3.Психология ғылымының басқа ғылымдармен байланысы

Психологиялық мәліметтердің басқа ғылымдарда қолдану және керсінше психология оларды нәтижесін қаншалықты шамада қолдану құзырлігін, психологияның ғылымдар жүйесінде алатын орнына байланысты. Қандай да бір тарихи кезеңдегі психологияныңалатын орны психологиялық білімдердің даму деңгейін, өзінің жетілу үлгісін, жалпы философиялық бағытын айқын көрсетеді. Псих-қ білімнің даму ерекшелігі, псих-ң басқа ғылымдармен байланыста болуына ғана тәуелді болмайды. Олар қоғамдық тәжірибе талаптарының күшеюіне байланысты анықталады. Алғашқыда псих-я теориясы басым пән болғаны белгілі. Ал қазір ол өзінің танымдық орнын сақтап, өнеркәсіптегі, мемлекетті басқарудағы, білім беру жүйесіндегі, денсаулық сақтаудағы, мәдениеттегі, спорттағы, және т.б. кәсіби практикалық іс-әрекеттің саласы болып қалыптасуда.

4.Психология ғылымдарының салалары

Психология ғылымдар жүйесінде маңызға ие және бірнеше функциялар атқарады. Психология тек қана теория емес, инженерия практикалық психологияның мәнділігін құрайды. Егер арнайы білімаі бар инженер ғылымның практикаға негізделуін қамтамасыз етсе, практик пасихолог, ол да инженер, бірақ техника емес, адам аймағындағы инженер.

Психологияның негізгі міндеті – психологиялық мәселелерді шешу. Бұл мәселелерді шешу психологияның барлық стратегиялық жүйелерінде: теориялық психология, қолданбалы психология және практикалық психологияда жүзеге асырылады.

Бір кездері әлеуметтік психологияның қызметін адам психикасының заңдылықтарын танумен шектеді. Педагогикалық психология өкілі Максим Григорьевич Рубинштейн ХХ ғасырдың басында «психологияның мақсаты – адам жанын объективті білу»,-деп түсіндірді. Психология психиканы жетілдіру, психиканы жақсарту сұрақтарын қарастырмайды, ол ештеңкені бағаламайды, психикаға қатыстының барлығы психология үшін зерттеу объектісі болып табылады. Ол данышпандылықты тек мәлімет ретінде қарастырады. Бізге психология данышпандылықты, талантты қалай жасауды, жетілдіруді психологиялық мағынада үйретпейді. Бұдан шығатын қорытындылар психология шегінен шығып жатады және психология оған құзыретті емес. Осыған байланысты әлеуметтік позициялар психологиялық қорытындылар мен психология саласында құзыретті емес адамдардың жауына мүмкіндік береді. Адамның жан дүниесі жайлы қорытынды жасау мен психологиялық білімі жоқ адамдардың айналысуы мүмкін емес. Сонымен бірге психологиялық білімдер күнделікті өмірде және адам туралы ғылымдар аумағында аз қолданыс табуда.

5.Байқау және оның түрлері

Белгілі жоспар бойынша жүйелі түрде біраз уаыт бойына зерттелуші адамның психикалық ерекшеліктерімен қадағалауды байқау әдісі деп атайды. Байқау ,әдетте, табиғи жағдайда ,зерттелуші адамның әрекетіне әдейі араласпай-ақ жүргізіледі. Осы әдіс арқ зерттелушінің мимикасын, сөз реакцияларын, түрлі қозғалыстарын, мінез-құлқын, жалпы әрекетін байқауға болады. Сондай-ақ адамның ерік күші , сезім ерекшеліктері, темпераменті де байқау әдісі арқ ажыратылады. Байқау әдісі нәтижелі болып шығуы үшін қолданылатын қажетті кейбір шарттар:1)Б ұзақ уақыт бойына жүргізілуін және бір фактінің өзі бірнеше рет қайталанып зерттелуін қамтамасыз ету; 2) зерттелетін объектіні айқын белгілеу және байқаудың мақсатын түсіне білу қажет; 3) байқалған фактілерді сол сәтте жазып отыру, зерттелушінің сөз реакцияларын стенографиялау; кейін оған мұқият талдау жасау;басты фактілерді іріктеп алу осы әдіске қойылатын негізгі талаптардың бірі.