
- •1.Психология пән міндеттері.
- •2.Психология ғылымының дамуы
- •3.Психология ғылымының басқа ғылымдармен байланысы
- •4.Психология ғылымдарының салалары
- •5.Байқау және оның түрлері
- •6. Эксперимент және оның түрлері
- •7.Қосалқы әдістер: тест,анкета,интервью,әңгімелесу,әлеуметтік өлшем әдісі.
- •8. Ми және психика.
- •9. Психиканың пайда болуы
- •10.Жүйке жүйесінің құрылымы
- •11.Жануар психикасының дамуы
- •12.Адам санасының дамуы
- •13.Сананың ең жоғарғы даму сатысы
- •14.Психика және сана эволюциялық дамудың жемісі және нәтижесі
- •15.Сананың дамуындағы еңбектің ролі
- •16.Сана және тіл
- •17.Зейін туралы түсінік
- •18.Зейін түрлері
- •19.Зейін қасиеттері
- •20.Түйсік туралы түсінік
- •21.Түйсік түрлері
- •22.Түйсік заңдылықтары
- •23.Қабылдау туралы түсінік
- •24.Қабылдау ерекшеліктері
- •25.Қабылдау түрлері
- •26.Уақытты және кеңістікті қабылдау
- •27.Байқау және байқағыштық
- •28.Ес туралы түсінік
- •29.Ес түрлері
- •30.Ес процестері
- •31.Ойлау туралы түсінік
- •32.Ойлау түрлері және формалары
- •33.Ойлау операциялары
- •34.Сөйлеу туралы түсінік
- •35.Сөйлеу түрлері функциялары
- •36.Қиял туралы түсінік
- •37.Қиял түрлері.Олардың жасалу тәсілдері
- •38.Эмоция және сезім туралы түсінік
- •39.Жоғары сезімдері
- •40.Күрделі эмоциялар
- •41.Ерік туралы түсінік
- •42.Ерік сапалары
- •43.Темперамент туралы түсінік
- •44. Темперамент типтері
- •46.Мінез бітістері
- •47. Мінездің құрылымы
- •48. Қабілет туралы түсінік
- •56. Л.С. Выготскийдің мәдени – тарихи теориясы
- •57. Зейінді зерттеудегі п.Я.Гальперин еңбегі
- •65. Стрес мәселесі
- •66. Мативацияның биологиялық формасы, олардың филогенезде дамуы
- •76. Ж.Пиаженің операцоналды интелект теориясы
- •77.А.Н.Ленттьевтің іс – әрекеттік және д.Б.Эльконеннің жас кезеңдері теориялары
- •78.Нәрестелік кезең
- •79.Сәбилік кезең
- •83.Жеткіншек жас
- •84.Балғын жастық кезең
- •85.Ересек жас
- •91.З.Фрейд бойынша адам тұлғасының моделі
- •92.Психикалық дамудың кезеңдері
- •93.Психоанализ теориясының мәні
- •94.Жас кезеңінің анықталуы
- •95.Д.Б.Эльконин бойынша жас кезеңінің бөлінуі
- •96.Жас кезеңге байланысты ұғымдар
1.Психология пән міндеттері.
Адам танымының жеке бір саласы ретінде кез келген ғылымның өзі зерттейтін ерекше пәні болады. Жалпы айтқанда, психологияның зерттейтін пәні - психика. Психология ғылым ретінде психиканың әр түрлі құбылыстарын зерттеу және түсіндіруімен ғана емес, сондай-ақ олардың мәнін қорыта талдау және ашып көрсету, яғни солардың негізінде психологиялық құбылыстар мен процестердің себептерін, әрі олардың болашақта көрініс беретіндігін болжауға болатын белгілі бір заңдылықтарды ашып анықтаумен шұғылданады. Сонымен, Психология-психикалық құбылыстардың пайда болу, даму және қалыптасу заңдылықтарын зерттейтін ғылым. Дамудың қазіргі кезеңдегі психологиялық ғылыми пәндердің күрделі де тармақталған жүйесі болып табылады. Психология жеке салаларымен тығыз байланысты. Зерттеу обьектісі-адам. Психика - обьективті дүниенің субьективті бейнесі және мінез-құлық, жүріс-тұрыспен іс-әрекеттің зерттеушісі. Психологияның міндеттері. Психология алдында тұрған теориялық және тәжірибелік міндеттердің көпшілігіне байланысты қазіргі уақыттағы психология ғылымы қарқынды даму үстінде.
Психология ғылымының міндеті - психикалық әрекеттердің даму барысындағы заңдылықтарды зерттеу ( Жан құбылысын жете түсінуге мүмкіндік беру; Адамды тәлім-тәрбиеге ұмтылту; Психологияның басқа ғылымдармен байланысын ашу; Ғылыми шығармашылықтың әлеуметті мәдениетке байланыстылығын көрсету; Психология ғылымының қалыптасуын және жеке тұлғаның рөлін зерттеу).
2.Психология ғылымының дамуы
Психология-психика механизмдері мен заңдылықтарының фактісінің дамуын зерттейді. Психологияның тұңғыш келген жері ежелгі Греция. «Психология»термині гректің екі сөзінен тұрады: псюхе (жан), логос (сөз, ілім); «Жан туралы ілім» деген ұғымды білдіреді. Психология термині алғашқы да 16 ғ. пайда болды. Бастапқы да ерекше сезімді психикалық құбылыстар зерттеулерімен айналысты. Ол құбылыстар әр адамды өзін-өзі бақылау арқылы көре алады. XVII-XIX ғ. психиканың зерттеу сферасы көбейді. ХХ ғ. психикалық зерттеулер көптеген ғасырлар бойы жинаған құбылыстар айнасынан бөлінді және өзінің бастапқы жағын жоғалтты. ХІХ ғ. психология ғылыми білімінің жеке және әрі эксперименталды аймағы болып қалыптасты. Психология алдымен өзіне субьективті құбылыстарды, яғни адам және жануар психикасын зерттеді. Басқа құбылыстар адам мен адамдар арасындағы байланысты реттеп, олардың іс-әрекетін басқарды. Сонымен қатар психология адамдар арасындағы қарым-қатынасты, мінез-құлқын, олардың психикалық құбылысқа байланысын және оған тәуелділігін зерттеді. Психологияның дамуы 4 кезеңнен тұрады:1)психология-Жан туралы ғылым2)Психология-Сана туралы ғылым3)Психология-мінез-құлық туралы ғылым.Психология-Жан туралы ғылым. Психика жөніндегі алғашқы түсініктер Анимистік (барлық нәрседе де жан бар дейтін түсінік) сипатта болды. Әлемдік психикалық ой-пікірдің даму тарихы 2 кезеңге бөлінеді. Мұның біріншісі шамамен 2400 жылдай уақытқа созылып, көш басы (атақты философ) Аристотельден «О душе» трактатын жазып шығарды «ассоциация» ұғымын енгізді. (б. з. д. 384-322) басталатын ішкі тарих. (XVII) Психология-Сана туралы ғылым. Психологияның зерттеу пәні –сана деп қарастырды. Француз ғалымы Рене Декарт (1596-1650) (екінші кезеңнің басталуы) Ол тек ішкі ағзалардың жұмысы ғана емес, сонымен қатар ағзаның әрекеті-оның басқа сыртқы денелермен әрекеттестігі де жанды қажет етпейді дегенді көрсетті. Оның идеялары психология ғылымының кейінгі тағдырына ерекше ықпал етті. Декарт бір мезгілде екі ұғымды енгізді: сана және рефлексПсихология-мінез-құлық туралы ғылым. Бихебиоризм (ағылшынша-«мінез-құлық») бағытының негізін салушы американ психологы Дж Уотсон (1873-1958). 1913 жылы Уотсонның психологияны мінез-құлық жөніндегі ғылым деп қарастырған кітабы жарық көрді. Оған психика да емес, сана да емес, сырттан бақыланбайтын, адамның қозғаушы жауап қайтаруларының жиынтығы ретінде түсіндірілетін мінез-құлық енді.