66. Мативацияның биологиялық формасы, олардың филогенезде дамуы

Мотивация-бұл жеке тұлғаның немесе топты ішкі немесе сыртқы әсерлер ықпалынан өз қажеттіліктерін қанағаттандыру және ұйымның мақсатына жету процесі.Мотив-адамды айқын әрекеттерге шақырады. Мотив адамның ішінде болады, арнайы мінез-құлығы болады,адамның сыртқы және ішкі күшіне әсер ететін факторларға тәуелді болады,сонымен қатар оған параллель әрекет ететін мотивтерге де тәуелді.Адам өз мотивіне ықпал ете алады, көтермелей алады немесе кеейбір бәсекелестіктерді алып тастай алады.Мотивациялау адамды белгілі бір мотивтер туғызып, олар адамға белгілі бір іс-әрекет жасататын процесс.Мотвациялау адамды басқару негізі болып табылады. Мотивация іздеу объектісіне байланысты 2негізгі түрге ьбөлуге болады:1) адамның сыртқы ортадағы әрекетінен туылатын процесс. 2)мотивациялық құрылымды қалыптастыру.мотивацияның екінші түрін жүзеге асыру үшін көп жігерлік және ақыл керек.Себебі мотивациялаудың екінші түрі біріншісіне қарағанда нәтижесі жақсы болады.

76. Ж.Пиаженің операцоналды интелект теориясы

Онтогенетикалық даму ағымы, Пиаже айтуы бойынша негізгі функция динамикалық процесссияқты өзгермейді, тұқымқуалаушылықпен бекітілген, тәжірибе және мазмұнға байланысты емес.функцияға қарағанда айырмашылығы , құрылым әр даму кезеңінде, өмір процесінде қалыптасады, ол мазмұны мен тәжірибеге , сапалы ерекшелігіне байланысты болады.сенсомоторлық кезең алғашқы 2 жылды қамтиды. Сөйлеу қабілеті мен түсінік қалыптаспаған, ал іс – әрекет қабылдау мен қозғалыс арқылы ғана жүзеге асады. Келесі кезең перцептивтік интеллекте түсінік арқылы ойлайды. Ең соңғы интеллектуалды дамудың жоғарғы кезеңі – формальды операция жасөспірім нақты объектіге байланыстылығын жоғалтады, енді ол үлкендерше ойлай бастайды.

77.А.Н.Ленттьевтің іс – әрекеттік және д.Б.Эльконеннің жас кезеңдері теориялары

Жас кезеңдері негізгі даму заңдылықтарымен анықталады. Отандық психологтар бала дамуының әрқайсының өзіндік ерекшелігін, кезеңнің әлеуметтік даму жағдайы және жетекші іс – әрекет түсініктерімен анықтайды. Жетекші әрекет түсінігі А.Н.Леонтьев еңбектерінде ашылған. Әрбір жас кезіне сәйкес іс – әрекет түрі сәйкес келеді, ол баланың жеке басының дамуына және қалыптасуына, танымдық мүмкіндіктеріне әсер етеді. Психологиялық – педагогиялық ғылымның тереңдетіліп дамуына байланысты, жас кезеңдер де зерттелуде. Бұған Элькониннің еңбектері дәлел бола алады. Элкониннің жас кезеңдері:1)нәрестелік жас туғаннан кейін- 1жас. Жетекші әрекеті – эмоционалды қарым – қатынас. 2) сәбилік кезең 1-3 жас. Жетекші әрекеті-заттық әрекет.3)мектептегі жасқа дейінгі кезең 3-7жас. Жетекші әрекеті- рольдік ойын.4)бастауыш сынып оқушысы 7-14жас. Жетекші әрекеті-оқу.5)жеткіншілік жас 11-15жас. Жетекші әрекеті-қоғамда пайдалы іс – әрекет жүйесіндегі қарым – қатынас.6)балғын жастық шақ 15-17жас. Жетекші әрекеті- кәсіптік оқу.

78.Нәрестелік кезең

Нәрестелік кезең : туғаннан-1жас. Жетекші әрекеті- эмоционалды қарым-қатынас. Танымдық іс-әрекеті қатынасты тануға бағытталған. Баланың жаңа жағдайдаңы өмірін, оның бойына туа біткен механизмдер қамтамасыз етеді.жаңа туған нәрестеден қорғаныш реакциясынан басқа тітіркендіргіштермен жанасу реакциясында байқауға болады. Тағы да нәрестелік шақта мынадай бірқатар реакциялар байқалады: ему рефлексі-бала аузына салған нәрсені сора бастайды;жармасу рефлексі-алақанына бірдене тиіп кетсе, ол жармасу реакциясын қоздырады;итеру рефлексі-еңбектеу және т.б. бала бойындағы шартсыз рефлекстер мінез-құлық, адамдық формаларынығ пайда болуын қамтамасыз ете алмайды.