17. Көпканалды өзара жәрдеммен жұмыс істейтін жқж
18. Тұйық жқж. Ауысулар графы мен сипаттамалары. Мысал. Тұйық жқж
Желінің екі түрі бар: тұйықталған және тұйықталмаған. Тұйықталған ықтималды желі үшін сыртқы талаптар көздері болмайды, яғни онда талаптардың бірдей саны ғана болады.
Тұйықталмаған желі талаптар көзін және талаптар қатарын қамтиды.
Қарапайым тұйықталған желі 5.2 суретте көрсетілген. Болдырмайтын және қалыпқа келтіру мүмкіндігі бар мұндай жүйе жаппай қызмет көрсету теориясынан жақсы таныс.
ЖүйедеМ талап үнемі болады, олар Мқұрылғысы жұмыстан шыққан кезде пайда болады.
Егер құрылғы жұмыстан шықса, сол құрылғыны жөндейтінNжөндеушіден тұратын бригадаға оны жөндеу жөнінде талап түседі, сонан соң жөнделген құрылғы өз жұмысын қалыпқа келтіреді.
5.2. суретте
Nқұрылғыдан
кері байланыс көрсетілген. Желі сондай-ақ
компьютерлік жүйені модельдеуде де
қолданылады, ол өз кезегінде «сұраныс-жауап»
режимінде жұмыс істейтін болады, яғни
қолданушы алдыңғы жіберген сұранысқа
жауап алмайынша жүйеге жаңа сұраныс
жасай алмайды. СұраныстарN
компьютерлердің
кез келгенінен өңделеді. Мұндай жүйеге
мысал ретінде: поездар мен самолеттерге
билеттер сатудың автоматтандырылған
жүйелерін, банктегі кассирден
транзакцияларды беру жүйесі және т.б.
қарастыруға болады
Сурет 5.2
Желі (5.3 сурет) К түйінді және желідегі N талапты қамтиды. Әрбір түйін бір немесе бірнеше бірдей қызмет көрсету құрылғысына ие болуы мүмкін.
q0j ықтималдығымен (немесе жиілігімен) талап желінің кез келген түйініне келіп түседі, ал kтүйінді тастап шыққанqkj (j = 1,..., К) ықтималдықты талапjтүйініне бағытталады. Осылайша кез келген талап желідегі өзінің қызметін аяқтағанға дейін бірнеше түйіннен өтеді.
Сурет 5.3
Сыртқы орта желінің 0 түйіні ретінде белгіленеді.
Егер желі тұйық болса, онда талап шығыстан кіріске бағытталады (5.3 сурет, үзік сызық) және желідегіNталаптар саны өзгермейді.
Желідегі талаптар ағыны үшін 4.5 суретте көрсетілген қосынды ағындар туралы заң дұрыс болар еді (желі орнатылған режимде жұмыс жасаған жағдайда).
Сурет 5.4 Сурет 5.5
Жаппай қызмет көрсету желісін есептеу үшін Марковтық және жартылай Марковтық процестерге негізделген ықтималдық желі теориясы қолданылады, дегенмен нәтижелердің көпшілігі алынған (тек үлестірудің экспоненциалдық заңдылығы үшін ғана).
Түйіндер саны 3-тен артық желіде есептеу үшін сандық жуықталған әдістер қолданылады.
Жаппай қызмет көрсету теориясынан айырмашылығы,операциялық талдау қарастырылатын немесе модельденетін жүйе жұмысының логикасына сүйенеді.
Бұл жүйе жұмысының параметрлері мен көрсеткіштері арасында (оның жұмысына қарамастан) қарапайым тәуелділіктер орнатуға мүмкіндік береді.
19. Күту уақыты шектелген
көпканалды ЖҚЖ. Ауысулар графы мен
сипаттамалары.
Жүйенің кірісіне
келіп түсетін тапсырыстар каналдардың
бос еместігін көрсе, олар кезекке тұрады.
Орын санына байланысты кезек шектеусіз.
Бірақ кезекте белгілі бір уақыт тұрған
тапсырысқа қызмет көретілмесе, онда ол
кезектен
екпінділікпен кетеді. Күту уақыты орташа
экспоненциалды
үлестірілген деп есептейік. Күй ықтималдық
теңдеуі:
Кезектегі тапсырыстардың
орташа саны
Абсолютті өткізу қабілеті
Мұндағы
– уақыт бірлігінде кезектен кеткен
тапсырыстар. Бұдан салыстырмалы өткізу
қабілеті
Бос емес каналдардың орташа
саны
