Халықтың денсаулығына және адамгершілікке қарсы қылмыстар

Халықтың денсаулығына және адамгершілікке қарсы жасалған, қылмыстық жаза қолданылатын әрекет:

• есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды заңсыз дайындау, иемденіп сатып алу, сақтау, тасымалдау, жөнелту немесе сату;

• есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды ұрлау не қорқытып алу;

• есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды тұтынуға көндіру;

• құрамында есірткі заттар бар өсіруге тыйым салынған өсімдіктерді заңсыз есіру;

• улы заттардың, сондай-ақ есірткі заттарды, жүйкеге әсер ететін немесе улы заттарды дайындауға немесе ұқсатуға пайдаланылатын заттардың, құрал-саймандардың немесе жабдықтардың заңсыз айналымы;

• есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды тұтыну үшін притондар ұйымдастыру немесе ұстау;

• есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін немесе улы заттарды ұстау ережелерін бұзу;

• заңсыз медициналық және фармацевтикалық қызметпен және есірткі немесе жүйкеге әсер ететін заттарды алуға құқық беретін рецепттерді немесе өзге де құжаттарды заңсыз беру не қолдан жасау;

• санитарлық-эпидемиологиялық ережелерді бұзу;

• адамдардың өміріне немесе денсаулығына қауіп төндіретін мән-жайлар туралы ақпаратты жасыру;

• қауіпсіздік талаптарына сай келмейтін тауарлар шығару немесе сату, жұмыстарды орындау не қызмет керсету;

• жезөкшелікпен айналысуға тарту;

• жезөкшелікпен айналысуға арналған притондар ұйымдастыру немесе ұстау және женгетайлық;

• дәрілік немесе басқа құралдарды пайдаланып есеңгірету үшін притондар ұйымдастыру немесе ұстау;

• порнографиялық материалдарды немесе заттарды заңсыз тарату;

• қатыгездік пен күш колдануға бас ұруды насихаттайтын туындыларды заңсыз тарату;

• өлгендердің мәйіттерін және олар жерленген жерлерді қорлау;

• адам мәйітінің органдары мен тінін заңсыз алу;

• жануарларға қатыгездік жасау.

Адамның және азаматтың конституциялық құқықтары мен бостандықтарына қарсы қылмыстар

Адамның конституциялық және өзге құқықтарына, бостандықтарына қол сұғатын құқыққа қарсы әрекет:

• азаматтардың тен құқықтылығын бұзу;

• жеке өмірге қол сұғылмаушылықты бұзу,

• хат жазысу, телефонмен сөйлесу, почта, телеграф хабарларының немесе өзге хабарлар құпиясын заңсыз бұзу;

• дәрігерлік құпияны жария ету;

• тұрғын үйге қол сұғылмаушылықты бұзу;

• сайлау құқығын жүзеге асыруға немесе сайлау комиссияларының жұмысына кедергі жасау;

• сайлау құжаттарын, референдум құжаттарын бұрмалау немесе дауыстарды қате есептеу;

• еңбек туралы заңдарды бұзу;

• ар-ождан және діни сенім бостандығы құқығын жүзеге асыруға кедергі жасау;

• коғамдық бірлестіктердің қызметіне кедергі жасау;

• жиналыс, митинг, бой көрсету, шеру өткізуге, пикет жасауға немесе оларға қатысуға кедергі жасау;

• еңбекті корғау ережелерін бұзу;

• ереуілге (атысуға немесе ереуілге) қатысудан бас тартуға мәжбүрлеу;

• журналистің заңды кәсіптік қызметіне кедергі келтіру.

Жеке адамға карсы қылмыстар

Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексі бойынша жеке адамға қарсы қылмыстарға мыналар жатады:

• адам өлтіру;

• жаңа туған сәбиді анасының өлтіруі;

• жан күйзелісі жағдайында болған адам өлтіру;

• қажетті қорғаныс шегінен шығу кезінде жасалған кісі өлтіру;

• қылмыс жасаған адамды ұстау үшін қажетті шаралардың шегінен шығу кезінде жасалған кісі өлтіру;

• абайсызда кісі өлтіру;

• өзін-өзі өлтіруге дейін жеткізу;

• денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтіру;

• денсаулыққа қасақана орташа ауырлықтағы зиян келтіру;

• денсаулыққа қасақана жеңіл зиян келтіру;

• азаптау;

• денсаулыққа жан күйзелісі жағдайында зиян келтіру;

• қажетті корғаныс шегінен шығу кезінде денсаулыққа ауыр зиян келтіру;

• қылмыс жасаған адамды ұстау кезінде денсаулыққа ауыр зиян келтіру;

• денсаулыққа абайсызда зиян келтіру;

• корқыту;

• адамның органдары мен тінін алуға мәжбүр ету немесе заңсыз алу;

• медицина және фармацевтика қызметкерлерінің кәсіптік міндеттерін тиісінше орындамауы;

• клиникалық сынақтар жүргізудің және профилактиканың, диагностиканың, емдеудің және медициналық оңалтудың жаңа әдістері мен құралдарын қолданудың тәртібін бұзу;

• соз ауруын жұқтыру;

• адамның иммун тапшылығы вирусын (ВИЧ/ЖҚТБ) жңктыруы;

• заңсыз аборт жасау;

• науқасқа көмек көрсетпеу;

• қауіпті жағдайда қалдыру;

• зорлау;

• нәпсікұмарлық сипатындағы күш қолдану;

• он алтыға жетпеген адаммен жыныстық қатынаста болу және нәпсіқұмарлық сипаттағы өзге де іс-әрекеттер;

• жыныстық қатынас жасауға, еркек пен еркектің жыныстық қатынас жасауына, әйел мен әйелдің жыныстық қатынас жасауына немесе нәпсіқұмарлық сипаттағы өзге де іс-әрекеттерге мәжбүр ету;

• жас балаларды азғындату;

• адамды ұрлау;

• бас бостандығынан заңсыз айыру;

• психиатриялық стационарға заңсыз орналастыру;

• адамды саудаға салу;

• жала жабу;

• қорлау.