183. Қандай тұжырым дұрыс?

80. Қандай фундаментальды принциптер кластық негізге жатады?

Фундаментальный принцип создания распределённых баз данных («правило 0»): Для пользователя распределённая система должна выглядеть так же, как нераспределённая система.

Фундаментальный принцип имеет следствием определённые дополнительные правила или цели. Таких целей всего двенадцать:

1.Локальная независимость. Узлы в распределённой системе должны быть независимы, или автономны. Локальная независимость означает, что все операции на узле контролируются этим узлом.

2.Отсутствие опоры на центральный узел. Локальная независимость предполагает, что все узлы в распределённой системе должны рассматриваться как равные. Поэтому не должно быть никаких обращений к «центральному» или «главному» узлу с целью получения некоторого централизованного сервиса.

3.Непрерывное функционирование. Распределённые системы должны предоставлять более высокую степень надёжности и доступности.

4.Независимость от расположения. Пользователи не должны знать, где именно данные хранятся физически и должны поступать так, как если бы все данные хранились на их собственном локальном узле.

5.Независимость от фрагментации. Система поддерживает независимость от фрагментации, если данная переменная-отношение может быть разделена на части или фрагменты при организации её физического хранения. В этом случае данные могут храниться в том месте, где они чаще всего используются, что позволяет достичь локализации большинства операций и уменьшения сетевого трафика.

6.Независимость от репликации. Система поддерживает репликацию данных, если данная хранимая переменная-отношение — или в общем случае данный фрагмент данной хранимой переменной-отношения — может быть представлена несколькими отдельными копиями или репликами, которые хранятся на нескольких отдельных узлах.

7.Обработка распределённых запросов. Суть в том, что для запроса может потребоваться обращение к нескольким узлам. В такой системе может быть много возможных способов пересылки данных, позволяющих выполнить рассматриваемый запрос.

8.Управление распределёнными транзакциями. Существует 2 главных аспекта управления транзакциями: управление восстановлением и управление параллельностью обработки. Что касается управления восстановлением, то чтобы обеспечить атомарность транзакции в распределённой среде, система должна гарантировать, что все множество относящихся к данной транзакции агентов (агент — процесс, который выполняется для данной транзакции на отдельном узле) или зафиксировало свои результаты, или выполнило откат. Что касается управления параллельностью, то оно в большинстве распределённых систем базируется на механизме блокирования, точно так, как и в нераспределённых системах.

9.Аппаратная независимость. Желательно иметь возможность запускать одну и ту же СУБД на различных аппаратных платформах и, более того, добиться, чтобы различные машины участвовали в работе распределённой системы как равноправные партнёры.

10.Независимость от операционной системы. Возможность функционирования СУБД под различными операционными системами.

11.Независимость от сети. Возможность поддерживать много принципиально различных узлов, отличающихся оборудованием и операционными системами, а также ряд типов различных коммуникационных сетей.

12.Независимость от типа СУБД. Необходимо, чтобы экземпляры СУБД на различных узлах все вместе поддерживали один и тот же интерфейс, и совсем необязательно, чтобы это были копии одной и той же версии СУБД

150.Қатынастар айырмасы деп көптеген неге қатысты кортежден тұратын қатынастарды айтады

39. Қатынастар айырмасы деп, көптеген неге қатысты кортежден тұратын қатынастарды айтады?

Бiрдей өлшемдi R1 және R2 сәйкес қатынастардың айырмасы R

230. Қатынастардың айырмасы деп кортежлер жиыны бар және ... жататын қатынасты айтады

62. Қолданушы аты мен паролін өзгерту үшін қандай команданы орындаймыз

20.Қорәау механизімінің өңделуі жобалаудың қай кезеңінде жүзеге асады?

87.Құрылымдық типке жататындар

280. Локалдық деректер базасына жатады:

187.Мәліметтерді жаңарту мына командамен жүзеге асады

53. Мәліметтерді манипуляциялау тілдері

Деректерді монипуляциялау тілі- деректер базасында ақпараттарды толықтыруға және іс- әрекеттерді жаңартуда қолданылады. Қазаіргі уақытта барлық 3 тілдің (деректерді сипаттау тілі, деректерді монипуляциялау тілі, сұраныстар тілі) функциясын SQL тілі орындайды. Ол тілдер класына өріске негізделген FoxPro ДББЖ- ның тілдері, Visual Basic for Application және т.б.

63. Мәліметтердің иерархиялық моделі Иерархиялық модель - мәліметтер арасындағы байланысты реттелген графтар арқылы сипаттауға болады. Қандайда бір программалау тілінде иерархиялық деректер қоры құрылымын есептеу үшін тармақ мәліметтер типі пайдалынылады. Иерархиялық құрылым бір-бірімен белгілі бір ережелер бойынша байланысқан элменеттер жиынтығын береді. Иерархиялық байланыстағы объектілер бағытталған граф (төңкерілген ағаш) құрады.

Иерархиялық ДҚ-да жазба элементтері реттеліп жазылады да, оның бір элементі негізгі, қалғандары бағыныңқы элементтер деп есептеледі. Мұнда элементтер нақты тізбек бойынша сатылы түрде реттеліп қойылады. Онда берілгендерді іздеп табу саты бойынша төмен бағытта жүргізіледі. Мысалы: Windows бумасындағы файлдар жүйесі, Интернет ресурсындағы каталогтар жиыны.

44.Мәліметтердің иерархиялық моделінде қандай негізгі информациондық бірліктер бар

45.Мәліметтердің иерархиялық моделінде сегменттер қандай граф типіне бірігеді

167. МҚ-ын проектілеудің қандай негізгі фазалары бар?

159. Модельдеу ДБ-на жатады:

22. Мониторинг ұйымы мен функциялық құру жүйесі жобалаудың қандай кезеңінде жүзеге асады?

153. Мына командалардың қайсысы дұрыс жазыләан

296. Мына берілгендердін ішіндегісінің қайсысы концептуральды үлгіге жатады?

188.Мына кесте үшін қандай тұжырым дұрыс емес

189. Мына кесте үшін қандай тұжырым дұрыс емес

190. Мына кесте үшін қандай тұжырым дұрыс емес

125.Навигациялық тәсілге қол жеткізу, бұл...

186. Нақты R санын жолдыққа ауыстыру үшін қандай команда қолданылады

36. Неліктен 1:1 байланыстар типі олардың логикалық тдеңгейде қайта тексерілуін қажет етеді?

51. Нормализация-

Нормализайия деп тәуелсіздік жекеленген мәндерді көрсету және оларды жекеленген кестелерге енгізетіе үрдістерді айтады.  Нормализация нәтижесінде МБ –ның жұмысының тегістіге ұлғаяды. Сонымен бірге МБ- да қайталанатын ақпараттар құрамы азаяды, ал ол қателердің пайда болу ықтималдылығын төмендетеді.

88.Оған басқа тақырыптар сілтемелей алатын тақырыптың қайталанбайтын идентификаторы нені білдіреді

28.Объекті типтерін генерациялау жобалаудың қай кезеңінде жүзеге асады?

112. Орындалатын процедураны қалай іске асырады

269. Осы жүйелердің қайсысы ДБ-сының сервері емес?

270.Осы тілдердің кайсысы Web-серверлік тіл болып табылмайды?

138. Өріс бұл –

– бағана (маңыздың атрибуты) – мәліметтердің бір категориясы туралы ақпаратты сақтайды, аты, түрі және өлшемі болады

27. Потенциалдық және аләашқы кілт болып табылатын атрибут анықтамасы жобалаудың қандай кезеңінде жүзеге асады?

Реляциялық кестенің әрбір кортежін бір мағналы анықтайтын атрибуттардың кез-келген жиынтығы суперкілт деп аталады. Минималды суперкілт яғни атрибуттардың минималды жиыны реляцияның кілті болып табылады. Егер де кілт құрамына екі немесе бірнеше атрибуттар кірсе кілт қүрамды кілт деп аталады. Кез келген реляциялық кестеде кілт болып таңдалынатын атрибуттар жалғыз болмауы мүмкін. Олар потенциалды кілттер деп аталады. Кілт ретінде таңдалынған потенциалды кілт бастапцы кілт деп аталады. Әдетте бастапқы кілт ретінде пайдалануға ыңғайлы потенциалды кілтті таңдайды. Бастапқы кілтті әдетте кілт деп атайды. Реляциялық кестені белгілеуде кілттік атрибутты астынан сызып қояды немесе басқа шрифтпен белгілейді.Сонымен, сыртқы кілт дегеніміз басқа кестенің  кілті болып табылатын атрибуттар жиыны. Сыртқы кілттер кестелер арасындағы маңызды байланыстарды орнатады. Сыртқы кілттің атрибуттарының аттары сәйкес кілттің аттарынан бөлек болуы мүмкін. Өз реляциялық кестесіне сілтеме жасайтын сыртқы кілт рекурсивті сыртцы кілт деп аталады. Сыртқы кілттер туралы ақпарат өте маңызды болғандықтан реляциялық кестелерді анықтағанда міндетті түрде сыртқы кілттердің анықтаулары көрсетіледі. Реляциялық кестенің жалпы белгілеуі: реляция атынан кейін жақшада оның барлық атрибуттары аталады.Реляциялық кестелердің аттарынан, олардың атрибуттарының аттарынан, кілттік атрибуттарынан, сыртқы кілттерінің анықтамаларынан түратын толық тізім мэліметтер кррыныц реляцияльщ сұлбасы деп аталады.

231. Реляциондық алгебрада кеңейтілген декарттық көбейтінді деп картеждері бар және ... алынәан қатынастарды айтамыз

233. Реляциондық алгебрадаәы жобалау операциясы анықталады:

228.Реляциондық алгебрадаәы көптеген кортеждері бар екі қатынастың бірігуі жатады

229. Реляциондық алгебрадаәы көптеген кортеждері бар екі қатынастың қиылысуы жатады

232.Реляциондық алгебрадаәы фильтрациялау операциясы басқаша аталады

49. Реляциондық модельде доменнің қатынасқа кіруі қалай аталады

50. Реляциондық модельде қатынастар жолы қалай аталады?

48. Реляциондық модельде мәліметтердің негізгі структурасы болып табылады

151. Реляциялық алгебрада кеңейтілген Декарттық көбейтінді-деп неден алынәан кортежден тұратын қатынастарды айтады

152. Реляциялық алгебрадаәы фильтрациялық операция деп-

166. Реляциялық алгебра не үшін қолданылады?

Реляциялық алгебра – бұл реляциялық кестелерді өңдеу тілі. Реляциялық алгебра келесі амалдардан тұрады:

біріктіру;

қиылысу;

айыру;

көбейту;

таңдау;

проекцияны құру;

проекция;

қосу (жалғау);

бөлу;

меншіктеу.

RENAME <кесте><атрибуттың ескі аты> AS <атрибуттың жаңа аты>, <атрибуттың ескі аты> AS <атрибуттың жаңа аты>, . . . кестедегі атрибут атын өзгертуге мүмкіндік береді;

кеңейту

EXTEND <кесте> ADD <өрнек> AS <жаңа атрибут>

берілген өрнекті есептеу арқылы мәні табылатын жаңа атрибутты кестеге қосады;

қорытындылар жасау

SUMMARIZE <кесте> BY (<атрибуттар тізімі>) ADD <өрнек> AS <жаңа атрибут>

берілген тізіммен топтастырылған кортеждер үшін, берілген өрнек бойынша вертикальды топтық есептеулерді орындайды және есептеулер нәтижелері оның кортеждер саны бастапқы кестенің топтар санына тең болатын, қалыптастырылып отырған кестедегі жаңа бағанды құрайды;

кіргізу

INSERT <1 кестеден таңдау> INTO <2 кестеге қосу>

2 кестеге 1 кестеден таңдап алынған кортеждерді қосу;

жаңарту

жою

DELETE <бастапқы кестеден таңдау>

бастапқы кестеден таңдап алынған кортеждерді жою орындалады.

Сонымен, реляциялық алгебра дегеніміз – бұл реляциялық кестелерді өңдеудің процедуралық тілі, басқаша айтқанда реляциялық алгебра есептің қадамдық шешімін қамтамасыз етеді.

148.Реляциялық алгебрада 2 қатынастың бірігуінен, көптеген неге қатысты кортежден тұратын қатынастарды айтады?

149. Реляциялық алгебрада 2 қатынастың қиылысуы деп, көптеген неге қатысты кортежден тұратын қатынастарды айтады?

37.Реляциялық алгебрада екінші қатынастың бірігуі деп, көпеген неге қатысты кортежден тұратын қатынастарды айтады?

38. Реляциялық алгебрада екінші қатынастың қиылысуы деп, көпеген неге қатысты кортежден тұратын қатынастарды айтады?

10. Реляциялық алгебрада жобалау операциясы қалай аталады?

Реляциялық деректер қорын басқару жүйесінде қатынастарға амалдар орындау үшін екі топ пайдаланылады:

Реляциялық алгебра,Реляциялық есептеу. Реляциялық алгебра барлық әрекеттердің нәтижелерінің қатынастары болып табылады. Реляциялық алгебра тілі процедуралық болып табылады, ал реляциялық есептердің негізі матеметиклық логикалық бөлігі болып табылады. Реляциялық алгебрада процедуралық емес тіл болып табылады. Реляциялық алгебрада процедуралық емес тіл болып табылады. Берілген деректер қорымен моделінің реляциялық базисі: реляциялық алгебра, реляциялық операциялардың интерпретациясы, теориялық-көбейткіштік операциялардың семантикасының ерекшеліктері.Реляциялық модельдің үшінші бөлігі, манипуляциялық бөлік реляциялық деректер қорымен жиынына қатынау реляциялық алгебра немесе оған эквивалентті реляциялық есептеулер арқылы іске асырылатынын тұжырымдайды.Нақты реляциялық МҚБЖ-да шындығында қазір реляциялық алгебра да реляциялық есептеулер де таза күйінде қолданылмайды. Реляциялық деректер қорымен жиынына стандартты қатынау  SQL(Structured Query Language). SQL тілі реляциялық алгебраның операторлар қоспасынан және синтаксис қолданатын, ағылшын тілінің фразасына жақын реляциялық алгебра мен реляциялық есептеуде кездеспейтін реляциялық есептеу өрнектерінен тұрады.Берілген деректер қорыменге қатынау тілі, егер ол сипаттау күші жағынан реляциялық алгебрадан кем болмаса реляциялық толы деп аталады, яғни реляциялық алгебраның кез келген операторы осы тілдің құралдарымен сипатталуы мүмкін. SQL тілі осындай тіл болып саналады. Реляциялық алгебра қатынастарды аргумент ретінде және қайтаратын қатынастарды нәтиже ретінде көрсететін операторлар жиынынан тұрады. Осылайша, реляциялық оператор f қатынастармен аргумент ретінде функция түрінде беріледі. R=f (r1,r2,…,rn). Реляциялық алгебра тұйық болып табылады, яғни аргумент ретінде реляциялық операторға типі бойынша сәйкес келетін басқа реляциялық операторларды қоюға болады. R=f(f1,(R11,R12,…),f2(R21,R22)