ауруынан,май басудан комектеседі.

Диетикалық тамақтануда ақ және қара бидай наның әр түрлі сорттары қолданылады,және де арнайы(диетикалық) сорт ,бұл сорт белгілі аурумен ауратынға ойластырылып шығарылған (мысалы тұзсыз нан,наның құрамында бластикалық заттың көп мөлшерде болуы,семіру,қант диабеті).

Ас қазан ауратындарға кешегі қатқан нанды қолдану керек.

Жемістер және дәндер

Жеміс жидектер диетикалық тамақтануда өз орындарын тапты.Емдік қаситі қара смородина,малина, итмұрын, асқабақ, қара өрік, аскөк, пияз және т.б көрсетеді.Кеген жеміс жидектер суда еритін виаминдер көзі болып табылады,минералды тұз,ферменттер,органикалық қышқыл,дубильді заттар.Дәндер мен жемістер сарысуды,холестеринді шығаруға көмектеседі.Өсімдіктердін қабықтарында пектинді заттары болады (полимеры, состоящие из галактуроновых кислот),ол ісінген кезде организімде қиын еритін органикалық және бейорганикалық токсин түзеді (радионуклидами, тяжелыми металлами и т.д.).Пектинді заттардын адсорбент таксиніне әрекет етуі карбоксил тобына байланысты.

Жапырақты аскөк (петрушка, шпинат, щавель, жасыл пияз және т.б.) көп мөлшерде витамин С,Е,К болуымен және кей бір В(пиридоксин, фолиевая кислота, инозит) витамин тобымен ерекшеленеді.Атеросклероз кезінде аз мөлшерде жапырақты аскөк қолдану керек.Бұнда көп мөлшерде шавель қышқылы (до 400 мг%) болғандықтан Ғе және Са жетіспеген организімге тағамға қосуға болмайды.

Тұздалған қырық қабат емдік қасиеті бар.Ашу кезінде асқазан ферментіне әсері бар.Шырыны секркт безінің жұмыс істеуіне стимул береді.Сахарный диабетпен ауыратын адамга ішуге болады.

Емдік тамақтануда түсі бар капуста қолданады. Құрамы 70% аскорбин қышқылы; 1,4% Ғе; 0,1% В1 витамині.

Картошка белогі қаныққан болып келеді бірақ та мал етіне қарағанда 8-12 есе аз.Зерттеу бойынша шикі картошкада пепсин ингибиторы бар,сол себептен картошка шырынын диетада,язвада,гастритта қолдануға болады.

Басқа тамырлы типтерде (свекла, морковь, брюква және т.б.) пісірілген турде қолданылады.Көбісінде 7%-дан арты. қант болады,миниралды заттар,бетаин холейн синтезіне қажет.Бетаин және холин бүйректе май пайда болуына тежеу береді.

Редька, брюква, редис, лук, чеснок және басқа да көкөністер құрамында эфирлі май,фитонцит(дефензонат, синигрин, аллицин, сативин). сарысуды шыгарады.Көбінесе антибиотикті әсері көп.Көкөністер язвамен,гастритпен,бүйрек ауруымен ауратындарға теріс көрсеткіш береді.

Тыква құрамында Ғе және К көп болғандықтан қан айналудва және несеп ағарда қолданады.Тыкваның дәндері құрт болған жағдайда қолданады.

Огурцы,дыни,арбуз құрамында көп мөлшерде су,К,аз мөлшерде Na болғандықтан несепағарға көмегі көп.Арбуз бен дыняда 015% фолейн қышқылы бар.Огурецта тартарлы қышқыл бар.

Бобовы белок пен комірсу ортасы.Бобов белогы-легумин аз қаныққан,жануар белогына,құнды аминқышқылына қарағанда,трипофанға,метионинге,лезинге қарағанда. 0,714% триптофана,; 0,927% метионина 1, 826% метионина лизина, бұл деген сиыр етинен 3; 1,9; 1,1; есе көп.