5. Жүк ауданының жобасын әзірлеу.

1. Қойма түрлерін және артып-түсіру механизмдерінің жабдықтарын таңдау

Бастапқы мәліметтердің негізінде әр жүктің түріне байланысты қойма түрлерін және артып түсіру механизмдерінің жабдықтарын таңдаймыз.

Қойма түрлерін және артып-түсіру механизмдерін жабдықтау түрін таңдаған кезде, техникалық экономикалық көрсеткіштерімен,жүктің сақталуын қамтамасыз етілулігімен және де осы саладағы жаңа жетістіктермен басшылық ету керек. Комплексті артып-түсіру жұмыстарының әр түрлі түрлерінің экономикалық көрсеткіштері және механизмдерді қолдану технологиялық кестелері Г.П. Гринвичтің . «Артып-түсіру жұмыстарын комплексті автоматтау және механизациялау» деген кітабында берілген. Жүк аймағында қоймалар мен ашық алаңдар жүк түріне қарай мамандандырылуы керек.

2. Артып-түсіру жұмыстарының аумағын,қоймалардың көлемі мен өлшемдерін анықтау

Жүк алаңдарында қоймалар мен ашық алаңдар жүк түріне қарай мамандандырылады. Қоймаларды таңдағанда немесе жоспарлағанда олардың негізгі көрсеткіштерін анықтау керек: қолдану аумағын,ұзындығын,енін және артып-түсіретін аймақтардың ені мен өлшемдерін.

Қоймалардың барлық аумағын есептеген кезде,контейнер алаңына басқа,орташа салмақ әдісі қолданылады.Қойма көлемі келуге және жіберуге бөлек мына формуламен есептеледі:

, м² (5.1.)

Бұндағы Q_тәу. – Жүктің тәуліктік келіп жіберілуі, тәу/т.;

T_сак. - келіп жіберілген кездегі жүкті сақтаған уақыт, тәу. (Қосымша 3);

К_қос. –қосымша қажетті жолға жету үшін қажетті аумақты есептейтін коэффицент (1,7÷1,9 ға тең деп аламыз);

α_п – Тік амал бойынша жүкті өңдеу коэффиценті «Вагон-автомашин», «Автомашина-вагон»,бірлік ретінде, сауытты-даналы бірлік түрінде = 20%, 30 %, контейнерлер мен салмақты жүктер үшін = 30÷40%;

- қойма еденінің квадрат метріріне түсетін орташа салмақ (Қосымша 3), м^2/ т.

Қойма ені 6,12,24,36 м ге тең деп алынады .

Қойманың енін таңдағаннан кейн қойманың ұзындығын анықтауға болады.Қойманың ұзындығына келесі талаптар қойылады:

• Қойманың ұзындығы 12 ге болину керек;

• Қойманың ұзындығы 300 метрден аспау керек.

Егерде қойма ұзындығы 300 метрден асса,2 немесе одан да көп қоймалар қарастырылады.

Жүк аймағының ұзындығы мына формуламен анықталады:

, м (5.2.)

Бұндағы _тау - жүктердің тәуліктік келуі және жіберілуі;

- вагонның ұзындығы, м (Қосымша 1);

- жүк алаңына берілетін вагондар саны (.4.2; 4.3.кестелерді қара).

Және бұл жағдайда теңдігі орындалу керек,яғни жүк алаңының ұзындығы қойма ұзындығынан аспау керек. .

3. Контейнер алаңының негізгі өлшемдерін есептеу

Контейнер алаңының негізгі өлшемдері мыналар: сыйымдылығы,ауданы,контейнер алаңының ұзындығы мен ені және контейнер алаңынын саны.Контейнер алаңынын сыйымдылығын анықтаған кезде «контейнер орын» терминімен қолданады.Контейнер орын деп брутто салмағы 3 т (немесе 20т) контейнердің алатын орнын айтады.

Контейнер алаңынын сыйымдылығы мына формуламен анықталады:

конт-орын. (5.3)

Бұндағы а - тиеуге берілетін вагондардың көптігінің коэффиценті, егер

n_тау. ≤10, онда = 1, егер n_тау. ≥ 10, онда = 1,3;

- келіп және жіберілген жүктерді қоймада сақталу мерзімі, (Қосымша 3);

- контейнерді жөндеудің есептік мерзімі, 1 тәулікке тең деп аламыз.;

- контейнерлердің тәуліктік келіп жіберілуі мына формуламен анықталады:

, конт. (5.4.)

Контейнер алаңынын аумағы мына формуламен анықталады:

, м² (5.5.)

бұндағы - бір контейнердің алатын алаңы м² (орташатоннажды контейнерлер үшін 2,8 м² , 14,7 м² –ауырсалмақты контейнерлер үшін.

Контейнер алаңынын ені кранның түріне байланысты.

Контейнер алаңынын ені:

• Көпір крандары үшін( тиеп-түсіретін жолдарға кіргізген жағдайда) мына формуламен анықталады:

м (5.6.)

• Айыр ашалы кран үшін (артып-түсіретін жолдар сыртында орналасқан) мына формуламен анықтайды:

м (5.7.)

Бұндағы - кран аралығының ені,м ( кранның жүккөтергіштігіне қарай 16м немесе 25 м деп аламыз);

- артып-түсіретін жолдардың саны (1 немесе 2 ге тең деп аламыз);

-артып-түсіретін жолға берілетін жолақтың ені, 4 ÷ 5 м деп аламыз;

- контейнерлердің кранастындағы жолға жақындау габариті,1,23 м ге тең деп аламыз.

Контейнер алаңының ұзындығы 300 м ден аспау керек..

Кесте 5.1.

Қоймалар мен оның алаңдарының өлшемдері

Жүк атауы	Тәуліктік келіп жіберілуі	Қойма аумағы	Қойма ұзындығы	Қойма ені	Қоймалардың саны
Келу бойынша
Жіберу бойынша