17. Заттардын физико-механикалык мин-лери.Ылгалдылык,гигроскопиялык касиеттери, лап ете калу, туткырлык, химиялык,радиациялык тозимд-иктери.

Колданылатын диэлекриктерде кейбир факторлардын асер етуинен окшаулау касиети бузылады. Электр машиналары мен аппараттар кондыргыларды жасаганда олардын физикалык, механикалык касиеттерин, химиялык жане радияцияга тозимдилигин карастырган жон. Ылгалдылык касиеттери. Электрлик изоляцияларды колдануда коршаган ортанын жогары ылгалдылыгы терис асер етуи мумкин, асер ету дарежеси гигроскопиялык касиетине байланысты. Атмофералык ауанын курамында су буынын болшектери бар. Су оте полярлы диэлектрик, иеншикти кедергиси (10³-10⁴Ом*м) аз. Сондыктан катты диэлектриктер су буынын асерине тускенде электрлик касиеттери томендейди. Ылгал отимдилик электроизоляция мат-дын озинин бойымен су буын откизу кубыылсын айтады. изоляцияланган материалдардын гигроскопиялык ылгал отимдилигин азайту ушаин суланбайтын таспалар, кабыршактар колданылады. Туткырлык. Суйык жане кою электроизоляцияланган материалдар ушин багалы механикалык минездеме болып табылады. Пуазель заны бойынша динамикалык туткырлык капиллярлы куыс трубкадан агатын суйыктардын оту уакытын сол трубканын туракты шамасына кобейтуине тен . Стокс заны б-ша бир ортада шардын туракты куштин асеринен ыгысу жылдамдыгына тен . Кызуга шыдамдылык электроизоляцияланган матер-дын аз немесе коп уакыт бойы оте улкен температураларга шыдауын айтады. Диэлектриктер коп уакытжумыс истегенде болинетин косалкы заттардын кесиринен бузылмауы жане тиип торган металдарды коррозияга ушыратпауы керек,ар турли заттармен раекцияга туспеуи керек. Диэлектриктердин осыларга тотеп беруи еригиштик б.т. Сәуле шыгаруга тотеп беретин материалдарда 2 касиет болуы керек. 1.Улкен ионданусыз-ак энергияны жуту. 2.Улкен дарежеде 2-реттик байлашныс тузу керек.

18. Электр бериктиги томен газдар, колданылатын салалары.

19. Мунайдан жасалган окшаулама майлар.

Мунайдан жасалган окшаулама майлар электротехникада кен колданылатын майларга жатады. Олар парафинди, нафтенди жане иисти комирсутектер катарларынын коспасы болып табылады. Минералды майлардын комиртекти курамы химиялык жане физикалык касиеттерин корсетеди. Майларды мунайдан жасау оте бир курдели физикалык жане химиялык операциялардан туратын технологиялык процесс. Мунайдын курамындагы ар болиги ар турли температурада кайнайды. 300 градус томен температурада мунайдан женил онимдер:бензин, лигроин,керосин болинип шыгады. Калган болиги мазут д.а. Майларды кышкыл мен силтилермен ондеу аркылы электрокшауламалы майлар алады. Оны тазартылган сумен жуып, агарткыш сазбалшыкпен тазартады. Содан кейн фильтр престе орналастырылган фильтр картонга салып фильтрлейди.

20.Трансформаторлык майдын минездемелери жане колданылуы.

Мунайдан жасалган окшаулама майлардын негизги окили трансформаторлык майлар. Транс. май-кара-сары тусти, химиялык касиети бойынша ар турли комирсутектердин коспасы б.к.Трансформаторлык майлардын электрлик касиеттери коспанын тазартылуына, онын курамындагы судын жане газдардын курамына байланысты. Транс. май катты кышкылданады. Май температура котерилгенде, су, жарык жане Cu,Fe,Pb-мен арекеттескенде тез ескиреди. Ингибитор косылган майлар химиялык реакциялар мен майдан ескируин басендетеди. Регенерациядан откен майлардын электр бериктиги жогары болады. Транс. майды куштик транформаторларга куяды. Олар окшаулама ретинде электротехникада кен колданылады. Онын колданысы еки жакты б.к. Бириншиден, окшауламанын электр бериктигин жогарылатады, екиншиден, трансформатордын озекшесинде жане орамасындагы шыгындардын аркасында жылудын бурып акетуин жаксартады. Транс. майларды жогары кернеули майлы ажыраткыштарда колданады. Тагыда кейбир реакторларда, реостаттар мен баска да электр аппараттарында колданылады.