2.3.Қттж әрекет ету принципі

Жүйе келесідей қызмет атқарады. АБ кірісіндегі айырушы қоймадағы және қысым толқындарын түзету жүйесі реттеу дросселінің қиылысуында қысым толқындарын түзету жүйесі қысымы мұнай құбырындағы қысым артады. Егер мұнай құбырындағы бастапқы қысым бастапқы жөнге келген қысым толқындарын түзету жүйесі газ аккумуляторы қысымынан төмен болса, онда аккумулятордағы газ қысымы бірден артпайды. Қысым толқындарын түзету жүйесі газды аккумуляторына айырушы сұйықтықтың ағуынан соң қысым толқындарын түзету жүйесі аккумуляторында қысым мұнай құбырындағы қысым артады. Сұйықтық аққан кезде аккумулятордағы газ қуысын жымырылады және соған сай газ қысымы көтеріледі. Мұнай құбырындағы бастапқы қысым қысым толқындарын түзету жүйесі аккумулятордың жөнге келген қысымымен тең немесе одан артық болса, онда құбырдағы қысым артқанда аккумулятордағы ажыратылу сұйықтығы мен ондағы газ қысымының артуы тез орындалады. Аккумулятордағы ажырату сұйықтығының ағу шығыны, аккумулятордағы қысымның арту жылдамдығы, реттеуші дроссельдің жөнделуімен анықталады. Аккумулятордағы және газ қуысындағы газ қысымының өзгеруі, тастау клапанымен қатар жасалады.

Мұнай құбырындағы қысымның артуы, оның ашылуына бағытталған қысым толқындарын түзету жүйесінің тастау клапаны поршеніне күш салады. Жоғарыда айтылғандай, қысым толқындарын түзету жүйесінің клапаны мұнай құбырындағы қысымның клапан ішіндегі газ қысымының 0,1-0,3 МПа-дан артуы кезінде ашылады. Мұнай құбырындағы қысымның баяу артуы кезінде аккумуляторға айырушы сұйықтық, тастау клапанындағы газ бен мұнайдың қысымы шекті мәннен яғни 0,1-0,3 МПа-дан аспаса клапан да ашылмайтындай болып өтеді. Қысымның жедел артуы кезінде мұнай құбырындағы газды аккумулятордағы қысымның өзгеруі құбырдағы қысымнан, қысым толқындарын түзету жүйесінің аккумуляторына сұйықтықтың жай ағу себебінен қалып қояды. Бұл құбырдағы мұнай қысымымен газдың айырмашылығы ішкі тастау клапанының шекті мәнінен асып кетеді, сондықтан клапан ашылып мұнай айдау басталады. Мұнай құбырыңдағы қысым осы кезде ҚТТЖ газды аккумулятордың бастапқы жөнделген қысым деңгейінде болады.

Клапан ашылғаннан кейін бастапқы кезде қысым толқындарын түзету жүйесі арқылы шығын максимальды және бастапқы режимдегі құбыр бойындағы мұнай шығынына тең. Сол себепті ҚТТЖ клапаны бастапқы кезде қысым толқындарын түзету жүйесі арқылы қазіргі шығынды қамтамасыз ету үшін барынша ашылуы қажет. ҚТТЖ клапанының ашылуының әр түрлі деңгейіне әр түрлі серіппенің жымырылуы бар. Қажетті көлемде серіппені жиыру үшін поршеннің клапанына қосымша мұнай мен газдың қысымын түсімін құру керек. Бұл қысым толқындарын түзету жүйесінің клапаны ашылған кезде мұнай қысымы олардың алдында да қосымша көтеріледі.

Қарастырылған («Данфло») типті тастау клапанында мұнай мен газдың алаңының айырмашылығы жойылып кетеді.

ҚТТЖ-дағы мұнай мен газ қысымының айырмашылығы салдарынан айырушы сұйықтық реттеуші дроссель арқылы аккумуляторға түсіп, одан соң қысым ақырындап артып бастайды және соған сай клапан қуысындағы газ қысымы да артады. Ол мұнай құбырындағы қысымның артуына әкеліп соғады. Құбырдағы жоғары қысымға тастау шығыны аз кетеді. Тастау шығынының азаюы қысым толқындарын түзету жүйесі клапанының бітелуіне әкеледі. Бұл қысым толқындарын түзету жүйесі арқылы мұнай ағу аяқталғанғадейін жалғасады.

ҚТТЖ реттеу дросселі, 0,1-0,3 МПа/с жылдамдықпен ажыратушы сұйықтық газды аккумуляторда қысымның артуы үшін осындай әдіспен жөнге келтірілмек.