- •Мазмұны
- •1 Дайындау тау-кен қазбаларын тіреу
- •1.1 Дайындау тау-кен қазбаларының пішіндері мен көлденең қималарының өлшемдері
- •1.2.1 Ағашты материалдар
- •1.2.2 Металл материалдары
- •1.2.3 Тұтқырлы заттар
- •1.2.4 Ерітінділер, бетон және темірбетон
- •1.2.5 Тасты материалдар
- •1.3 Дайындау тау-кен қазбаларының тіреулері
- •1.3.3 Тіреулердің түрлерін таңдау
- •1.3.4. Дайындау тау-кен қазбалары тіреулерінің конструкциялары
- •1.4 Жыныс массиві мен тіреудің әрекеттестік механизмі
- •2 Орташа қатты жыныстарда жазық қазбаларды жүргізу
- •2.1 Ұңғыма циклі
- •2.2 Бұрғыаттырма жұмыстары
- •2.2.1 Атылғыш заттар (аз) және аттырыс тәсілдері (ат)
- •2.2.2 Аз шығыны, теспелер саны және теспелік оқтамалардың мөлшері
- •2.2.3 Теспелердің кенжарда орналасуы
- •2.2.4 Бұрғылық машиналар және теспелерді бұрғылау
- •2.2.5 Теспелерді оқтау және аттыру
- •2.3 Қазбаларды желдету
- •2.3.1 Желдету схемалары және тәсілдері
- •2.3.2 Тұйық қазбаларды желдетудің шамашарттарын есептеу
- •2.4 Жынысты тиеу
- •2.5 Кенжараралық көлік
- •2.6 Қосалқы жұмыстар
- •2.6.1 Уақытша тіреулерді орнату
- •2.6.3 Рельс жолдарын төсеу
- •2.6.4 Кабельдер мен құбырларды төсеу
- •2.6.5 Жарықтандыру
- •2.6.6 Жеткізу жұмыстары
- •2.7 Тұрақты тіреулерді орнату
- •2.7.1 Кәсектік тіреуді орнату
- •2.7.2 Бүрікпе бетон тіреуін орнату
- •2.7.3 Қарнақты тіреуді орнату
- •2.7.4 Жыныстарды бекіндіру
- •2.8 Ұңғымалық жабдықтардың жиынтығы
- •2.9 Кенұңғымалық жұмыстарды ұйымдастыру және техника-экономикалық көрсеткіштер
- •2.10 Бұрғыаттырма жұмыстарын қолдана дайындау қазбаларын
- •2.10.1 Есептеуге арналған бастапқы мәліметтер
- •2.10.2 Жұмыс қиындығының үдірістерін есептеу
- •2.10.3 Дайындау қазбаларын жүргізудің техникалық көрсеткіштерін есептеу
- •3 Әр текті жыныстарда жазық қазбаларды жүргізу
- •3.1 Қазбалардың көлденең қималарының пішіндері және оларды жүргізу тәсілдері
- •3.2 Қазбаларды тар енсіз кенжарлармен жүргізу
- •3.3 Қазбаларды енді кенжармен жүргізу
- •4 Қазбаларды комбайндармен жүргізу
- •4.1 Ұңғымалық комбайндардың сипаттамасы және қолдану орны
- •4.4 Тұрақты тіреуді орнату
- •4.5 Желдету және шаңбасу
- •4.6 Жұмыстарды ұйымдастыру
- •4.7 Талдамалы әрекетті комбайындарды қолдана дайындау қазбаларын жүгізудің шамашарттарын есептеу
- •4.7.1 Есептеуге арналған бастапқы мәліметтер
- •4.7.2 Еңбек көлемдігі үдірістерін есептеу
- •4.7.3 Дайындау қазбаларын жүргізудің техникалық
- •5 Көлбеу қазбаларды жүргізу
- •5.1 Жалпы мәлімет
- •5.2 Көлбеу қазбаларды жоғарыдан төмен қарай жүргізу технологиясы
- •5.3 Көлбеу қазбаларды төменнен жоғары қарай жүргізу технологиясы
- •5.4 Сырғымаларды жүргізу
- •5.5 Пештерді жүргізу
2.2.1 Атылғыш заттар (аз) және аттырыс тәсілдері (ат)
Сақтандырмалығы бойынша барлық өнеркәсібтік АЗ 7 классқа бөлінеді. Бірінші класстың АЗ аттырыс жұмыстарын жер бетінде жүргізу үшін қолданылады.
Газдың бөлінісі бойынша қауіпті емес шақталардың жерасты тау-кен жұмыстары үшін қолданылатын АЗ сипаттамалары 2.1-кестеде келтірілген.
Газ бен шаңның бөлінісі бойынша қауіпті шақталарда үшінші класстың сақтандырмалы АЗ - аммонит АП-5ЖВ және төртінші класстың сақтандырмалы АЗ - аммониттер Т-19, ПЖВ-20 қолданылады.
Көмір тақталарын ашуда газдың қысымдық бөлінісі кезінде бесінші класстың АЗ - углениттер қолданылады.
Газ бен шаңның бөлінісі бойынша қауіпті шақталарда сақтандырмалы детонаторлар: ЭДКЗ-ОП (әрекеттілігі ләзде); ЭДКЗ-ПМ (әрекеттілігі мезеттік 15, 30, 45, 60, 80, 100, 120 миллисекунд кешеуілдікпен); ЭДКЗ-П (әрекеттілігі мезеттік 25, 50, 75, 100, 125 миллисекунд кешеуілдікпен) қолданылады.
Газ бен шаңның бөлінісі қауіпті емес шақтылар мен рудниктерде детонаторлар: ЭД-8-Э, ЭД-8-Ж, ЭД-1-8-Т (әрекеттілігі ләзде); ЭД-КЗ (әрекеттілігі мезеттік 25, 50, 75, 100, 150, 250 миллисекунд кешеуілдікпен) қолданылады.
2.1- кесте - Газдың бөлінісі бойынша қауіпті емес шақталардың жерасты тау-кен жұмыстары үшін қолданылатын АЗ сипаттамалары
АЗ |
Аттырыс жылуы, кДж/кг |
Теспедегі тығыздық коэффициент |
Оқтардың диаметрі, мм |
|
Түйіршіктелген және су толтырылған пластикалы АЗ |
||||
Игданит Гранулит М Гранулит С-2 Гранулит АС-4 Гранулит АС-8 Гранулит AC-4B Гранулит АС-8В Граммонит 79/21 |
3973—4061 3852 3939 4522 5119 4522 5233 3561 |
1,1 - 1,2 1,1 - 1,2 1,0 - 1,1 1,1 - 1,2 1,1 - 1,2 1,1 - 1,2 1,1 - 1,2 1,0 - 1,1 |
— |
|
— |
||||
— |
||||
—. |
||||
— |
||||
— |
||||
— |
||||
— |
||||
Оқталған АЗ |
||||
Аммонит 6 ЖВ № 3 тастақ аммонал № 1 тастақ аммонит (престелген) Детонит М |
4305 5684
5400 5786 |
0,85 0,80
1,15 0,80 |
32 36—45
36 28; 32; 36 |
|
Газ бен шаңның бөлінісі қауіпті емес шақтыларда қазбаларды жүргізу кезінде аттырманың отты, электрлі отты және электрлі тәсілдері және әрекеттілігі ләзде, мезектікті және кешеуілдікті электр детонаторлары қолданылады. Газ бен шаңның бөлінісі қауіпті шақтыларда аттырыстың тек қана электрлік әдісі және әрекеттілігі ләзде мен мезектікті электр детонаторлары қолданылады (15-тен 125 мс-ке дейінгі кешеуілдікті).